شرح مختصر:
مقدمه:
با آنکه جوامع انسانی اختلافاتی بر سر مذهب و عقیده دارند، در برخی از ارزشها مشترکند. شاید بتوان گفت این ارزشها وجه مشترک همه انسانهاست؛ وجهی که امکان میدهد انسان، انسان باقی مانده و بتواند با همدیگر زندگی نماید. اخلاقیات هستة این ارزشهاست. هر چند فلسفة اخلاق همه جوامع همانند نبوده و هر مکتب بر اساس فلسفة عام خود دارای مبانی خاصی برای اخلاق است، اما برخی ارزشها تقریبا در همه نقاط جهان و برای هر جامعة مذهبی یا غیر مذهبی، ایدیولوژیک یا غیر ایدیولوژیک، توسعه یافته یا توسعه نیافته- مشترکند و همگان در مقام نظر و عمل به آن احترام میگذارند چنانچه، عدالت (در معنای وسیع آن)، امانت، مهرورزی، راستگویی، درستکاری، همنوع دوستی و ... از جمله این ارزشهای اخلاقی مشترک بین تمام ملل جهان است.
اخلاق ستون دین و خیمة اجتماع است، هیچ جامعه نمیتواند در صلح و آبادانی زندگی نماید، جز آنکه حکمرانان و مردمان آن به ارزشهای اخلاقی پایبند باشند. دین برای استمرار یک جامعه ضروریست؛ اما تاریخ نمونه های متعددی از جوامع غیردینی را نشان داده است، چنانکه سخنی از حضرت علی(ع) است که میگوید: (حکومت با کفر باقی میماند، اما با ظلم باقی نمیماند)، پس جامعة بدون ایدیولوژی شاید حتا بهتر از دیگر جوامع از امنیت و آبادانی برخوردار باشد، اما بدون اخلاق نمیتوان مانع فروپاشی اجتماعی و سیاسی شد.
متون آموزشی مربوط به ارتباط تجاری و فنی عموماً رویکرد اصول گرا به موضوع دارند؛ ولی در متون آموزش دهندة ارتباطات میان فردی نگاهی غیر اصول گرا یا نسبی گرا به اخلاق ارتباطی دیده می‌شود.
دخالت عوامل اجتماعی (یعنی سیاست و اقتصاد و فرهنگ) و عوامل آموزشی و حرفه‌ای در نگاهی به اصول و موازین اخلاقی ارتباطات، رسانه‌ها و به طور خاص روزنامه‌ها به خوبی اهمیت و پیچیدگی، در یافتن پاسخ به پرسشهای مطرح شده در ابتدای این نوشته را نشان میدهد. در یک نکته، جهت گیری اخلاقی در فعالیت ژورنالیزم تابع دیدگاه‌ها و ایدیولوژی‌های جوامع مختلف و مواد، مراکز و نحوة آموزش اصول اخلاقی در کار ارتباطات است.فعالیت در عرصة ژورنالیزم، به عنوان یک حرفه، مسایل اخلاقی بسیاری را بر میانگیزد، اما اینکه اخلاق در ارتباطات چه موضوعاتی را تحت پوشش میدهد؟ بهتر است به دید عمیق پاسخی را به این پرسش تهیه کرد.
این موضوعات متعدد هستند و ممکن است بر سر آنها در میان کارشناسان و صاحب نظران این حوزه و در کتابها و مقالات منتشر شده راجع به موضوع، توافق کامل وجود نداشته باشد؛ ولی مواردی که اهمیت بیشتری داشته و بیشتر از پیش مورد بحث قرار گرفته اند، عبارتند از؛ کنترول و نظارت مستقیم و غیرمستقیم بر انتشار خبر و اطلاعات، تضاد حقیقت با سایر موضوعات، همگونی و ناهمگونی اصول اخلاقی با قانون؛ البته هر یک ازاین عناوین، موضوعات فرعی دیگری را در بر می‌گیرد و به قدری گسترده و پیچیده است که می‌شود در بارة هر یک چندین کتاب نوشت.
