مطالعه پتانسیل آنتی اکسیدانی و اثرات آللوپاتیک تعدادی ازگیاهان دارویی
در پژوهش حاضر پتانسیل آنتی اکسیدانی و میزان ترکیبات فنلی تعدادی از گیاهان دارویی منطقه بیضاء در استان فارس مورد مطالعه قرار گرفت.
همچنین اثرات آللوپاتیک عصاره آبی آن گیاهان بر گیاهچه های جو و کلزا بررسی گردید. پتانسیل آنتی اکسیدانی با استفاده از روش DPPH( 1,1- diphenyl 2-picryl-hydrazyl) و میزان ترکیبات فنلی توسط روش Folin- Ciocalteu ارزیابی گردید. بالاترین پتانسیل آنتی اکسیدانی مربوط به برگ گیاه
پونه (Mentha pulegium) معادل0±4/25 میکرومول ترولکس بر گرم وزن خشک و کمترین پتانسیل در میوه گیاه عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi) معادل08/.± 27/2میکرومول ترولکس بر گرم وزن خشک مشاهده گردید. برگ گیاهان پونه (Mentha pulegium)و جاشیر( Prangos ferulacea )بالاترین پتانسیل آنتی اکسیدانی را نشان دادند. در رابطه با میزان ترکیبات فنلی، بیشترین میزان مربوط به گیاه پونه معادل02/.±11/2 میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک و کمترین میزان در گیاه عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi) معادل02/.±49/. میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک اندازه گیری گردید. همبستگی معنی داری( p<0.05 و R=0.9 ) بین پتانسیل آنتی اکسیدانی و میزان ترکیبات فنلی بدست آمد.
اثرات آللوپاتیک عصاره های آبی اندام های هوایی پونه و عروسک پشت پرده بر در صد جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه های جو و کلزا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثر عصاره آبی میوه رز بر میزان کلروفیل، کاروتنوئید و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز گیاهچه ها ی جو و کلزا مطالعه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره آبی درصد جوانه زنی، وزن خشک، میزان کلروفیل، کاروتنوئید و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز به طور معنی داری کاهش می یابد.
کلید واژگان: آنتی اکسیدان- ترکیبات فنولی- اثرات آللوپاتیک
فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه
1-1-گونه های مورد بررسی ...................................................................................................................... 3
1-2- بررسی فعالیت های زیستی ........................................................................................................... 3
1-2-1- آنتی اکسیدان.......................................................................................................................... 3
1-2-2- گونه های فعال اکسیژن (ROS ) و نیتروژن(RNS )................................................... 6
1-2-3- تولید ROS در سیستم های زنده..................................................................................... 7
1-2-4- پلی فنول ها............................................................................................................................. 7
1-2-5-ویژگی های آنتی اکسیدانی ترکیبات فنلی....................................................................... 8
1-2-6- روش های تعیین فعالیت آنتی اکسیدانی ...................................................................... 8
1-2-6-1- روش DPPH................................................................................................................. 9
1-2-6-2- روش FRAP ................................................................................................................ 9
1-3- آللوپاتی ............................................................................................................................................... 10
1-3-1- مفاهیم آللوپاتی .................................................................................................................. 11
1-3-2- جایگاه آللوپاتی در حال حاضر ......................................................................................... 13
1-3-3- جنبه هایی از آللوپاتی که در مدیریت تلفیقی علف های هرز مورد استفاده است.............. 13
1-3-3-1- بقایای گیاهان در سطح خاک (مالچ)....................................................................... 13
1-3-3-2- گیاهان پوششی (خفه کننده).................................................................................... 14
فصل دوم: مروری بر پزوهشهای گذشته
2 -1- آنتی اکسیدان .................................................................................................................................. 17
2-2- آللوپاتی ................................................................................................................................................ 19
اهداف ............................................................................................................................................................... 21
فصل سوم : مواد و روشها
3-1- مراحل تهیه نمونه گیاهی مورد تحقیق ........................................................................................ 23
3-1-1- انتخاب , جمع آوری و خشک کردن گیاه .................................................................... 23
3-1-2- عصاره گیری .......................................................................................................................... 23
3-1-2-1- تهیه عصاره متانولی ................................................................................................... 23
3-1-2-2- تهیه عصاره آبی .......................................................................................................... 24
3-2- درصد فعالیت مهار رادیکال DPPH توسط عصاره گیاهی........................................................ 24
3-2-1- آماده کردن محلول ها و مواد لازم جهت آزمایشDPPH ...................................... 24
3 -2-2- روش کار.................................................................................................................................. 24
3-3- اندازه گیری ترکیبات فنلی عصاره گیاهی................................................................................... 25
