موضوع پژوهش حاضر بررسی بین میزان افسردگی امدادگران مرد هلال احمر شهرستان کرج با سابقة فعالیت امدادی آنهاست که بدین منظور 25 امدادگری که بیش از 4 سال سابقة فعالیت داشتند و 25 امدادگری که کمتر از4 سال سابقة فعالیت داشتند به شیوة نمونه گیری در دسترس انتخاب و افسردگی آنها با پرسشنامة افسردگی بک سنجیده شد و در این پژوهش یک فرضیه شکل گرفت : میزان افسردگی در امدادگران مردی که بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است که کمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند.
برای بررسی فرضیه فوق از آزمون t استیودنت استفاده شد و چون t بدست آمده (917%) در سطح (05%) و (01%) کوچکتر از t جدول است بنابراین فرضیة فوق رد و فرضیة صفر تایید می‌شود و این نتیجه بدست آمد که بین میزان افسردگی امدادگرانی که بیش از چهار سال سابقه دارند با امدادگرانی که کمتر از چهار سال سابقه دارند تفاوت معنا دار وجود ندارد.
خلق یا mood مایة هیجانی یک وضعیت عاطفی پایدار است که در طول طیفی بهنجار از غم تا شادی تجربه می‌شود. اختلالات خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی یا سرخوشی مشخص می‌شود که در برخی موارد شدید با خصوصیت پسیکوتیک همراهند. اختلالات خلقی به انواع اختلالات دو قطبی و اختلالات افسردگی تقسیم می‌شوند. این علایم در برخی گروههای خاص از نظر جنس و سن و وضعیت روانی و اجتماعی افراد متفاوت می‌شود.
در این پژوهش افسردگی نه به عنوان یک بیماری ، بلکه به عنوان واکنش روانی در مقابل مسائل و مشکلاتی که امدادگران با آنها گریبانگیر هستند مطرح است.
مقولة استرس - بیماری از جمله نخستین موضوعاتی است که در پنجاه سال اخیر بطور تجربی مورد کاوش قرار گرفته است و همین امر باعث شده که تحقیقات مکرر و فراوانی در مورد چگونگی مقابله با آن صورت گیرد. بنظر می‌رسد که از آغاز این قرن همواره با تحولات چشمگیری که در حوزه های مختلف مطالعات پزشکی رخ داده است و با کشف بسیاری از واسطه های نور و هورمونی استرس- بیماری ، دادو ستد و ویژگیهای روان شناختی و فیزیولوژیایی ، وضوح دو چندان یافته است. زیرا توصیفات اطباء و حکماء قدیم از سطح همبستگی استرس- بیماری فراتر نمی‌رفت .
دو مشخصة اصلی افسردگی، ناامیدی[1] و غمگینی است. شخص رکود وحشتناکی را احساس می‌کند و نمی‌تواند تصمیم بگیرد و یا فعالیتی را شروع کند یا به چیزی علاقه مند شود. شخص افسرده در احساس بی کفایتی و بی ارزشی غوطه ور می‌شود، گاه زیر گریه می‌زند و ممکن است به فکر خودکشی بیفتد تقریباً همه بیماران افسرده (97درصد) از کاهش انرژی که منجر به بروز اشکال در تکمیل تکالیف، اختلال در کار تحصیلی و حرفه ای و کاهش انگیزه برای انجام طرح های تازه می‌گردد شکایت می‌کنند.
تقریباً 80 درصد این بیماران از اختلال خواب[2]، به خصوص زود بیدار شدن از خواب (یعنی بی خوابی آخر شب) و بیداری های مکرر شبانه، که ضمن آن در مورد مسائل خود به نشخوار ذهنی می‌پردازند، رنج می‌برند، بعضی از بیماران دچار بی اشتهایی و کاهش وزن می‌گردند، معهذا بعضی نیز افزایش اشتها، افزایش وزن و پرخوابی دارند. (به نقل از هاشمیان، 1375)
آیا میزان افسردگی در امدادگران مردی که بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است که کمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند در پژوهش حاضر قصد بر این است که گروههایی از امدادگران مردی که بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند و گروه هایی که کمتر از چهار سال سابقه دارند بررسی شود که آیا افسردگی در امدادگرانی که بیش از چهار سال سابقه دارند بیشتر از کسانی است که کمتر از چهار سال سابقة فعالیت دارند و یا تفاوت معناداری بین میزان افسردگی دو گروه دیده نمی‌شود.
تاکنون تحقیق های متنوعی در داخل و خارج کشور در مورد افسردگی انجام گرفته‌است. در تحقیق‌حاضر قصد براین‌است‌که‌پیرو تحقیق‌های‌پیشین‌در مورد میزان افسردگی امدادگران با سابقة آنها در فعالیت امدادی بررسی انجام شود.
البته با این که تحقیق های فراوانی در مورد افسردگی انجام شده ولی تحقیقی در زمینة افسردگی امدادگران با سابقة فعالیت امدادی آنها انجام نشده است.
