فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه.............................................................................................................. 1
فصل اول: سیستم....................................................................................... 14
1-1- سیستم............................................................................................. 14
1-2- ویژگی های سیستم.......................................................................... 14
1-3- محیط سیستم................................................................................... 15
1-4- انواع سیستم..................................................................................... 15
1-5- شمای سیستم.................................................................................. 16
1-6- آرایش درونی سیستم...................................................................... 20
1-7- سیستم کارخانه پیروزی.................................................................. 21
فصل دوم: طرح ریزی و مدیریت کارخانه................................................. 39
2-1- روش کلی برنامه ریزی وجایابی کارخانه........................................ 40
2-2- استقرار کارخانه ها و ساختمان های صنعتی................................... 42
2-3- طراحی ساختمان و ساخت آن.......................................................... 47
2-4- مسایل خدماتی کارکنان.................................................................... 56
2-5- طرح ریزی شرایط کاری.................................................................. 63
2-6- هزینه................................................................................................. 80
2-7- انرژی................................................................................................ 82
2-8- انواع فرآیندهای تولیدی.................................................................... 83
2-9- تعیین ظرفیت تولیدی......................................................................... 87
2-10- تجزیه و تحلیل رابطه ی فعالیت ها................................................. 89
2-11- شمای کارخانه ی پیروزی............................................................. 90
فصل سوم: مواد و محصولات.................................................................... 92
3-1- موجودی........................................................................................... 92
3-2-دوره (سیکل) محصول..................................................................... 100
3-3- برگشت مجدد در طراحی فرآیند تولیدی........................................ 106
3-4- مواد و فرآیندها 3-5- طبقه بندی کردن مواد.............................. 111
3-5- طبقه بندی کردن مواد.................................................................... 120
فصل چهارم: خرید.................................................................................... 126
4-1-خرید................................................................................................ 126
4-2- انواع قیمت و حمل کالای خریداری شده........................................ 134
4-3- مز ایده و مناقصه........................................................................... 135
4-4- مدیر تدارکات.................................................................................. 138
فصل پنجم: انبار....................................................................................... 140
5-1- انبار................................................................................................ 141
5-2- سازمان انبار.................................................................................. 142
5-3- روش های انبار کردن.................................................................... 143
5-4- انبار کردن محصولات.................................................................... 147
5-5- انبار تعمیرات و مواد اولیه............................................................. 154
5-6- وظایف انباردار............................................................................... 156
5-7- منابع ورود کالا به انبار.................................................................. 157
5-8- معرفی برخی فرم ها....................................................................... 158
فصل ششم: ایمنی.................................................................................... 169
6-1- ایمنی.............................................................................................. 169
6-2- حوادث............................................................................................ 172
6-3- ایمنی برق........................................................................................ 175
6-4- حریق.............................................................................................. 180
7-4- انواع سم......................................................................................... 182
فصل هفتم: نظام های کاری..................................................................... 185
7-1- سیستم های نوبت کاری................................................................. 185
7-2- جمعیت انسانی................................................................................ 186
7-3- استراحت......................................................................................... 187
7-4- کار یکنواخت................................................................................... 189
فصل هشتم: بسته بندی، بازرسی ، حمل و نقل...................................... 193
8-1- بسته بندی....................................................................................... 193
8-2- بازرسی.......................................................................................... 195
8-3- اساس آنالیز سیستماتیک حمل و نقل.............................................. 197
خلاصه...................................................................................................... 207
فهرست منابع و مأخذ............................................................................... 210
در دنیای امروز مسأله تولیدات و خدمات مسأله عمده‌ای است که هیچ جامعه‌ای خود را بر کنار از آن نمی‌بیند. جوامع مختلف هر کدام با مسأله‌ی ارایه‌ی خدمات و تولیدات برای بقای خود در گیرند و تلاش آن‌ها بر آن است که با توجه به شرایط و امکانات موجود، خدمات و تولیدات را در حد مطلوب فراهم آورند. خدمات اداری و بانکی، خدمات رفاهی و درمانی، خدمات آموزشی و فرهنگی، تولید مواد غذایی، تولید محصولات کشاورزی.... جزیی از سیاهه‌ی بی‌انتهای خدمات و تولیدات در جوامع امروزی است. بدین ترتیب به سادگی می‌توان دریافت که مدیریت برای ارایه‌ی این خدمات و تولیدات از ضرورت‌های هر جامعه‌ای به شمار می‌آید.
