بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهر مشهد و اطراف
بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهر مشهد و اطراف
موضوع:
بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهر مشهد و اطراف.
(مقدمه)
ترقی و پویایی و اعتلای هر جامعه ای جز در داشتن عناصر و اعضایی سالم و کارآمد در آن اجتماع نمی باشد افرادی که علاوه بر وضعیت جسمانی مناسب از لحاظ وضعیت روحی و روانی نیز در حد متعادل و مطلوبی باشند. بدون تردید تقارن سلامتی جسمانی و روانی اصلی ترین نتیجه اش داشتن جامعه ای شکوفا و با آتیه است. سلامت روانی مقوله ای بسیار حائز اهمیت است چرا که تأثیر روح و روان بر عملکرد جسمانی بر هیچ کس پوشیده نیست. در این راه بزرگان مذهبی ما و همچنین دانشمندان علوم پزشکی از دیر باز بر مبحث سلامت روان تأکید داشته اند.
مولوی علیه الرحمه می فرماید:
تن ز جان و جان ز تن مستور نیست لیک کس را دید جان دستور نیست
لذا پرداختن به این بحث به دلیل اهمیتش لازم و ضروری می باشد. حداقل دانستن وضع موجود یک جامعه از لحاظ سلامت روان به افرادی که قصد برنامه ریزی برای آینده آن جامعه را دارند در برآورده های معقولانه کمک خواهند کرد.
بیان مسأله:
در طول قرن بیستم انسان پیش از تمام تاریخ بشریت دستخوش دگرگونی از نظر شیوه های زندگی روابط اجتماعی و مسائل اقتصادی گردیده است. تلاش در جهت صنعتی شدن و گسترش شهرنشینی و زندگی مکانیزه که لازمه آن قبول شیوه های نوین برای زندگی است. اثر معکوس بر سلامت انسان گذاشته و در ارتباط با مقوله سلامت ابعاد دیگری را مشخص نموده است. یکی از این ابعاد سلامت روان افراد جامعه است. مقوله ای که اگرچه تازگی ندارد لیکن از نظر تخصصی دیر زمانی نیست که به آن توجه گردیده است. با توجه به شیوع بیماری روانی در جامعه اهمیت تلاش در جهت اعتلای سلامت روانی افراد هر اجتماعی بارزتر می گردد. مهمترین مسأله در این ارتباط پیشگیری از مسائلی است که باعث می گردد سلامت روان افراد جامعه مختل گردد و بالطبع پیامدهای منفی در پی داشته باشد. پیشگیری از بروز این عوامل نیز جز با آشنایی با وضعیت موجود سلامت روان در افراد جامعه ای که قصد پیشگیری در آن را داریم ممکن نیست. چرا که آشنایی با وضع موجود ما را به اوضاع امیدوار می سازد و یا ما را جهت بکارگیری روشهای مناسب، در جهت از بین بردن عوامل مخل سلامت روان و بکارگیری ابزارهای مناسب در این جهت یاری می نماید. بحث سلامت روان سالمندان به دلیل پرورش نسل از اهمیت ویژه ای برخوردار است لذا در این پژوهش سعی شده است تا بر سلامت روان سالمندان ساکن در خانه سالمندان و ساکن در خانه خود را مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم و سعی نموده ایم این مقایسه بین ( مشهد و اطراف) آن انجام می گیرد.
اهداف تحقیق:
در این پژوهش مهمترین هدف محققین دستیابی به وضعیت موجود سلامت روان سالمندان نمونه مورد نظر سالمندان ساکن در خانه خود و مقایسه این دو میباشد.
سوالات پژوهش:
1- وضعیت سلامت روان سالمندان بر حسب جنسیت چگونه است؟
2- وضعیت سلامت روان سالمندان بر حسب وضعیت سکونت (منزل و سرای سالمندان) چگونه است؟
3- وضعیت سلامت روان بر حسب شهر ( مشهد و اطراف ) چگونه است؟
4- وضعیت مقیاسهای 4 گانه GHQ28 بر حسب جنسیت چگونه است؟
مفاهیم و متغیرهای بکار رفته در پژوهش:
1- بهداشت روانی – بهداشت روانی به معنای سلامت فکر و اندیشه می باشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت روانی است که می تواند نسبت به ایجاد نظام ارزشمندی در مورد ایجاد تحرک و پیشرفت و تکامل در حد فردی، ملی و بین المللی کمک کند. (حسینی – 1374)
2- بهداشت روانی: مجموعه عواملی که در پیشگیری از ایجاد و یا پیشرفت روند وخامت اختلالات شناختی، احساسی و رفتاری در انسان نقش موثر دارند. (شاملو – 1381)
3- سالمندی – تغییری است که با گذشت زمان صورت می گیرد این روند دارای جنبه های مثبت و منفی بوده و پویایی فرآیندهای زیستی، ادراک، رشد و تکامل و بلوغ را در بر می گیرد یعنی اینکه سالمندی در طول زندگی ادامه دارد. سالمندی به طور عامیانه مرحله ای تصور می شود که در آن کاهش و زوال جسم و فکر شخص به وقوع می پیوندد و در حقیقت تنها جنبه خاصی از رشد و تکامل نشان داده می شود. (اسماعیلی شیرازی1379)
مفاهیم به کار رفته در پرسشنامه سلامت روان GHQ – 28 :
1- افسردگی – یک نوع اختلال خلقی که 2 مشخصه عمده آن ناامیدی[1] –و غمگینی[2] می باشد و در آن فرد علاوه بر این 2 مشخصه احساس بی کفایتی و بی ارزشی می نماید. (اتکینسون[3] – 1983)
2- اضطراب – هیجان ناخوشایندی است که با اصطلاحاتی مانند – مدل نگرانی و دلشوره وحشت و ترس بیان می شود.