منظور از کنترل و نظارت مستقیم و غیرمستقیم بر انتشار خبر و اطلاعات، جلوگیری از انتشار خبر و یا مواخذه، تهدید و تطمیع رسانه ها و ژورنالیستان پس از انتشار خبر به منظور اصلاح مطالب منتشر شده، عذرخواهی اجباری رسانه و ژورنالیستان شده، چاپ اجباری پاسخ مطالب منتشر شده و یا خط‌دهی به رسانه برای آینده و قبول خودسانسوری است. این کنترول و نظارت ممکن است از ناحیة دولت و سازمان‌های وابسته، شرکت‌های اقتصادی قدرتمند و یا احزاب و گروه‌های فشار صورت گیرد.
اگر چه حقیقت و گفتن حقیقت به خودی خود و صرف نظر از سایر عوامل بسیار ارزشمند است و می‌تواند شعار روز ژورنالیستان باشد، ولی همین ارزش ممکن است با سایر ارزشهای اجتماعی و حرفه‌ای تعارض پیدا کند و انتخاب یکی از آنها یک مسالة اخلاقی را آشکار کند. گفتن حقیقت ممکن است با منفعت و مصلحت عمومی، تاثیر اصلاحی آن، حفظ حریم خصوصی، و احترام به سلیقه و ذایقة فرهنگی خوانندگان تضاد داشته باشد.
افشای اسرار نظامی، اسناد و اطلاعات محرمانه، حتا اگر اطلاعات افشاء شده کاملاً حقیقت داشته باشد، می‌تواند با مصلحت و منفعت عموم مردم تضاد داشته باشد و موجب سوءاستفاده کشورهای دیگر و یا شکاف و گسیختگی اجتماعی شود، ممکن است در مورد اینکه در چنین مواردی نباید اطلاعاتی منتشر شود که چنین پیامدهایی داشته باشد اجتماع وجود داشته باشد؛ اما حداقل در مورد اموری مثل تعریف محرمانه و غیرمحرمانه اخبار و اطلاعات و اینکه چه چیزی واقعاً در راستای مصلحت عمومی است توافق وجود نداشته باشد. چگونگی تشخیص و تصمیم‌گیری ژورنالیستان در این مورد می‌تواند موضوعات اخلاق ارتباطات باشد.
همچنین است تضاد آزادی بیان و حفظ حریم خصوصی افراد. به عبارت دیگر آزادی بیان یک ارزش است و مشروعیت راه کسب اطلاعات در مورد افراد هم یک ارزش دیگر. همیشه تشخیص اینکه کدام را باید اولویت داد، آسان نیست و تصمیم نادرست می‌تواند پیامد اخلاقی جبران ناپذیری را در قبال داشته باشد. تضاد حقیقت با ذایقه و سلیقة فرهنگی مربوط به مواردی است که اطلاعاتی با ملاحظه و یا بدون ملاحظه‌پسند فرهنگی مخاطبان منتشر و پیامدهای منفی پیدا شود. به گونهمثال؛ در مورد انتشار عکسهای فجیع و دلخراش (مثل اجساد و بقایای انسانی باقی مانده از جنگ و یا حملات انتحاری به ویژه به دفعات مکرر و جا دادن آنها در تبلیغات سیاسی و پخش آن از شبکه های تلویزنونی مانند نمایش اجساد قربانیان حادثه فروشگاه بزرگ افغان در زمستان 1388و ... ) چنین ملاحظه‌ای وجود دارد. عقاید ژورنالیستان در این مورد متفاوت است. گروهی با ترجیح حق دانستن عموم و پرهیز از خودسانسوری و ناپسند دانستن تحریف حقیقت طرفدار انتشار هستند و سلیقه و پسند،گروهی از مخاطبان را کم اهمیت می‌دانند. دسته‌ای دیگر پرهیز از آزار و صدمه روحی مخاطبان را ترجیح می‌دهند.
سرانجام اصول اخلاقی ارتباطات مثل افشا نکردن منابع خبری یا روشنتر بگویم حفظ منبع و ناشناس ماندن آن و یا کسب خبر و اطلاعات از طریق ارائه هویت جعلی و اشتغال به فعالیت‌هایی که در نظر عمومی فعالیت ژورنالیزم شناخته نمی‌شود (حتا با انگیزه کشف مفاسدی مثل ارتشا و فساد اداری در میان مقامات دولتی) ممکن است با مقررات و قوانین در تضاد و تعارض باشد.
