سرنوشت انسان از دوران کودکی با محیط و فضای اطراف ما عجین گشته است .عقیده بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت بر این است که شخصیت هر انسان در 6 سال اول زندگی او شکل می گیرد بنابراین توجه به نیازهای کودکان در این مقطع سنی و ایجاد زمینه ای برای بروز رشد نیازهای انها از یک سو و اشتغال مادران و نیاز به فضاهایی جهت جهت مراقبت و نگهداری کودکان از سوی دیگر و ضرورت ایجاد فضاهایی در جهت فراهم اوردن شرایط مطلوب برای رشد جسمی ذهنی و عاطفی و اجتماعی کودکان و شکوفایی استعداد ها و علایق انها ونیز فضایی برای اماده یازی کودک برای ورود به دبستان را مشخص می نماید.
در پیش از دبستان قصد داریم کودکان را به سمتی سوق دهیم که نسبت به محیط اطراف خود کاملا کنجکاوی نشان دهند و یاد بگیرند که چگونه یاد بگیرند . باید توجه کرد که شرایط فیزیکی تاثیر انکار ناپذیری بر رفتار و افکار دارد . امروزه ساختمانهایی که به بعنوان کودکستان از انها استفاده میشود عموما با کاربری مسکونی و کربری های دیگر بوده اند که از لحاظ کالبد معماری متناسب با نیازهای کودکان نمی باشند .
بر اساس نظریات روانشناسان فضای کودکستان باید قادر باید نیروهای ذهنی و احساسی و خلاقه کودک را تحت تاثیرقرار داده و از این طریق هم در اموزش او شرکت کنند و هم محیطی با طراوت برای وی بوجود اورد.
هر کودکی بر روی کره زمین زمانی آرزوی دنیای پاکتر را در دل پرورانده است دنیایی مبرا از این رازهای زندگی و در عوض داشتن یک باغ جادویی، امن که مکانی برای تفریح و تماشای بی پلیان انسانها ومحیط پیرامونشان در تاثیر پذیری متقابلند. کودکان به سبب محدودیت های جسمی و روانی خود در قیاس با بزرگسالان تاثیر پذیری بیشتر و عمیق تری داشته باشد و در عوض تاثیر گذاری کمتری بر محیط دارند و به این ترتیب بیش از بزرگسالان اجباراً تابع شرایط محیطی اند.
کودکان حساس ترین گروه سنی جامعه را تشکیل می دهند و در حساس ترین و مهمترین سالهای زندگی شان که پایه های رشد شخصیتی و ذهنی و اجتماعی و جسمی آنها شکل می گیرد تا زمانیکه وارد شهر می شوند نیازمند این هستند تا زندگی اجتماعی را در مقیاس خود تجربه کنند و این او مستلزم فراهم بودن فضایی کودکانه و صمیمانه است. فضایی به دو از هیاهوی بزرگترها. دنیایی پر از شادی با رنگهای زیبا که در ان کودک فرصت بیابد افکار تازه و پرورش و رشد استعدادهایش را داشته باشد فضایی که زمینه مناسب برای خلاقیت کودکان فراهم آورد.
در طراحی ساختمان مهدکودک، کودک محوری اولویت دار. به این معنی که ساختمان باید برای نگهدرای موقت کودکان طراحی شود نادیده گرفتن عادتمان شده است، حتی اگر پای کودکان در میان باشد. این را بیشتر کارشناسان شهری می گویمند: شهر بزرگ شده، رشد پیدا کرده اما توسعه هنوز غایب است.
زنان راهی محیط های کاری شده اند اما از ملزومات حضور اجتماعی آنان در شهر خبری نیست. کودک خبری از جامعه انسانی شهر نشین است و توجه به او از اصول شهرنشینی با این حال گویا این بخش از جامعه شهری ما چندان جدی گرفته نمی شود، مگر به مناسبت روز ج هانی کودک آن هم با پخش چند کارتون.
