بررسی رابطه عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان دانشگاه
امروزه با توجه به نقش فراگیر و همه جانبه سازمانها در زندگی اجتماعی انسانها نقش عدالت در سازمانها بیش از پیش آشکارتر شده است. سازمانهای امروزی در واقع مینیاتوری از جامعه بوده و تحقق عدالت در آنها به منزله تحقق عدالت در سطح جامعه است. هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان میباشد. در این پژوهش از 13 آیه ی قران کریم و 8 حدیث معتبر استفاده شده است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی به تعداد 53 نفر میباشند که از روش سرشماری (تمام شماری) استفاده شده است ابزار پژوهش پرسشنامه می باشد که روایی و پایایی آن تأیید گردیده است. سپس دادهها با استفاده ازنرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اندکه حاصل نتایج نشان می دهد بین عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان رابطه معنا داری وجود دارد. همچنین نتایج فرضیات فرعی تحقیق حاکی از آن است که بین عدالت توزیعی، عدالت رویهای، عدالت مراودهای و انگیزش نیز رابطه وجود دارد.
کلمات کلیدی: عدالت سازمانی، مدیریت اسلامی، انگیزش
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه. 3
1-2- بیان مسأله. 5
1-3- اهمیت و ضرورت... 7
1-4- اهداف تحقیق.. 10
1-5- سؤالات تحقیق.. 10
1-6-1 تعاریف نظری.. 11
1-6-2 تعاریف عملیاتی.. 12
1-7- نوع متغیرها 12
1-8- قلمرو تحقیق.. 13
فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه. 15
بخش اول: عدالت... 16
2-1- بررسی نظریه های پیرامون عدالت سازمانی.. 16
2-1-1 معنای لغوی عدالت... 16
2-1-2 بحث مفهومی و اصطلاحی عدالت... 17
2-1-2-1 عدالت در قرآن. 17
2-1-2-2 عدالت در سیره‌ی نبوی.. 18
2-1-2-3 عدالت در اندیشه سیاسی امام علی (ع) 22
2-1-2-4 عدالت از نظر افلاطون. 23
2-1-2-5 عدالت از دیدگاه شهید مطهری.. 23
2-1-3 عدالت صوری و ماهوی.. 26
2-1-4 عدالت طبیعی و حقوقی.. 26
2-1-5 مروری بر مبانی عدالت در فلسفه اجتماعی غرب... 26
2-1-5-1 یونان باستان. 26
2-1-5-2 اروپای پس از رنسانس... 27
2-1-5-3 غرب معاصر. 27
2-1-5-4 گستره عدالت در فرهنگ اسلامی.. 28
2-1-5-5 فلسفه. 28
2-1-5-6 اخلاق.. 28
2-1-5-7 فقه. 28
2-1-5-8 اجتماع و سیاست... 29
2-1-6 موانع استقرار عدالت... 29
2-1-7 عدالت اجتماعی.. 29
2-1-8 ابعاد عدالت اجتماعی.. 31
2-1-8-1 برابری و مساوات... 31
2-1-8-2 قانون مندی.. 31
2-1-9 راهکارهای تامین عدالت اجتماعی.. 32
2-1-9-1 قانون صحیح.. 32
2-1-9-2 قانون گرایی.. 32
2-1-9-3 اخلاق.. 32
2-1-9-4 شایسته سالاری.. 33
2-1-9-5 نظارت اجتماعی.. 33
2-1-9-6 پیوند استوار حکومت و ملت... 34
2-1-9-7 زی مردمی داشتن کاگزاران نظام. 34
2-1-9-8 مبارزه با ستمگران. 34
2-1-10 مفهوم عدالت سازمانی.. 34
2-1-11 تعریف عدالت سازمانی.. 36
2-1-12 مدل عمومی عدالت سازمانی.. 37
2-1-13 ابعاد عدالت در سازمان. 37
2-1-13-1 عدالت توزیعی.. 38
2-1-13-1-1 نظریه برابری.. 40
2-1-13-1-2 واکنش‌های افراد در مقابل برابری و نابرابری ادراک شده 41
2-1-13-1-3 کاربردهای مدیریتی نظریه برابری.. 43
2-1-13-1-4 مدل قضاوت عادلانه. 44
2-1-13-1-5 معیارهای عدالت توزیعی.. 44
2-1-13-2 عدالت رویه ای.. 45
2-1-13-2-1 راهکارهای درک عادلانه رویه ها 46