بسط و تشریح بیشتر موضوعات گفته شده نیازمند فرصت‌های است که امید است به تدریج فراهم شده و هر یک از مطالب و موضوعاتی که در این نوشته به بحث گرفته شده است، با ارائه و تفصیل بیشتر و با ارجاع به نمونه‌ها و مثال ها در داخل فصول جداگانه به بحث گرفته می‌شود، اما در نخسیتن برگ های این اثر بعد از بیان مقدمه، کوشش به عمل آمده است تا تمام مفاهیم کلیدی که در سراسر فصول به کار برده شده است، همراه با معادل انگلیسی آن به عنوان سرآغاز کار و یا فصل نخست به تفسیر گرفته شود، زیرا درک درست خواننده از واژگان و مفاهیمی که ارتباط مستقیم به اخلاق ارتباطات در ژورنالیزم دارد، در رساندن پیام روشن و واضح خواننده را در کمترین زمان یاری میرساند. بنابرهمین اهمیت صفحات چندی را به عنوان سرآغاز قبل از گشایش فصول دیگر، وقف اصطلاحات خاص این اثر نموده ام.
در دومین فصل این اثر روی با یک نگاه گذرا به اخلاق حرفه‌ای و حرفة ژورنالیزم تلاش شده است، همچنان در مورد اخلاق کاری و ابعاد آن، تعهد و تعهد کاری و اینکه چرا در حرفة ژورنالیزم به تعهد در انجام فعالیت های ژورنالیستی نیاز است و اینکه ژورنالیزم شغل است یا حرفه؟ و کدام راهکار های حرفه‌ای شدن ژورنالیست را باید به کار ببندیم و کدام عناصر در تعریف قانونی ژورنالیست را قوت می بخشد بحث های صورت گرفته است و دراین فصل سعی نموده ام تا به تعاریف واژة ژورنالیست از منظر کشور های مختلف بپردازیم و هم اینکه آیا ژورنالیزم، حرفة خاص است؟ نیز بحثی را دنبال نموده ام و در آخرین عناوین این فصل، اصول نُهگانه ژورنالیزم به اساس تحقیق موسسه پیو و هم توضیحی پیشکش می‌شود در مورد اخلاق و اصول اخلاقی تا باشد با این آخرین عنوان این فصل راه خود را به سوی فصل دیگر بگشاییم.
در فصل سوم اثر دست داشته مستقیما به دق الباب عنوانی زیر نام تاریخچه و پس منظر اخلاق رسانهای پرداختم و چون محراق اساسی کتاب کنونی اصول اخلاقی ارتباطات است پس در پیوند به این موضوع کوشش به عمل آمده است تا روابط دو سویة رسانه و اخلاق و دامنة تاثیر اخلاق رسانهای و رابطه حقوق و اخلاق را همراه با ویژگیها و تفاوت های قاعدة حقوقی و اخلاقی نیز به رشته بحث بکشانم و چون رسانه های زمان فعلی در کشور در پرتو نظام دموکراسی توانسته اند نسبت به دیروز با وزن تر و خوبتر بدرخشند روی این ملحوظ آخرین عناوین این بخش، تفکیک مرز حقوق و اخلاق و اخلاق رسانهای در روند دموکراسی است تا رسانه ها با در نظرداشت فرایند دموکراسی بتوانند در غنامندی این نظام گام های مثبتی بردارند.
در فصل چهارم اصطلاحات ویژة اخلاق در ژورنالیزم؛ اخلاق رسانهای صداقت، انصاف و صراحت، شفافیت و عنوانی زیر نام ممنوعیت پخش و هم بحثی پیرامون حرمت حریم خصوصی و حق دسترسی آزادانه به اطلاعات با تحلیل انواع حریم خصوصی صورت گرفته است، حق پاسخ امروز از جملة مسایلی است که با تعدد رسانه های خصوصی در کشور اوج گرفته است و در گسترة فعالیت رسانه های آزاد در پرتو نظام دموکراسی در برخی حالات افراد و اشخاص با رعایت نکردن حریم خصوصی و با نقض اصول اخلاقی ژورنالیزم و ارتباطات ناگزیر می‌شوند تا به افرادی که به آنان رسانة منسوب به خودشان توهین کرده و یا هم افترا نموده است حق پاسخ دهند این موضوع در قانون رسانه های 1388 کشور نیز وضاحت داده شده است و اما حفظ منبع و ناشناس ماندن نیز در بسیاری حالات سرو صداهای جنجال برانگیزی را برپا کرده است و در زمرة موضوعات قابل بحث شمرده می‌شود رسانه تنها در حالتی می‌تواند به افشای منبع اقدام نماید که محکمة ذیصلاح این حق را به رسانه دهد پیرامون این موضوع کتاب رویدست بحثی را در فصل پنجم به راه انداخته است.