در نهایت سعی بر این است که بررسی شود میزان افسردگی در امدادگرانی که سابقة فعالیت آنها بیشتر است، بالاتر است یا اینکه تفاوت معناداری بین افسردگی دو گروه امدادگران مرد دیده نمی‌شود.
اهمیت و ضرورت کار در این است که با رد یا قبول فرضیه تحقیق مشخص خواهد شد که میزان افسردگی در کدام گروه از امدادگران بیشتر است. لذا با ارائه نتیجة این تحقیق به سازمان امور جوانان جمعیت هلال احمر و مسئولین مربوطه می‌توان آنها را در ارائه خدمات رفاهی و تسهیلات بهتر به امدادگران یاری داد و از میزان افسردگی امدادگران کاست.
میزان افسردگی در امدادگرانی مردی که بیش از چهار سال سابقه فعالیت امدادی دارند، بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است که کمتر از چهار سال سابقه فعالیت امدادی دارند.
افسردگی حالتی ورای غمگین بودن یا اندوه شدید بر اثر فقدان یک عزیز است. این نوع از خلق ها (حالت های روانی) مدت زمانی نسبتاً کوتاه (چند روز، چند هفته یا کمی‌دیرتر) برطرف می‌شود و فرد مجدداً وضعیت طبیعی خود را باز می‌یابد. (به نقل از خلخالی زاویه، میرمجید)
افسردگی به حالتی اطلاق می‌شود که با تغییر اساسی و اولیه در خلق شروع و با مداومت احساس غم و اندوه به درجات مختلف مشخص می‌گردد. (به نقل از اخوت، ولی الله و جلیلی، احمد، 1362)
امدادگران هلال احمر به افرادی اطلاق می‌گردد که دوره های تکمیلی و تخصصی را طی نموده و آمادگی حضور در مأموریت‌های امدادی را داشته باشند. (به نقل از جزوة چاپ نشدة سازمان هلال احمر)
عملیات نجات: عبارت است از دسترسی به مصدوم و رهاسازی و انتقال به محل امن. (به نقل از جزوة چاپ نشدة سازمان هلال احمر)
عملیات امدادی: کلیه اقداماتی که بعد از وقوع حادثه به منظور نجات و رهاسازی مصدومین و ارائه کمک های اولیه پیش بیمارستانی و انتقال مجروحین به مراکز درمانی تغذیه اضطراری، تأمین سر پناه و در اختیار قرار دادن امکانات اولیه به آسیب دیدگان انجام می‌گیرد.
منظور از امدادگران هلال احمر در پژوهش حاضر به امدادگرانی اطلاق می‌شود که سن آنها بین 18 تا 29 سال می‌باشد.
منظور از عملیات نجات آن اقداماتی است که یک امدادگر قبل از عملیات امداد انجام می‌دهد.
منظور از عملیات امداد سلسله اقداماتی است که یک امدادگر پس از عملیات نجات برای کمک های اولیه به مصدوم و جلوگیری از مرگ مصدوم انجام می‌دهد.
در پژوهش حاضر پژوهشگر به دنبال یافتن پاسخ برای هدف مورد نظر که عبارت است از بررسی رابطة میزان افسردگی امدادگران مرد هلال احمر شهرستان کرج، با سابقة فعالیت امدادی آنها.
طرح پژوهش در تحقیق حاضر یک طرح پس رویدادی است.
پس رویدادی به پژوهش هایی گفته می‌شود که در آنها احتمال روابط علت و معلولی از طریق مشاهدة یک موقعیت مورد پژوهش قرار می‌گیرد و عوامل علّی موجه را در زمان گذشته جستجو می‌کنند. در این روش، استنتاج رابطه علّی بین متغیرها بدون مداخلة مستقیم در متغیرهای مستقل و وابسته صورت می‌گیرد. بنابراین، تحقیق پس رویدادی، روش آشکار کردن تأثیر احتمالی حوادثی است که اتفاق افتاده‌اند و قابل دستکاری توسط محقق نیستند.
در تحقیق پس رویدادی دو نوع طرح قابل تشخیص است:
1) علّی
2) علّی ـ مقایسه ای یا گروه ملاکی
در طرح علّی پیشامدها که شرایط یا موقعیت فعلی را به وجود آورده‌اند، مورد مطالعه قرار می‌گیرند. در این طرح دو دسته اطلاعات موجود است یک دسته مربوط به گذشته و دستة دیگر متعلق به زمان حال است و پژوهشگر تلاش دارد که رابطة بین آنها را پیدا کند.
در طرح گروه ملاکی یا علّی ـ مقایسه‌ای، پژوهشگر با مطالعة یک ویژگی در یک گروه و مقایسة آن با گروهی که فاقد آن ویژگی است به کشف علت پدیدة مورد پژوهش می‌پردازد. (به نقل از دلاور، علی،1381)
جامعة پژوهش در تحقیق حاضر کلیة امدادگران جمعیت هلال احمر شهرستان کرج هستند که در عملیات امداد نجات سال های 83-82 شرکت کرده‌اند که تعداد امدادگران 120 نفر می‌باشد.
