پژوهش بهداشت جسم انسان در قرآن
تحقیق بهداشت جسم انسان در قرآن
مقدمه
قرآن کریم ،آخرین سروش آسمانی است که پیامبر اکرم (ص)آن را برای بشریت به ارمغان آورده است . این کتاب الهی ،از جهات مختلفی مانند فصاحت و بلاغت ،معارف عالی و قوانین استوار ،خبرهای غیبی و اعجاز علمی و. . . معجزه محسوب می شود . و در باب اعجاز علمی مباحثی چون فیزیک ،شیمی ،علوم پزشکی و . . . در آیات قرآن به چشم می خورد و آنچه در این تحقیق مطرح گردیده است مباحث مربوط به بهداشت جسم انسان است که امروزه از مهمترین شاخه های علوم پزشکی محسوب می شود . آن چه در این راستا قابل توجه است این است که اصولاً بهداشت جسمی و روحی در تعالیم انبیاء جایگاه و شیوه ای داشته است تا آن جا که پیشوایان دینی عقل سالم را در بدن سالم بیان نموده اند .
امروزه بهداشت جایگاه رفیعی در بین علوم پزشکی دارد چرا که توجه به امور مربوط به بهداشت موجب سلامت اقشار مختلف جامعه خواهد شد همه شاخه های متنوعی که در بهداشت امروز مورد مطالعه قرار گرفته است همگی در جهت توسعه سلامت و امنیت افراد قرار گرفته است .
اگر به بهداشت و اصول آن توجه کافی بشود بطور یقین اقتصاد جامعه رونق بخصوصی خواهد گرفت واز ناحیه این عنایت و برنامه ریزی می توان به سمت قله های تمدن و توسعه انسانی قدم برداشت که سلامت و بهداشت جسم و روح زمینه ای برای عبادت و بندگی خداست که خود تکامل انسان محسوب می شود و بشر با آرامش خاطر بهتری می تواند در مسیر رضایت الهی گام بردارد .
در این پژوهش سعی شده است با کمک آیات و روایات بخشی از بهداشت جسم انسان در تعالیم الهی مورد بررسی قرار گیرد ،امید است که مورد رضایت حضرت حق واقع شود.
- تعریف موضوع و لزوم پرداختن به آن
همیشه و در همه موارد پیشگیری بهتر از درمان است. بهداشت نیز یکی از موارد پیشگیری در بیماری‌ها است. لذا لازم دانسته شد که به بهداشت جسم انسان پرداخته شود تا حداقل با آگاهی از اثر برخی موارد آن، به تندرستی و سلامت جسم کمک شود و با جسم و روح سالم است که انسان می‌تواند به عبادت خداوند بپردازد و از طرفی جلوه‌ای، از جلوه‌های همسویی علم و دین نشان داده شود.
3- مروری بر مطالعات انجام شده
تا آنجا که بنده جستجو کردم در جایی کتاب یا مقاله و یا پایان‌نامه‌ای با این عنوان ندیدم ولی پایان نامه و مقاله در مورد بعضی از بخش‌های تحقیق مثل شراب و نماز کار شده بود.
4- اهداف تحقیق
هدف کلی:
بهداشت جسم انسان در قرآن
هدف جزئی:
تأثیر بهداشت غذایی بر جسم انسان
تأثیر بهداشت فردی بر جسم انسان
تأثیر بهداشت جنسی بر جسم انسان
تأثیر بهداشت محیط زیست بر جسم انسان
تأثیر بهداشت روان بر جسم انسان
5- طرح سوال و فرضیه
فرضیه:
1- اوامر و نواهی با بهداشت جسمی و روحی انسان مطابقت دارد.
