نقش پیاده سازی دولت الکترونیک در کاهش بوروکراسی
مقدمه
اصطلاح دورکاری به معنای نوع کار تعریف می شود که در آن کارکنان وظایف کاریشان را در محلی غیر از مکان معمول تجارت انجام می دهند( Information Resources Management. Association, 2011, p.778) ).
در معنای گسترده دورکاری به روشی از انجام کار اطلاق می شود که فردی شاغل برای انجام وظایفش حقوق می گیرد، بخشی یا تمام وظایفش را در محلی دور از محل اصلی کار) شرکت، سازمان و ..)، انجام دهد تا از تعدد رفت و آمد به آن محل بکاهد.
در سالهای نه چندان دور تصور انجام کار در منزل یا دور از مرکز و ارتباط دائم و مستمر با اداره مرکزی و همکاران بدون حضور فیزیکی، فقط برای کشورهای بسیار پیشرفته و دارای فنآوریهای منحصر به فرد میسر بود. اما در حال حاضر با پیشرفت سریع فنآوری بویژه در مقوله های انفورماتیک و ارتباطات، و گستردگی آن در سطح کشورهای جهان، امکان بهره گیری سایر کشورها نیز از این راهکار مهیا شده است. امروزه حرکت به سوی جهانی شدن، از بین رفتن مرزهای فیزیکی و زندگی در دهکدة جهانی ما را ناگزیر به پذیرش فناوری اطلاعات به عنوان بخش جدایی ناپذیری از زندگی ساخته است. تغییرات سریع و لحظه به لحظه در دنیای فناوری اطلاعات یکی از خصوصیات بارزی است که به صحنة رقابت اقتصاد جهانی شکلی تازه بخشیده است .یکی از بخش های فناوری اطلاعات و نوآوری که در سال های اخیر، در بستر تکنولوژی های اطلاعاتی، شبکه و اینترنت رشد چشم گیری داشته کاربرد "دور کاری" بوده است (پریز، 2002).
از طرفی ایجاد تغییرات جدی در همه ساختارهای بشری مانند مدیریت، اقتصاد، کسب بازارهای گسترده، آموزش های مجازی، اشتغال، شکل دولت ها و رشد ضریب دانایی در همه عرصه ها نسبت به یک قرن گذشته، موجب بروز تحولاتی عظیم در نوع ارتباطات سازمان ها، دولت ها، ملتها و مجامع بین المللی شده است.
طرح ملی " دورکاری " از جمله سیاست های نظام اداری است که در مسیر اجرایی شدن با عوامل باز دارنده و موانع متعددی در دو بخش دولتی و خصوصی روبرو است که شایسته است بصورت دقیق و با بهره مندی از تجارب سایر کشورهای موفق، نسبت به پیاده سازی آن مبادرت ورزید. ایجاد و توسعه دورکاری، به عنوان یک دگرگونی استراتژیک در سطح ملی، نیاز به عزم و اراده ملی و تعهد عمومی در بدنه دولت به ویژه سطوح کلان آن دارد. در این فصل به بیان مسئله پژوهش و اهمیت و ضرورت آن میپردازیم. همچنین در این بخش مفاهیم و اصطلاحات کلیدی و بنیادی تحقیق تعریف می شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده................................................................................................................................ 1
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1 مقدمه........................................................................................................................... 3
1-2 بیان مسأله..................................................................................................................... 4
1-3 اهمیت وضرورت موضوع.............................................................................................. 6
1-4 اهداف تحقیق................................................................................................................ 7
1-5 سؤالات و فرضیه های تحقیق......................................................................................... 8
1-6 فرضیههای تحقیق.......................................................................................................... 8
1-7 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق.................................................................... 9
1-7-1-1 دورکاری.............................................................................................................. 9
1-7-1-2 دورکاران ............................................................................................................. 9
1-7-1-3 موانع اقتصادی.................................................................................................... 10
1-7-1-4 موانع فرهنگی.................................................................................................... 11
1-7-1-5 موانع فنی......................................................................................................... 12
1-7-1-6 موانع فردی..................................
