در سالهای اخیر در ایران مجموعه های بسیار متشکل ازمجموعه های فرهنگی – ورزشی - تجاری مخصوص محصولات ودستاوردهای محلی و فروش مستقیم آنان به مردم ساخته و یا در دست اجراست، ولی در تمام این مجموعه ها یک خلأیی بین زندگی دلخواه یک فرد و زندگی اجتماعی او وجود دارد و اگرچه زندگی خارج از منزل دنیایی متفاوت از درون است . اما همین ایجاد فاصله است که فرد عدم اعتماد به نفس پیدا می کند، می بینید که نمی تواند با محیط ارتباط برقرار کند .
از جمله مسائل حیاتی هر شهر، وجود فضای عمومی مناسب برای گذراندن اوقات شهروندان به شیوه ای بهینهی باشد ، فضاهایی که هم زمان زیبایی های بصری و معماری ، سازمان دهی مناسب فضایی ، وجود عملکردهای مورد نیاز انسان امروزی را برای گذراندن مفید و بهینه ی وقت وارضای روانی و منطقی او در
بهره وری از این فضا را در بر داشته باشد و بخشی از نیازهای او را به هنگام خستگی از کار و تجربه ی فضاهای کسل کننده و پر ترافیک و شلوغ شهری برآورده سازند. عدم وجود فضاهایی به این منظور در شهرهای ما به جایی رسانده که برای گذران اوقات استراحت خود یا به سرگردانی در خیابان های شلوغ و پرترافیک و پردود شهر روی می آورند و یا در گریز از خستگی فضای کار و یا عادت ، کسالت خانه ، به چهار دیواری های بسته دیگری نظیر سینما ، تئاتر ، کافی شاپ و رستوران …. پناه می برند. یک فضای تعریف شده تفریحی می تواند فضای صمیمی و پر تحرکی برای فرد باشد و خلاء ارتباط با اجتماع را نیز برطرف کند . جذابیتی که بسیاری از مناطق شهر تبریز و یا هر شهر دیگر ایرانی که خود دارای قدمتی تاریخی با ویژگیهای اجتماعی و مردمی با آداب اجتماعی و رسومات خاص می باشند. فضاهای ایجاد شده آن منطقه دارای جذابیت های برجسته و منحصر به فرد میشود.
در نظر گرفتن این سایت با عناصر ثابت درون خود مانند دریاچه درختان کهنسال که بر اساس یک نظم طبیعی و خاص کاشته شده یا روییده اند. پستی و بلندی هایی که شیبهای نا منظم و جذابی بوجود آورده، بطوریکه طرح به عنوان یک عنصر اصلی درکنار این عناصر ثابت می خواهد جا باز کند.
حفظ مستمر و تضمین بقاء سیماهای طبیعی منحصر به فرد از هجوم کاربری های بی رویه در سایت مورد نظر گسترش فضای سبز در شیبهای مجاور دریاچه ، جلوگیری از هرگونه بهره برداری یا دخالتهای انسانی زیان آور که موجودیت طبیعی منطقه را به مخاطره می اندازد و فراهم آوری فضاهای همگانی با مناظر زیبا برای گذراندن اوقات فراغت هدف اینجانب در طرح خواهد بود.
مفاهیم و مطالعات اولیه
1- مفاهیم و اشکال جهانگردی
جهانگردی Tourism عبارت از فعالیتهای افرادی که برای استراحت، کار و دیگر دلایل به خارج از محیط خویش سفر کرده و حداکثر برای یکسال متوالی در آنجا اقامت می کنند.
1-1) اشکال جهانگردی:
در مورد هر کشور مشخص اشکال زیر از جهانگردی را می توان از هم متمایز ساخت:
الف) جهانگردی بومی: افراد مقیم یک منطقه که تنها در داخل همان منطقه سفر می کنند. (domestic tourism)
ب) جهانگردی دورن مرزی : افراد غیر مقیم یک منطقه که در همان منطقه سفر می کنند. (inbound tourism)
ج) جهانگردی برون مرزی : افراد مقیم یک منطقه که به منطقه ای دیگر سفر می کنند. ( outbound tourism)
د) جهانگردان داخلی: جهانگردی بومی ودرون مرزی را در بر
می گیرد (internal touism)
هـ ) جهانگردی ملی: جهانگردی بومی و برون مرزی را شامل می شود. Natinal tourism))
و) جهانگردی بین المللی : شامل جهانگردی درون مرزی و برون مرزی (international tourism)
به بیانی دیگر تمام مسافرانی (travelers) که به جهان گردی
می پردازند دیدارگر visitorers اطلاق می شود. دیدارگر نیز بر حسب گذراندن حداقل یک شب دراقامتگاه خصوصی یا عمومی محل مورد بازدید به شرح زیر طبقه بندی میشود.
