الگو و نظریه های الگوسازی
بیان مسأله
ضرورت و اهمیت تحقیق
اهداف تحقیق
فرضیه های تحقیق
پیش فرضهای تحقیق
محدودیت های تحقیق
تعریف واژه ها و اصطلاحات
دانشگاه به عنوان یک عامل اجرائی در آموزش و تربیت فرد وهدایت وی به سمت شهروندی موثر و مفید به حال جامعه ، دارای نقش موثر بوده و بدون تردید تامین کننده نیروی انسانی مورد نیاز جامعه درآ‌ینده خواهد بود . به همین دلیل امروزه در جوامع مختلف , دانشگاه ها از نظر کمی و کیفی رشد و گسترش یافته و تقاضا برای ورود به آنها روز به روز زیادتر می شود و تعداد کثیری دانشجو برای تحصیل و برخورداری از مزایای آن به دانشگاهها روی می آورند .
دانشگاه بعنوان یک نهاد تعلیم و تربیت از همه نهادهای اجتماعی پیچیده تر است . دانشگاه همانند سایر سازمان های رسمی بایستی با وظایف ساخت ، اداره و جهت دادن به ترکیب پیچیده ای از منابع انسانی در گیر گردد . بر خلاف اغلب سازمانهای رسمی تولید دانشگاه انسان است و این امر موجب پیدایش مسائل ویژه درمدیریت دانشگاه می گردد .
از جمله مسائلی که دانشگاه به عنوان یک سازمان با آن روبرو است مساله تعارض[1] و عدم موافقت هاست. فعالیتهای سازمانی مستلزم تعامل بین افراد وگروه های سازمان می باشد . در سازمان ها افراد مختلفی در رده های گوناگون مشغول انجام فعالیت ها و وظایف خود می باشند . لازمه انجام این فعالیت ها ارتباط دو جانبه یا چند جانبه افراد با همدیگر بوده که می توانند زمینه ساز ایجاد تعارض باشند
بنابراین یکی از عمده ترین و در عین حال غیر قابل اجتناب ترین مسائل در سازمان ها تعارض بین افراد و گروههای موجود در آنها می باشد .دانشگاه نیز از این امر مستثنی نیست . « اصولا خمیر مایه مدیریت نظامهای آموزشی با تعارض عجین است » (لی فام وهدویه2،( 1974 ) .)
باید به خاطر داشت که این وجود تعارض نیست که باعث اختلال و از هم پاشیدگی روابط در سازمان می شود بلکه مدیریت غیر اثر بخش تعارض ها است که سبب نتایج نامطلوب می شود . تعارض در حد معقول یک جنبه طبیعی و مطلوب در هر رابطه ای است و اگر مدیریت تعارض به شکل سازنده صورت گیرد بسیار ارزشمند خواهد بود ( کتزلز 3 و همکاران ، ترجمه کریمی ، 1378 ).
بنابراین سازمان ها بخصوص ( دانشگاه ها ) برای اینکه از حداکثر توان جسمانی و روانی و فکری کارکنان خود بهره گیرند باید اختلافات ، کشمکش ها و تعارضات را به گونه ای موثر و سودمند اداره کند . از کسانی که نقش مهمی در شناسایی ، هدایت و حل تعارضات در سازمان ها دارند ، مدیران آن سازمان ها می باشند . توانایی برخورد مدیران با تعارض و اداره آن در موفقیت و اثر بخشی کارکنان و سازمان های آنها اثر بسزایی دارد .
یکی از مهمترین عواملی که تعیین کننده توانایی مدیر در حل موثر تعارض است برخورداری او از هوش عاطفی[2] است. برخلاف آنچه که درگذشته تصور می شد و هوش شناختی را تنها عامل موفقیت افراد می دانستند امروزه هوش عاطفی را از عوامل تعیین کننده موفقـیت افراد در کار و زندگی می دانند (گلمن[3] ، 1995 ) .آنچه که امروزه هوش عاطفی نامیده می شود در اصل ، منبع اصلی انرژی ، قدرت ، آرزو و اشتیاق انسان است و درونی ترین ارزش ها و اهداف فرد را در زندگی فعال می سازد. با توسعه عاطفی فرد می آموزد که احساسات خود و دیگران را تایید کند و برای آنها ارزش قائل شود و بطور مناسب به آنها پاسخ گوید و در می یابد که عواطف در هر لحظه از روز اطلاعات حیاتی و سودمندی در اختیار او می گذارند . این واکنش قلبی است که نبوغ خلاق و شهود را شعله ور می سازد . فرد را با خود صادق می گرداند ، روابط اطمینان بخش برقرار می کند ، تصمیمات مهم را روشن می کند ، قطب نمای درونی برای زندگی و کار فراهم آورد و شخص را به پیش آمدهای غیر مترقبه و راه حل های موفقیت آمیز رهنمون می سازد ( کوپر[4] ، 1880 ، به نقل از عزیزی ،1377 ) .