در همین فصل در مورد واژه های توهین، افترا، توازن و ... که در قانون رسانه های کشور هم ازاین واژهها تعبیر و تفسیری نکرده است تعاریفی را پیشکش کرده ام و به عنوان آخرین بحث این فصل رسانه های زرد و نحوة پدید آیی این رسانه ها در جهان همراه با محتوای نشر برنامه های موضوعاتی درج شده است که به یقین از موضوعاتی محسوب می شود که باید در یک فصل مشخص جا داده می شد اینکه این رسانه ها از چه مسوولیت و رسالتی برخورد داراند خواهان بحث های طویلی است که نسبت ضیقی وقت در چند صفحه به گونة کوتاه از آن عبور کرده ام.
ششمین فصل این کتاب عمدتاً روی اخلاق اطلاعات و موضوعاتی چون؛ انترنت، اطلاع رسانی واخلاقگرایی و اهمیت اخلاق در رسانه ها و مسایلی دیگری زیر عنوان ضرورت رعایت اخلاق در ژورنالیزم؛ وظایف اخلاقی، اخلاق ژورنالیزم و عناوینی دیگری همراه با شاخصه های اساسی اخلاق در قالب بایدها، نباید ها و چالش ها و آسیب های اخلاقی با زیر مجموعه های آن به بحث گرفته شده است.
امروز تلویزیون به مثابة رسانة سمعی- بصری فعال در تمامی عرصه های زندگی بشر تاثیر مستقیم اش را داراست با نقشی که امروز تلویزیون در فرایند زندگی افراد داراست لازم است در مورد اصولنامة اخلاقی و عفت عمومی در تلویزیون نیز نکاتی به بحث گرفته شود. در شرایط کنونی تمامی دفاتر مطبوعاتی منعکس کنندة فعالیت های بخش های مربوط به خود شان است پس لازم است تا شاخصه های اخلاقی یک دفتر مطبوعاتی مسؤولیت شناس وضاحت بخشیده شود. این موضوع نیز درگسترة مسایل اخلاقی دراین اثر به بحث گرفته شده است.
امروز در سطح کشورهای جهان برای حق دسترسی به اطلاعات قوانینی وضع و نهاد های ایجاد گردیده است، از آنجمله نهادی به نام کمیسیون مرکزی اطلاعات CIC و یا Central Information Commission با عضویت 53 کشور جهان تشکیل شده است که باید ظرف 48 ساعت افراد ساکن درکشورها باید تمام اطلاعات و رویداد ها کشور را دستیاب شوند. نهاد ماده 19 مدلی برای قانون آزادی اطلاعات و حق دسترسی به اطلاعات می باشد که در ادامة این فصل به تفسیر روی این نهاد بحثی صورت گرفته است.
فصل هفتم این اثر به پیشینه و نمونه های جهانی نظامنامه های اخلاقی و لزوم دید تدوین اصول اخلاق حرفه‌ای ژورنالیزم اختصاص داده شده است؛ زیرا نظامنامه های اخلاقی به قوت عملکردهای ژورنالیست میافزاید. یکی دیگر از موضوعات بحث برانگیز کنونی در عرصة ژورنالیزم، کدهای جهانی اخلاقی ژورنالیزم است. در این اثر کوشش شده است تا روی مشکلات، محدودیت‌ها و پیشنهادها در این عرصه در هشتمین فصل این اثر صحبتی به عمل آید و طرح پیشنهادی اصول اخلاقی ژورنالیزم در افغانستان نیز شامل این بحث است، و در واپیسن فصل این اثر روی موضوعاتی چون؛ جرم مطبوعاتی چیست؟ تعریف های از ابعاد مختلف صورت گرفته است و روی این موضوع مکث شده که آیا در جرایم مطبوعاتی علاوه بر مدیر مسؤول، نویسنده و ژورنالیست هم مسؤولیتی دارند و یا نه؟ علاوه برآن روی آزادى مطبوعات، جرایم و تخطی های مطبوعاتى، منموعیت نشر مطالب از طریق وسایل علنی در قانون جزای افغانستان، توهین به اشخاص رسمی، ایجاد تفرقه و تشویق به زیر پا گذاشتن قانون، نشر مطالب ممنوع، رسانه ها عامل مسایل جرمی، سانسور به صورت نهایت کوتاه، کاپی رایت یا حق چاپ، قانون کاپی رایت از چه زمانی آغاز می‌شود و چه شرایطی دارد؟ زمان ختم کاپی رایت یک اثر و در آخر اثر قانون رسانه های افغانستان و مقایسة آن با قانون پیشین و معاهده جهانی حق تقلید 1952 در نظر گرفته شده است. با کاری که بنده در این عرصه انجام داده است به این نکته پی بردم که تحقیق و پژوهش دراین عرصه نهایت زمانگیر است، ولی خالی از دلچسپی نیست اکنون آنچه را تهیه نموده ام به عنوان نخستین گام دراین عرصه به دانشاموزان پوهنحی های ژورنالیزم کشور و سایر دست اندرکاران رسانه های کشور تقدیم میدارم، و در انتظار نظرات و پیشنهادهای خوانندگان گرانقدر می باشم تا با نظرات اندیشمندانة شان در غنامندی این اثر مرا یاری بخشند.
