تاریخ شروع کارآموزی دوره کارآموزی اینجانب در مورخه 17/7/84 آغاز شد. قرار بر این شد که طی یک دوره 45 روزه به مدت 35 روز در ایستگاه تحقیقات عراقی محله و مدت 10 روز در مرکز تحقیقات و بخش تهیه و اصلاح بذر و نهال مشغول بکارآموزی شدم.
ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان:
در بدو ورود به ایستگاه تحقیقات عراقی محله به تابلویی برمیخوریم که مشخصات ایستگاه به اختصار و به شرح زیر درج گردیده است:
پروژههایی که در ایستگاه بر روی آنها کار میشود، عبارتند از:
دانههای روغنی؛
ذرت؛
گیاهان علوفهای؛
غلات؛
حبوبات؛
سبزی و صیفی.
اما در تحقیقات جدید که توسط مهندس کشت کار انجام گرفته، مساحت کل ایستگاه، 45 هکتار بود و ایشان نقشه کلی ایستگاه را کشیده و تمام تقسیمات موجود در ایستگاه را به صورت نقشه نشان دادهاند.
تاریخچه
این گیاه در اصول بومی آسیا و استرالیا میباشد و گیاهی است مهم که بیش از نیمی از روغن دنیا و بیش از 70% تجارت کنجاله دنیا را به خود اختصاص داده است. امریکا بزرگترین تولید کننده سویا، 63% تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. سهم ایران، حدود 001/0%، یعنی حدود 200 هزار تن میباشد و بیشتر به منظور تهیه روغن کشت میشود که 90% آن نیز در شرق مازندران و استان گلستان کشت میشود. این در حالی است که در دنیا بخصوص در کشورهای توسعه یافته، از این گیاه فرآوردههای فراوانی از قبیل شیر، لبنیات، ماست، کره و بستنی بدست میآورند و مصرف سبزی خوردنی نیز دارد.
تاریخ دقیقی در مورد کاشت این گیاه در ایران در دسترس نیست، ولی از قدیمالایام در گیلان نوعی سویا موسوم به پشم باقلا یا خرس باقلا کشت میشده، ولی در سال 1341 گروه صنعتی بهشهر با وارد کردن تعدادی بذر از آرژانتین، اقدام به کشت آن نموده است.
گیاهشناسی
نام علمی سویا Glysin max، دیپلوئید و مقدار کروموزم آن 40 است. گیاهی است یکساله، ارتفاع بوته 180-75 سانتیمتر، عمق ریشه آن تا حدود 160-150 سانتیمتر و ریشههای فرعی آن در حدود 60-30 سانتیمتر در خاک متفرقند. سه نوعه ریشه دارند: نابجا، اصلی و فرعی که برخی مواقع بر روی آنها برجستگیهایی دیده میشود که محل زندگی باکتریهای میلهای به نام ریزوبیوم ژاپونیکم است که در صورت نیتروبودن خاک بعد از 42-30 روز از کاشت ظاهر میشوند.
3 نوع برگ در سویا دیده میشود:
1. برگهای لپهای 2. برگهای ساده و 3. برگهای 3 برگچهای
زیر و روی برگ و همچنین سطح ساقه و غلات سویا پوشید از کرکهایی به رنگ طلایی یا نقرهای بسته به رقم میباشد.
کاشت:
در گلستان ارقام ویلیامز به عنوان زودرس، هیل و سحر به عنوان میانرس و گرگان 3 به عنوان دیررس کشت میشوند.
آمادهسازی زمین:
معمولاً کشت سویا به دو صورت بهاره و تابستانه صورت میگیرد.
در کش بهاره، زمین را در زمستان یک شخم عمیق زده و در بهار نیز یک شخم به عمق 20 سانتیمتر برخلاف شخم قبلی میزنیم. پس از تسطیح آبیاری انجام گرفته و عملیات کشت به صورت ردیفی و حتماً به شیوه هیرمکاری صورت میگیرد، زیرا هم به کمبود آن و هم به زیادی آن حساس است.
عمق کاشت بذر، 5-3 سانتیمتر بسته به بافت خاک میباشد.
