طراحی فروشگاه بازیهای کامپیوتری تحت وب
1- مقدمه
توسعه ی روز افزون شبکه ی اینترنت در دو دهه ی اخیر و پیشرفت چشم گیر آن در دنیا، و حرکت از دنیایی با تعاملات رو در رو یا چهره به چهره به سمت دنیایی الکترونیکی و دیجیتالی و تعاملات مجازی، بر تمام شاخه های زندگی بشر تاثیر گذاشته و تغییر عادات در زندگی روزمره و تغییر نحوه ی زندگی مردم را درپی داشته است. امروزه با فشرده تر شدن بافت شهر ها و به تبع آن افزایش تراکم جمعیت، حرکت مردم در سطح شهر به کاری وقت گیر تبدیل شده. فرهنگ زندگی در اینگونه جوامع نیز رفته رفته به سمتی تغییر می یابد که مردم ترجیح می دهند سفرهای درون شهری خود را به حداقل ممکن کاهش دهند و نیازهای روزمره خود را با روشهایی نوین تامین نمایند. البته تامین نیازها با روشهای جدید، امکانات و زیرساختهای جدید را نیز طلب می کند.
در کشور ما نیز با جا افتادن روز افزون فرهنگ استفاده از کامپیوتر و اینترنت، این امکان یکی از زیر ساختهای مهم بالقوه در این زمینه محسوب می شود. می توان به جرات گفت که امروزه هر خانواده ی متوسط ایرانی یک دستگاه کامپیوتر در خانه دارد و زیر ساخت دیگر که همان ارتباط اینترنت است به سهولت با خطوط مخابرات که در تمامی بخشهای کشور،از شهرهای بزرگ گرفته تا کوچکترین روستاها موجود است تامین می شود.
بنابراین، نیاز راه اندازی یک سایت فروشگاه مجازی برای هر شرکت یا سازمان تولیدی و فروشگاهی که به پیشرفت و تحول ساختار خود اهمیت می دهد احساس می شود.
ما در این پروژه (پیاده سازی فروشگاه مجازی بازیهای کامپیوتری تحت وب) این کار را برای یک فروشگاه فرضی بازیهای کامپیوتری انجام داده و ضمنا بستر را برای توسعه های آتی نیز با قرار دادن امکانات لازم برای مدیریت فروشگاه فراهم نموده ایم.
2- محیط کاری
پیاده سازی فروشگاه Game-Shop با تکنولوژی ASP.NET 2.0 صورت گرفته است. فناوری ASP.NET یک بستر برنامه نویسی است که بر اساس سیستم CLR در چارچوب دات نت کار می کند. این فناوری امکانی را فراهم می‌آورد تا در سایه آن برنامه نویس بتواند با استفاده از هر یک از زبان های برنامه نویسی موجود در چار چوب دات نت، صفحات داینامیک و نرم‌افزارهای تحت وب تولید کند. نسخه اول ASP.NET توانست با فراهم ساختن قابلیت های پیشرفته زبان های برنامه نویسی شیء گرا، همچون ویژوال بیسیک دات نت و سی شارپ، تحول بزرگی را نسبت به نسل قبلی (ASP) ایجاد کند. نسخه دوم ASP.NET همان مسیر را با بهبود عملکرد موتور ASP.NET در زمینه مدیریت و توسعه نرم‌افزار و نیز آسان‌تر کردن روند برنامه‌نویسی طی کرده است.
شکل 2-1: بسته نرم افزاری محیط Visual Studio 2005
در هسته و مرکز ASP.NET 2.0 ، یک معماری مبتنی بر کنترل (Control-Base) و رویداد گرا (Event-Driven) وجود دارد و این بدان معناست که می توان بلوکهای کوچکی از کد را به یک صفحه افزوده و نتایج پویایی را مشاهده کرد و برای فراهم آوردن محیطی هموار تر برای کاربر، ورودیهائی را برای وی مهیا کرد.
