بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر
هدف از این پژوهش بررسی امکانات و مشکلات تححصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی در مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر می باشد.جامعه آماری این تحقیق کلیه مدارس واقع در مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر می باشد و نمونه مورد بررسی20 مدرسه است که 27 درصد از مدارس جامعه آماری را شامل می شود. برای جمع آوری داده ها از یک پرسش نامه 129 سوالی که قسمتی از آن توسط سابقی(1384) و قسمت دیگر آن توسط خود محقق تهیه شده است استفاده گردیده. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی،درصد، میانگین) و آمار استنباطی(آزمون T) استفاده شده است و یافته های این تحقیق نشان می دهد که 69 درصد معلمان کمتر از 12 سال سابقه کاری دارند، این مدارس از نظر فضاهای آموزشی، اداری، پشتیبانی، گردش، زیربنای ساخت و فضای باز محوطه مطابق و حتی بالاتر از استانداردهای سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور می باشد. از نظر همجواری مدارس با کاربری های سازگار وضعیت نسبتاً مطلوب می باشد. فضای پرورشی این مدارس پایین تر از استانداردهای لازم می باشد. و 95 درصد مدارس فاقد آزمایشگاه و وسایل کمک آموزشی بوده، در هیچکدام از مدارس کلاس تجربی، اتاق سمعی وبصری، اتاق کامپیوتر، سالن غذاخوری، سالن چند منظوره، بوفه وجود ندارد و70 درصد مدارس نیز فاقد کتابخانه می باشند. در هیچکدام از مدارس مربی بهداشت، مربی پرورشی و مربی ورزش وجود ندارد. اما با توجه به مشکلات یاد شده 96 درصد مدارس از کارآیی داخلی و برون داد مناسبی برخوردار بوده اند.
فهرست مطالب
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1 مقدمه ............................................................................................................................ 1
2-1 بیان مسأله ................................................................................................................... 2
3-1 ضرورت و اهمیت تحقیق.......................................................................................... 4
4-1 سوال‌های تحقیق ....................................................................................................... 7
5-1 هدف تحقیق ............................................................................................................ 10
6-1 تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی طرح .......................................................... 11
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق ........................................... 13
مقدمه................................................................................................................................ 14
1-2 اهداف آموزش و پرورش دوره ابتدایی .............................................................. 15
1-1-2 اهداف اعتقادی............................................................................................ 15
2-1-2 اهداف اخلاقی ............................................................................................ 16
3-1-2 اهداف علمی و آموزشی ........................................................................... 16
4-1-2 اهداف فرهنگی، هنری ............................................................................. 16
5-1-2 اهداف اجتماعی ......................................................................................... 16
6-1-2 اهداف زیستی ............................................................................................. 17
7-1-2 اهداف سیاسی ............................................................................................ 17
8-1-2 اهداف اقتصادی .......................................................................................... 17
2-2 ویژگی‌های کودکان در دوره ابتدایی .................................................................. 17
3-2 مواد و برنامه‌های درسی دوره ابتدایی ............................................................... 20
4-2 درون داده‌های نظام آموزش ابتدایی ................................................................. 22
1-4-2 منابع انسانی ................................................................................................ 22
2-4-2 منابع مادی نظام آموزش ابتدایی .......................................................... 23
1-2-4-2 منابع کالبدی ..................................................................................... 23
2-2-4-2 منابع تجهیزاتی ................................................................................. 25
3-4-2 منابع مالی .................................................................................................... 25
5-2 تاثیر امکانات و تجهیزات مدرسه بر دانش آموزان .......................................... 26
6-2 تاثیر امکانات و تجهیزات مدرسه بر معلم ......................................................... 28
7-2 تاثیر محیط بر فعالیت‌های نظام آموزشی.......................................................... 29
8-2 کلاس‌های درس چند پایه..................................................................................... 30
9-2 مشکلات تحصیلی دانش آموزان در مدارس..................................................... 32
1-9-2 افت تحصیلی و عوامل موثر بر آن ..................................................... 32
2-9-2 ترک تحصیل ........................................................................................... 34
3-9-2 نارسایی‌های یادگیری ویژه.................................................................... 35
10-2 مشکلات رفتاری دانش آموزان در مدارس..................................................... 37
1-10-2 ترس از مدرسه .................................................................................... 37
2-10-2 فرار از مدرسه ...................................................................................... 37
3-10-2 اختلال لجبازی و نافرمانی ................................................................ 38
4-10-2 رفتارهای نامناسب یا ناپخته ............................................................ 39
5-10-2 بیش فعلی همراه با کمبود توجه ................................................... 39
6-10-2 اضطراب ................................................................................................. 40
7-10-2 بی نظمی در سلوک ........................................................................... 41
11-2 مدارس و دانش آموزان موفق ........................................................................... 41
12-2 فضاهای آموزشی مدارس ................................................................................... 42
1-12-2 کلاس درس نظری ............................................................................. 42
2-12-2 کلاس درس تجربی............................................................................. 43