فهرست مطالب
مقدمه
هدف تحقیق
اهمیت تحقیق
طرح مسأله
چارچوب نظری تحقیق
محدودیت های تحقیق
فصل نخست:مفاهیم کلیدی پژوهش
ارتباط مستقیم و شخصی
ارتباط غیر مستقیم و غیر شخصی
عرف چیست؟ قانون کدامست
عرف چیست؟
قانون چیست؟
قانون اساسی
قانون جزا
رابطه بین قانون و عرف
از عرف اخلاقی تا اخلاق عرفی
اخلاق چیست؟
نسبت بین عرف و اخلاق چیست
رویة قضایی
تعریف ارزشهای اجتماعی
هنجار
هنجارهای اجتماعی
نظماجتماعی
- رسم اجتماعی
- میثاق اجتماعی
- تشریفات اجتماعی
- شعایر اجتماعی
- آداب اجتماعی
- شیوه های قومی
- قوانین اجتماعی
- اخلاق اجتماعی
- مقررات اجتماعی
فرهنگ
تفاوت موسسه و نهاد
مؤسسة عمومی
مؤسسة خصوصی
پروتوکول
تفاهم
لایحه
اصل
اصول
جعل
تعرض
مقرره
مقررات
اطلاعات
اطلاعات شخصی
واحد اطلاعرسانی
حق دسترسی به اطلاعات
تخلف
تخطی
جرم
مجرم
تقلب
آشوب
اساسنامه.
آزادی
آزادی مطبوعات
آزادی مطبوعات به معنای خاص
آزادی به معنای عام
آزادی از لحاظ اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه 1789
آزادی فردی
آزادی عقیده:
بیان
آزادی بیان
آزادی اطلاعات
آزادی نشر معلومات و فکر
کمیسیون آزادی اطلاعات
استقلال
تمامیت ارضی
وحدت ملی
حاکمیت
حاکمیت ملی
منافع ملی
هویت
هویت فرهنگی
هویت ملی
حاکمیت ارضی
مصؤنیت
مصؤنیت روانی
مسؤولیت
مسؤولیت اخلاقی
مسؤولیت حقوقی
میثاق
ارتکاب
مجازات
حقوق مدنی
حقوق طبیعی
مکلف
فصل دوم
نگاه گذرا به اخلاق حرفه ای و حرفه ژورنالیزم
اخلاق کاری و ابعاد آن
تعهد و تعهد کاری
ژورنالیزم
ژورنالیست
ژورنالیزم شغل است یا حرفه؟
راهکارهای حرفه‌ای شدن ژورنالیست
عناصر متشکله تعریف قانونی ژورنالیست
الف - طبیعت فعالیت ژورنالیزم
ب - شرایط روند فعالیت ژورنالیزم
دریافت حقالزحمه
پ - محل فعالیت ژورنالیست
همکاریهای متعدد
ت. موُسسه مطبوعاتیPress
ث. قلمرو جغرافیایی فعالیت مطبوعاتی
ژورنالیست حرفه‌ای از دیدگاه برخی از کشورها
سوئد
ایالات متحده امریکا
فرانسه
هندوستان
بنگلادش
الجزایر
سوریه
ایران
افغانستان
آیا ژورنالیزم، حرفه‌ی خاص است؟
الف. وظایف فنی ژورنالیستان
ب. وظایف اجتماعی ژورنالیستان
پ. وظایف اخلاقی ژورنالیستان
اصول ۹ گانه ژورنالیزم
اخلاق و اصول اخلاقی
فصل سوم
تاریخچه و پس منظراخلاق رسانه ای
رسانه ها و اخلاق
روابط دو سویه رسانه و اخلاق
دامنة تأثیر اخلاق رسانهای
رابطه حقوقو اخلاق
ویژگیهای قاعدة حقوقی
تفاوت دستورهای حقوقی و اخلاقی
تفکیک مرز حقوق واخلاق
اخلاق رسانهای در روند دموکراسی
فصل چهارم
اصطلاحات ویژة اخلاق در ژورنالیزم
اخلاق رسانهای: صداقت، انصاف و صراحت