در حال حاضر برای ایجاد برنامه های کاربردی ASP.NET ابزاری به نام Visual Web Developer وجود دارد. این ابزار هم به تنهائی و هم بعنوان بخشی از Visual Studio 2005 موجود می باشد و توسط آن می توانید نرم افزارهای کاربردی تحت وب پویا و قدرتمندی را ایجاد کنید. ابزار Visual Web Developer یک محیط ویرایشگر بسیار عالی برای ویرایش کدهای HTML نیز دارد. مهمترین ویژگی Visual Web Developer قیمت پائین آن می باشد که موجب شده است تا این ابزار در دسترس کسانی که نمی توانند از عهده پرداخت هزینه مربوط به بسته کامل Visual Studio برآیند نیز قرار گیرد.
تولید یک سایت معمولا با فرآیند خواندن داده های ذخیره شده در یک بانک اطلاعاتی و نمایش اطلاعات بر روی صفحه، و بالعکس (یعنی خواندن از اطلاعاتی که کاربر روی صفحه وارد نموده و ذخیره آنها در بانک اطلاعاتی) همراه می باشد. برای ساخت بانک اطلاعاتی این سایت از محیط SQL Server 2005 استفاده شده که بخاطر همتراز بودن و عرضه ی همزمان با ASP.NET 2.0 به بازار توسط مایکروسافت، برای پیاده سازی این پروژه از انواع دیگر بانک اطلاعاتی مناسبتر بوده است.
کدهای مورد استفاده در پروژه نیز به زبان Visual Basic .NET نوشته شده است که بعلت آشنایی قبلی با این زبان انتخاب شد. در نوشتن پروژه های مشابه می توان از هر زبانی که توسط .NET پشتیبانی می شود ( اعم از C#.NET و...) استفاده نمود.
- امکانات فروشگاه Game-Shop
طی تحقیق و بررسی که روی سایتهای فروشگاه بازیهای کامپیوتری خارجی اعم از Game.co.uk و ایرانی اعم از شهر CD با آدرس ShahreCD.com ، فروشگاه سرای بازی با آدرس sarayebazi.com ، و فروشگاه بازی شاپ به آدرس انجام شد، امکانات آنها را مورد تحقیق قرار دادیم و امکاناتی را که بصورت معمول می بایست در یک سایت فروشگاه بازیهای کامپیوتری باشد را استخراج کرده و بترتیب برای پیاده سازی آنها اقدام کردیم. این موارد به شرح ذیل می باشند:
1. نمایش تاریخ شمسی
این مورد در بالای صفحه ی اصلی قرار داده شده که جزئیات آن به تفصیل در بخش "صفحه اصلی" مورد بررسی قرار می گیرد.
2. جدیدترین بازیهای ثبت شده توسط مدیر
این بخش تحت عنوان جدیدترین محصولات در صفحه اصلی قرار داده شد، که مانند مورد قبل به آن خواهیم پرداخت.
3. بازی برتر
شامل عنوان بازی، و عکسی بزرگتر نسبت به بازیهای دیگر می باشد که در صفحه ی اصلی قرار گرفته است.
4. فهرست موضوعی بازیها به صورت منوی عمودی: اکشن، بازی کودکان، فکری، ماشین بازی، موتورسواری و ...
این مورد در "منوی کلی سایت" قرار گرفته است.
6. منوی میله ای افقی شامل لینک به صفحه اصلی، معرفی سایت، سبد خرید و...
این امکان در بالای منوی کلی فایل قرار داده شده که شامل لینک به صفحه اصلی، سبد خرید، اخبار سایت، درباره ما، و پیشنهادات می باشد
7. معرفی و ارتباط با مدیریت سایت
این بخش تحت عنوان "درباره ما" در منوی عمودی و افقی قرار گرفته که در بخش "درباره ما" درباره ی آن صحبت می شود.
8. مدیریت خبر
امکان مدیریت اخبار بصورت ارسال خبر جدید ویرایش آنها نیز در سایت وجود دارد که جزئیات آنها در بخش "مدیریت اخبار " در قسمت "مدیریت سایت" وجود دارند.
9. مدیریت سفارشات و بازیها
این موارد نیز در بخش مدیریت سایت قرار داده شده اند که در بخشهایی به همین نامها به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
10. مدیریت پیشنهادات
مدیر سایت باید بتواند پیشنهادات رسیده از سوی بازدیدکنندگان سایت را بررسی نموده و به آنها رسیدگی کند. این مورد در بخش مدیریت سایت گنجانده شده است.
