جفرافیا و آداب و رسوم مردم روستای وفس در استان مرکزی
مقدمه
وفس نام منطقه و نیز روستایی در استان مرکزی ایران است.
نام این منطقه را به صورتهای گوناگون تلفظ کردهاند: وفس Vafs، ویس Vabs، وَوس Waus، وُوس Waus.
منطقه وفس تا سال 1382 به بخش وسیعی از شمال استان اطلاق می شد که در برگیرنده 71 روستا با جمعیتی در حدود 77000 نفر بود. اما در آخرین تقسیمات «منطقه وفس» فقط به یک روستا که همان «روستای وفس» می باشد محدود گردید و آن منطقه با نام شهرستان کمیجان در تقسیمات جغرافیایی و کشوری مشخص گردید «کمیجان» تا قبل از آن به عنوان یک مرکز بخش شناخته می شد.
جمعیت فعلی این روستا، طبق آخرین سرشماری در حدود 2000 نفر می باشد که در فصول بهار، تابستان و پاییز، این جمعیت به دو تا چند برابر این رقم نیز می رسد و خصوصاً در ماه محرم جمعیت بسیار زیادی در روستا جمع می شود. وسعت این منطقه در حدود 230 کیلومتر مربع می باشد
فهرست مطالب:
مقدمه
تخت کشی (گیوه کشی)
مشاهیر وفس
تحولات جمعیتی وفس
روستای کوهستانی وفس: (سیمای ده)
آب و هوای وفس:
گونههای گیاهی وفس: (پوشش گیاهی)
حیوانات اهلی و غیراهلی وفس
دامدارری در وفس:
باغداری و کشاورزی در وفس:
موقعیت جغرافیایی
ناهمواری
کشتار وفس
گویش وفسی
امکانات و سازمانهای این روستا:
صنایع دستی
تخت کشی (گیوه کشی)
مشاهیر وفس
تحولات جمعیتی وفس
روستای کوهستانی وفس: (سیمای ده)
آب و هوای وفس:
گونههای گیاهی وفس: (پوشش گیاهی)
اجرای طرح اصلاحات ارضی
آداب ازدواج در وفس
آداب ازدواج در روستای «وفس» :
تعیین مهریه و شیربها:
باورهای مردم وفس
روشهای ریختن (از بین بردن) ترس کودکان
دفع چشم زخم:
ترغیب به تسریع در امور
آیین چهارشنبه سوری در وفس
عید غدیر در وفس
شب چله در وفس:
بازیها در وفس
نحوه برگزاری مراسمهای عزاداری امام حسین (ع) در وفس:
عزاداری امام حسین:
عید نوروز:
موسیقی وفسها:
اماکن عمومی و فس:
برج تاریخی وفس:
مساجد وفس:
امام زاده وفس:
حیوانات اهلی و غیراهلی وفس
زندگی جانوری و حیات وحش در وفس
ایده ها و عقیده های مردم وفس
صفای بهار وفس
باورهای مردم وفس نسبت به حیوانات
قناتهای وفس
کوههای وفس
قدمت تعزیه در وفس
تعزیه محله خیور
باورهای مردم وفس
روشهای ریختن(از بین بردن) ترس کودکان
دفع چشم‌زخم
جغد بر بام خانه
ترغیب به تسریع در امور
روز اول عید و «طوطی قاقا»
طوطی قاقا، عیدی ویژه
29 اسفندماه؛ روز اَلَفَ
روز 28 صفر، روز امامزاده شاهزاده حسین(ع)
مراسم سنتی «علم بندان» محرم در روستاهای خمین
عید غدیر در وفس
نام های فامیلی سادات وفس
عید قربان در وفس
اعتقادات شب عید قربان
آیین شب چله (شب یلدا) در وفس
شب چله، شب زایش خورشید و آغاز سال نو میترایی
وجه تسمیه «چله»
شیرینی های شب چله وفس
مراحل تهیه ی شیرینی باستق
تارخانَ
عِیدانَ
چِلّی یانَ
آداب و رسوم وفس: ختنهکردن کودکان
آداب و رسوم وفس: زاده شدن کودک و نذورات برای نوزاد پسر
اشعار زمان ولادت کودک
آداب و رسوم ازدواج در وفس (قسمت اول)
ازدواج
تعیین مهریه و شیر بها
نشان کردن
آداب و رسوم ازدواج در وفس (قسمت دوم)
حنابندان(به زبان وفسی، حِنَّ بِنْدانْ)
مادر زن سلام [1]
بازی ها در وفس
بازی « کُلا نَگِنَه[2]
باورهای مردم وفس: آمدن مسافر و مهمان
عید نوروز
چهارشنبه سوری در وفس
نتیجه گیری:
منابع
[1] -(به زبان وفسی، پابوس)
[2] -»، در واقع مسابقه ی پرش از روی یکدیگر است به توافق و یا شیر- خط کردن.