حریم خصوصی و حق دسترسی آزادانه به اطلاعات
تعریف حریم خصوصی
1- تاریخچه حریم خصوصی
2. قلمرو و حوزه‌های حریم خصوصی
3. الگوهای مختلف حمایت از حریم خصوصی
4. تهدیدها علیه حریم خصوصی
5. دسترسی شهروندان به اطلاعات و گفتمان ابطال ناپذیری حریم خصوصی
6. واکاوی سه استدلال در امکان‌پذیری نقض حریم خصوصی
تعارض «حق دسترسی آزاد به اطلاعات» و «حریم خصوصی»
حق پاسخگوی
حق امتناع
ثبت مخفیانه
ناشناس ماندن
افترا چیست؟
انواع افترا
رسانه های زرد چیست؟
فصل پنجم
اخلاقواطلاعات
انترنت،اطلاعرسانی واخلاقگرایی
اهمیت اخلاق در رسانه ها
ضرورت رعایت اخلاق در ژورنالیزم
وظایف اخلاقی، و اخلاق ژورنالیزم
تلویزیون ها و تدوین اصولنامه اخلاقی
شاخصه های اخلاقی یک دفتر مطبوعاتی مسؤولیت شناس
بخش های اصلی ضوابط اخلاقی ژورنالیستان متعهد و واقعی
اخلاق عکاسیِ خبری جدید در قالب یک مثال
نهاد (Article19) حق دسترسی به اطلاعات
مدلی برای قانون آزادی اطلاعات
فصل اول: تعاریف و هدف
ماده 1: تعاریف
ماده 2: هدف
فصل دوم: حق دسترسی به اطلاعات نزد نهادهای عمومی و خصوصی
ماده 3: آزادی اطلاعات
ماده 4: حق عمومی دسترسی
ماده 5: قانونگذاری ممنوعیت یا محدودیت افشا
ماده 6: نهادهای عمومی و خصوصی
ماده 7: سوابق
ماده 8: تقاضای اطلاعات
ماده 9: مهلت پاسخگویی به تقاضاها
ماده 10: پاسخ کتابهای به تقاضا
ماده 11: هزینه‌ها
ماده 12: وسایل اطلاعرسانی
ماده 13: اگر سابقه‌ای در اختیار نباشد
ماده 14: تقاضاهای آشفته، مکرر و ناموجه
فصل سوم:اقداماتی برای ترویج آشکارگی
ماده 15: رهنمای استفاده از قانون
ماده 16: مسؤول اطلاعرسانی
ماده 17: وظیفه انتشار
ماده 18: رهنمایی درباره وظیفه انتشار
ماده 19: حفظ و نگهداری سوابق
ماده 20: تعلیم مقامات
ماده 21: گزارش به «مقام عالی اطلاعرسانی»
فصل چهارم:استثناها
ماده 22: ارجحیت منافع عمومی
ماده 23: اطلاعاتی که به طور علنی در دسترس است
ماده 24: قابلیت تفکیک
ماده 25: اطلاعات شخصی
ماده 26: مصؤنیت قانونی
ماده 27: اطلاعات تجاری و محرمانه
ماده 28: سلامتی و ایمنی
ماده 29: اجرای قوانین
ماده 30: دفاع و امنیت
ماده 31: منافع اقتصادی همگانی
ماده 32: سیاست‌گذاری و عملیات نهادهای عمومی
ماده 33: مهلت‌ها و محدودیت‌های زمانی
فصل پنجم:«مقام عالی اطلاعرسانی»
ماده 34: انتصاب «مقام عالی اطلاعرسانی»
ماده 35: استقلال و اختیارات
ماده 36: حقوق و مخارج
ماده 37: کارکنان
ماده 38: فعالیت‌های عمومی
ماده 39: گزارشها
ماده 40: مصؤنیت «مقام عالی اطلاعرسانی»