فاصله ردیفهای کاشت در ارقام بهاره، 65-45 سانتمیتر و ارقام تابستانه، 40-25 سانتیمتر میباشد.
خاک مطلوب آن رسی ـ شنی با بافت متوسط و اسیدیته 7-6، به شوری حساس میباشد و در Ecهای بالاتر از 4 میلیموس گلها عقیم میشوند.
تاریخ کاشت در کشت بهاره بایستی در اولین فرصتی که پیش آمد، یعنی بعد از رفع سرمای زمستانه اقدام به کشت نمود. در کشتهای تابستانه به علت حساسیت این گیاه به طول روز نبایستی تاریخ کاشت آن عقب بیافتد.
داشت:
عملیات داشت سویا که از مرحله 2 برگی شدن آغاز میشود، معمولاً بر اساس جداول تعینی شده استاندارد رشد رویشی و زایشی که در اختیار زارع یا اصلاحگر قرار میگیرد، انجام میشود.
فهرست مطالب
مقدمه: 1
سویا 2
کلزا 14
پروژه غلات... 23
گندم. 23
ذرت... 39
سورگوم علوفهای.. 50
گزارش کار مرکز تحقیقات... 55
ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی گرگان ( عراقی محله) :
ایستگاه تحقیقاتی عراقی محله در فاصله حدود 5 کیلومتری شمال گرگان در مسیر جادة فرودگاه گرگان واقع گردیده است این ایستگاه در سال 1342 زیر نظر ادارة اصلاح و تهیه نهال و بذر گرگان تحت عنوان ایستگاه کشاورزی و بمنظور پاره ای تحقیقات در زمینه غلات، سبزی وصیفی و پنبه در دو قطعه تاسیس و شروع به فعالیت نمود. مسئول این ایستگاه در حال حاضر آقای مهندس مسادات می باشد.
فعالیت جاری در این ایستگاه شامل پروژه های غلات، دانه های روغنی، سبزی و صیفی، ذرت و علوفه بوده که در هر یک از این پروژه ها در زمینة مسائل به نژادی و به زراعی وافزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی فعالیتهای گسترده ای صورت می پذیرد.
بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر :
این بخش در راستای تحقق خود کفایی و افزایش تولید در محصولات کشاورزی از دیر باز با ایجاد ایستگاههای تحقیقات کشاورزی در سطح منطقه داشته و در مورد زراعتی مختلف از قبیل:
1- غلات
2- پنبه
3- دانه های روغنی
4- سبزی
5- صیفی
6- ذرت و گیاهان علوفه ای
8- حبوبات
9- درختان میوه .
طرحهایی تحقیقاتی به زراعی و به نژادی را اجراء نموده و یا در دست اجزاء دارد این طرحها عمدتا در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی تحت پوشش مرکز تحقیقات کشاورزی گرگان و گنبد به اجراء درآمده است .
فعالیتهای بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر عبارتند از :
1- بررسی به نژادی و به زراعی بروی محصولات زراعی و صنعتی در منطقه
2- تهیه، آزاد سازی و معرفی ارقام اصلاح شده و پر محصول به منظور افزایش عملکرد در واحد سطح
3- تهیه و تولید بذرهای خالص و درجه یک اعم از هیبرید الیت، سوپرالیت و نولکئوس در محصولات مختلف
4- بررسی و تعیین مقاومت ارقام مختلف نباتات زراعی و درختان بارده نسبت به خشکی، شوری و سایر شرایط نا مطلوب در مراحل مختلف اصلاح نباتات
5- بررسی و تعیین ارزش غذایی و کیفیت مختلف زراعی
6- انجام امور مربوط به حفظ و کنترل کیفیت و تهیه و ارائه دستورالعمل های فنی در زمینه کاشت، داشت و برداشت ارقام اصلاح شده و قابل توصیه در منطقه
7- بهبود کیفی ارقام اصلاح در محصولات زراعی با توجه به ذائقه و مصرف کننده
8- همکاری در اجزاء طرحهای تحقیقاتی ملی
9- ارتباط، همکاری و هماهنگی با سایر بخشهای تحقیقاتی به منظور تهیه و تنظیم طرحها و برنامه های مشترک تحقیقاتی
مشخصات ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی گرگان (عراقی محله):
این ایستگاه در سال 1337 تاسیس شده، مساحت ایستگاه 37 هکتار می باشد و میزان بارندگی سالیانه آن بین 400 تا 37 450 میلی متر است. ارتفاع آن از سطح دریا 5/5 متر است.
