مطالعه اصول و روشهای عملیات آماری دادهها
این کتاب مقدمهای است بر مطالعه اصول و روشهایی که در عملیات آماری دادهها در رشتههای مختلف علوم رفتاری بخصوص روانشناسی ـ آموزش و .. مورد استفاده قرار میگیرد.
مطالعه علم آمار در تمامی رشتهها و در تمامی حوزههای علمی، یکی از ضروریات محسوب میگردد و این امر به دلیل اهمیتی است که علم آمار به عنوان یک علم روش شناختی دارا میباشد. علم آمار در چند دهه اخیر از اهمیت بیشتری برخوردار شده و در کلیه حیطههای روش شناختی، جایگاه معتبری را به خود اختصاص میدهد. عواملی که منجر به رشد وسیع این علم در حوزههای دانش شده است ، به موازات افزایش حیطههای دانش و به دنبال آن نقش آزمایش و جمعآوری دادهها به منظور استنتاج نتایج مفید و کاربردی بیش از پیش گشته است. به همان نسبت که علم راه رشد را طی مینمود، آمار نیز به عنوان شاخهای از علم روش شناختی پلکان ترقی را طی کرده و ضرورت حضور آن در اغلب حیطههای دانش برملا شده است.
امروزه زبان آمار به منزله معتبرترین زبان علمی به شمار میرود طوریکه برای فهم و درک مخاطبین علم، آشنایی با زبان معتر آن ، ضروری است. در اغلب کتابها و مجلههایی که به ارائه نتایج مختلف آزمایشی و نظریههای گوناگون و اکتشافات .تفاوت پرداخته شده ، رگههایی از روشها و فنون و اصطلاحات آماری به چشم میخورد که مبنای فهم مطلب میباشد، بنابراین آشنایی با این اصطلاحات در تمامی رشتهها ضروریست.
علم آمار به منزله یک چارچوب مفهومی و روش شناختی علمی تلقی میگردد و در مراحل مختلف کسب دانش ، اهداف و فرایندهای کسب نظریه را پیش پای پژوهشگر قرار میدهد و به عنوان یک نقشه طراحی شده ، فعالیت پژوهشگر را در یک چارچوب معین قرار داده و آن را هدایت مینماید. بنابراین، آموزش و یادگیری آمار به منزله آموزش روش علمی است که در بسط و گسترش علم, نقش فزایندهای را به خود اختصاص میدهد.
در نهایت میتوان مطرح نمود که آمار ابزاری معتبر، جهت پیشبرد اهداف و اکتشافات علمی محسوب میشود، زیرا آزمایش فرایندی است که دارای چرخه مشخص و معینی میباشد. در این چرخه آزمایشگر فرایندی است که دارای چرخه مشخص و معینی میباشد. در این چرخه آزمایشگر می2بایست از طراحی آزمایش شروع کند و به مرحله نهایی که تفسیر نتایج است برسد. به بیان دیگر آزمایشگر موظف است بر اساس اصول علمی و راهبردهای روش شناختی به طراحی چارچوب آزمایش بپردازد و در این راستا، طراحی را بگونهای شکل دهد که قادر به تحلیل دادههای جمعآوری شده باشد و در نهایت بتواند با تاکید بر اصول علمی ، دادههای تحلیل شده را تفسیر نماید و به گونهای بنیادی و یا کاربردی از تفسیر نتایج استفاده بعمل آورد. از أن جایی که تمامی علوم به نوعی از این چرخه پیروی نموده و بر مبنای فرایند حاکن بر آن ، به نظریات گوناگون دست مییابند، پس مطالعه علم آمار در تمامی رشتهها ضروری است، اما همانطور که مشاهده میشود اصل آماری که در هر یک از رشتههای مختلف تدریس میگردد، تا حدودی متفاوت است . این امر بدلیل متفاوت بودن اصول آماری نیست بلکه این اختلاف به دلیل متفاوت بودن اصول آماری نیست بلکه این اختلاف به دلیل متفاوت بودن حوزههای مورد مطالعة هر یک از علوم میباشد. زیرا همانطور که میدانیم هر یک از شاخههای علمی در پژوهشهایشان به بررسی مسائل خاصی میپردازند و اهدف متفاوتی را دنبال میکند. بنابراین ، صورت مسئله در هر یک از رشتهها مختلف بوده و از سوی دیگر برای پاسخگویی به این مسایل ، دادههای متفاوتی را جمعآوری مینماید و از ابزارهای متنوعی استفاده میکنند، در نتیجه بدیهی است که باید از اصول خاصی نیز جهت تحلیل و تفسیر این دادهها بهرهگیرند. از این رو ، اهمیت کاربرد اصول مختلف آماری در حوزههای گوناگون علمی متفاوت بوده و این امر زمینه ساز اختلاف بین روشهای آماری تدریس شده در هر رشته میباشد. یعنی با تاکید بر نیاز هر رشته با اصول آماری، مبنای یادگیری آن معین شده است.
