بررسی ورزش و حرکت درمانی
فصل اول
تعاریف و دیدگاهها
تصاویر و مدارکی در چین پیدا شده که نشان می دهد سه هزار سال قبل از میلاد مسیح انواعی از ورزش درمانی وجود داشته است.
در قرون اخیر پرهنریک لینگ، سیستمی طبی برای ورزشهای سبک بوجود آورد که در سال 1884 در ایالات متحده آمریکا معرفی و با استقبال بسیاری روبرو شد.
سیستم پرهنریک لینگ شامل یک سری حرکات موزون، هماهنگ و دقیق بود.
در یونان اولین فردی که موضوع ژیمناستیک و تأثیر آن را مورد توجه قرار داد هرودوت بود.
او در حدود 480 سال قبل از میلاد مسیح مطالب ارزشمندی نوشت و به عنوان یک معلم مجموعه ای از تمرینهایی که مبتنی بر اصول و قواعد هندسه بود به منظور از بین بردن ضعف بدنی شاگردان تدوین کرد.
سقراط در یکی از نوشته های خود به نام ” گفتار استادانه “ که پروفسور لیخت آن را مورد بررسی قرار داده است، مفاهیم مربوط به عضله ها و حرکتهای آنها را بدین نحو بیان می کند:
بیشترین خطر از بین رفتن بخشهایی از عضله ها هنگامی صورت می گیرد که بیماران از عضله ها استفاده نکرده باشند و آنها را تقریباً به حالت غیرفعال نگه داشته باشند.
سقراط راه رفتن را موجب کاهش چاقی و جلوگیری از اضافه وزن می شود توصیه می کند.او تأکید می کند که تمرینهای سخت پس از یک دوره استراحت طولانی باید با احتیاط صورت بگیرد تا سلامتی فرد را تأمین نماید.
ابن خلدون و جرجانی از اندیشمندان اسلامی هستند که عقیده داشتند تحرکات و فعالیتهای بدنی برای موجود زنده از ضروریات می باشد.
در دوران قرون وسطی رهبران کلیسا بر این عقیده بودند که باید زندگی و خواسته های مادی را تقبیح کرد و با دوری جستن از آن به تزکیه روح پرداخت و بدین سبب به پرورش جسم توجهی نداشتند.
بدین سان دور نگاه داشتن جسم از بیماریها به کمک تمرینهای ورزشی به دست فراموشی سپرده شد.
از قرن ششم تا یازدهم میلادی این طرز تفکر که انسان بیشتر برای رنج کشیدن زاده شده حاکم بر جامعه بود حتی دارو برای بیماران به میزان کم تجویز می شد.
با شروع قرن چهاردهم و همزمان با دوره رنساس علاقه توجه به فرهنگ وتمدن یونان و روم نمایان شد و مسائل جدیدی که متناسب با آن دو.ره بود رایج شد که بخشی از آنها از تمدن مشرق زمین گرفته شده بود.
در طول دو قرن بعد از درک اهمیت تمرین های درمانی، رشد و گسترش چشمگیری در چگونگی انواع مختلف تمرینها و درمانها پدیدار شد.
در قرن هفدهم فردریک هافمن بیشترین تأثیر را بر کار درمانی گذاشت.
اومعتقد بود که حرکتهای روزمره زندگی از جمله بریدن درخت، دوختن لباس و غیره خود نوعی تمرین به حساب می آیند و تا اندازه ای باعث افزایش قدرت و حفظ سلامتی می شوند.
در ادامه فعالیتهای هافمن، نیکولاس آندره تمرین هایی برای اصلاح آسیبها و انحرافات ستون مهره ها که باعث غیر طبیعی شدن آن قسمت از بدن می شوند پیشنهاد کرد که مورد بررسی قرار گرفت.
در سال 1879 دادلی سارجنت در دانشگاه هاروارد بخشی به نام تربیت بدنی اصلاحی تأسیس کرد. هدف این بخش اصلاح پاره ای از آسیب دیدگی ها بود.
اندشه استفاده از تربیت بدنی به صورت تمرینهای اصلاحی برای از بین بردن طرز غلط قرار گرفتن بدن و نیز رشد کلی سلامتی تا زمان جنگ جهانی اول ادامه داشت.
سپس بدنبال پیشرفت موفقیت آمیز تکنیکهای فیزوتراپی برای بهبود افراد فلج و سربازان جان به در برده از صدمات جنگ، استفاده از تمرینهای اصلاحی برای دانش آموزان مبتلا به معلولیتهای جسمی مطرح شد.
