رشد و بالندگی نظام آموزشی،یکی از ویژگی های بارز عصر حاضر محسوب می شود.زیرا از یک طرف تقاضا برای آموزش افزایش یافته و از طرف دیگر نیاز به تغییر در تصمیم گیری و بهبود کیفی و کمی و ایجاد فرصت های برابر و مساوی آموزش برای همگان نقش مدیریت کلاس را به وظیفه و مسئولیتی سنگین و دشوار تبدیل کرده است. مدیریت کلاس عبارت است از رهبری کردن امور کلاس از طریق تنظیم برنامه درسی، سازماندهی مراحل کار و منابع، سازماندهی محیط، بالا بردن کارایی، نظارت بر پیشرفت شاگردان و پیش بینی مسائل بالقوه است. بنابراین معلمان با شناخت و آگاهی از روش های گوناگون مدیریت کلاس درس می توانند در پیشرفت تحصیلی دانش آموزانشان تاثیرگذار باشند. براین اساس و با عنایت به اهمیت موضوع مورد بحث تحقیقی تحت عنوان «تاثیر شیوه های مدیریت کلاس درس در میزان رضایتمندی و یادگیری دانش آموزان دخترمقطع متوسطه» انجام گرفته است. فرضیات تحقیق به صورت زیر مطرح شده است:
1.آیا مدیریت و اداره کلاس درس به شیوه آمرانه «سلطه جویانه» در میزان رضایت مندی و یادگیری دانش آموزان تاثیردارد؟
2. آیا مدیریت و اداره کلاس درس به شیوه مشارکتی (مشورتی) در میزان رضایتمندی و یادگیری دانش آموزان تاثیری دارد؟
3. آیا مدیریت و اداره کلاس درس به شیوه تلفیقی (آمرانه-مشارکتی)در میزان رضایتمندی و یادگیری دانش آموزان تاثیر دارد؟
روش پژوهش دراین بررسی،توصیفی از نوع پیمایشی می باشد و جامعه آماری مورد بررسی کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهربابل می باشد که تعداد کل آنها 8376 نفر می باشد. حجم نمونه آماری این پژوهش براساس داده های جدول کرجسی و مورگان 367 نفر می باشند که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته دارای 25 سوال بسته پاسخ بر مبنای مقیاس درجه بندی لیکرت با سطوح پاسخ (خیلی زیاد،زیاد،متوسط،کم و خیلی کم) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از روش های آمار توصیفی (رسم نمودارها،محاسبه درصدها،محاسبه میانگین) و آمار استنباطی (آزمون،کای اسکوئر(X2) Chi-squre برای پاسخ به سوالات ویژه پژوهش) استفاده شده است.
فهرست مطالب
چکیده......................................... 1
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه......................................... 4
بیان مسئله.................................... 5
اهمیت و ضرورت مسأله........................... 6
اهداف تحقیق................................... 9
سوالات ویژه تحقیق.............................. 9
تعاریف متغیرهای تحقیق........................ 10
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه........................................ 14
بخش اول مروری بر ادبیات تحقیق................ 14
تاریخچه مختصر مدیریت کلاس..................... 14
نظریه ها وقوانین راجع به مدیریت کلاس وتدریس... 15
چهار قانون مدیریت کلاس درس.................... 17
موانع اداری اثر بخش کلاس...................... 19
ویژگی های دانش آموزان........................ 20
مولفه‌های کلاس درس............................. 21
1.ماهیت کلاس درس.............................. 21
2. معلمان در نقش مدیران کلاس درس............. 22
3. منابع اقتدار معلمان در کلاس درس............ 23
4. سبکهای مدیریت کلاس درس..................... 26
سبک های یادگیری.............................. 31
تعریف سبک یادگیری............................ 31
سبکهای یادگیری شناختی........................ 31
سبکهای یادگیری عاطفی ....................... 31
سبکهای یادگیری فیزیولوژیکی................... 31
مدیریت یا انضباط کلاس درس..................... 32
چه چیز می تواند مدیریت دانش آموز محوری را پایه ریزی کند؟34
مطالبی درباره توانمندسازی مدیریت کلاس دانش آموز محور 35
توانمند سازی................................. 36
پویش یادگیری................................. 37
آموزش اثر بخش معلم از نظر «گوردون»........... 39
زمینه آموزش اثر بخش معلم..................... 39
الگوی آموزش اثر بخش ......................... 39
رهنمودهایی برای مدیریت اثر بخش .............. 41
مدرسه باید مکانی مناسب باشد.................. 44