1-7-1-7 موانع سیاسی.................................
1-8 قلمرو تحقیق............................................................................................................... 12
1-8-1 قلمرو موضوعی تحقیق............................................................................................ 13
1-8-2 قلمرو مکانی........................................................................................................... 13
1-8-3 قلمرو زمانی............................................................................................................ 13
1-9 چهارچوب نظری ومدل مفهومی تحقیق
پاورپوینت بوروکراسی و توسعه در ایران ( نگاهی تاریخی – تطبیقی )
بخش نخست به مبانی نظری و مدلهای مدیریت دولتی تطبیقی پرداخته است که در مورد مفاهیم بوروکراسی و تحول در نظام اداری و سیاسی بحث می کند .
بخش دوم کتاب نگاهی تاریخی را به مدیریت دولتی دارد .
و در آخر بخش سوم مدیریت دولتی را در ایران معاصر مورد بررسی قرار می دهد .
بخش اول
مدیریت دولتی تطبیقی : مبانی نظری و الگوها
بوروکراسی مبنایی برای مقایسه
بسیاری از محققان سیاست تطبیقی، برای تحلیل نظام های سیاسی رویکرد کارکردی (وظیفه ای) غیر ساختاری را در اولویت قرار داده اند. تأکید بر رویکرد ساختاری در بررسی مدیریت دولتی تطبیقی به دلیل رجحان آن بر رویکرد کارکردی در بررسی نظام های سیاسی نیست بلکه این تصمیم بر این نظر استوار است که بوروکراسی به عنوان ساختاری سیاسی تخصصی در مقایسه با رویکرد کارکردی مبنای بهتری برای تحلیل های تطبیقی مدیریت دولتی است.
مفاهیم بوروکراسی
بوروکراسی از آن جهت که واژه ای مبهم و دردسرساز به نظر رسیده غالباً مورد انتقاد قرار گرفته است با این وجود بوروکراسی واژه ای است که نشان داده ماندنی است. در زبان عامیانه، بوروکراسی غالباً به عنوان یک «واژه نامطلوب» سیاسی به کار برده می شود.
گرایش غالب برای تعریف بوروکراسی تعریف آن بر مبنای ویژگی های مهم ساختاری سازمان است.
هال ابعاد چهارگانه بوروکراسی را به شرح زیر برشمرده است.
1- سلسله مراتب اختیار مشخص
2- تقسیم کار بر مبنای تخصص گرایی وظیفه
3- نظامی از رویه ها و دستورالعمل ها برای انجام کارها
4- نظام قانونی در برگیرنده حقوق و وظایف متصد یان مشاغل
کاملترین تعریف بر اساس این گرایش تعریف ویکتور تامسون است که ویژگیهای اصلی سازمان بوروکراتیک را وجود سلسله مراتب دقیق همراه با تقسیم کار بسیار مشخص می داند.
گرایش دوم تعریف بوروکراسی بر حسب ویژگیهای رفتاری است که بر این اساس، پاره ای از ویژگیهای رفتاری الگوی رفتار بوروکراتیک تلقی می شود. در خصوص اینکه کدام رفتار، نماد رفتار بوروکراتیک است، اختلاف نظرهای نسبتاً عمیقی وجود دارد. برای مثال فردریش بر ویژگی هایی نظیر عینیت، دقت و ثبات و مسئولیت تأکید می کند.
آیزین شتات از نوعی تعادل پویا سخن می راند که یک بوروکراسی در تعامل با محیطش ایجاد می کند.
مارکس می گوید سازمان بوروکراتیک، درون خود ویژگی هایی را پرورش می دهد که آن را از هدف اصلی اش دور می سازد. برخی از نقاط قوت آن پیوسته بوسیله نقاط ضعفی که از خواص ماهوی بوروکراسی نشأت می گیرد، مخدوش می شود.