نسل صالح ازمنظر قرآن و روایات
چکیده:
پایان نامه حاضر تحت عنوان « نسل صالح ازمنظر قرآن وروایات » تلاشی در حد بضاعت در جهت شناخت نسل ، ذریه صالح و بررسی عوامل مؤثر در ایجاد چنین نسلی از دید گاه اسلام می باشد . این پژوهش در قالب پنج فصل وهر فصل نیز، مشتمل بربخش ها وزیر بخش های متمایز در راستای این هدف تنظیم ونگارش شده است .
اهمیت تربیت فرزند از منظر اسلام از مهمترین وظایف والدین محسوب میگردد. اگر فرزندان صالح شوند به تبع آن یک جامعه ، به صلاح گرایش پیدا می کنند . در هر کاری باید هدف وغایت مشخص شود تا برای رسیدن به آن هدف برنامه ریزی شودوغایت تربیت انسان این است که او بسوی کمال سیر کند .عمده ترین ویژگی ها ومبانی تربیت نسل صالح از منظر قرآن وروایات ، عبارتند از :معرفت وشناخت خدا از منظر عقل وخرد انسانی ، ایمان استوار وعمل صالح ، فطرت ، کرامت ومسئولیت پذیری است . انسان در سایه فطرت خدادادی وکرامت ذاتی می تواند فردی مسئولیت پذیر باشد وبا بکار گیری عقل وتدبر قدم در صراط مستقیم بگذارد .
عمده ترین عوامل مؤثر در ایجاد نسل صالح را می توان به عوامل درونی(وراثت ، نقش همسر ، خانواده و وظایف هریک) و عوامل بیرونی( محیط تربیت «دوستان ، مربیان آموزشی» و محیط اجتماع « محیط جغرافیا و مقتضیات سیاسی وحکومتی» ) تقسیم بندی کرد .
درمکتب وسیره اهل بیت به منظور پرورش نسل صالح از شیوه های تربیتی معصومین ، در راستا استفاده گردیده است .شفارش هایی که حضرت علی (ع) به فرزندش امام حسن (ع)دارد خود دلیل براین مدعاست . روشهایی که حضرت زهرا (س) در تربیت فرزندان خود داشته است وسیره وروش پیامبر (ص)می تواند به عنوان الگویی صحیح مورد بهره وری قرارگیرد.
چکیده : ۱
مقدمه ۲
فصل اول : کلیات ۷
۱-۱ بیان مسئله ۸
۱- ۲ ضرورت واهمیت موضوع تحقیق ۱۰
۱- ۳ اهداف وانگیزه انتخاب موضوع ۱۱
۱-۴ سؤالات تحقیق ۱۳
۱- ۵ تاریخچه تحقیق ( پیشینه تحقیق ) ۱۴
۱ – ۶ روش تحقیق ۱۵
۱-۷ ساختار ومحدوده ی تحقیق ۱۶
فصل دوم : مفهوم تربیت فرزند ، واژه های مرتبط با آن و اهمیت واهداف آن از دیدگاه اسلام ۱۹
۲ -۱ واژه شناسی« انسان » و برخی تعاریف در باره ی او ۲۰
۲- ۱- ۲ مفهوم لغوی و اصطلاحی ذریه ۲۴
۲- ۱ -۲-۱ ذریه مومن والحاق اعمال به والدین ۳۱
۲-۱-۳ بدءِ طینت از منظر امام محمد باقر (ع) ۳۴
۲-۱-۴ مفهوم لغوی واصطلاحی واژه صالح ۴۰
واژه صَلَحَ ۴۱
واژه صَلاح ۴۲
اصلح – أصلحوا ۴۴
۲-۱-۶ تربیت وجایگاه آن ازدیدگاه برخی صاحب نظران ۴۹