2-1-13-3 عدالت تعاملی.. 47
2-1-14 طبقه‌بندی گرین برگ از عدالت... 48
2-1-15 کانون های عدالت سازمانی.. 49
2-1-16 عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان. 50
2-1-16-1 پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می کند. 50
2-1-16-2 رویه های سازمانی.. 50
2-1-16-3 خصوصیات ادراک کننده 51
2-1-16-4 ویژگی های شخصیتی.. 51
2-1-16-5 ویژگی های جمعیت شناسی.. 51
2-1-17 نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان. 52
2-1-17-1 عملکرد کاری.. 52
2-1-17-2 رفتار شهروندی سازمانی.. 53
2-1-17-3 رفتار خلاف انتظار و ترک شغل.. 53
2-1-17-4 واکنش های نگرشی و احساسی نسبت به پیامدهای خاص، سازمان و سرپرست... 53
2-1-17-5 افزایش تعهد سازمانی.. 53
2-1-17-6 رضایت شغلی و رضایت مشتری.. 54
2-1-18 قوانین شش گانه برای استقرار عدالت سازمانی.. 56
2-1-19 مدیریت منابع انسانی و عنصر عدالت... 56
2-1-19-1 عدالت در استخدام افراد سازمان. 56
2-1-19-2 عدالت در طراحی نظام جبران خدمات... 57
2-1-19-3 عدالت در آموزش کارکنان. 58
2-1-19-4 عدالت در طراحی سیستم های انضباطی.. 58
2-1-19-5 عدالت در اخراج کارکنان. 59
2-1-19-6 عدالت در طراحی نظامِ ارزیابی کارکنان (تعیین شایستگی) 59
2-1-20 موانع اجرای تحقق عدالت سازمانی.. 60
2-1-20-1 تعریف نشدن اهداف و استراتژی ها بر محور عدالت... 60
2-1-20-2 محیط.. 61
2-1-20-3 اندازه سازمان. 61
2-1-20-4 ساخت قدرت و کنترل. 62
2-1-20-5 موانع آگاهانه. 63
2-1-20-6 موانع نا آگاهانه ( سوء ادراکات) 63
بخش دوم: انگیزش... 65
2-2- تعریف انگیزش... 65
2-2-1 انگیزش و رفتار. 67
2-2-2 تأثیر انگیزه 67
2-2-3 نیاز و انگیزش... 67
2-2-4 نیازهای ناخودآگاه 68
2-2-5 ابعاد انگیزش... 68
2-2-6 تأثیر انگیزه بر عملکرد. 68
2-2-7 نگرشی اسلامی به بحث انگیزش... 69
2-2-7-1 انسان بر سر دو راهی.. 69
2-2-7-2 رابطه‌ی انگیزش و خیر و شر. 69
2-2-7-3 نیازهای مادی.. 70
2-2-7-4 جاذبه‌های معنوی.. 70
2-2-8 کلیدهای اصلی اداره و رهبری انگیزش کارکنان. 71
2-2-9 نقش انگیزش در سازمان ها 72
2-2-10 ضرورت شناخت نیازها 72
2-2-11 تعریف نیاز. 73
2-2-12 مشخصات نیازها 73
2-2-13 مدیر مسلمان و انگیزش‌ها 74
2-2-14 اسلام و انگیزش برای تأمین نیازمندی‌ها 74
2-2-15 تئوریهای نیاز در انگیزش... 75
2-2-15-1 سلسله مراتب نیازهای مازلو. 75
2-2-15-2 نظریه ERG آلدرفر. 76
2-2-15-3 نظریه‌ی دو عاملی هرزبرگ... 77
2-2-15-4 نظریه نیازهای سه گانه. 77
2-2-15-5 ترکیب دیدگاه‌های مختلف نیاز. 78
2-2-15-6 نظریه‌ی انتظار و احتمال. 78
2-2-15-7 نظریه برابری.. 79
2-2-15-8 نظریه X و نظریه Y.. 79
2-2-15-9 نظریه هدفگذاری.. 80
2-2-15-10 نظریه اسناد. 80
2-2-15-11 تئوری z اوچی.. 81
2-2-15-12 نظریه تقویت... 81
2-2-16 از مفاهیم انگیزش چگونه در سازمانها استفاده می‌شود؟. 83
2-2-16-1 استفاده از انگیزنده‌ها 83
2-3- بررسی تحقیق‌های انجام شده 84
2-3-1 بررسی تحقیقات انجام شده در مورد عدالت سازمانی.. 84
2-3-1-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 84
2-3-2-2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور. 86
2-3-2 بررسی تحقیقات انجام شده در مورد انگیزش... 88
2-3-2-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 88
