بررسی تفاوت میزان افسردگی در بین مردان بازنشسته و شاغل
چکیده تحقیق :
هدف از این تحقیق آن است که به این پرسش پاسخی داده شود : که آیا بین مردان بازنشسته و شاغل تفاوتی در میزان افسردگی دیده می شود یا خیر ؟
به این صورت مطرح شده است : میزان افسردگی در مردان بازنشسته ،از میزان افسردگی در مردان شاغل ، بیشتر است .
جامعه آماری در مورد پژوهش عبارت است :
از تحقیق روی 60 نفر (30 نفر شاغل و 30 نفر بازنشسته) که با استفاده از روش نمونه گیری که در دسترس است ، این انتخاب صورت گرفته است که در شهر نظرآباد زندگی می کنند . برای اندازه گیری میزان افسردگی ، افراد مورد مطالعه از آزمون یک استفاده شده است . برای تجزیه و تحلیل از فرمول t استفاده شد ، که معنی دار بودن تفاوت افسردگی دو گروه مورد بررسی قرار گیرد .
نتیجه بدست آنده از فرمول t ، فرضیه تحقیق را تایید کرد و نتیجه گرفته شد ، که میزان افسردگی در مردان بازنشسته ، به علت بیکاری بیشتر از افراد شاغل است .
مقدمه :
پیری روز به روز مسئله بزرگی در کشورهای در حال پیشرفت و پیشرفته
می شود . بخصوص افراد پیرو طرز زندگی آنان اکثراً مسائل روانی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی پیش می آوردند .
دوران پیری از نظر بهداشت روانی بسیار حائز اهمیت است و از نظر پیشگیری باید بخاطر داشت که معمول ترین بیماری های روانی در افراد پیر عبارتند از : پسیکوزهای پیری ، اختلالات روانی ناشی از اختلالات عروقی ، کمبود اکسیژن و از بین رفتن فعالیت های عادی در مغز که با کم شدن روابط اجتماعی ، از دست دادن مسئولیت ، تربیت دختران و پسران ، ازدواج وجدان شدن آنها ، بازنشسته شدن و از دست دادن نزدیکان و اطرافیان توأم می گردد .
همچنین بروز بعضی از اختلالات روانی ، رفتاری ، شخصیتی ، حافظه و عدم قدرت زندگی به تنهایی ، احتیاج به حمایت دیگران و نظایر آن باعث شده است که پیران را جزء بیماران روانی قلمداد و آنان را در بیمارستان روانی بستری نمایند .
با وجودی که به عقیده بعضی ، مشکلات افراد مسن در نتیجه از بین رفتن اعمال طبیعی و عادی نسج و مغز است . ولی از دست دادن اعتماد به نفس ، ارتباط اجتماعی، مشکلات شغلی و حتی افراد خانواده یا فامیل مهمترین عامل هستند . شخص مسن اکثراً متوجه درون خود می شود و افسرده می گردد ، و دچار هذیان درباره کار دستگاههای گوارش می گردد .
احساس تنهایی می کند ، علاقه و خبرگی خود را کم کم از دست می دهد و در یک دایره معیوب قرار می گیرد ، که همان عوارض پیری است . خودکشی در پیران اکثراً گول زننده و با روشهای خطرناک انجام می گیرد . در 80 درصد موارد ، بعلت افسردگی و در بقیه موارد بعلت ابتلاء به بیماری های غیر قابل علاج ، مسئله اقتصادی، تنهایی و غیره می باشد .
انسان در هر مقطع زمانی تابع گذشته ، حال ، و آینده است و تحت تاثیر متغیرهای دورنی و دنیای خارجی خود قرار دارد . بطوری که پژوهش های متعدد اخیر، در مورد بیماری های شایع افسردگی نشان داده شده است ، که ارتباط و پیوستگی نزدیکی بین وقوع بیماری روانی و استرس های زندگی وجود داشته و
متخصصان بالینی از دیرباز به رابطه مشکلات و حوادث یا ابتلاء به بیماری افسردگی پی برده اند .
پیشگیری از بروز این عارضه ، که تمام فعالیت های روزمره و افکار و اعمال فرد رابه مخاطره انداخته و مقدار قابل ملاحظه ای از نیروهای انسانی برای مدتی نامعلوم از کارایی باز می دارد ، مستلزم درک و شناخت صحیح ، از مسئله مورد نظر و آگاهی از علل و عوامل مورد نظر و آگاهی از علل و عوامل ایجاد کننده آن می باشد در این تحقیق سعی شده ، شمه ای از مطالب مربوط به این بیماری ، مطرح و سپس به وجود یا عدم وجود رابطه افسردگی در شاغلین و بازنشستگان پرداخته شود .
پیشگیری :
موثر ترین پیشگیری شاید این باشد که ، تغییراتی در سبک و روش زندگی و نگرش اجتماع ایجاد شود . فرد مسن فردی است قابل احترام ، و بایستی شغل مناسب و درخور استعداد داشته تا احساس کند که هنوز فردی مفید برای جامعه است .