۲-۱-۷ موضوع تربیت از دیدگاه بعضی از دانشمندان ۵۱
۲-۱-۹ حقیقت تربیت فرزند ۵۸
۱) نشاندن محبت علم وآداب آن در دل ودرون کودک : ۶۰
۲) حفظ کردن قسمتی از قرآن واحادیث توسط کودک : ۶۰
۳) انتخاب معلم نیکوکار برای کودک : ۶۰
۴) آموخن زبانت عربی به کودکان : ۶۱
۵) آموختن زبان های مشهور بیگانه به کودکان : ۶۱
۲-۱-۱۰ اهداف وغایت تربیت فرزند ۶۳
۲- ۱- ۱۰- ۱ تربیت اخلاقی ۶۶
۲-۱-۱۰-۲ تربیت جسمی ۶۸
فصل سوم:ویژگی‌ها ،مبانی واصول تربیت نسل صالح از منظرقرآن و روایات ۷۱
۳-۱ ویژگی های نسل صالح از منظر قرآن و روایات ۷۳
۳-۲-۱ راه روشن ۸۷
- فطرت در قرآن وروایات ۹۳
۳-۲-۳ غریزه وتفاوت آن بافطرت ۹۴
خصوصیات غریزه: ۹۵
تفاوت فطرت و غریزه ۹۶
۳-۲-۴ فضایل فطری انسانی ۹۷
۳-۲-۴-۱ حقیقت جوئی ۹۷
۳-۲-۴-۲ گرایش به خیر و فضیلت ۹۸
۳-۲-۴-۳ گرایش به جمال و زیبایی ۹۸
۳-۲-۴-۴ گرایش به خلاقیت و ابداع ۹۹
۳-۲-۴-۵ گرایش به عشق و پرستش خداوند ۹۹
واژه‌شناسی کرامت ۱۰۲
معنای اصطلاحی ، کاربردی وقرآنی کرامت ۱۰۲
توجه دادن به کرامت‌ها ۱۰۵
۲-۲-۶ توجه دادن به معرفت وتزکیه نفس ۱۰۷
۳-۲-۷ مسئولیت‌پذیری ۱۰۸
۳-۲-۸ آشنایی با تعالیم و آداب اسلامی و ملکه نمودن آن در فرزند ۱۱۵
۳-۲-۸-۱ گشودن زبان کودک به کلمة توحید (لااله‌الاالله) ۱۱۷
۳-۲-۸-۲ آشنا کردن کودک به حلال و حرام ۱۱۷
۳-۲-۸-۳ امرکردن کودک به عبادت در سنین کودکی تا هفت‌سالگی ۱۱۸
۳-۲-۹ به کارگیری عقل و تدبر (عقل عملی) ۱۱۹
- تفکر ، تفهم وخرد ورزی ۱۲۰
- همرامی عمل با علم ۱۲۲
۳-۲-۱۰ اصلاح عادات و رفتار ناپسند در فرزند ۱۲۵
۳-۳-۲ اصل الگوگیری و عبرت آموزی ۱۲۹
۳-۳-۳ اصل تیسیر ۱۳۳
۳-۴-۳ اصل اعتدال ۱۳۴
۳-۳-۵ اصل گرایش به حق ۱۳۷
۳-۳- ۶ اصل تذکر ۱۳۹
فصل چهارم : ۱۴۳
عوامل مؤثروموانع در تربیت فرزند ونسل صالح از منظر قرآن و روایات ۱۴۳
۴-۱ عوامل درونی ۱۴۵
۴-۱-۱ وراثت ۱۴۶
۴-۱-۱-۱ وراثت در فرزندوتأثیر آن ۱۴۷
۴-۱-۱-۲ انواع وراثت ۱۵۰
۴-۱-۲ نقش همسر شایسته ۱۵۲
۴-۱-۳ انعقاد نطفه ۱۵۵
۴-۱-۳ -۱ نطفة پاک ۱۵۵
۴-۱-۳-۲ ایام سعد و نحس در انعقاد نطفه ۱۵۸
۴-۱-۳-۳ لقمة حلال و حرام و تأثیرات آن ۱۵۹
۴-۱-۴ نقش خانواده ۱۶۴
۴-۱-۴-۱ نقش پدر ۱۶۷
۴-۱-۴-۲ تأثیر معنویات پدر در فرزند ۱۶۹
۴-۱-۴-۳ نقش مادر ۱۷۳
- نقش مادر در ایجاد نسل صالح ۱۷۷
۱) انسانی مسلمان ۱۷۷
۲) نقش همسری ۱۷۸
۳) نقش مادر ۱۷۹
- شیر مادر ۱۸۲
- تأثیر خوراک بر شیر مادر ۱۸۶
۴-۱-۴-۴ تبریک و تهنیت گفتن به مناسبت تولد فرزند ۱۸۸
