هدف نهایی تمام فعالیت های بشر در عرصه های مختلف ، برخورداری و بهره گیری انسان از مواهب طبیعی است، بنابراین عامل نیروی انسانی هم علت تامه است و هم علت غایی. لذا با این نگرش که بدون حضور انسان هیچ تلاشی به نتیجه نمی رسد، اندیشمندان علم مدیریت و علوم رفتاری برآن شدند تا با پیش بینی و هدایت نوع رفتار انسان بتوانند نهایت تلاش انسان را برای دستیابی به اهداف مطلوب برانگیخته کنند. به عبارت دیگر مفهوم انگیزش برای کارایی و عملکرد بهتر افراد فصل جدیدی را پیش روی افراد و تصمیم گیرندگان این عرصه گشود.
این پژوهش با این دیدگاه برای بررسی عوامل موثر برانگیزش با استفاده از نظریه نیازهای آشکار مورای و احیاناً بررسی قویترین نیازها و ویژگیهای آن از دیدگاه مورای انجام گردید.
پژوهش با طرح این سئوال اساسی انجام می گردد که:
عوامل موثر بر انگیزش کدامند ؟
روش تحقیق، پژوهش میدانی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه می باشد.
جامعه آماری این پژوهش شامل بسیاری از سازمان ها و ادارات اعم از تولیدی و خدماتی ، دولتی یا خصوصی ،انتفاعی یا غیر انتفاعی می باشد. و همچنین نمونه آماری این پژوهش شامل 100 نفر از کارکنان سازمان های شهرداری ، بانک ، تامین اجتماعی ، دانشگاه و...می باشد که 92 نفر پرسشنامه را که ابزار گردآوری اطلاعات می باشد آن را تکمیل کرده اندو نرم افزاری که در این پژوهش استفاده شده است نرم افزار spss می باشد .
از نکات برجسته و جالب توجه نتایج این پژوهش این است که افراد بر نیازهای امنیتی و معنوی خود بیش از نیازهای مادی تاکید دارند و درصدر اولویت نیازهای انگیزشی آنان حداقل ده عامل غیرمادی وجود دارد که با اندک توجه و صرف تمهیدات سازمانی ، امکان تامین این نیازها وجود داشته و به احتمال زیاد در انگیزش و کارایی افراد موثر می باشد.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش.... 1
1-1 مقدمه:2
1-2 بیان مسئله:2
1-3 چارچوب نظری پژوهش:3
1- 4اهمیت وضرورت اجرای تحقیق:4
1-5 تاریخچه مطالعاتی :5
1-5-1 داخلی:5
1-5-2 خارجی:6
1-6 اهداف پژوهش:7
1-6-1هدف کلی:7
1-6-2اهداف فرعی:7
1-7فرضیه های تحقیق:7
1-8قلمروتحقیق:8
1-8-1قلمرو مکانی:8
1-8-2قلمرو زمانی:8
1-8-3قلمرو موضوعی:8
1-9 مدل مفهومی:9
1-10 واژه ها،اصطلاحات و متغیرهای تحقیق:10
1-10-1متغییر وابسته:10
1-10-2متغیر مستقل:10
فصل دوم: ادبیات پژوهش.... 13
2-1مقدمه:14
2-2تعاریف انگیزش ازدیدگاه دانشمندان:15
2-3 عوامل سه گانه انگیزش:16
2-3-1 نیاز ها:16
2-3-2 سائقه ها16
2-3-3 مشوق ها:16
2-3-4 اجزای انگیزش:17
2-4 اهمیت انگیزش.... 17
2-5 فرآیند انگیزش:18
2-6 دیدگاهی تاریخی در انگیزش:19
2-7 نخستین نظریات انگیزش:19
2-8 دیدگاه مدیریت عملی (مدل سنتی ):20
2-9 دیدگاه روابط انسانی (مدل روابط انسانی):20
2-10دیدگاه منابع انسانی (مدل منابع انسانی ):20
2-11 مروریبردیدگاهمتقدمینازعلمایاسلامیدرموردانگیزش:22
2-12 دیدگاهعلمایمعاصراسلامیدربارهانگیزش:25
2-13 ملاک ضرورت وارزش انگیزه ها:26
2-14 انواع انگیزش:26
2-15 تئوری نیازهای آشکار مورای... 29
2-16انواع نیازها از نظر مورای... 32
