تحلیل رابطه ی آزاد سازی تجاری و اشتغال زنان در ایران
جهانی شدن که از آن به عنوان فرایندی از ادغام سریع اقتصادی بین کشورها که شامل آزادسازی تجاری، جریان سرمایه گذاری و نیز تغییرات تکنولوژیکی است، یاد می کنند و آزادسازی تجاری بهعنوان مهمترین نیروی پیشبرنده جهانی شدن محسوب میگردد . در این میان، یکی از پدیده هایی که تحت تأثیر جهانی شدن قرار میگیرد بازار کار است. یکی از شاخصهای کلیدی بازار مربوط به عدم تعادلهای جنسیتی در بازار کار است که با اختلاف نرخ بیکاری زنان و مردان اندازهگیری میشود و میتواند تحت تاثیر آزادسازی تجاری قرار گیرد، لذا در این پژوهش به بررسی رابطه اثرات آزادسازی تجاری بر اشتغال زنان در کارگاههای بزرگ صنعتی پرداخته شده است. هدف اصلی این مطالعه بررسی اثرات آزادسازی تجاری بر سهم اشتغال زنان در کارگاههای بزرگ صنعتی کشور و شناسایی راهکارهای افزایش اشتغال زنان است. در این پژوهش از روش اقتصاد سنجی پانل دیتا برای سالهای نمونه 85-1373 و طبقهبندی هشتگانه بر حسب کد دو رقمی ISIC (104 مشاهده) استفاده گردید و نتایج بر این موضوع که آزادسازی تجاری پنجره فرصتی برای اشتغال زنان است دلالت دارد. نتایج بدست آمده نشانگر آن است که نسبت سرمایه فیزیکی به ارزشافزوده و نسبت دستمزد زنان به مردان تاثیر منفی و نسبتهای سرمایه تحقیق و توسعه به ارزشافزوده، صادرات به ارزشافزوده و واردات به ارزشافزوده تاثیر مثبت و معناداری بر سهم اشتغال زنان داشتهاند. بهعبارت دیگر، نیروی کار زن با سرمایه تکنولوژیکی رابطه مکملی و با سرمایه فیزیکی رابطه جانشینی دارد. افزون بر این، نیروی کار زن و مرد در فعالیتهای صنعتی مکمل یکدیگر هستند.
کلمات کلیدی: آزادسازی تجاری، درجه بازبودن اقتصاد، تبعیض دستمزد، جنسیت.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول- کلیات تحقیق
مقدمه
1-1- بیان مسأله و اهمیت تحقیق.............................................................1
1-2- واژههای کلیدی..........................................................................5
1-3- اهداف تحقیق.............................................................................6
1-4- فرضیههای تحقیق.......................................................................7
1-5- پرسشهای تحقیق.......................................................................7
1-6- متغیرهای تحقیق........................................................................7
1-7- نوع مطالعه، روش و نحوه اجرای تحقیق..........................................8
1-8- ابزار گردآوری دادهها و جامعه آمار ی............................................8
1-9- محدودیتهای تحقیق...................................................................9
1-10- نتیجهگیری...............................................................................9
فصل دوم- مبانی نظری و ادبیات تحقیق
مقدمه
2-1- مفهوم تقاضای نیروی کار............................................................13
2-2- مروری بر تئوریهای تقاضای عامل کار.........................................15
2-2-1- تئوریهای ایستای تقاضای عامل کار...........................................15
2-2-2- تئوریهای پویای تقاضای عامل کار............................................22
2-3- مروری بر تئوریهای حاکم بر بازار کار زنان..................................25
2-3-1- رویکرد نئوکلاسیک...............................................................26
2-3-2- مدل تراکم جمعیت یا ازدحام جمعیت...........................................28
2-3-3- نظریه رویکرد سرمایه انسانی..................................................32
2-3-4- مدل تقسیم مشاغل در بازار کار داخلی........................................35
2-3-5- مدل بازار کار دوگانه.............................................................37
2-3-6- انتخاب منطقی و عوامل غیرتبعیضآمیز......................................38
2-4- فرصتها و چالشهای جهانیشدن.................................................41
2-4-1- اشتغال و جهانیشدن..............................................................41
2-4-2- جهانیشدن و اشتغال زنان.......................................................44
2-5- نتیجهگیری.............................................................................45
فصل سوم- پیشینه تحقیق
مقدمه............................................................................................49
3-1- مروری بر مطالعات انجام شده در ایران........................................50
3-2- مروری بر مطالعات انجام شده در خارج از کشور............................60
3-3- نتیجهگیری.........................................................................66
فصل چهارم- ساختار اشتغال در کارگاههای بزرگ صنعتی کشور
4-1- مقدمه................................................................................69
4-2- تعاریف و مفاهیم..................................................................70
4-3- بررسی ساختار اشتغال زنان در کارگاههای بزرگ صنعتی کشو.......72
4-4- بررسی وضعیت دستمزد نسبی زنان در کارگاههای صنعتی.............85
4-5- نتیجهگیری..........................................................................91
فصل پنجم- برآورد مدل و تحلیل نقش آزادسازی تجاری بر اشتغال زنان
مقدمه
5-1- تصریح مدل تجربی تابع اشتغال زنان.........................................95
5-2- نحوه جمعآوری و محاسبه دادههای آماری مورد استفاده در مدل........97
5-3- روش اقتصادسنجی بکار رفته در تخمین مدل...............................98
5-4- نتایج تخمین مدل و تفسیر نتایج آن...........................................105
5-5- نتیجهگیری........................................................................110
فصل ششم- نتیجهگیری و پیشنهادات
6-1- نتایج تحقیق.......................................................................113
6-2- توصیههای سیاستی.............................................................117
فهرست منابع و ماخذ
چکیده انگلیسی
فهرست جدولها
عنوان صفحه
4-1-جدول...........................................................................................73
4-2-جدول...........................................................................................75
4-3- جدول..........................................................................................78
4-4- جدول..........................................................................................81
4-5- جدول..........................................................................................82
4-6- جدول..........................................................................................83
4-7- جدول..........................................................................................84
4-8- جدول..........................................................................................86
4-9- جدول..........................................................................................89
4-10- جدول.......................................................................................90
5-1- جدول....................................................................................... 106
5-2- جدول.......................................................................................107
5-3- جدول.......................................................................................108
5-4- جدول.......................................................................................109
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
2-1- نمودار............................................................................................14
2-2- نمودار...........................................................................................31