پژوهش بزه کاری اطفال و بررسی تطبیقی مسئولیت کیفری اطفال در ایران و انگلستان
مقدمه
انسان در مسیر تکامل خود ابتدا به دلیل زندگی فردی نیازمند قانون نبود، اما رفته رفته با گذشت زمان و ورود انسان به زندگی جمعی نیاز به قانون احساس شد و انسان شروع به وضع قوانین کرد. وضع قانون برای ادامه حیات اجتماعی انسان شرط لازم بود. ولی شرط کافی آن تکمیل این قوانین با پیچیده شدن روند زندگی اجتماعی بود. یکی از قوانینی که در دوره های مختلف ، انسان به تکمیل آن پرداخت ، قوانین مرتبط با اطفال بزهکار بود. آنچه که انسان را به وضع قوانین خاص و مرتبط با اطفال واداشت جمعیتی بود که آنان به عنوان قشری از جامعه آن را تشکیل می دادند البته برای وضع قوانین مختص اطفال ، انسان زمان زیادی را طی نمود و به آسانی به این مهم دست نیافت.
امروزه تقریباً در همه جای دنیا تمایز بین اطفال و بزرگسالان در زمینه های مختلفِ اخلاقی ، آموزشی، بهداشتی، روانشناسی و... مشاهده می شود. یکی از موارد تمایز، تمایز در برخورد کیفری است. و تقریباً این به عنوان یک اصل مورد توجه است و علت آن نیز در تفاوتهایی است که هم از جهت جسمی و هم از جهت روحی و فکری بین اطفال و بزرگسالان وجود دارد.
توقعات دولتها از افراد بزرگسال برای رعایت قانون، زمانی یک توقع صحیح و بجاست که همین افراد بزرگسال در دوران طفولیت ،آموزش و تربیت لازم را دیده باشند و حتی اگر این توقع در دوران طفولیت نیز مطرح گردد،مستلزم آموزش صحیح اطفال است زیرا تا زمانی که وظیفة اطلاع رسانی و افزایش آگاهی به خوبی انجام نشده ، انتظار مراعات هنجارهای اجتماعی نیز درست نیست. پس قبل از اینکه مسأله بزهکاری اطفال بتواند یک آموزة کیفری باشد پیشتر یک امر روانشناسی ـ تربیتی است. پس قبل از اینکه ما به اطفال به عنوان افرادی بنگریم که به طور بالقوه توان ارتکاب جرم را دارند باید به آنها به عنوان افرادی بنگریم که توان بالقوة اجتماعی شدن را دارند.
قوانین ماهوی مرتبط با اطفال (قوانین مرتبط با سن، جنس و ...) دارای ظرافت و دقت خاصّی است. به دلیل ظرافتی که اطفال در جنبه های مختلف سنی ، فکری، تربیتی و... دارند . پس قرار دادن آنها نیز در سیستم عدالت کیفری سؤال برانگیز است. و جز در موارد استثنایی و به هدف بازپروری و نه برای اهداف سزادهی نباید موضوع سیستم عدالت کیفری قرار بگیرند.