مهارتهای مدیریت کلاس درس اثر بخش است.......... 45
تدریس و یادگیری ............................. 46
چگونه معلمان مجرب می توانند در برخورد با چالشهای جدی حس وظیفه اخلاقی را
در خود حفظ کنند.............................. 48
انگیزش دررفتار مدرسه......................... 49
چالشهای انگیزش............................... 50
برانگیختن و رشد توانایی ها و استعدادهای بشری 51
الگوی انگیزه از پرترولالر..................... 52
راههای ایجاد انگیزش در افراد................ 53
تئوری انگیزش و تامین نیازها از ملک کللند.... 53
نیاز به قدرت ................................ 53
نیاز به وابستگی ............................. 54
نیاز به کسب موفقیت........................... 54
چگونه معلمان می‌توانند انتظارات خود را مشاهده کرده و ارزیابی کنند54
الگوی یادگیری همیاری......................... 55
روابط و مناسبات شخصی میان معلم و دانش‌آموز.... 56
رابطه خوب معلم با دانش‌آموزان................. 57
راهبردهای آموزشی برای افزایش زمان یادگیری تحصیلی... 59
انتقال خوشایند و جالب مطالب درس و علامت دادن.. 61
ایجاد شرایط خاص در کلاس درس................... 62
خوشبینی تحصیلی در مدرسه مثبت گرا............. 65
بخش دوم: پیشینه پژوهش ...................... 67
الف- پیشینه پژوهش در ایران .................. 67
ب- پیشینه پژوهش در سایر کشورها ............. 71
جمع‌بندی...................................... 74
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق
مقدمه ....................................... 76
روش تحقیق................................... 76
جامعه آماری ................................. 76
حجم نمونه آماری و شیوه نمونه گیری............ 76
روش گردآوری داده‌ها .......................... 77
ابزار گردآوری اطلاعات......................... 77
روایی و پایایی ابزارهای تحقیق................ 78
روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها.......... 78
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
مقدمه........................................ 82
آمار توصیفی مربوط به مشخصات توصیفی پاسخ دهندگان82
آمار استنباطی................................ 85
آزمون کای اسکوئر............................. 85
آزمون دو جمله‌‌ای (بای نامیال)................. 86
فصل پنجم: خلاصه و نتیجه‌گیری و پیشنهادات
خلاصه پژوهش .................................. 90
یافته‌های تحقیق............................... 90
بحث و تفسیر ................................. 91
نتیجه‌گیری ................................... 92
محدودیت‌های پژوهش ........................... 93
الف- تحت کنترل محقق ......................... 93
ب- خارج از کنترل محقق ....................... 93
پیشنهادات .................................. 94
الف- پیشنهادهای متنبی بر یافته های تحقیق..... 94
ب- پیشنهاد مبتنی بر تجارب محقق در ارتباط با سوالات ویژه تحقیق95
ضمائم........................................ 97
منابع و ماخذ ............................... 121
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (3-1) توصیف جامعه آماری پژوهش........... 76
جدول(3-2) تناظرسوالات ویژه تحقیق با سوالات پرسشنامه 79
جدول (4-1) توزیع فراوانی نمونه آماری برحسب متغیر سن 82
جدول (4-2) توزیع فراوانی نمونه آماری برحسب پایه تحصیلی 83
جدول (4-3) توزیع فراوانی نمونه آماری برحسب رشته تحصیلی 84
جدول شماره (4- 4 ) نتایج آزمون کای اسکوئر مربوط به سئوالات ویژه تحقیق:.............. 85
جدول شماره (4- 5) نتایج آزمون آماری بای نامیال در ارتباط با سوال ویژه اول............ 87
جدول شماره (4-6) نتایج آزمون بای نامیال در ارتباط با سوال ویژه دوم............... 87
جدول شماره (4-7) نتایج آزمون بای نامیال در ارتباط با سوال ویژه سوم............... 88
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار (4-1) نمایش فراوانی نمونه‌آماری برحسب سن 83
نمودار (4-2) نمایش فراوانی نمونه‌آماری برحسب پایه تحصیلی ............ 84
نمودار (4-3) نمایش فراوانی نمونه‌آماری برحسب رشته تحصیلی ........85