استفاده از گردش های تفریحی ، دیدن موزه ها ، مساجد ، کلیسا ، پارکها ، شرکت در مسئولیت های خانوادگی مانند نگهداری و سرپرستی و حتی بازی با بعضی از حیوانات اهلی مانند : سگ ، گربه ، پرندگان ، دخالت دادن در کارهای دسته جمعی مانند : نظافت ، حمام کردن ، جمع و منظم کردن تخت خواب و اطلاق از جمله کارهایی است که باعث پیدایش اعتماد به نفس و اجتماعی شدن مجدد می شود . مسئولیت های فوق ، باعث یادآوری خاطرات و تجربیات دوران فعالیت فرد در مراحل قبلی زندگی شده که خود یک نوع روش درمانی است .
سالخوردگان سالم ترین مدیر ، راهنما ، مشاور و از بهترین متفکرین دنیا هستند . و می توان گفت : دنیا با تفکر سالمندان و حرکت جوانان اداره می شود . و به افراد جوان ، بایستی آموزش داد که با افراد پیر ، چه روشی داشته باشند و چگونه از تجربیات آنها استفاده کنند و همچنین آموخت ، که روزی آنها نیز پیر خواهند
شد .
افراد باید در همان جوانی ، به یادگیری حرفه ای مخصوص و مورد علاقه بپردازند ، تا پشتوانه ای برای زندگی آینده بشود ، و با جرات تمام وارد مرحله طبیعی زندگی که پیری است بشوند .
فعالیت های موقتی و متناسب ، دادن حقوق بازنشستگی مکفی و کمک به سایر افراد خانواده و به کار گماردن او به طور نیمه وقت و یا چند روز در هفته در سازمانها یا موسسات بعنوان مشاوره می تواند ، تضمینی باشد برای آینده نگری بهتر و پیشگیری از عوارض وخیم دوران پیری . (میلانی فر ، بهروز ، س 1375)
نمونه مورد تحقیق :
نمونه مورد تحقیق متشکل از 80 نفر می باشد که پس از حذف پرسشنامه هایی که مخدوش بوده یا به هیچکدام از سوالات پاسخ نداده بودند گروهی نمونه با حجم 60 نفر 30 از افراد شاغل و 30 از افراد بازنشسته هستند . که در نظرآباد زندگی
می کنند این تحقیق مردان محدوده سنی 50 به بالا که به سن بازنشستگی رسیده اند را مورد بررسی قرار می دهد . انتخاب نمونه مورد تحقیق با استفاده از روش انتخاب دسترس صورت گرفته است .
ابزار تحقیق و نمونه برداری :
در این تحقیق از آزمون بک که میزان و شدت افسردگی را می سنجد برای سنجش میزان افسردگی بین افراد شاغل و بازنشسته استفاده شده است .
روش گردآوری داده ها :
در این روش اطلاعات بوسیله پرسشنامه جمع آوری شده . به اینصورت که پرسشنامه ها در اختیار افرادی که بطور دسترس از بین شاغلین و بازنشستگان کارخانجات انتخاب شده بودند گذاشته شد و پس از پاسخگویی آزمودنیها جمع آوری گردید .
روش آماری و تحلیل داده ها :
پس از اجرای تست بک بر روی 60 نفر از نمونه مرحله نخست آزمایش به پایان رسید و با دریافت پاسخنامه ها آنرا نمره گذاری کرده و با استفاده از آزمون t بررسی و مقایسه دو گروه صورت گرفت .
تصحیح و نمره گذاری :
نمره گذاری تست بک به این صورت است که با توجه به پاسخنامه ها ، به
پاسخ های الف 10 امتیاز می دهیم و به شاسخ های ب 1 نمره و پاسخ های ج 2 نمره و به پاسخ های د 3 نمره امتیاز می دهیم .
درجات افسردگی بر اساس پرسشنامه افسردگی بک
| جمع امتیاز | میزان افسردگی |
| 10-1 | طبیعی |
| 16-11 | کمی افسرده |
| 20-17 | نیازمند مشورت با روانپزشک |
| 30-21 | به نسبت افسرده |
| 40-31 | افسردگی شدید |
| بیشتر از 40 | افسردگی بیش از حد |
مقیاس بک 13 مورد را با سوالهایی می سنجد که بر اساس 21 جنبه نظیر خلق بدبینی ، احساس شکست ، نارضایتی ، احساس گناه ، نیاز به مجازات ، نفرت از خود، تهمت به خود ، تمایلات خودآزاری ، گریستن ، زودرنجی ، گوشه گیری از اجتماع ، بی تصمیمی ، پندار شخصی از بدن ، گریستن ، کاهش وزن اشتغالات ذهنی در مورد سلامت بدن و کاهش نیروی جنسی طرح و تدوین شده است .
هر یک از جنبه ها مربوط به یکی از علائم و نشانههای اختلال افسردگی است هر جنبه ای به چهار معیار مشخص شده است که این معیار بر حسب شدت افسردگی از صفر تا 3 درجه بندی شده است و به ترتیب از خفیف ترین تا شدید ترین میزان افسردگی بکار رفته است . این معیار شامل :
(0)سلامت روانی در جنبه مورد نظر
(1)احساس اختلال حفیف در جنبه مورد نظر
(2)احساس اختلال شدید
(3)احساس اختلال حاد و عمیق
تست بک از فرهنگی خاص می باشد ، یعنی بدون رابطه با وضع
اقتصادی ، فرهنگی جامعه روی هر کسی انجام شده است و عمق افسردگی را نشان
می دهد .