۴-۱-۴-۵ وظایف والدین نسبت به فرزندان وبرعکس ۱۸۹
۴-۱-۴-۶ اخص وظایف والدین در هفت روز اول تولد ۲۰۰
۱- ذکر اذان و اقامه ۲۰۰
۲- مراسم تنحیک ۲۰۰
۳- تسمیه یا نام نیکو ۲۰۰
۴- تراشیدن موی سر نوزاد ۲۰۴
۵- ختنه ۲۰۴
۶- عقیقه ۲۰۵
- عقیقه و حکمت آن ۲۰۵
۷- ولیمه ۲۰۷
۴-۱-۴-۷ آموزش مراسم مذهبی و قرآنی ۲۰۸
۴-۱-۴-۷-۱ تعلیم نماز ۲۰۸
۴-۱-۴-۷-۲ تعلیم دعا ۲۱۰
۴-۱-۴-۷-۳ آشنایی با علوم اهل بیت ۲۱۱
۴-۲ عوامل بیرونی ۲۱۲
۴-۲-۱ محیط تربیت ۲۱۲
۴-۲-۲ محیط انسانی ۲۱۷
۴-۲-۳ محیط دوستان و رفقا ۲۱۹
۴-۲-۴ محیط اجتماعی ۲۲۲
۴-۲-۵ محیط مدرسه و مربیان آموزشی ۲۲۴
۴-۲-۶ موانع و مقتضیات سیاسی وحکومتی ۲۳۴
۴-۳ موانع تربیت ۲۳۷
۴-۳-۱ حبّ دنیا ۲۳۷
۴-۳-۲ هوی و هوس ۲۴۰
۴-۳-۳ وسوسه های شیطانی ۲۴۳
فصل پنجم شیوههای تربیت نسل صالح از دیدگاه قرآن ومکتب اهل بیت(ع) ۲۴۶
۵-۱ شیوههای تربیت فرزند و نسل صالح از دیدگاه قرآن ۲۴۸
۵-۱-۱ شیوههای انگیزشی و رفتاری ۲۴۸
۵-۱-۱- ۱ محبت به فرزند ۲۴۸
۵-۱-۱-۲ عدم تبعیض بین فرزندان ۲۵۵
۵-۱-۱-۳ الگوی عملی صحیح ۲۵۸
۵-۱-۱-۴ تشویق ۲۶۰
- تشویق از نظر لغوی ۲۶۰
۵-۱-۱-۴-۱ فوائد تشویق ۲۶۲
۵-۱-۱-۴-۲ عدم افراط و تفریط در تشویق ۲۶۳
۵-۱-۱-۵ هماهنگی تربیت با طبیعت فرزند ۲۶۴
۵-۱-۱-۶ شیوه تغافل در فرزند ۲۶۶
۵-۱-۱-۷ پرورش حیا و نجابت در فرزند ۲۶۸
۵-۱-۱-۸ تحریک فرزند به کسب و کار ۲۷۱
۵-۱-۲ شیوههای بازدارنده ۲۷۳
۵-۱-۲-۱ پرهیز دادن فرزند از پنهان‌کاری ۲۷۳
۵-۱-۲-۲ پرهیزفرزند از تفاخر ۲۷۴
۵-۱-۲-۳ پرهیزفرزنداز زشتی‌های گفتاری ۲۷۵
۵-۱-۲-۴ منع فرزنداز سودجوئی ۲۷۷
۵-۱-۲-۵ پرهیز دادن فرزند از تجمّل‌گرایی ۲۷۸
۵-۱-۲-۶ پرهیز از نازپروری فرزند ۲۷۹
۵-۱-۲-۷ منع فرزند از رذایل اخلاقی ۲۸۰
۵ – ۲ شیوه های تربیت فرزند و نسل صالح در مکتب اهل بیت(ع) ۲۸۱
۵-۲-۱ تربیت و سیرة معصومین ۲۸۱
- تربیت ۷ سال دوم تربیت از نظر پیامبر اکرم ۲۸۳
- روش ملایمت ۲۸۵
۵-۲-۳ سیره تربیتی حضرت علی(ع) ۲۸۷
۵-۲-۳-۱ هدف نهایی تربیت فرزند از منظر حضرت علی (ع) ۲۹۰
۵-۲-۳-۲ ضرورت تسریع در تربیت از منظر حضرت علی (ع) ۲۹۱
۵-۲-۳-۳ نتایج تربیت فرزند از دیدگاه حضرت علی (ع) ۲۹۳
۵-۲-۴ سیرة تربیتی حضرت زهرا (س) ۲۹۵
۵-۲-۴-۱ تربیت از منظر حضرت زهرا (س) ۲۹۸
۵-۲-۴-۲ ارتباط علمی حضرت زهرا با فرزندان ۲۹۸
۵-۲-۴-۳ تأثیر نام نیکو بر شخصیت فرزند از منظر حضرت زهرا (س) ۲۹۹
۵- ۳ حسن ختام - انتظار و تربیت نسل صالح ۳۰۰
نتیجه نهایی ۳۰۲
منابع ومآخذ : ۳۰۷