2-17لیست نیازهای روانزا33
2-18 تأثیرات متقابل نیازهای روانزا34
2-19 پژوهشها در زمینه نیازهای روانزا34
2-20 تئوری های انگیزش در نیروی انسانی.. 34
2-21 انگیزه های کاری :استراتژی ها و موانع.. 35
2-22 موانع انگیزه کاری... 35
2-23 تعریف انگیزش :35
2-24 دسته بندی کلی از تئوری های انگیزش :36
2-25 نیاز به مفهوم چیست ؟. 37
2-26 پاره ای از تئوری های مدیریتی در زمینه انگیزش کارکنان.. 40
2-26-1 تئوری انگیزشی – بهداشتی هرزبرگ :40
2-26-2 تئوری ( X و Y ) داگلاس مک گریگور :41
2-26-3 تئوری هدف گذاری... 42
2-26-4 تئوری عدالت.... 42
2-26-5 تئوری نیازهای سه گانه :42
2-26-6 تئوری انتظار. 43
2-26-7 تئوری های سطوح نیازهای سه گانه. 44
2-26-8 تئوری نیازهای پنج گانه گلاسر. 45
2-26-9 تئوری نیازهای ابراهام مزلو :45
2-26-10 تئوری الگوهای نیازهای انسانی.. 46
2-27 پیشنهادهائی برای افزایش انگیزه کاری کارکنان در سازمان :48
2- 28 نیازهای فرعی هر یک از سه دسته نیاز مدل.. 49
2-29 دسته بندی کلی تئوریهای انگیزشی ازدیدمحتوائی وفرایندی:50
2-30 نتیجه گیری از انگیزش :50
2-31 ارزیابی اثربخش عملکرد:51
2-32 چگونگی ارزیابی.. 51
2-33 مراحل و فرایند ارزیابی عملکرد اثربخش.... 52
2-34 اصول اساسی نظریه مورای در شخصیت.... 57
2-35 بخشهای شخصیت: نهاد، من، فرامن.. 59
2-36 عقدهها در نظریه مورای... 60
2-37 ارزیابی نظریه مورای... 61
2-38 نظریه های انگیزش:62
2-39 تئوری محتوایی انگیزش:62
2-39-1 سلسله مراتب نیاز های مازلو:62
2-39-2 تئوری دوعاملی هرزبرگ2:65
2-39-3 نظریه دو جنبه ای(تئوریX و Y)مک گریگور1:68
2-39-4 نظریه ERG آلدفر:69
2-39-5-نظریه نیازهای سه گانه ملک کللند :69
2-39-6 نظریه نیازهای بالفعل مورای:70
2-40 نیازهای فرایندی:80
2-41-نظریه های تقویت یا شرطی کردن عامل:82
2-42 بکارگیری نظریات انگیزش:83
2-43 فنون انگیزش وکاربردآنهادرسازمان:84
2-44 پاداش مالی وپولی:84
2-45 انگیزش ازطریق طراحی شغل:85
2-46 اثربخشی و کارایی.. 87
2-47 جمع بندی:91
2-48 پیشنهادات:92
فصل سوم: روش اجرای تحقیق.. 95
3-1 مقدمه. 96
3-2 تعریف انگیزش :96
3-3 روش پژوهش.... 97
3-4 روش اجرای پژوهش.... 97
3-4-1 جمع آوری اطلاعات... 97
3-4-2 دستور اجرای تست.... 97
3-4-3 روش نمرهگذاری تست انگیزه. 98
3-5 جامعه آماری:98
3-5-1 تعریف جامعه:98
3-5-2 جامعه آماری:98
3-6 نمونه آماری و روش نمونه برداری:98
3-6- 1تعریف نمونه:98
3-6-2 روش نمونه برداری:99
3-7 روش گرد آوری اطلاعات:99
3-8 روایی پرسشنامه :99
3-9 تطبیق سوالات با فرضیه ها:99
3-10 مدل مفهومی:101
فصل چهارم: تحلیل یافته های پژوهش.... 102
4-1 مقدمه:103
4-2 نتایج توصیفی:103
4-3 نتایج استنباطی:120
4-3-1 فرضیه اول:121
4-3-2 فرضیه دوم:122
4-3-3 فرضیه سوم:123
4-3-4 فرضیه چهارم:124
4-3-5 فرضیه پنجم:125
4-3-6 فرضیه ششم:126
4-3-7 فرضیه هفتم:127
4-3-8 فرضیه هشتم:128
4-3-9 فرضیه نهم:129
4-4 اعتبار یابی :130
4-5 نتایج آزمون فرضیه ها:130
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری... 131
5-1 مقدمه. 132
5-2 بحث و نتیجه گیری... 132