2- بهداشت جسم با بهداشت روح متلازم است
سؤال:
1- آیا سلامت جسم تأثیری در عبادات فردی و اجتماعی دارد؟
در میان ادیان آسمانی ،دین اسلام ودین حضرت ابراهیم (ع)و دین صائبان بعد از جنابت ،غسل را واجب می دانند . در فهرست ابن ندیم ،صائبان به نام مغتسله نامیده شده اند . کلمه «صابی»واژه ای است کلدانی به معنای شوینده و جمع آن صابون و صابین است . آنها در کنار نهر ها می زیستند تا دائما در آب جاری غسل کنند . از نظر آنها آب جاری رمز و نشانه حیات اعظم است . آنها می گویند:«غسل نه تنها کثافات را از بدن دور می کند،بلکه گناهان و پلیدی های نفس را نیز از بین می برد . آبی که نور را منعکس می کند شکلی از نور است و کسی که غسل کرده است پوششی از نور دارد»[1]
[1] - تفسیر کاشف – دفتر نشرفرهنگ اسلامی – بی جا – تابستان 1362- چ اول – سید محمد باقر حجتی و عبدالکریم بی ازار شیرازی – ج3 – ص6
فهرست مطالب
فصل اول: طرح تحقیق......................................................................................... 5
1- مقدمه................................................................................................................... 6
2- تعریف موضوع و لزوم پرداختن به آن............................................................... 7
3- مروری بر مطالعات انجام شده........................................................................... 7
4- اهداف تحقیق........................................................................................................ 7
5- طرح سئوال و فرضیه.......................................................................................... 7
6- روش تحقیق......................................................................................................... 8
7- محدودیتها و پیشنهادات...................................................................................... 9
8- کلید واژه‌ها.......................................................................................................... 9
فصل دوم: یافته‌های تحقیق.............................................................................. 11
بخش اول: بهداشت فردی....................................................................................... 12
1- وضو.................................................................................................................. 13
مقدمه....................................................................................................................... 13
2- غسل................................................................................................................... 21
الف – غسل جنابت................................................................................................... 22
ب – غسل حیض...................................................................................................... 28
ج- پاداش غسل در روایات...................................................................................... 29
3-طهارت لباس........................................................................................................ 30
اصول پوشش در اسلام.......................................................................................... 31
الف – جنس لباس.................................................................................................... 31
ب- رنگ لباس.......................................................................................................... 34
ج – نظافت لباس....................................................................................................... 36
بخش دوم: بهداشت غذایی..................................................................................... 38
1- دعوت به غذاهای طیب....................................................................................... 40
2- ممنوعیت غذاهای غیربهداشتی........................................................................... 43
الف – مردار............................................................................................................. 44
ب – خون ................................................................................................................ 47
ج – گوشت خوک..................................................................................................... 49
تغذیه و اخلاق.......................................................................................................... 52
د – ممنوعیت نوشیدن خمر..................................................................................... 54
معنی لغوی و اصطلاحی.......................................................................................... 54
مراحل برخورد قرآن با شرابخواری....................................................................... 56
مرحله اول: رزق نیکو ولی استفاده نادرست از آن................................................. 56
مرحله دوم: اشاره به گناه شرابخوار...................................................................... 57
مرحله سوم: نهی از نماز در حالت مستی................................................................ 58
مرحله چهارم: حرمت شراب.................................................................................... 60
آثار و نوشیدن شراب.............................................................................................. 63
الف – آثار زیانبار روحی و معنوی......................................................................... 64
ب- آثار زیانبار جسمی و مادی............................................................................... 68
1- دستگاه گوارش.................................................................................................. 69
2- دستگاه تنفس...................................................................................................... 69
3- خون................................................................................................................... 70
4- قلب و رگها......................................................................................................... 70
5- عقل و روان........................................................................................................ 70
6- نسل.................................................................................................................... 71
بخش سوم: بهداشت جنسی................................................................................... 74
1- ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه.............................................. 75
ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه از نظر پزشکی و علمی............... 77
احکام حائض............................................................................................................ 80
2- زنا...................................................................................................................... 80
تعریف اصطلاحی..................................................................................................... 81
مراحل نکوهش زنا در قرآن.................................................................................... 81
مرحله اول: صفات زنا............................................................................................. 82
مرحله دوم: وعده‌ی عذاب اخروی........................................................................... 83
مرحله سوم: زنا نکردن جزئی از یک پیمان عمومی................................................ 83
مرحله چهارم: مجازات زناکار................................................................................. 84
برخی از مفاسد زنا.................................................................................................. 86
انتشار بیماری‌های آمیزشی در جامعه.................................................................... 87
الف – ایدز................................................................................................................ 89
ب – سفلیس............................................................................................................. 90
پ- آتشک یا شانکرنرم ........................................................................................... 90
ت- گرانوم آمیزشی................................................................................................. 91
ث- التهاب مهبل....................................................................................................... 91
ج – سوزاک ............................................................................................................ 91
روش حکیمانه اسلام در جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی.................................... 93
3- لواط.................................................................................................................... 96
موارد بیان لواط در قرآن........................................................................................ 97
اول: احکام لواط...................................................................................................... 104
اسرار معنوی و علمی تحریم هم جنس‌گرایی.......................................................... 105
4- استمناء (خود ارضایی = جلق زدن).................................................................. 106
بخش چهارم: بهداشت محیط زیست..................................................................... 110
بخش پنجم: بهداشت روانی.................................................................................. 111
تعریف بهداشت روانی............................................................................................. 115
فرق شفاء و رحمت................................................................................................. 117
قرآن چگونه شفابخش است؟.................................................................................. 117
فصل سوم:........................................................................................................... 121
نتیجه‌گیری............................................................................................................... 122
منابع و مأخذ........................................................................................................... 123