دین اسلام شأن والای قضاوت را به گونه ای ممتاز متمایز ساخته و موقعیت ویژه آنرا در میان سایر بخشهای اجتماعی با ارائه تعاریف و تحلیل های مختلف مستند نموده است.
قرآن مجید به عنوان اولین و بزرگترین منشور زندگی مسلمانان، تعریفهای متنوعی از قضاوت بیان داشته است و احکام دینی، تمام زوایای این محکم را بررسی نموده اند علمی رواندانیشمندان اسلامی نیز به تبع آن به شرح و تفسیر آن پرداخته اند.
در این مبحث ایتدا- تعاریف قضاوت پرداخته و سپس اهمیت قضاوت مورد بحث قرار می گیرد.
بند اول: تعاریف قضاوت: قضا به فتح در لغت به معنی فرمان داران، حکم کردن، فتوا دادن، رأی دادن، به حاجت کسی رسیدن و روا کردن، آگاهانیدن و پند دادن می باشد.[1] در قرآن مجید لفظ قضا بر معنای متعددی اطلاق گردیده است[2] که به شرح ذیل می باشد.
1-اراده نمودن مانند آیه شریفه « و اذا قضی امراً فانما یقول له کن فیکون»[3]
2- امر کردن مانند آیه شریفه!« و قضی ربک ان لاتعبد الا ایاه»[4]
3- حکم کردن مانند آیه شریفه!« ثم لا تجدوافی انفسهم حرجاً مما قضیت»[5]
4- خلق کردن و آفریدن مانند آیه شریفه: فقضهن سبع سموات فی یومین[6]
5- فعلی مانند آیه شریفه: فاقص ما انت قاض
فهرست مطالب:
مقدمه .........................................................................................................................
بخش اول : کلیات.......................................................................................................
فصل اول: اهمیت و استقلال قضایی در نظام حقوقی اسلام...........................................
مبحث اول: اهمیت قضا در اسلام.................................................................................
بند اول: تعاریف از نظر اسلام و فرق آن با داوری.........................................................
بند دوم: اهمیت قضاوت...............................................................................................
مبحث دوم: استقلال قضایی در اسلام...........................................................................
بند اول: مفهوم استقلال قضایی.....................................................................................
بند دوم: استقلال قضایی در متون اسلامی.....................................................................
فصل دوم: استقلال قضایی در متون اسلامی....................................................
مبحث دوم: بررسی استقلال قوه قضاییه در انقلاب اسلامی ایران..................................
بخش دوم: بررسی مسیر تحول استقلال قضات در قوانین جمهوری اسلامی ایران..........
فصل اول: شاخصهای استقلال قضات و بررسی آن در قوانین اساسی...................
مبحث اول: تعریف و توضیح شاخصهای استقلال قضات..............................
بند اول: شاخص عدم نفوذ و تأثیر پذیری قضات.....................................
بند دوم: شاخص منع عزل قضات.................................................
بند سوم: شاخص منع تغییر و انتقال قضات.....................................
بند چهارم: عدم نقص رأی قضایی.................................
بند پنجم : تمکن مالی قضات..........................................
بند ششم: وظایف و تکالیف قضات در حفظ استقلال قضایی خود...............
مبحث دوم: بررسی استقلال قضات در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران................
فصل دوم: استقلال قضات در دیگر قوانین و مقررات در جمهوری اسلامی ایران..........
بخش سوم: مسئولیت، مصونیت وتعقیب انتظامی قضات......................
فصل اول: مسئولیت و مصونیت قضایی...................................
مبحث اول: مسئولیت کیفری قضات و مصونیت آنها............................
مبحث دوم: مسئولیت مدنی قضات و مصونیت آنها.......................
فصل دوم: تخلفات و تعقیب انتظامی قضات...............................
مبحث اول: تخلفات قضات...................................................
مبحث دوم: تعقیب انتظامی قضات....................................
نتیجه گیری..................................................................
فهرست منابع................................................................