2-1) انواع جهانگردی و انگیزه جهانگردان
جهانگردی عموما باهدفی خاص صورت میگیرد و شناخت انواع جهانگردی بر اساس اهدافش در بحث انگیزش جهانگردی حائز اهمیت است. انگیزة جهانگردان را در شش نوع می توان طبقه بندی کرد:
الف - جهانگردان قومی: این نوع جهانگردی به منظور مشاهده سبک زندگی افراد بومی واقوام مختلف سفر می کنند و فعالیتهای رایج آن شامل دیدار از منازل افراد بومی، حضور در اعیاد و جشنها و یا شرکت در مراسم مذهبی آنهاست.
ب - جهانگردی هنری: آشنایی با هنر ملل دیگر مهمترین هدف این جهانگردی است . شناختن هنرهای دستی، موسیقی، تماشای تئاتر و نمایشهای ملل و اقوام مختلف از فعالیتهای مورد علاقة چنین جهانگردان است.
ج - جهانگردان تاریخی : بازدید از موزه ها ، مساجد، کلیساها و ابنیه تاریخی که خود یادآور شکوه و عظمت مناطق باستانی است از فعالیتهای ویژة این جهانگردان می باشد.
د - جهانگردان طبیعت گرا: سفر به نقاط دور دست تایافتن مکان مورد علاقه (مانند جهانگردان قومی) وتاکید بر جاذبه های طبیعی ومحیطی از فعالیتهای جهانگردان طبیعت گراست. این جهانگردان علاقمند به شگفتیهای جهان چون آبشارها، جنگلها، کوهستانها، دریاچه ها و سایر جاذبه های طبیعی هستند و فعالیتهای آنان شامل دیدار از چنین محیطها و لذت بردن از جلوه های طبیعت است.
هـ جهانگردان تفریحی : هدف اصلی این جهانگردان استراحت و تفریح است و سفر به مناطقی با تسهیلاتی برای بهره برداری مورد توجه آنان بشمار می رود.
و - جهانگردان کاری : مقصود اصلی چنین جهانگردانی انجام بخشی ازحرفه و کار خود در مقصد بوده و چنین جهانگردان می کوشند تا فرصتهای دیگری فراهم نمایند تا ضمن بهره گیری ازمسافرت به تفریح و تفنن و استراحت نیز بپردازند.
2- جهانگردی و صنعت توریسم
فرهنگ ازنظر علم مردم شناسی مجموعه ای ازشناخت ها ، اعتقادات و ارزشها و تعلیمات اجتماعی را در بر می گیرد و همزمان شیوه های رفتاری مردم را نیز شامل می شود. جشنها و مراسم مردمی ، مطالعه ، دیدن فیلم ، ورزش و … همگی جزء رفتارهای مردمی اند . جملگی این رفتار ها کم و بیش به یک آموزش عمومی ونوعی ازصنعت تبدیل شده‌اند. جهانگردی نیز به نوبة خود یکی از شیوه های فرهنگی مربوط به رفتارهای مردم است و میدان فعالیت و حوزة عمل آن هر لحظه در حال گسترش و تکوین است. در حقیقت می توان ادعا نمود که تمامی فرهنگها به بخشی ازجهانگردی منتج می شوند.