3-3-1-آماده کردن محلول ها و مواد لازم جهت اندازه گیری ترکیبات فنلی.................. 25
3-3-2-روش کار.................................................................................................................................. 26
3-4- بررسی پتانسیل آللوپاتی عصاره های گیاهی .............................................................................. 27
3-4-1- آزمایش اثر عصاره آبی اندام های هوایی پونه و عروسک پشت پرده بر جوانه زنی بذر جو و کلزا در ظروف پتری 27
3-4-2- آزمایش اثر عصاره آبی اندام های هوایی پونه و عروسک پشت پرده بر وزن خشک جو و کلزا در ظروف پتری 27
3-4-3- تهیه محلول غذایی هوگلند جهت کشت بذرها در پرلیت ......................................... 28
3-4-4- آزمایش های اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کلروفیل و کاروتنوئید برگ گیاهان جو و کلزا 29
3-4-4-1- روش آزمایش .............................................................................................................. 29
3-4-5- آزمایش های اثر عصاره میوه گل رز بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز استخراج شده از ریشه و اندام های هوائی گیاهچه های جو و کلزا..................................... 30
3-4-5-1- مواد و محلول های مورد نیاز ....................................................................................... 30
3-4- 5-2- استخراج آنزیم پراکسیداز ...................................................................................... 30
3-4-6-4- تعیین فعالیت آنزیم ................................................................................................. 31
3-4-7- تجزیه و تحلیل آماری داده ها .......................................................................................... 31
فصل چهارم نتایج
4-1- فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها................................................................................................. 33
4-2- میزان ترکیبات فنلی عصاره های گیاهی....................................................................................... 34
4-3- اثرات عصاره آبی پونه و عروسک پشت پرده بر جوانه زنی بذر جو و کلزا......................... 45
4-3-1- اثر عصاره آبی پونه بر جوانه زنی بذر جو ...................................................................... 45
4-3-2- اثر عصاره آبی پونه بر جوانه زنی بذر کلزا ...................................................................... 45
4-3-3- اثر عصاره آبی عروسک پشت پرده بر جوانه زنی بذر جو .......................................... 45
4-3-4- اثر عصاره آبی عروسک پشت پرده بر جوانه زنی بذر کلزا ......................................... 46
4-4- اثرات عصاره آبی پونه و عروسک پشت پرده بر وزن خشک بذر جو و کلزا......................... 47
4-4-1- اثر عصاره آبی پونه بر وزن خشک ریشه و ساقه جو................................................. 48
4-4-2- اثر عصاره آبی پونه بر وزن خشک ریشه و ساقه کلزا................................................ 48
4-4-3- اثر عصاره آبی عروسک پشت پرده بر وزن خشک ریشه و ساقه جو .................... 48
4-4-4- اثر عصاره آبی عروسک پشت پرده بر وزن خشک ریشه و ساقه کلزا ..................... 48
4-5- اثرات عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کلروفیل برگ گیاهچه های جو و کلزا ................ 50
4-5-1- اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کلروفیل برگ جو ............................................ 50
4-5-2- اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کلروفیل برگ کلزا ............................................. 50
4-6- اثرات عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کاروتنوئید برگ گیاهچه های جو و کلزا.............. 52
4-6-1- اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کاروتنوئید برگ جو ......................................... 52
4-6-2- اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کاروتنوئید برگ کلزا........................................... 52
4-7-آزمایش های مربوط به اثر عصاره رز بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز............................. 53
4-7-1- اثر عصاره آبی میوه گل رز بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز استخراج شده از ریشه و اندام های هوایی کلزا 53
4 -7-2- اثر عصاره آبی میوه گل رز بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز استخراج شده از ریشه واندام های هوایی جو 54
فصل پنجم: بحث
5-1- فعالیت آنتی اکسیدانی 5-2- فعالیت آللوپاتی ....................................................................... 57
5-2- فعالیت آللوپاتی..................................................................................................................................... 58
5-2-1- آزمایش های مربوط به اثر عصاره آبی پونه و عروسک پشت پرده بر درصد جوانه زنی بذر جو و کلزا 58
5-2-2- آزمایش های مربوط به اثر عصاره آبی پونه و عروسک پشت پرده بر وزن خشک گیاهچه های جو و کلزا 58
5-2-3- آزمایش های مربوط به اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کلروفیل برگ گیاهان جو و کلزا 59
5-2-4- آزمایش های مربوط به اثر عصاره آبی میوه گل رز بر میزان کاروتنوئید برگ گیاهان جو و کلزا 59
5-2-5- آزمایش های مربوط به اثر عصاره آبی میوه گل رز بر فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز استخراج شده از ریشه و ساقه جو و کلزا ... 59
نتیجه گیری .................................................................................................................................................. 61
پیشنهادات ....................................................................................................................................................... 62
فهرست منابع ومآخذ
منابع فارسی ..................................................................................................................................................... 63
منابع انگلیسی .................................................................................................................................................. 65