موقعیت جغرافیایی ایستگاه به قرار زیر است :
طول جغرافیایی : 54 درجه و 25 دقیقه شرقی
عرض جغرافیایی : 36 درجه و 45 دقیقه شمالی
بخش کلزا ایستگاه تحقیقاتی گرگان :
همان طور که از نام این بخش مشخص است این بخش بر روی گیاه کلزا متمرکز شده است .
مسئولین و محققین این بخش :
رحمت الله بهرام - محسن باقری
عناوین طرح های به نژادی :
1- ایجاد لاینهای رستورر، نرعقیم و نگهدارنده کلزا برای نواحی سواحل خزر چکیده :
در این طرح کلیه ژرم پلاستها موجود و وارد شده از خارج جهت تهیه لاینهای نرعقیم با روش بکراس به مدت چهار نسل استفاده می شوند و از طرفی با سلف کردن ارقام هیبریدوتت کراس آنها برای تولید رستورر اقدام می شود. تا کنون با طرح قبلی که به انجام رسیده حدود 15 و نگهدارنده و 4 رستورر تولید شده است و بالاینهای فوق الذکر 60 در دست تولید است. با اجرای این طرح امید است وابستگی به وادرات بذر هیبرید مرتفع گردد .
2- مطالعه پایداری عملکرد ارقام پیشرفته بهاره کلزا در اقلیم سواحل خزر چکیده :
این طرح در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در 4 تکرار و 16 رقم اجراء شده هرکرت دارای 6 خط 5 متری به فواصل 20 سانتیمتری کشت شده است. هدف از اجرای این طرح مقایسة دقیقتر ارقامش که از آزمایش های سالهای گذشته انتخاب شده و مقایسه عکس العمل آنها در مقایسه با شاهد معمول منطقه میباشد .
3- بررسی عملکرد و صفات زراعی ژنوتیپهای جدید بهاره کلزا در مناطق سواحل خزر:
چکیده : این طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و 14 رقم اجراء شده است . هدف از اجرای این طرح مقایسه ارقام وادراتی که برای اولین بار در کشور کشت می شوند با ارقام معمول منطقه می باشند. پس از اجرای این طرح با توجه به زودرسی و عملکرد، ارقام جدید برای آزمایشهای چند سال و چند مکان برای بررسی دقیق تر انتخاب می شوند.
ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی گرگان ( عراقی محله) :
ایستگاه تحقیقاتی عراقی محله در فاصله حدود 5 کیلومتری شمال گرگان در مسیر جادة فرودگاه گرگان واقع گردیده است این ایستگاه در سال 1342 زیر نظر ادارة اصلاح و تهیه نهال و بذر گرگان تحت عنوان ایستگاه کشاورزی و بمنظور پاره ای تحقیقات در زمینه غلات، سبزی وصیفی و پنبه در دو قطعه تاسیس و شروع به فعالیت نمود. مسئول این ایستگاه در حال حاضر آقای مهندس مسادات می باشد.
فعالیت جاری در این ایستگاه شامل پروژه های غلات، دانه های روغنی، سبزی و صیفی، ذرت و علوفه بوده که در هر یک از این پروژه ها در زمینة مسائل به نژادی و به زراعی وافزایش کمیت و کیفیت محصولات تولیدی فعالیتهای گسترده ای صورت می پذیرد.
بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر :
این بخش در راستای تحقق خود کفایی و افزایش تولید در محصولات کشاورزی از دیر باز با ایجاد ایستگاههای تحقیقات کشاورزی در سطح منطقه داشته و در مورد زراعتی مختلف از قبیل:
1- غلات
2- پنبه
3- دانه های روغنی
4- سبزی
5- صیفی
6- ذرت و گیاهان علوفه ای
8- حبوبات
9- درختان میوه .
