بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با هویت فردی در نوجوانان دختر متوسطه شهر ری (ناحیه 1) تهران
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با هویت فردی در دانش‌آموزان دختر نوجوان متوسطه منطقه شهر ری (ناحیه 1) تهران انجام شد. نمونه پژوهش از 100 نفر دانش‌آموزان متوسطه انتخاب شد و پرسشنامه های «بازنگری شده مقیاس دلبستگی بزرگسال کولنیزورید (1990) (RAAS) و هویت فردی دکتر احمدی» بر روی آنها اجرا گردید. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌هایی با سوالات بسته پاسخ است. داده‌های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگریسون تجزیه و تحلیل گردید و فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حکایت از آن دارد که بین سبک دلبستگی ایمن و مشکل هویت رابطه معنادار وجود ندارد (183/0- =r). بین سبک دلبستگی دو سو گرا و مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (278/0 =r). بین سبک دلبستگی اجتنابی و مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (396/0 =r).
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه.................................................. 1
بیان مسئله ............................................ 2
هدف.................................................... 3
اهمیت و ضرورت موضوع مورد مطالعه ....................... 4
فرضیه های پژوهش ....................................... 5
متغیرهای پژوهش ........................................ 6
تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها........................ 6
فصل دوم
2-1 – مرحله نوجوانی ................................... 9
2-2 – اهمیت مطالعه دوران بلوغ.......................... 9
2-2-1- رشد جسمانی .................................... 10
2-2-2 رشد عقلی – ذهنی ................................ 12
2-2-3- رشد عاطفی...................................... 13
2-2-4- رشد اجتماعی.................................... 18
2-3- مفهوم هویت....................................... 20
2-4- تعریف هویت....................................... 21
2-5- کودک، هویت و نظریه های آن........................ 21
2-5-1- نظریه روانکاوی................................. 22
2-5-2- نظریه یادگیری اجتماعی ......................... 22
2-5-3- نظریه شناختی................................... 23
2-6- نوجوانی و هویت................................... 23
2-7- جنبه های ضمنی و آشکار خودآگاهی................... 26
2-8- هویت از دیدگاههای مختلف ......................... 27
2-8-1- اریکسون........................................ 27
2-8-2- مارسیا......................................... 31
2-8-3- نقد الگوی مارسیا و اریکسون..................... 37
2-8-4- لوینگر......................................... 37
2-8-5- رویکرد فرآیند محوری برزونسکی................... 40
2-8-6- استانلی هال.................................... 41
2-8-7- اتورانک........................................ 41
2-8-8- اشپرانگر....................................... 42
2-8-9- بلوز........................................... 42
2-8-10- والون......................................... 43
2-9- شکل گیری هویت.................................... 43
2-10- عوامل موثر در شکل گیری هویت..................... 47
2-11- عواملی که بر رشد هویت تاثیر می گذارند. ......... 48
2-12- پایگاههای هویت.................................. 49
2-13- تعدد هویت‌ها .................................... 50
2-14- شخصیت و تعلقات اجتماعی ......................... 50
2-15- تحول هویت در سنین مختلف......................... 51
2-16- بحران هویت...................................... 52
2-17- بحران هویت از دیدگاه اریکسون ................... 54
2-18- نظر روانشناسان کشور ما درباره تعریف بحران هویت.. 56
2-19- اختلالات مربوط به هویت............................ 57
2-20- جنس و هویت...................................... 58
2-21- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در خارج از کشور 60
2-22- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در داخل کشور... 61
- دلبستگی
2-1- مفهوم شناسی دلبستگی ............................. 62
2-2- مؤلفه های اصلی دلبستگی .......................... 65
2-3- خواستگاه های نظری دلبستگی........................ 66
2-3-1- مبانی روان پویشی نظریه دلبستگی ................ 66
2-3-2- نظریه یادگیری ................................. 67
2-3-3- نظریه تحول شناختی ............................. 68
2-3-4- نظریه کردار شناسی ............................. 69
2-3-5- نظریه دلبستگی بالبی ........................... 70
2-4- نظریه دلبستگی تئوری بالبی ....................... 71
2-5- سبک های دلبستگی از دیدگاه های مختلف.............. 76
2-6- انواع سبک های دلبستگی............................ 79
2-6-1- سبک دلبستگی ایمن............................... 79
2-6-2- سبک دلبستگی نا ایمن – اجتنابی.................. 80
2-6-3- سبک دلبستگی نا ایمن – دوسوگرا.................. 82
2-7- مراحل شکل گیری دلبستگی در نوزادان ............... 83
2-8- تحول دلبستگی در نوجوانی ......................... 85
2-9- تداوم دلبستگی از کودکی تا نوجوانی ............... 85
2-10- عوامل موثر بر ثبات دلبستگی از کودکی تا بزرگسالی 87
2-11- دلبستگی و سازمان شخصیت ......................... 88
2-12- دلبستگی و آسیب شناسی روانی در دوره نوجوانی ..... 91
2-12-1- اختلال رفتارهای ضد اجتماعی .................... 91
2-12-2- اختلال بی اشتهایی روانی ....................... 92
2-12-3- اختلال افسردگی................................. 93
2-12-4- الگوهای رفتار مرضی در دوره نوجوانی ........... 93
2-12-5- اختلال گسستگی ................................. 94
2-13- پدیده های دلبستگی و گسستگی ..................... 95
2-14- ارتباط دلبستگی، گسستگی و تاریخچه خشونت کودکی.... 96
2-15- معیارهای تشخیص دلبستگی ........................... 101
2-16- ارتباط هویت و دلبستگی ............................ 102
2-17- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در خارج از کشور 102
2-18- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در داخل کشور 104
2-19- پژوهشهای انجام شده مربوط به ارتباط هویت و دلبستگی در خارج از کشور 105
فصل سوم
3-1- طرح پژوهش ...................................... 108
3-2- متغیرهای پژوهش ................................. 108
3-3- تعریف و تعیین جامعه ............................ 108
3-4- نمونه پژوهش .................................... 108
3-5- روش نمونه گیری ................................. 109
3-6- ابزار اندازه گیری .............................. 109
3-7- روش اجرای پژوهش................................. 114
3-8- روش آماری ...................................... 115
فصل چهارم
- تجزیه و تحلیل داده‌ها ............................. 117
- آمار توصیفی ...................................... 119
- تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب فرضیه های پژوهش ..... 119
فصل پنجم
- بحث و نتیجه گیری ................................. 125
- محدودیت های پژوهش................................. 128
- پیشنهادات......................................... 128
- ضمایم و پیوستها
- منابع
فهرست جداول
عنوان صفحه
4-1- شاخصهای توصیفی متغیرهای سبک های دلبستگی و هویت فردی.... 117
4-2- هیتسوگرام دلبستگی دو سو گرا..................... 117
4-3- هیتسوگرام دلبستگی نا ایمن/ اجتنابی ............. 118
4-4- هیتسوگرام دلبستگی ایمن.......................... 118
4-5- هیتسوگرام هویت فردی............................. 119
4-6- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی ایمن و هویت فردی ............................................ 120
4-6-1- رگریسون دلبستگی ایمن و هویت فردی.............. 120
4-7- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی دو سو گرا و هویت فردی ...................................... 121
4-7-1- رگریسون دلبستگی دو سو گرا و هویت فردی ........ 121
4-8- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی اجتنابی و هویت فردی .................................. 122
4-8-1- رگریسون دلبستگی اجتنابی و هویت فردی .......... 122
4-9- ضریب همبستگی بین سبکهای دلبستگی و هویت فردی .... 123