11. قابلیت تغییر پویای زمینه ی کاری فروشگاه
این مسئله بسیار حائز اهمیت است که مدیر فروشگاه بتواند بدون تماس با پشتیبانی فنی، به تغییر زمینه ی کاری فروشگاه بپردازد. ما این مسئله را نیز در این پروژه پیش بینی نموده و امکانات آنرا در قسمت مدیریت سایت قرار داده ایم.
4- بانک اطلاعاتی
به دلیل اینکه تمام بخشهای مختلف سایت بر پایه ی اطلاعات خوانده شده از بانک اطلاعات و نوشتن اطلاعات در آن استوار است، لازم است پیش از اینکه مطلبی در مورد امکانات سایت بدانید، اطلاعات کاملی از جزئیات بانک اطلاعاتی پروژه داشته باشید.
این پروژه شامل سه فایل مجزای بانک اطلاعاتی می باشد:
4-1 – فایل مشخصات کاربران ASPNETDB.MDF
این فایل شامل جداول و View های زیر می باشد:
شکل 4-1: جداول و viewهای فایل ASPNETDB.MDF
مهمترین جدولهای این فایل، دو جدول aspnet_Users ، aspnet_Roles می باشند که شرح آنها در ادامه می آید.
4-1-1- جدول aspnet_Users شامل فیلدهای زیر می باشد:
4-1-2- جدول aspnet_Roles نیز شامل این فیلدها است:
لازم به ذکر است که این فایل بصورت اتوماتیک توسط ASP.NET تولید می شود و برنامه نویس (و پس از آن مدیر سایت) تنها اعمال مدیریتی را روی آن انجام می دهد.
4-2- فایل بازیها، سفارشات، مشخصات مشتریان و اخبار سایت eShop.mdf
این فایل همانطور که در شکل زیر می بینید از شش جدول و یک دیاگرام تشکیل شده است
شکل 4-2: جداول و دیاگرام فایل eShop.mdf
جدول اول به نام Categories شامل یک کد و نام گروه هایی است که در طبقه بندی بازیهای فروشگاه مورد استفاده قرار خواهند گرفت. داده هایی که در ابتدا در این جدول وارد کرده ایم و بعدا در گروه بندی بازیها از آن استفاده کرده ایم بترتیب زیر است:
جدول دوم به نام Comments برای ثبت پیشنهادات کاربران طراحی شده و شامل فیلدهای زیر است که نام و مشخصات کاربر، متن پیشنهاد و تاریخ ارسال آنرا ذخیره می نماید.
در این جدول، کد پیشنهاد (id) بعنوان کلید اصلی جدول می باشد و در سایت به کاربر برای پیگیریهای بعدی اعلام می شود. جدول سوم که Goods نام دارد مشخصات بازیهایی را که توسط فروشگاه ارائه می شوند در خود ذخیره می کند و شامل فیلدهای زیر است. در این جدول فیلد id بعنوان کد بازی و کلید اصلی جدول محسوب می شود و فیلد cat_ID کد گروهی را که بازی در آن قرار می گیرد ذخیره می کند. این فیلد کلید خارجی از جدول Categories می باشد. فیلد qty تعداد بازیهای موجود در انبار، فیلد fee قیمت بازی، فیلد description توضیحاتی در مورد بازی، و فیلد pro_date تاریخ تولید و یا تاریخ عرضه ی بازی به بازار را ثبت می کند.
جدول چهارم به نام News مربوط به اخبار سایت بوده و شامل فیلدهای زیر است:
جدول پنجم به نام OrderLines ریز سفارشات مشتریان را ذخیره می کند و شامل فیلدهای زیر است:
در این جدول فیلد id، کلید خارجی از جدول Goods است که کد بازی سفارش داده شده را در خود نگه می دارد. فیلد OrderID نیز کلید خارجی از جدول Orders است که فیلدهای آنرا در شکل بعد می بینید. جدول ششم، جدول Orders برای ثبت نام و مشخصات خریدار طراحی شده است. فیلد OrderID در واقع شماره ی فاکتور فروش می باشد. در این جدول فیلدی به نام Sent_Date وجود دارد که در ابتدا خالی است و وقتی پر است که سفارش رسیده به سایت تایید و بازیهای سفارش داده شده برای مشتری ارسال شده باشند و این فیلد با تاریخ ارسال سفارش برای مشتری مقداردهی می گردد.