طرحهایی تحقیقاتی به زراعی و به نژادی را اجراء نموده و یا در دست اجزاء دارد این طرحها عمدتا در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی تحت پوشش مرکز تحقیقات کشاورزی گرگان و گنبد به اجراء درآمده است .
فعالیتهای بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر عبارتند از :
1- بررسی به نژادی و به زراعی بروی محصولات زراعی و صنعتی در منطقه
2- تهیه، آزاد سازی و معرفی ارقام اصلاح شده و پر محصول به منظور افزایش عملکرد در واحد سطح
3- تهیه و تولید بذرهای خالص و درجه یک اعم از هیبرید الیت، سوپرالیت و نولکئوس در محصولات مختلف
4- بررسی و تعیین مقاومت ارقام مختلف نباتات زراعی و درختان بارده نسبت به خشکی، شوری و سایر شرایط نا مطلوب در مراحل مختلف اصلاح نباتات
5- بررسی و تعیین ارزش غذایی و کیفیت مختلف زراعی
6- انجام امور مربوط به حفظ و کنترل کیفیت و تهیه و ارائه دستورالعمل های فنی در زمینه کاشت، داشت و برداشت ارقام اصلاح شده و قابل توصیه در منطقه
7- بهبود کیفی ارقام اصلاح در محصولات زراعی با توجه به ذائقه و مصرف کننده
8- همکاری در اجزاء طرحهای تحقیقاتی ملی
9- ارتباط، همکاری و هماهنگی با سایر بخشهای تحقیقاتی به منظور تهیه و تنظیم طرحها و برنامه های مشترک تحقیقاتی
مشخصات ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی گرگان (عراقی محله):
این ایستگاه در سال 1337 تاسیس شده، مساحت ایستگاه 37 هکتار می باشد و میزان بارندگی سالیانه آن بین 400 تا 37 450 میلی متر است. ارتفاع آن از سطح دریا 5/5 متر است.
موقعیت جغرافیایی ایستگاه به قرار زیر است :
طول جغرافیایی : 54 درجه و 25 دقیقه شرقی
عرض جغرافیایی : 36 درجه و 45 دقیقه شمالی
بخش کلزا ایستگاه تحقیقاتی گرگان :
همان طور که از نام این بخش مشخص است این بخش بر روی گیاه کلزا متمرکز شده است .
مسئولین و محققین این بخش :
رحمت الله بهرام - محسن باقری
عناوین طرح های به نژادی :
1- ایجاد لاینهای رستورر، نرعقیم و نگهدارنده کلزا برای نواحی سواحل خزر چکیده :
در این طرح کلیه ژرم پلاستها موجود و وارد شده از خارج جهت تهیه لاینهای نرعقیم با روش بکراس به مدت چهار نسل استفاده می شوند و از طرفی با سلف کردن ارقام هیبریدوتت کراس آنها برای تولید رستورر اقدام می شود. تا کنون با طرح قبلی که به انجام رسیده حدود 15 و نگهدارنده و 4 رستورر تولید شده است و بالاینهای فوق الذکر 60 در دست تولید است. با اجرای این طرح امید است وابستگی به وادرات بذر هیبرید مرتفع گردد .
2- مطالعه پایداری عملکرد ارقام پیشرفته بهاره کلزا در اقلیم سواحل خزر چکیده :
این طرح در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی در 4 تکرار و 16 رقم اجراء شده هرکرت دارای 6 خط 5 متری به فواصل 20 سانتیمتری کشت شده است. هدف از اجرای این طرح مقایسة دقیقتر ارقامش که از آزمایش های سالهای گذشته انتخاب شده و مقایسه عکس العمل آنها در مقایسه با شاهد معمول منطقه میباشد .
3- بررسی عملکرد و صفات زراعی ژنوتیپهای جدید بهاره کلزا در مناطق سواحل خزر:
چکیده : این طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و 14 رقم اجراء شده است . هدف از اجرای این طرح مقایسه ارقام وادراتی که برای اولین بار در کشور کشت می شوند با ارقام معمول منطقه می باشند. پس از اجرای این طرح با توجه به زودرسی و عملکرد، ارقام جدید برای آزمایشهای چند سال و چند مکان برای بررسی دقیق تر انتخاب می شوند.