5-2-1 بیان نتایج به وسیله تفکیک فرضیه های تحقیق :132
5-3 نتیجه گیری از ارزیابی اثربخش عملکرد. 134
5-4 نتایج مقایسه با سایر پژوهش ها134
5-5 محدودیت ها و مشکلات پژوهش.... 137
5-6 پیشنهادات پژوهشی.. 138
5-7 پیشنهادات کاربردی... 139
5-8 پیشنهادهائی برای افزایش انگیزش کارکنان.. 139
ضمائم و پیوست ها146
خروجی نرم افزار:147
پرسشنامه. 155
فهرست اشکال
شکل 2-1 عوامل موفقیت.... 18
شکل 2-2 فرایند انگیزش.... 19
شکل2-3 سلسله مراتب نیازها68
فهرست جداول
جدول 2-1 الگو های کلی نگرش های مدیریت نسبت به انگیزش.... 22
جدول 2-2 نیازهای مورای درکتاب اکتشاف نشیفت.... 42
جدول 2-3 نقش عوامل بهداشتی و انگیزشی را در رضایت و نارضایتی کارکنان.. 70
جدول 2-4 نقش عوامل بهداشتی – انگیزشی در رضایت و عدم رضایت کارکنان.. 70
جدول 2-5 پیش فرض مدیران در مورد جنبه های انسانی کار. 72
جدول2-6 سبک های مدیریتی برمبنای پیش فرض های X و Y... 72
جدول 2-7 قویترین نیازها و ویژگیهای آن از دیدگاه مورای... 74
جدول2-8 برنامه های تقویت رفتار. 78
جدول 2-9کاربرد نظریات انگیزشی با توجه به عوامل.. 79
جدول 4-1 گرایش های مرکزی و شاخص های مرکزی موفقیت، تعلق، تهاجم، استقلال، خودنمایی، هیجان، پرستاری، نظم، قدرت، انگیزش 102
جدول 4-2 جدول فراوانی جنسیت.... 114
جدول 4-3 فراوانی نوع ارگان.. 115
جدول 4-4 فراوانی وضعیت تاهل.. 116
جدول 4-5 فراوانی سن.. 117
جدول 4-6 فراوانی تحصیلات... 118
جدول 4-7 فراوانی سابقه خدمت.... 119
جدول4-8: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه اول پژوهش.... 120
جدول4-9: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه دوم پژوهش.... 121
جدول4-10: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه سوم پژوهش.... 122
جدول4-11: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه چهارم پژوهش.... 123
جدول4-12: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه پنجم پژوهش.... 124
جدول4-13: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه ششم پژوهش.... 125
جدول4-14: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه هفتم پژوهش.... 126
جدول4-15: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه هشتم پژوهش.... 127
جدول4-16: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه نهم پژوهش.... 128
فهرست نمودارها
نمودار 2-1 تئوری انتظار بر روی نمودار. 44
نمودار4-1فراوانی میزان موفقیت.... 111
نمودار4-2 فراوانی میزان تعلق.. 112
نمودار4-3 فراوانی میزان تهاجم.. 113
نمودار4-4 فراوانی میزان استقلال.. 114
نمودار4-5 فراوانی میزان خودنمایی.. 115
نمودار4-6 فراوانی میزان هیجان.. 116
نمودار4-7 فراوانی میزان پرستاری... 117
نمودار4-8 فراوانی میزان قدرت... 118
نمودار4-9 فراوانی میزان انگیزش.... 119
نمودار4-10فراوانی میزان نظم.. 120
نمودار4-11فراوانی جنسیت.... 121
نمودار4-12فراوانی نوع ارگان.. 122
نمودار4-13فراوانی وضعیت تاهل.. 123
نمودار4-14 فراوانی سن.. 124
نمودار4-15فراوانی تحصیلات... 125
نمودار4-16 فراوانی سابقه خدمت.... 126