نمونة تحقیق شامل 50 نفر از امداگران مرد هلال احمر شهرستان کرج هستند که از این 50 نفر، 25 امدادگر با سابقة بیشتر از 4 سال و 25 امدادگر با سابقة کمتر از 4 سال هستند که نمونه های مورد نظر ما واجد تمام ویژگیهای جامعة تحقیق هستند.
پژوهشگران با آگاهی از تعداد افرادی که در عملیات امداد و نجات سال های
83-82 شرکت کرده‌اند، تعداد 50 نفر نمونة تحقیق را با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب کردند.
نمونة در دسترس، گروهی از اعضای یک جامعه هستند که انتخاب آنها فقط به خاطر سهولت در نمونه گیری بوده است. مزیت آشکار این روش سادگی و سهولت آن است. نقطة ضعف آن، سوگیری احتمالی در یافته‌های تحقیق و عدم توانایی پژوهشگر در تعمیم یافته‌های پژوهش است. (به نقل از دلاور، علی، 1381)
چکیده
فصل اول............................................................................................ 1
مقدمه.................................................................................................. 2
بیان مسئله......................................................................................... 4
اهمیت و ضرورت کار...................................................................... 5
فرضیه تحقیق.................................................................................... 5
تعریف نظری.................................................................................... 6
تعریف عملیاتی.................................................................................. 7
فصل دوم : سابقه پژوهش............................................................ 8
استرس و سندرم فرسودگی.......................................................... 9
افسردگی......................................................................................... 10
افسردگی زیست - شیمیایی......................................................... 12
افسردگی واکنشی.......................................................................... 14
مدل سلیه از استرس.................................................................... 16
افسردگی......................................................................................... 16
سرزنش خود.................................................................................. 17
نومیدی............................................................................................. 18
ترحم به خود .................................................................................. 19
معضل افسردگی واقعاً تا چه حد جدی است............................. 20
نظریه روانکاوی............................................................................. 21
نظریه های یادگیری...................................................................... 23
رویکرد شناختی............................................................................. 24
تعریف.............................................................................................. 24
افسردگی واکنشی ......................................................................... 26
افسردگی درون زاد....................................................................... 27
افسردگی روان زاد........................................................................ 28
تشخیص و سنجش افسردگی...................................................... 29
اختلال افسردگی عمده................................................................... 30
اختلال افسرده خلقی...................................................................... 31
علایم افسردگی............................................................................... 33
چگونگی مقابله با افسردگی ........................................................ 34
روش های درمان افسردگی......................................................... 35
روش بازسازی شناختی برای درمان افراد افسرده................ 36
روش دو ستونی............................................................................ 36
درمان کوتاه مدت......................................................................... 38
مشاوره و روان درمانی گروهی................................................. 39
چه عوامل روانی- اجتماعی در افسردگی دخیل هستند........... 39
چگونه کسی می تواند بفهمد آیا افسرده است یا خیر.............. 40
خسارت استرس............................................................................. 42
روند استرس.................................................................................. 43
نشانه های هیجانی افسردگی....................................................... 44
به هنگام افسردگی چه کاری باید انجام دهیم.......................... 47
دیدگاههای نظری درباره افسردگی ........................................... 49
تعریف امدادگر............................................................................... 53
خصوصیات یا ویژگیهای امدادگر............................................... 53
تعریف کمکهای اولیه و امداد ....................................................... 54
هدف ما از کمکهای اولیه............................................................... 54
تعریف عملیات نجات...................................................................... 55
تعریف دیگر امدادگر...................................................................... 55
تعریف کمک های اولیه.................................................................. 55
بقیه ویژگی های یک امدادگر........................................................ 55
حفظ آرامش در ارائه کمکهای اولیه............................................ 56
وظایف امدادگر............................................................................... 58
نحوه مراقبت از خود...................................................................... 59
کنترل استرس................................................................................. 59
واکنش به استرسها........................................................................ 59
واکنش های دیررس...................................................................... 60
واکنش های شدید.......................................................................... 61
مروری بر سابقه پیشینه تحقیق................................................... 62
فصل سوم: طرح پژوهش............................................................ 70
طرح پژوهش .................................................................................. 71
جامعه پژوهش................................................................................ 72
نمونه پژوهش................................................................................. 72
روش نمونه گیری.......................................................................... 73
ابزار پژوهش و روش جمع آوری اطلاعات............................... 74
روش آماری................................................................................... 75
فصل چهارم: آمار.......................................................................... 76
مقدمه................................................................................................ 77
آمار توصیفی.................................................................................. 91
آمار استنباطی............................................................................... 93
فرض صفر...................................................................................... 93
فرض خلاف..................................................................................... 93
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری............................................... 94
بحث و نتیجه گیری......................................................................... 95
محدودیت های پژوهش ................................................................ 97
پیشنهادات........................................................................................ 98
منابع و مآخذ................................................................................ 99
پیوست......................................................................................... 103