همانطور که در شکل 10-4 می بینید، صفحه ی مدیریت سفارشات از سه بخش اصلی تشکیل شده. بخش اول لیست سفارشات رسیده است که با یک SqlDataSource به نام SqlOrder و یک GridView به نام GridView1 ایجاد شده است. کنترل SqlOrder، با استفاده از دستور Sql زیر، رکوردهایی از جدول Order بانک eShop.mdf را بازیابی می کند که فیلد SentOrder آنها NULL باشد، یا بعبارتی تاریخ ارسالی برای آنها ثبت نشده باشد.
SELECT * FROM [Orders] WHERE ([SentDate] IS NULL) ORDER BY [OrderID]
کنترل GridView1 نیز که با کدهای زیر تولید شده، رکوردهای بازیابی شده توسط SqlOrder را نمایش می دهد.
DataKeyNames="OrderID" DataSourceID="SqlOrder" ForeColor="#333333" GridLines="None" Width="500px">
بخش دوم که در واقع پیش نمایش فاکتور فروش یا جزئیات فروش شامل مشخصات خریدار و لیست بازیهای خریداری شده توسط او می باشد، از دو SqlDataSource به نامهای SqlOrder2 و SqlOrderLines ، دو DataList، دو دکمه (ارسال سفارش و پیش نمایش فاکتور برای چاپ) و یک FormView تشکیل شده است. وقتی بر روی گزینه ی جزئیات در کنترل GridView1 کلیک می شود، در این بخش در FormView1 مشخصات کامل خریدار (با بازیابی کنترل SqlOrder2 از جدول Orders) و در DataList1 ریز بازیهای خریداری شده توسط این مشتری خاص (با بازیابی کنترل SqlOrderLines از جدول OrderLines) نمایش داده می شود. ضمنا دکمه ی ارسال سفارش، مدیر را با یک QueryString از شماره فاکتور (OrderID) به صفحه ی ارسال سفارش با نام RegOrder.aspx و دکمه ی پیش نمایش فاکتور برای چاپ، او را بهمراه همین QueryString به صفحه ی پیش نمایش فاکتور با نام FactorP.aspx هدایت می کند.
برای رویداد Load این صفحه، کد زیر نوشته شده است تا خصوصیت PostBackURL این دکمه ها را تنظیم کند.
Protected Sub Page_Load(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles Me.Load
DropOrderID.DataSourceID = "SqlOrder2"
DropOrderID.DataBind()
BtnPreview.PostBackUrl = "~/manager/Factor_P.aspx?OrderID=" & GridView1.SelectedValue
BtnRegOrder.PostBackUrl = "~/manager/RegOrder.aspx?OrderID=" & GridView1.SelectedValue
End Sub
در بخش سوم از صفحه نیز سفارشات ارسال شده (آن رکوردهایی از جدول Order که فیلد SentDate آنها خالی نیست) نمایش داده شده و به مدیر سایت قابلیت بررسی جزئیات این سفارشات (در واقع بازیهایی که در این سفارشات مد نظر بوده و ارسال شده) داده می شود. برای ایجاد این امکانات از دو SqlDataSource به نامهای SqlSentOrder و SqlDataSource1 ، و دو GridView به نامهای GridView1 و GridView2 استفاده شده تا در GridView1 شرح سفارشات ارسال شده (با بازیابی توسط کنترل SqlSentDate ) و بعد از انتخاب یک سفارش در این GridView، در GridView2 لیست بازیهای سفارش داده شده در آن سفارش نمایش داده شود.
همانگونه که در بخش دوم از صفحه ی مدیریت سفارشات شرح داده شد، با کلیک کردن روی دکمه ی ارسال سفارش، صفحه ای به نام RegOrder.aspx باز می شود که در آن فیلد SentDate رکوردی که OrderID آن از طریق QueryString به این صفحه ارسال شده توسط مدیر سایت بروز رسانی می شود یا بعبارت دیگر تاریخ ارسال سفارش ثبت می شود. برای این کار در این صفحه مانند شکل زیر از یک فرم برای دریافت تاریخ ارسال، یک SqlDataSource به نام SqlSendingOrder برای ارتباط میان این فرم و جدول Order از بانک eShop.mdf و یک دکمه برای انجام عمل بروز رسانی در این جدول استفاده شده است.