«مدیریت عملیات» مدیریت ارایه خدمات و تولیدات است و هدف آن هماهنگ کردن کوشش‌ها و تلاش‌ها و به کارگیری منابع و امکانات برای ارایه و حصول خدمات و تولیدات به بهترین وجه ممکن می‌باشد. کوشش در این است که از منابع موجود نهایت استفاده‌ی مطلوب به عمل آید و از اتلاف و اسراف منابع و امکانات پرهیز شود.
«مدیریت عملیات» عنوان کلی است که هم مدیر تولید در یک مؤسسه تولید و هم مدیر خدماتی در یک سازمان خدماتی را در بر می‌گیرد، چه هر دوی این مدیران «عملیاتی» را برای وصول به هدف سازمان‌هایشان که ارایه‌ی تولیدات و خدمات است، انجام می‌دهند و هر دو صرف نظر از نوع خدمات یا محصولشان «مدیر عملیاتی» می‌باشند. «کوستاس اِن در ویتسیوتیس» تفاوت بین ارایه خدمات و محصول را براساس چندین نکته بیان کرده است. از جمله اینکه، ارایه‌ی خدمات می‌تواند برای برآورد نیازهای بشر و به منظور دستیابی به مقاصد بخصوصی مثل بهداشت، محافظت و... صورت گیرد؛ لذا ارایه‌ی آن‌ها یا برای حفظ شرایط مناسب زندگی (تعمیرات، نگهداری، بهداشت و...) است و یا برای فراهم کردن سایر نیازهای جامعه‌ی بشری مثل تفریحات، مساجد، حمل و نقل شهری و مانند آن می‌تواند باشد.
ایشان درباره‌ی تفاوت‌های خدمات و محصولات به نکات زیر هم اشاره کرده است:
1 ـ خدمات معمولاً باید در ارتباط با مردم و استفاده‌کنندگان آن‌ها باشد. این خدمات به طور کلی در هنگام ارایه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مانند بهداشت، بیمارستان‌ها، حمل و نقل...
2 ـ نحوه‌ی توزیع و ارایه خدمات، دارای مشکلات و مسایل خاصی است از جمله اینکه قابل ذخیره نیستند و اگر در هنگام ارایه، استفاده نشود از بین می‌روند، مانند تخت‌های خالی بیمارستان‌ها، صندلی‌های خالی قطارها و...
3ـ خدمات به سختی قابل استاندارد کردن هستند، بنابراین گذاشتن معیارهای مشخص و معین برای آن‌ها مشکل است. مثلاً ممکن است روش خدمت‌دهی دو بیمارستان یا نحوه ویزیت دو پزشک که درجه‌ی تخصصی یکسانی دارند متفاوت باشد. البته می‌توان در این زمینه با ارایه‌ی استانداردهای خاص تا اندازه‌ای ضوابطی را اعمال کرد.
4 ـ خدمات هم مانند محصولات، با تغییر در مقدار تقاضا تغییر می‌کند. این تغییرات می‌تواند فصلی، ماهانه و یا حتی ساعتی باشد.
5 ـ عامل زمان می‌تواند در نحوه‌ی ارایه‌ی خدمات مؤثر باشد، زیرا نیازهای بشر به بهداشت، محیط زیست، خدمات سریع‌تر و چیزهای دیگر همواره در افزایش و تغییر است. به طور کلی اکثر سیستم‌های عملیاتی، ترکیبی از محصول و خدمات را ارایه می‌کند و تحقیقات و بررسی‌های لازم را چنان پی می‌گیرند که بتوانند به همراه محصول، یک سیستم خدماتی مناسب و درخور، برای رضایت مشتری فراهم آورند.