13-2 فضاهای پرورشی .................................................................................................. 45
1-13-2 کتابخانه .................................................................................................. 46
2-13-2سالن چند منظوره ............................................................................... 46
3-13-2 نمازخانه ................................................................................................. 47
4-13-2 اتاق فعالیت‌های پرورشی .................................................................. 47
5-13-2 اتاق بهداشت رکت‌های اولیه............................................................. 47
14-2 فضای اداری ........................................................................................................... 47
15-2 فضاهای پشتیبانی یا خدماتی ........................................................................... 49
1-15-2 سرویس‌های بهداشتی ....................................................................... 49
2-15-2 آبخوری دانش آموزان ........................................................................ 49
3-15-2 انبار نظافت و شستشو......................................................................... 49
4-15-2 انبار تجهیزات و وسایل....................................................................... 49
16-2 فضاهای گردش ..................................................................................................... 52
1-16-2 راهروها................................................................................................................ 52
2-16-2 پله‌ها..................................................................................................................... 52
17-2 فضاهای باز یا محوطه .......................................................................................... 53
1-17-2 فضای صف جمع و تفریح.................................................................. 53
2-17-2 فضای سبز، باغچه و درختکاری....................................................... 53
3-17-2 پارکینگ وسایل نقلیه........................................................................ 54
18-2 مکان یابی واحدهای آموزش.............................................................................. 57
1-18-2 کاربریهای سازگار............................................................................... 57
2-18-2 کاربریهای ناسازگار ........................................................................... 57
3-18-2 جهت یابی ............................................................................................. 57
4-18-2 شعاع دسترسی ................................................................................... 58
19-2 انجمن اولیا و مربیان ........................................................................................... 58
20-2 پیشینه تحقیق........................................................................................................ 61
فصل سوم : روش تحقیق....................................................................... 66
مقدمه ................................................................................................................................... 67
1-3 روش تحقیق............................................................................................................... 67
2-3 جامعه آماری.............................................................................................................. 67
3-3 نمونه و روش نمونه گیری...................................................................................... 67
4-3 روش و ابزار جمع آوری اطلاعات ....................................................................... 68
5-3 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.................................................................................. 69
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات................................................. 70
تجزیه و تحلیل سوال 1.................................................................................................... 71
تجزیه و تحلیل سوال2...................................................................................................... 75
تجزیه و تحلیل سوال3...................................................................................................... 76
تجزیه و تحلیل سوال 4.................................................................................................... 77
تجزیه و تحلیل سوال 5.................................................................................................... 82
تجزیه و تحلیل سوال 6.................................................................................................... 85
بررسی و مقایسه کل سرانه‌ها و مقایسه با استانداردها................................................. 88
تجزیه و تحلیل سوال 7.................................................................................................... 89
تجزیه و تحلیل سوال8...................................................................................................... 91
تجزیه و تحلیل سوال9...................................................................................................... 91
تجزیه و تحلیل سوال10................................................................................................... 92
تجزیه و تحلیل سوال11................................................................................................... 93
تجزیه و تحلیل سوال 12................................................................................................. 95
تجزیه و تحلیل سوال 13................................................................................................. 96
تجزیه و تحلیل سوال 14................................................................................................. 96
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری ....................................................... 98
1-5 مقدمه ......................................................................................................................... 99
2-5 بحث و نتیجه گیری ............................................................................................ 100
3-5 یافته‌های جانبی تحقیق....................................................................................... 100
4-5 محدودیت‌های پژوهش......................................................................................... 108
5-5 پیشنهادها................................................................................................................ 109