برای رویداد Click دکمه ی فوق، کد زیر را نوشته ایم تا عمل بروز رسانی را انجام دهد:
Protected Sub BtnSent_Click(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles BtnSent.Click
Try
SqlSendingOrder.Update()
lblMsg.Text = "ارسال سفارش با موفقیت ثبت شد."
BtnSent.Enabled = False
DropYear.Enabled = False
DropMonth.Enabled = False
DropDay.Enabled = False
Catch ex As Exception
lblMsg.Text = ex.Message
End Try
End Sub
با فشردن دکمه ی پیش نمایش فاکتور برای چاپ در صفحه ی مدیریت سفارشات نیز، در صفحه ی جدیدی به نام FactorP.aspx با کنترلهایی دقیقا مانند بخش دوم همان صفحه باز می شود که امکان Print گرفتن از آن وجود داشته باشد.
10-5- مدیریت بازیها
این قسمت را در صفحه ای که با نام Manager/Goods.aspx ذخیره شده قرار داده ایم که امکان تعریف یک بازی جدید، و ویرایش و احیانا حذف بازیهای موجود را به مدیر سایت می دهد. طرح این صفحه به شکل زیر است:
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1- مقدمه 6
2- محیط کاری 7
3- امکانات 9
4- بانک اطلاعاتی 11
4-1- فایل مشخصات کاربران 11
4-2- فایل بازیها، سفارشات، مشخصات مشتریان و اخبار سایت 12
4-3- فایل بانک فرضی طرف قرارداد با فروشگاه 16
5- منوی کلی سایت 17
6- صفحه ی اصلی 26
6-1- جدید ترین محصولات 27
6-2- بازی برتر 29
6-3- تیتر اخبار سایت 30
7- طبقه بندی بازیها 32
8- روند خرید و ثبت آن 35
9- امکانات اضافه 51
9-1- اخبار سایت 51
9-2- درباره ما 54
9-3- پیشنهادات 54
10- مدیریت سایت 57
10-1- تغییر کلمه عبور 57
10-2- مدیریت اخبار 58
10-3- مدیریت پیشنهادات 61
10-4- مدیریت سفارشات 64
10-5- مدیریت بازیها 67
10-6- مدیریت گروههای بازی 70
11- جمع بندی 73
12- منابع 74
فهرست اشکال و جداول
عنوان شکل صفحه
شکل 2-1- بسته نرم افزاری محیط Visual Studio 2005 7
شکل 4-1: جداول و viewهای فایل ASPNETDB.MDF 11
شکل 4-2: جداول و دیاگرام فایل eShop.mdf 12
شکل 5-1: منوی کلی سایت 17
شکل 6-1 : نمونه ای از صفحه اصلی سایت 27
شکل 6-2: بخش جدیدترین محصولات در صفحه اصلی 21
شکل 6-3: بخش بازی برتر در صفحه اصلی 29
شکل 6-4: بخش اخبار سایت از صفحه اصلی 31
شکل 7-1: طرح یکی از صفحات گروه های بازی 32
شکل 8-1: فلوچارت روند خرید 35
شکل 8-2: نمای طراحی صفحه مشخصات بازی 39
شکل 8-3: نمای طراحی صفحه سبد خرید 44
شکل 8-4: نمای طراحی صفحه ثبت سفارش 45
شکل 8-5: صفحه ی پرداخت الکترونیک بانک فرضی 49
شکل 9-1: صفحه ی نمایش مشروح خبر 51
شکل 9-2: صفحه ی درباره ما 54
شکل 9-3: صفحه ی پیشنهادات 54
شکل 10-1: صفحه ی تغییر کلمه عبور 57
شکل 10-2: صفحه مدیریت اخبار 58
شکل 10-3: صفحه مدیریت پیشنهادات 61
شکل 10-4: صفحه مدیریت سفارشات 64
شکل 10-5: صفحه مدیریت بازیها 68
شکل 10-6: صفحه مدیریت گروههای بازی 71