از اموزش اصلو شهروندی گرفته تا رعایت ضوابط استاندارد محیط های ویژه انها. چند مدرسه یا مهدکودک را سراغ داریم که با شرایط جسمی و روانی کابر آن نیمی کودک همخوانی داشته باشد
فهرست مطالب
فصل اول : مطالعات پایه و زمینه
1-1) بخش اول (پایه ):
برخورد روانشناسانه با موضوع
1-1-1) شناخت کودک از دیدگاه روانشناسی
1-1-2) مراحل رشد کودک
1-1-2-1)خصوصیات کودک 3 ساله
1-1-2-2) خصوصیات کودک 5-4 ساله
1-1-2-3) خصوصیات کودک 6 ساله
1-1-3) کاردانی کودک
1-1-4) کودک و بازی
1-1-4-1) تاریخچه بازی
1-1-4-2) تعریف بازی
1-1-4-3) اهمیت بازی
1-1-4-4) بازی از نظر فروبل
1-1-4-5) اموزش از طریق بازی
1-1-4-6) انواع بازی
1-1-5) کاربرد بازی در اموزش
1-1-5-1) بازی های اموزشی
1-1-5-2) بازی های جسمانی یا بدنی
1-1-5-3) بازی های نمایشی
1-1-5-4) بازی های سرگرم کننده
1-1-6) فضای بازی
1-2) بخش دوم: مطالعات زمینه
1-2-1) شناخت تکنولوژی اموزشی
1-2-1-1) نظری گذرا براموزش پیش از دبستان درجهان امروزوایران
1-2-1-2) ماهیت و کیفیت یک خانه خوب برای کودکان
1-2-1-2) تاریخ ظهور مراکز پیش دبستانی ( کودکستان و مهد کودک)
1-2-1-3) تاریخچه شکل گیری مراکز پیش دبستانی و دبستان در ایران
1-2-1-4) هدف های اموزشی و تربیتی کودکستان
1-2-1-5) سازمان اجتماعی کلاس
1-2-1-6) سازماندهی محیط فیزیکی
فصل دوم : مطالعات تکمیلی و تطبیقی
1-1) بخش اول (تکمیلی):
1-1-1) نقش معماری در پرورش فکری کودکان
1-1-2) کودک ، معماری و فضا
1-1-3) برخی احکام کالبدی در مورد طراحی برای کودکان
1-1-4) جلوه های خارجی مهد کودک
1-1-5) شیرخوارگاه
1-1-6) مهد کودک و کودکستان
1-1-7) محوطه سازی برای کودکان
1-1-7-1) محوطه بازی طبیعی
1-1-7-2) فضای باز
1-1-7-3) خیابان
1-1-7-4) فضای مخاطره امیزماجراجویانه
1-1-7-5) پناهگاهها و مکانهای دور از چشم
1-2)بخش دوم : (نمونه های تطبیقی)
1-2-1)نمونه های ایرانی
1-2-2)نمونه های خارجی
فصل سوم : آنالیز سایت
1-3) خصوصیات بلوار ارشاد
1-3-1) انتخاب سایت و شناخت کلی ان
1-3-2) ضوابط مکان یابی سایت
الف) ضوابط اجتماعی بافت ب) ضوابط کالبدی باف
1-3-3) شناخت زمینه (سابقه تاریخی شهر مشهد و بررسی روند توسعه فیزیکی شهر در قرون گذشته)
1-3-4) شناخت خصوصیات کالبدی شهر مشهد
الف)بافت سنتی ب)بافت میانی ج)بافت شطرنجی
1-3-5) طراحی اقلیمی در شهر مشهد
1-3-6)انالیز سایت
فصل چهارم: اصول طراحی
1-4) فضا
1-4-1) میزان درک کودک از فضا
1-4-2) معیارهای کیفیت فضا
1- سازماندهی 2- زمان ومسیر 3-جزءوکل
4- فرم
1-4-3) تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان
1-4-5) شرایط محیطی
1-4-6) شرایط کالبدی
1-4-7)ابعاد و فضاهای مورد نیاز کودکستان
1-4-8)برنامه فیزیکی
منابع و ماخذ