فهرست مطالب
مقدمه
طرح فرضیه
بخش اول: کلیات و مفاهیم
مبحث اول: مسوولیت کیفری اطفال درعهد باستان
گفتار اول: خصایص مسوولیت کیفری درعهد باستان
بند اول: جمعی بودن مسوولیت کیفری
بند دوم: عینی بودن مسوولیت کیفری
گفتار دوم: خصایص مسوولیت کیفری اطفال در عهد باستان
مبحث دوم: نحوة برخورد با اطفال بزهکار در ایران
بند اول:تئوری اسلام در باب مسؤلیت کیفری
بند دوم: مسوولیت کیفری در حقوق اسلام
مبحث سوم: پیشینة تاریخی حقوق انگلستان در رابطه با اطفال بزهکار
فصل دوم: مفاهیم و مبانی مرتبط با بزهکاری اطفال
گفتار اول: مفهوم واژگان مسوولیت و کیفر
گفتار دوم: تعریف حقوقی مسوولیت کیفری
مبحث دوم: مبانی مرتبط با بزهکاری اطفال
بند دوم: قابلیت تحمل
گفتار سوم : منشأ اصطلاح بزهکاری اطفال[1]
مبحث دوم: مکتب تحققی و نظرات آنان راجع به اطفال بزهکار
مبحث سوم: مکتب دفاع اجتماعی
گفتار دوم : ادراک ضعیف یا تمیز نسبی در نزد فقهای پنجگانه
گفتار دوم : روایات و احادیث مذکور در بلوغ
ـ ارزیابی نظرات فقهای شیعه و سنی
گفتار چهارم : رشد جزائی یا مرحلة دیگری از تکامل ( فقهای مذاهب پنجگانه )
گفتار اول : رفع حد از اطفال ممیز و غیر ممیز
گفتار اول : نگرش قوانین جزائی ایران قبل از انقلاب
بند اول : بررسی قانون مجازات عمومی مصوب 1304
3) بررسی ضرر وزیان مدعی خصوصی :
2) تشکیلات درونی کانون اصلاح و تربیت
گفتار دوم : قوانین بعد از انقلاب اسلامی و مسئولیت کیفری اطفال
1) بررسی مواد مرتبط بامسوولیت کیفری اطفال (ماده 49 و 50 ق. م.ا )
1-4)فقدان وصف مجرمانه در اعمال جزائی اطفال :
-دفاع مشروع در قبال جرائم اطفال:
- بی کیفر ماندن معاونین و شرکاء جرم صغیر:
2 –4 ) عدم قابلیت انتساب جرم به فاعل صغیر:
2) اصول ناظر بر مرحله صدور حکم و اتخاذ تصمیم :
3) قواعد و اصول حاکم بر اطفال بعد از صدور حکم:
1 – 3 ) تجدید نظر درحکم توسط قاضی:
2 – 3 ) تجدید نظر از حکم دادگاه :
بند دوم) انواع دفاعیات :
1) دفاعیات توجیه کننده :
2) دفاعیات معذور کننده[3] :
بند اول ) تعریف صغیر در انگلستان
بند دوم ) صغار زیر 10 سال در انگلستان
- معیار عدم رشد یا عدم مسوولیت کیفری اطفال
بند سوم ) صغار ده تا چهارده ساله
نظریه شریرانه یا ضابطه فردی :
بند پنجم : پیشنهادات کمیسیون وزارت کشور:
بند اول) نقش دادستانی :
بند دوم ) علم و آگاهی طفل :
بندسوم) قوت دلایل دادستانی :
بند چهارم ) عدم کفایت اثبات فعل :
بند پنجم) قرینة سن :
بند2) رفتار طفل قبل و بعد از عمل:
مبحث دوم: احکام اجتماعی[4]
گفتار دوم: دستورات نظارتی [5]
گفتار سوم : دستور تعلیق مراقبتی [6]
گفتار ششم: دستورات منع آمد و شد شبانه[7]
مبحث سوم: احکام توفیقی [8]
مقایسه دو نظام در نوع مجازاتها:
فصل سوم: تضمینات حقوقی راجع به اطفال بزهکار:
مبحث 1) فرض بیگناهی
مبحث 3) اجباری بودن داشتن وکیل و مشاوره حقوقی
مبحث 4) حق حضور والدین در جلسه دادرسی
مبحث 5) اصل تفسیر کودک مدارانه
مبحث 6) : حداقل استفاده از بازداشت و مراکز مراقبتی
مبحث 7) لزوم جدایی دادگاه اطفال ازبزرگسالان
مبحث 8) محدود بودن کاربرد مجازات
مبحث 9) منع استفاده از حبس
مبحث 10) ممنوعیت مجازات های بدنی
مبحث 11) الزام به اتخاذ تصمیمات اصلاحی
نتیجه گیری و پیشنهاد:
ضمیمه
فصل سوم : آراء و تصمیمات
فصل چهارم : تخفیف و تعلیق اجرای مجازات
منابع و مأخذ
الف : منابع فارسی
ج: منابع انگلیسی:
1 - برای بزهکاری اطفال و اطفال بزهکار مراجعه کنید:
- Balck , Henry Gambell," Black s Law dictionary ", page : 222
- Oxford refrence, "A concise dictionary of law" , page : 226
1-defences
[3] .excuses
[4] - community sentences.
[5] - supervision order.
[6] - care order.
[7] - cur few orders
[8] - custodial sentences