(اتکینسون[4] – 1983)
3- کارکرد اجتماعی – طرز تفکر فرد در ارتباط با کارکرد اجتماعی اش در اجتماع و در ارتباط با افراد دیگر.
(اتکینسون – 1983)
4- وضعیت جسمانی – نگرشی که فرد در این پرسشنامه به وضعیت جسمانی در ارتباط با سلامت یا عدم سلامت آن دارا می باشد.
(اتکینسون – 1983)
منابع:
- آدلین و همکاران (1999). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسئله بر سلامت روانشناختی دانشجویان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
- آزاد فلاح و همکاران (1378). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسئله بر سلامت روانشناختی دانشجویان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
- اتکینسون، ریتال. و همکاران (1378). زمینة روان شناسی هیلگارد، ج 1 ترجمة گروه مترجمان زیر نظر محمد نقی براهنی، تهران: انتشارات رشد.
- اسماعیلی شیرازی، مرضیه (1379). روان شناسی اجتماعی سالمندی، انتشارات دانشگاه شیراز.
- شاملو، سعید (1381). بهداشت روانی، تهران: انتشارات رشد.
- خدارحیمی، سیامک (1373). روان شناسی سالمندی، انتشارات آستان قدس رضوی.
- دلاور، علی( 1370). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: مؤسسه نشر و ویرایش.
- خدارحیمی، سیامک (1374). مفهوم سلامت روان شناختی، انتشارات جاودان.
- هرمن، هزلر (1999). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسئله بر سلامت روانشناختی دانشجویان. سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
- لطف آبادی، علی (1384). روان شناختی رشد: نوجوانی، جوانی، بزرگسالی، تهران: انتشارات سمت.
- بابا پور، خیرالدین، جلیل، (1382). بررسی تأثیر شیوه های حل تعارض ارتباطی و راهبردهای حل مسأله بر سلامت روان شناختی دانشجویان، سومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
بحث، تفسیر، نتیجه گیری
همان گونه که از عنوان پژوهش حاضر مشخص است هدف این پژوهش بررسی سلامت روان سالمندان ساکن در سرای سالمندان و سالمندان ساکن در منزل می باشد. بر این اساس محققین از بین ابزارهای موجود جهت بررسی و ارزیابی سلامت روان، پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی (GHQ28) را انتخاب نمودند.
همانطور که در پژوهش حاضر نیز مشخص شد علائم جسمانی، اضطراب و کارکرد اجتماعی زنان بیشتر از مردان و مردان بیشتر از مردان دچار افسردگی هستند. در کل زنان از وضعیت بهتری نسبت به مردان برخوردارند. و سالمندان شهر بستک وضعیت بهتری از نظر علائم جسمانی و افسردگی نسبت به سالمندان شهر گلمکان دراند و برعکس سالمندان شهر گلمکان در اضطراب و کارکرد اجتماعی از وضعیت بهتری برخوردارند.
و همانطوری که از نتایج آزمون t در ارتباط با وضعیت سلامت روان بر حسب جنسیت بدست آمد، مردان ساکن در سرای سالمندان از وضعیت بهداشت روان بهتری نسبت به زنان ساکن در سرای سالمندان برخوردار می باشند و بر عکس زنان ساکن در منزل از وضعیت بهداشت روان بهتری نسبت به مردان ساکن در منزل برخوردار می باشند.
بر حسب محل سکونت نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دهندة این می باشد که سالمندان ساکن در منزل از سالمندان ساکن در سرای سالمندان وضعیت بهداشت روان بهتری دارند.
خرید فایل
لینک منبع :بررسی مقایسه ای سلامت روانی بین سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در شهر مشهد و اطراف