الف. پیشنهاد کاربردی.................................................................................................... 109
ب. پیشنهاد پژوهش....................................................................................................... 111
فهرست جداول صفحه
جدول (1-2) مواد درسی وساعات تدریس هفتگی در مدارس دوره دبستان ........................... 21
جدول (2-2) حداقل ، حداکثر میانگین تراکم دانش آموزان در کلاس........................................ 44
جدول (3-2) استاندارد های فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی روستایی......................................... 45
جدول (4-2) استانداردهای فضاهای پرورشی مدارس ابتدایی روستایی .......................................... 48
جدول (5-2) استانداردهای فضاهای اداری مدارس ابتدایی روستایی ................................ 50
جدول (6-2) استانداردهای فضاهای پشتیبانی یا خدماتی مدارس ابتدایی روستایی ................. 51
جدول (7-2) استانداردهای فضاهای گردش مدارس ابتدایی روستایی .............................. 54
جدول (8-2) تلخیص اطلاعات فضاهای بسته مدارس روستایی ........................................... 55
جدول (9-2) استانداردهای سطوح خارجی مورد نیاز به متر مربع در مدارس روستایی ............................ 56
جدول (10-2) شعاع دسترسی..................................................... 58
جدول (1-3) توزیع مدارس ابتدایی روستاهای فریدون شهر بر حسب منطقه وجنسیت در سال تحصیلی87-1386..................... 68
جدول (1-4) تعداد معلمان ونوع مدرک آن ها......................................................................................... 71
جدول (2-4) تعداد معلمان وسابقه آن ها..................................................................................................... 72
جدول (3-4) سرانه آموزشی برای هر دانش آموز در مدرسه ودر کل......................................................... 75
جدول (4-4) سرانه فضای پرورشی برای هر دانش آموز در مدرسه ودر کل............................................................... 76
جدول (5-4) سرانه فضای اداری اتاق استراحت معلمان برای هر دانش آموز در مدرسه ودر کل........................... 77
جدول (6-4) سرانه فضای اداری (انبار داری) برای هر دانش آموز در مدرسه ودر کل.............................................. 79
جدول (7-4) سرانه فضای اداری برای هر دانش آموز در کل............................................................................................ 80
جدول (8-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هردانش آموز در عامل انبار وسایل نظافت وشستشو.......... 82
جدول (9-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل سرویس های بهداشتی.................... 82
جدول (10-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل آبخوری............................................. 83
جدول (11-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در عامل آبدارخانه......................................... 83
جدول (12-4) سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی برای هر دانش آموز در کل............................................................... 84
جدول (13-4) سرانه فضای گردش برای هر دانش در کل................................................................................................ 86
جدول (14-4) مقایسه میانگین سرانه های موجود در استانداردهای مطلوب................................................................ 88
جدول (15-4) سرانه فضای زیر بنای ساخت برای هر دانش آموز در کل..................................................................... 89
جدول (16-4) سرانه فضای باز محوطه برای هر دانش آموز درکل................................................................ 91
جدول (17-4) نور کلاس......................................................................................................92
جدول (18-4) رنگ کلاس ......................................................................................................92
جدول (19-4) رنگ اداری ..............................................................................................................92
جدول (20-4) رنگ راهرو ها............................................................................................................93
جدول (21-4) مربوط به جهت مدارس..................................................................................................................................... 94
جدول (22-4) مربوط به کاربری های سازگار........................................................................................................................ 94
جدول ( 23-4) مربوط به کاربری های ناسازگار...................................................................................................................... 94
جدول (24-4) مربوط به فراوانی پاسخ های افراد در مورد قابلیت گسترده شدن..................................................... 95
جدول (25-4) مربوط به وضعیت آزمایشگاه و وسایل کمک آموزشی مدارس............................................................. 96
جدول ( 26-4) وضعیت انجمن اولیاء و مربیان در مدارس مناطق روستایی شهر ستان فریدون شهر................ 97
جدول (27-4) کارائی داخلی مدارس ابتدایی روستایی شهر ستان فریدون شهر........................................................ 98
فهرست نمودارها صفحه
نمودار(1-4) مربوط به تعداد معلمان ونوع مدرک آن............................................................................72
نمودار(2-4) مربوط به تعداد معلمان وسابقه آن ها ...............................................................................73
نمودار (3-4) مربوط به سرانه فضای آموزشی در هر مدرسه ..................................................................74
نمودار (4-4) مربوط به سرانه فضای پرورشی در هر مدرسه ...............................................................75
نمودار (5-4) مربوط به سرانه اداری (اتاق استراحت معلمان) ...............................................................77
نمودار (6-4) مربوط به سرانه فضای اداری (دفتر ) درهر مدرسه ........................................................78
نمودار (7-4) مربوط به سرانه فضای اداری در هر مدرسه ...................................................................79
نمودار (8-4) مربوط به سرانه فضای پشتیبانی وخدماتی در هر مدرسه .............................................84
نمودار (9-4) مربوط به سرانه فضای گردش در هر مدرسه................................................................86
نمودار (10-4) سرانه فضای زیر بنای ساخت برای هر دانش آموز در کل ...........................................89
نمودار (11-4) سرانه فضای باز محوطه برای هر دانش آ......................................................................90
نمودار (12-4) مربوط به فراوانی پاسخهای افراد در مورد قابلیت گسترده شدن...............................94