فهرست مطالب:
پیشگفتار
1-1کج فهمیهای رایج در مورد علم آمار
2-1کج فهمی رایج آمار، به عنوان علم سرشماری
3-1کجفهمی رایج آمار، به عنوان علم کمیت
4-1کجفهمی رایج آمار ، به عنوان علم تخصصی
5-1تعریف علم آمار
6-1آمار توصیفی و استنباطی
خلاصه فصل
چارت فصل اور
خودآزمایی
سوالات چهارگزینهای
1-2 جایگاه ویژه متغیر
2-2 متغیر کمی و کیفی
3-2 متغیر پیوسته و گسسته
4-2 متغیر مستقل و وابسته
5-2 متغیر کنترل و ویژگی ثابت
6-2 متغیر تعدیلکننده و تصادفی
خلاصه فصل
چارت فصل دوم
خودآزمایی
سوالات چهارگزینهای
1-3 اندازهگیری
2-3 ویژگیهای مقایسهای اندازهگیری
3-3 انواع مقیاسهای اندازهگیری
4-3 ارزشیابی تشخیصی
5-3 ارزشیابی تکوینی
6-3 ارزشیابی تراکمی
خلاصه فصل
چارت فصل سوم
خودآزمایی
سوالات چهارگزینهای
1-4 دادههای تجربی و آماری
2-4 اهمیت جدولبندی دادهها
3-4 توزیع فراوانی ساده
4-4 توزیع فراوانی نسبی و نسبی درصدی
5-4 جدول توزیع فراوانی گروهبندی شده
خلاصه فصل
چارت فصل چهارم
خودآزمایی
سوالات چهارگزینهای
1-5 اهمیت نمایش تصویری دادهها
2-5 نمودار دایرهای
3-5 نمودار میلهای
4-5 نمودار چند ضلعی
5-5 نمودار فراوانی تراکمی
6-5 نمودار هسیتوگرام
خلاصه فصل
چارت فصل پنجم
خودآزمایی
سوالات چهارگزینهای
1-6 توزیعهای نظری و تجربی
2-6 توزیع نرمال
3-6 کشیدگی مثبت و کشیدگی منفی
4-6 کجی مثبت و کجی منفی
5-6 توزیع U ،J و L شکل
6-6 توزیع مربع و مستطیل شکل
خلاصه فصل
چارت فصل ششم
خودآزمایی
سوالات چهارگزینهای
فصل هفتم ـ شاخصآهای گرایش مرکزی
1-7 مفروضه شاخصهای گرایش مرکزی
2-7 نما و ویژگیهای آن
3-7 میانه و ویژگیهای آن
4-7 میانگین حسابی و ویژگیهای آن
5-7 انواع میانگین
6-7 نکتی در زمینه شاخص گرایش مرکزی میانگین
7-7 مقایسه و کاربردهای نما، میانه و میانگین
خلاصه فصل
خودآزمایی
سوالات چند گزینهای
فصل هشتم ـ شاخصهای پراکندگی
1-8 دامنه تغییرات
روش محاسبه دامنه تغییرات
2-8 انحراف دهکی
3-8 انحراف پنجکی
4-8 انحراف چارکی
5-8 انحراف متوسط
6-8 واریانس
7-8 انحراف استاندارد
8-8 مقایسه و کاربرد شاخصهای پراکندگی
خلاصه فصل
خودآزمایی
سوالات چند گزینهای
سوالات تشریحی
فصل نهم ـ منحنی استاندارد
1-9 مفهوم توزیع نرمال
2-9 ویژگیهای توزیع نرمال
3-9 منحنی استاندارد و ویژگیهای آن
4-9 سطوح زیر منحنی استاندارد
5-9 تبدیل نمره Z به دیگر مقیاسهای استاندارد
6-9 کاربرد جدول Z
خلاصه فصل
خودآزمایی
سوالات چند گزینهای
فصل دهم ـ ضریب همبستگی
1-10 نمودارهای پراکندگی
2-10 جهت همبستگی
3-10 میزان همبستگی
4-10 انواع ضریب همبستگی
5-10 ضریب همبستگی پیرسون
6-10 ضریب همبستگی رتبهای اسپیرمن
8-10 تفسیر ضریب همبستگی
خلاصه فصل
چارت فصل دهم
خودآزمایی
سوالات چندگزینهای
پاسخ خودآزمایی و سوالات چهارگزینهای
خودآزمایی فصل اول
سوالات چهارگزینهای فصل اول
خودآزمایی فصل دوم
سوالات چهارگزینهای فصل دوم
خودآزمایی فصل سوم
سوالات چهارگزینهای فصل سوم
خودآزمایی فصل چهارم
سوالات چهارگزینهای فصل چهارم
خودآزمایی فصل پنجم
سوالات چهارگزینهای فصل پنجم
خودآزمایی فصل ششم
سوالات چهارگزینهای فصل ششم
خودآزمایی فصل هفتم
سوالات چهارگزینهای فصل هفتم
خودآزمایی فصل هشتم
سوالات چهارگزینهای فصل هشتم
خودآزمایی فصل نهم
سوالات چهارگزینهای فصل نهم
خودآزمایی فصل دهم
سوالات چهارگزینهای فصل دهم