تحقیقات نشان می دهند که حل تعارض در سازمان ها نیاز به ایجاد یک محیط مسالمت آمیز ، کاهش تبعیض وبرقراری عــدالت ، یادگیری مشارکتی ، پیــشگیری از خــشونت و تفــکر انتقـادی دارد ( کاترین[5] ، 1995 ) . مدیرانی می توانند چنین محیط هایی را خلق کنند که از هوش عاطفی بالایی برخوردار باشند .
مقدمه:
در این فصل به روش تحقیق، جامعه و نمونه تحقیق و متغیرهای تحت بررسی پرداخته شده، در ادامه ی روش های جمع آوری اطلاعات، ابزار و روش های اندازه گیری مورد بررسی قرار خواهند گرفت. و در پایان به روش های آماری مورد استفاده و ملاحظات اخلاقی اشاره شده است.
روش تحقیق
از آنجا که در این تحقیق رابطه سه متغیر هوش عاطفی، مهارت های ارتباطی و راهبردهای مدیریت تعارض و زیرمجموعه آنها بررسی می شود از انواع محاسبات همبستگی استفاده می شود. ضمناً متغیرهای تحقیق بین دو گروه مدیران آموزش و اجرایی مقایسه خواهد شد. به این ترتیب تحقیق حاضر از نوع همبستگی و علّی-مقایسه ای است.
جامعه آماری
تحقیق علمی با هدف شناخت یک پدیده در یک جامعه ی آماری انجام می شود. به این دلیل، موضوع تحقیق ممکن است متوجه صفات و ویژگی ها، کارکردها و متغیرهای آن باشد یا این که روابط بین متغیرها، صفات، کنش و واکنش و عوامل تأثیرگذار بر جامعه را مورد مطالعه قراردهد. 1
با توجه به قلمروی زمانی و مکانی این تحقیق و بر اساس گزارشات بخش اطلاعات و آمار وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری و اداره کل تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی، جامعه آماری این تحقیق را مدیران دانشکده ها و گروه های تربیت بدنی دانشگاه های دولتی و دانشگاه آزاد کشور که در دو بخش آموزشی و اجرایی که در فروردین ماه 1384 مشغول به کار بودند تشکیل می دهد که بر این اساس جامعه آماری شامل 121 عضو می باشد.
نمونه تحقیق
از آنجا که حجم جامعه آماری تقریباً بزرگ بوده و بررسی نظرات تمام افراد جامعه آماری به لحاظ زمان، هزینه اقتصادی و ... مقدور نمی باشد لذا با استفاده از تکنیک های آماری و فنون نمونه گیری می خواهیم به نمونه هایی دسترسی پیدا کنیم که استخراج نتایج از آن ها با اعتماد لازم همراه باشد.
بر این اساس و با توجه به ساختار جامعه یاد شده و با بررسی های به عمل آمده و به منظور افزایش دقت تصمیم بر آن شد که در پژوهش فوق برای انتخاب نمونه از شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده بدون جایگذاری سود جسته شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول ........................................................................................................ 1
مقدمه ......................................................................................................................... 2
زیربنای نظری تحقیق .................................................................................................. 5
تعارض و ماهیت آن ................................................................................................... 5
دیدگاه های متفاوت پیرامون تعارض سازمانی ............................................................. 9
دیدگاه سنتی ............................................................................................................. 9
دیدگاه کثرت گرا ................................................................................................... 10
دیدگاه تعامل گرا...................................................................................................... 10
تعارض و اثرات اصلی تعارض .................................................................................. 11
تعارض و جنبه های منفی آن .................................................................................... 11
تعارض و جنبه های مثبت آن .................................................................................... 12
انواع تعارض ............................................................................................................ 13
تعارض درون فردی.................................................................................................. 14
تعارض بین فردی .................................................................................................... 15
تعارض بین گروهی ................................................................................................. 15
تعارض بین سازمانی ................................................................................................ 16
علل ایجاد تعارض در سازمان ها ............................................................................... 16
تعارض و تغییر ......................................................................................................... 19
تعاض در اثربخشی سازمان ...................................................................................... 20
راهبردهای پیشگیری از تعارض ................................................................................ 20
راهکارهای رفع تعارض ............................................................................................ 21
سبک های مدیریت تعارض .................................................................................... 23
راهبردهای مدیریت تعارض .................................................................................... 24
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چانه زنی ................................................................................................................ 28
میانجی گری ......................................................................................................... 30
حکمیت.............................................................................................................. 30
خلاصه بحث تعارض .......................................................................................... 30
هوش عاطفی ....................................................................................................... 31
تعریف هوش عاطفی ........................................................................................... 32
ریشه های تاریخی هوش عاطفی ............................................................................ 34
اساس زیستی عواطف و هوش عاطفی ..................................................................... 36
دیدگاه های متفاوت پیرامون هوش عاطفی ............................................................. 38
هوش عاطفی از دیدگاه گاردنر ......................................................................... 38
هوش عاطفی از دیدگاه مایروسالوی ............................................................... 38
هوش عاطفی از دیدگاه بار- آن ................................................................... 38
ابعاد هوش عاطفی از دیدگاه بار-آن ............................................................... 40
هوش عاطفی از دیدگاه گلمن ............................................................ 40
مؤلفه های هوش عاطفی گلمن ................................................................... 41
مؤلفه خودآگاهی ................................................................................................... 41