فصل ششم: اجرای قانون توسط «مقام عالی اطلاعرسانی»
ماده 41: شکایت بردن به «مقام عالی اطلاعرسانی»
ماده 42: تصمیم‌گیری در مورد شکایت
ماده 43: اجرای مستقیم تصمیم
ماده 44: اختیارات «مقام عالی اطلاعرسانی» برای تحقیق‌وتفحص
ماده 45: فرجام‌خواهی از تصامیم و احکام «مقام عالی اطلاعرسانی»
ماده 46: الزامی بودن تصامیم و احکام «مقام عالی اطلاعرسانی»
فصل هفتم: هشداردهندگان
ماده 47: هشداردهندگان
فصل هشتم: مسؤولیت مدنی و جنایی
ماده 48: افشاگری‌های از روی حسن نیت
ماده 49: تخلفات مجرمانه
فصل نهم:سایر مواد قانون
ماده 50: مقررات
ماده 51: تفسیر
ماده 52: نام مختصر قانون و زمان شروع آن
فصل ششم
پیشینه و نمونه های جهانی نظامنامه های اخلاقی
مقدمه
لزوم دید تدوین اصول اخلاق حرفه ای خبرنگاری
فصل هفتم
کدهای جهانی اخلاق ژورنالیزم
مشکلات، محدودیت‌ها و پیشنهادها
آزمایش‌شونده چه کسی است؟
کدهای جهانی اخلاق ژورنالیزم و ارتباطات
تصمیم‌گیری در مورد این که خبر چیست؟
چه کسی اطلاعات را کنترول میکند؟
جهانی‌گرایی در مقایسه با نسبی‌گرایی فرهنگی
عینیت، پرده‌ای که رسانه‌ها پشت آن پنهان می‌شوند
پیش نویس سند میثاق اصول اخلاقی حرفةژورنالیزم
حقوق وامتیازهای ژورنالیزم
وظایف و مسئوولیت های ژورنالیست
مسؤولیت اجتماعی خبرنگار
اصول اخلاقی ژورنالیستان و رسانه های افغاانستان (طرح)
اصول نامه اخلاقی ژورنالیستان و رسانه های افغانستان عبارت است
فصل هشتم
جرایم رسانهای
جرم چیست؟
عناصر ارتکابی جرم
جرم مطبوعاتی چیست؟
الف-تعریف عام جرم مطبوعاتی
ب. تعریف جرم مطبوعاتی
آیا در جرایم مطبوعاتی علاوه بر مدیر مسؤول، نویسنده وژورنالیست هم مسؤولیتی دارند؟
آزادى مطبوعات، جرایم و تخطی های مطبوعاتى
منموعیت نشر مطالب از طریق وسایل علنی در قانون جزای افغانستان
رسانه ها عامل مسایل جرمی
سانسور چیست؟
کاپی رایت چیست؟
قانون رسانه های کشور مصوب اسد 1388
فصل اول
ماده اول مبنا
فصل سوم
ماده دهم: تأسیس رسانه های چاپی
فصل چهارم
ماده دوازدهم:تأسیس رسانه های همگانی برقی
فصل پنجم
ماده بیست و ششم:منابع مالی رسانه های همگانی : منابع تمویل
فصل ششم
ماده بیست هفتم: تاسیس مطابع و موسسات فرهنگی
فصل هفتم
ماده بیست و نهم: صاحب امتیاز، شرایط و مکلفیت ها
فصل هشتم
ماده سی و هفتم: مدیر مسؤول، شرایط و مکلفیت های آن
تفاوت های قانون جدید رسانه ها با قانون پیشین
مقایسه قانون رسانه های 1388 با قانون پیشین
معاهده جهانی حق تقلید 1952
اعلامیة الحاقی مربوط به ماده هفدهم
تصمیم نامه مربوط به ماده یازدهم
نتیجه
پیشنهادها
منابع