منابع و مأخذ
فارسی
10. فرهنگ جغرافیایی آذربایجان شرقی / خاماچی، بهروز / انتشارات سروش / 1370/ چاپ اول /
11. فرهنگ فولکلور مردم ایران / میرنیا، سید علی /
12. فرهنگ عامة‌ایران / بیهقی، حسین علی /
13. نگاهی به آذربایجان شرقی / جلد دوم / افشار سیستانی، ایرج /
14. گردش نشریه ایران شناسان / ایرانگردان و جهانگردان/ شماره 11 و 12 /
15. پژوهش مردم شناسی در آذربایجان/ فلسفی، علی / میراث فرهنگی آذربایجان شرقی/ پایان نامه /
16. باغهای خیال، قرن هفتم مینیاتور ایران / کورکیان، ام- سیکر . ژ. پ / مرزبان . پرویز
17. باغهای ایرانی پردیسها و باغهای بزرگ و زیبای ایران زمین / دکتر نیلوفری، پرویز/ دانشگاه تهران /
18. تاریخ معماری و شهرسازی ایران ـ جلد دوم، ارگ بم / دکتر دیبا، داراب/
19. راهنمای آماده سازی پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده برای توریسم / مجنونیان، هنریک/ سازمان محیط زیست / 1377/ چاپ اول/
20. فصلنامة‌آبادی / شماره 15. زمستان 73/ پیرنیا، کریم / باغهای ایرانی /
21. اقلیم و معماری /کسمایی، مرتضی/ انتشارات سازمان بررسی و تحقیق / 1372/ چاپ دوم /
22. شکل گیری تجارت معماری ایران و غرب / دکتر فلامکی، منصور / نشر فضای / 1371/ چاپ اول /
23. مفاهیم پایه در معماری / وایت، ادواردت / احمدی نژاد محمد / نشر خاک / 1377/ چاپ اول /
24. ارزیابی زیست محیطی آب خیز دریاچة قوریگل/ فرقان دوست، یوسف / دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران / پایان نامه سال تحصیلی 65 / 64/
25. پژوهش پیرامون حوزة‌آب خیز قوریگل / ادارة‌محیط زیست استان آذربایجان شرقی/
26. بهروزی راد/ بهروز/ کاووس امیر احمدی/ 1366/ گزارش بررسی تالابهای شورگل، یادگارلو، دورگه سنگی، دریاچه گپی و دریاچه قوریگل در استانهای آذربایجان غربی و شرقی / سازمان حفاظت محیط زیست / تهران/
27- صابری، جلیل وایرج ملازاده/ 1363 / ارزیابی منابع و قابلیت اراضی منطقه مراغه – میانه ( استان آذربایجان شرقی) موسسه تحقیقات خاک و آب /نشریه شماره 659/ تهران/
28- لاکس ، پیتر ( ترجمه عباسقلی جهانی، قهرمان قدرتنما)/ 1374/ مدیریت منابع آب و توسعه پایدار / آب و توسعه 3 (2) / 6-14.
29- سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
نقشه های ایران/ شیت های میانه و بستان آباد.
30-عکسهای هوایی قوریگل
31- زهتاب، حسن/ 1371 / گزارش یک ساله مطالعه اکولوژیک و بیولوژیک محیط طبیعی قوریگل / اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی .
32-معاونت آموزش وپژوهش سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران/ 1379 / نوشته ماتلاک، جان/ آشنایی با طراحی محیط و منظر /انتشارات سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران / جلد 1و 2/
27- نوریان، فرشاد/ 1376 / ترنر، تام / شهر همچون چشم انداز/ انتشارات شرکت پردازش وبرنامه ریزی شهری وابسته شهرداری تهران .
انگلیسی :
1-Ardalan , N. and L.Bakhtiar. SENCE OF UNITY, The Chicago university Press . 1973 .
2- Peter Walker , Minimalist Garden , Parks, Volume II, 1995.
3- pete Walker , Minimalist Garden, Urban design , Volume I,1997.
4- Balkishna Doshi, A+U Architecture and Urbanism , special feature of Balkrish Doshi 1997.
5- Abitare , Annual 12, Design for parks.
6- World of environmental design , Urban space .
7- Hassan Uddin khan, Contemporary European Architects.
8- Wolf and Am Soneit & Philip Jodidio, Contemporary European Architects, Volume I,II,III.
9- Norman ,A: Adolescent Psychology (A developmental view) sprinthal , W. Andrew Collins,1995.
10- Qverbeck , J, 1989 .
Ecosystem concept in Guidelines of lake Management ,vol I. Principles of lake Manegement pp.19-36.
ILEC . UNEP , shiga (Japan)
11- Scoh. Derek A, 1995 A Directory of Wetlands in the Middle East , IUCN, Gland switzer land and IWRB.