مؤلفه مدیریت خود ..................................................................................... 42
مؤلفه آگاهی اجتماعی .................................................................................. 43
مؤلفه مهارت های اجتماعی .......................................................................... 44
مؤلفه خودانگیزی ........................................................................................... 46
توجه معاصر به هوش عاطفی .................................................................. 47
تقسیم بندی بر اساس IQ و EQ از دیدگاه جک بلوک .................. 48
نقش وراثت و محیط در هوش عاطفی....................................... 49
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ویژگی های افراد با هوش عاطفی بالا و پائین .......................................................... 50
آموزش و یادگیری هوش عاطفی ........................................................ 52
هوش عاطفی در محل کار ................................................................................... 54
خلاصه بحث هوش عاطفی ............................................................................. 58
ارتباطات (مهارت های ارتباطی) ......................................................................... 59
چهارچوب مفهومی ارتباطات .................................................................. 60
هدف ارتباط .......................................................................................... 62
اهمیت ارتباطات ......................................................................................... 63
فرایند ارتباطات ......................................................................................... 64
انواع ارتباطات ............................................................................................ 66
مهارت های ارتباطی مدیران .................................................................. 66
تعریف مهارت های ارتباطی ......................................................................... 67
مهارت های ارتباطی و مؤلفه های آن ................................................................. 67
مهارت کلامی .................................................................................................................... 67
مهارت بازخورد ............................................................................................ 69
مهارت شنود مؤثر ............................................................................................. 70
خلاصه بحث ارتباطات .................................................................................... 71
الگو (مدل) ..................................................................................................... 72
نظریه های الگوسازی ..................................................................................... 73
انواع الگو (مدل)................................................................................................ 74
بیان مسأله .......................................................................................................... 76
اهمیت و ضرورت تحقیق ............................................................................ 78
اهداف تحقیق ............................................................................................. 80
فهرست مطالب
عنوان صفحه
هدف کلی تحقیق .................................................................................................... 80
اهداف .................................................................................................................... 80
فرضیه های تحقیق .................................................................................. 81
فرضیه های اصلی ............................................................................................. 81
فرضیه های فرعی .......................................................................................... 81
پیش فرضهای تحقیق ............................................................................................ 81
محدودیت های تحقیق ............................................................................... 82
تعریف واژه ها و اصطلاحات ......................................................................... 83
فصل دوم پیشینه تحقیق .............................................................................. 86
مقدمه .................................................................................................................. 87
تعارض
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ....................................................... 87
تحقیقات انجام شده در خارج کشور ..................................................................... 91
هوش عاطفی
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ................................................................ 97
تحقیقات انجام شده در خارج کشور ........................................................... 98
ارتباطات
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ........................................................... 103
تحقیقات انجام شده در خارج کشور .................................................................. 107
نتیجه گیری از مرور ادبیات تحقیق ................................................................... 108
فصل سوم روش شناسی تحقیق ........................................................... 110
مقدمه................................................................................................................ 111
جامعه آماری .................................................................................................... 111
فهرست مطالب
عنوان صفحه
نمونه تحقیق ....................................................................................................... 111
انتخاب حجم نمونه لازم ..................................................................................... 112
متغیرهای تحقیق ................................................................................................... 113
ابزار و وسیله تحقیق ................................................................................................ 114
نحوه امتیاز دهی .................................................................................................... 114
پایایی پرسشنامه های تحقیق ................................................................................... 115
نحوه جمع آوری اطلاعات ................................................................................... 117
روش های آماری .............................................................................................. 117
رعایت مسائل اخلاقی .......................................................................................... 118