پیشگفتار
مطالبی که در این گزارش بیان شده گوشه‌ای بسیار کوچک از قسمتهای مختلف نیروگاه عظیم نکاء می‌باشد. که سعی کرده‌ام عمده موارد مهم و کاربردی که در یک نگاه و بطور مختصر مورد نیاز خواهد شد را بیان کنم.
در جزوه حاضر سیکل نیروگاه و نقشه‌هایی جامعیت داشته و خلاصه‌ای از قسمتهای اصلی نیروگاه که نقش کلیدی در کاربری این صنعت مادر را دارا می‌باشند، تا حد امکان توضیح داده‌ام.
واجب است از تمام مسئولین نیروگاه، متخصصین قسمت معاونت مهندسی و قسمت آموزش که امکان این مهم را فراهم ساختند کمال سپاس و قدردانی ابراز نمایم.
مقدمه
انسان همواره برای رفاه زندگی خود در تکاپو بوده و هست. ابتدا نیروی ماهیچه‌ای را امتحان کرد که با کهولت سن رفته رفته فرسایش می‌یافت.
سپس انرژی باد و در کنار آن از انرژی پتانسیل آب استفاده نمود. با گذشت زمان دید بازتری پیدا کرد که باعث درک انرژی بخار شد. استفاده از انواع انرژی همچون: انرژی شیمیایی، جزر و مد دریاها، انرژی هیدرولیکی، هسته‌ای و بالاخره انرژی نورانی خورشید را نیز آموخت که همه در خدمت پیشرفت و تکامل انسان می‌باشند. در این میان بهترین نوع انرژی باید دارای خصوصیات کاملی باشد.
انرژی الکتریکی یکی از بهترین فرمهای انرژی می‌باشد زیرا :
1- توزیع و انتقال آن به راحتی و بطور مطمئن صورت می‌گیرد ( انتقال انرژی الکتریکی از طریق خطوط نیرو در مقایسه با حمل سوخت با وسایل نقلیه. )
2- دستگاههای متنوعی را می‌توان با آن بکار انداخت.
3- راندمان انرژی الکتریکی در تبدیل به انرژی‌های دیگر بالاست ( راندمان یک بخاری الکتریکی % 100 می‌باشد درصورتیکه راندمان یک بخاری نفتی % 50 است. )
4- استفاده از آن هیچگونه آلودگی برای محیط زیست بوجود نمی آورد.
برای تأمین انرژی الکتریکی از تبدیل فرمهای دیگر انرژی موجود در طبیعت استفاده می‌شود که در حال حاضر متداول‌ترین آن تبدیل انرژی شیمیایی به الکتریکی است که با استفاده از سوخت فسیلی ( سوخت مایع، گاز، ذغال‌سنگ ) در نیروگاههای بخاری و یا گازی صورت می‌گیرد که با توجه به راندمان بالاتر نیروگاههای بخاری نسبت به گازی قسمت عمده تأمین برق بعهده این نیروگاههاست. در نیروگاههای بخاری سوخت فسیلی در کوره (بویلر)می‌سوزد و انرژی شیمیایی بین پیوندهای خود را به صورت حرارت به آب می‌دهد و آن را به بخار تبدیل می‌کند. بخار حاصل در توربین به انرژی مکانیکی تغییر شکل می‌دهد که با گرداندن ژنراتور انرژی الکتریکی بدست می‌آید. بنابراین فرم تغییر انرژی در نیروگاههای بخاری بصورت زیر است :
انرژی الکتریکی انرژی مکانیکی انرژی گرمایی انرژی شیمیایی
بدیهی است که در این تبدیل انرژی مقداری تلفات وجود دارد که با بهبود طراحیها و پیشرفت تکنولوژی سعی می‌شود مقدار آن کم و حداکثر راندمان ممکن بدست می آید، بطوریکه راندمان نیروگاههای بخاری از 20 % در نیروگاههی قدیمی به حدود 42 % در نیروگاههای مدرن امروزی افزایش یافته است.
حال که مقدمه‌ای بر انرژی، علت مصرف انرژی الکتریکی و خلاصه‌ای از کار در نیروگاههای بخاری بیان شد، نظری اجمالی بر روند تولید برق در ایران و تاریخچه نیروگاه حرارتی شهید سلیمی نکاء داشته سپس به توضیح در مورد قسمتهای اصلی نیروگاه نکاء خواهیم پرداخت.
نیروگاه شهید سلیمی نکاء
صنعت برق در ایران بصورت نیروگاههای دیزلی کوچک شبکه‌های توزیع محدود در برخی از شهرهای بزرگ مانند تهران، تبریز و اصفهان در اواخر قرن سیزدهم ( هـ . ش ) و توسط سرمایه‌داران بخش خصوصی آغاز گردید. در اوایل دهه 1340 وزارت نیرو شرکتهای برق منطقه‌ای و سازمان آب و برق خوزستان تشکیل و کشور به 12 منطقه تقسیم شد و بدنبال آن در سال 1348 وزارت نیرو اقدام به تأسیس شرکت توانیر ( شرکت تولید و انتقال نیروی برق ایران ) نمود.