تاریخچه مختصری از درمان بیماران، مجروحان و معلولین به وسیله انواع روشهای درمانی
ماساژ
یکی از روشهای درمان بیماران که قرنهاست مورد استفاده قرار دارد و برخی از متخصصان به آن، همچون اولین شکلهای درمانی می نگرند، مالیدن یا نوازش کردن بــــخش آسیب دیده یا دردناک است که اصطلاحاً ماساژ (Massage) نامیده می شود.
واژه ماساژ از واژه لاتین ماسین (Massein) مشتق شده است که تقریباً معنی «مشت و مال» را می دهد.
زمانی که حرکت مفصل آرنج تا نیمه انجام می گردد و برای ادامه نیاز به کمک دارد.
حرکات کمکی مقاومتی
حرکاتی که شخص تا یک قسمت از دامنه حرکتی با مقاومت انجام می دهد و در قسمتی دیگر احتیاج به کمک دارد.
زمانی که حرکت مفصل آرنج تا نیمه با وزنه انجام می گردد و برای ادامه حرکت نیاز به کمک دارد.
انواع حرکات آزاد
حرکات موضعی : این حرکات به ناحیه ای کوچک و یا مفاصل محدودی از بدن مربوط می شوند. مانند چرخش کتف
حرکات عمومی : شامل موارد زیاد یا کل بدن می شوند. مانند راه رفتن
حرکات فاعلی یا شخصی : در این حرکات فکر شخص تماماً متوجه نحوه انجام حرکت است و سعی می کند که الگوی حرکتی صحیح باشد. مانند اغلب حرکات نرمشی
حرکات مفعولی : در این حرکات هدف فرد دستیابی به هر محرکی است که در کنار او و مرتبط با او است. مانند به دنبال توپ رفتن
روشهای عمومی اِعمال حرکات فعال
• وضعیت شروع حرکات باید بهترین و کامل ترین وضعیت را داشته باشد.
• جلب علاقه و مساعدت بیمار توسط فرد درمان کننده باید انجام گیرد.
• حرکات را ابتدا آهسته آغاز و متناسب با هدف درمان سرعت حرکات را تنظیم می کنیم.
• مدت زمان انجام حرکات در هر جلسه بستگی به ظرفیت کاری هر فرد دارد.
آثار اِعمال حرکات فعال
• ریلکس و راحت آرام شدن عضله اصلی درگیر حرکت
• تحریک مفاصل و در نتیجه ترشح مایع سینوویال و روغن کاری مفاصل
• هماهنگی بین اعصاب و عضلات
• افزایش قدرت عضلانی
• کسب اطمینان و اعتماد به نفس جهت توسعه حرکات و تواناییهای بیمار
• تقویت و هماهنگی دستگاه تنفس و گردش خون بیمار
نتایج حرکات فعال
• حفظ و حتی افزایش دامنه حرکتی
• افزایش جریان خون موضع
• حفظ و حتی جلوگیری از کوتاهی طول عضله
• جلوگیری از تغییر شکل در مفصل
• ریلکس شدن عضلات موضع
• زنده نگه داشتن خاطره حرکتی در حافظه فرد
• کاهش تورم در موضع
عوامل مؤثر در کارائی عضله
• قدرت عضله
• استقامت عضله
• حجم عضله
• سرعت انقباض عضله
• هماهنگی عضله
استفاده موثر از سونای مرطوب
برای اســــتفاده موثر از ســـونای مرطـوب مـــی توان اندام تحتانی را پس از استفاده از بخار داغ ماساژ داد تا گردش خون سطحی شود و اندام فوقانی را آب سرد شستشو دهید و بالعکس.
اینکار را با سمت راست و چپ بدن می توان انجام داد.
پس از خارج شدن از سونای مرطوب بلافاصله بدن را سرد کنید و این مسئله زمانی کاملاً ارزش دارد که بدن قبلاً سرد باشد.
اعمال پس از سونای مرطوب
• گرفتن دوش ولرم پس از خروج از سونا به مدت یک دقیقه
• پریدن به یکباره در درون حوضچه آب سرد
• بیرون آمدن از حوضچه و پریدن مجدد(3-2 مرتبه)
• قرار گرفتن در درون حوضچه به مدت 1-5/0 دقیقه
• رفتن به جکوزی