2-3-2-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 91
2-4- چهارچوب نظری تحقیق.. 92
2-5- مدل مفهومی تحقیق.. 93
2-7- فرضیههای تحقیق.. 95
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
3-1- مقدمه. 97
3-2- نوع و روش پژوهش... 97
3-3- فرایند تحقیق.. 97
3-4- جامعه آماری پژوهش... 98
3-5- نمونه پژوهش... 98
3-6- روش های گردآوری اطلاعات... 99
3-7- ابزار گردآوری دادهها 99
3-7-1 پرسشنامه عدالت سازمانی مبتنی بر مدیریت اسلامی.. 99
3-7-2 پرسشنامه انگیزش کارکنان. 100
3-8- تعیین روایی و پایایی ابزارهای اندازه گیری پژوهش... 100
3-8-1 روایی پرسشنامه. 100
3-8-2 پایایی پرسشنامه ها 101
3-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها 102
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه. 104
4-1- توصیف آماری دادهها 104
4-1-1 توزیع آماری نمونه بر حسب جنسیت... 105
4-1-2 توزیع آماری نمونه بر حسب تحصیلات... 106
4-1-3 توزیع آماری نمونه بر حسب سنوات خدمت... 107
4-1-4 توزیع آماری نمونه بر حسب سن.. 108
4-2- بررسی توصیفی سؤالات و مؤلفه های پرسشنامه عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان 109
4-2-1 توصیف آماری پرسشنامه عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی.. 110
4-2-1-1 توصیف آماری مؤلفه عدالت توزیعی بر مبنای مدیریت اسلامی.. 110
4-2-1-2 توصیف آماری مؤلفه عدالت رویه ای بر مبنای مدیریت اسلامی: 111
4-2-1-3 توصیف آماری مؤلفه عدالت مراوده ای بر مبنای مدیریت اسلامی.. 112
4-2-1-4 توصیف وضعیت کلی رابطه عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی دانشگاه های جامع علمی کاربردی در شهرستان کرمان. 113
4-2-1-5 مقایسه توصیفی وضعیت مؤلفه‌های عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی دانشگاه های جامع علمی کاربردی در شهرستان کرمان. 113
4-2-2 توصیف آماری پرسشنامه انگیزش کارکنان. 114
4-2-2-1 توصیف آماری مؤلفه احساس امنیت... 115
4-2-2-2 توصیف آماری مؤلفه احساس اجتماعی.. 116
4-2-2-3 توصیف آماری مؤلفه احساس احترام. 116
4-2-2-4 توصیف آماری مؤلفه احساس استقلال. 117
4-2-2-5 توصیف آماری مؤلفه احساس خود شکوفایی.. 118
4-2-2-6 توصیف وضعیت کلی انگیزش کارکنان در دانشگاههای جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان 119
4-2-2-7 مقایسه توصیفی وضعیت انگیزش کارکنان و مؤلفه های آن در دانشگاه های جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان. 119
4-3- آمار استنباطی: تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش... 121
4-3-1 فرضیه تحقیق.. 121
4-3-1-1 فرضیه اصلی.. 121
4-3-1-2 فرضیه های فرعی.. 122
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه. 127
5-2- نتیجه گیری.. 127
5-2-1 نتایج توصیفی.. 128
5-2-2 نتایج استنباطی.. 128
5-3- محدودیت های تحقیق.. 134
5-4- پیشنهادات کاربردی.. 135
5-5- پیشنهادات پژوهشی.. 136
منابع و مآخذ. 137
فهرست منابع فارسی.. 137
فهرست منابع انگلیسی.. 143
پیوست... 146
پیوست الف) پرسشنامه عدالت سازمانی.. 146
پیوست ب) پرسشنامه انگیزش... 148
چکیده انگلیسی.. 149
فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول (2-1): نظریه برابری 41
جدول (2-2): طبقه‌بندی انواع عدالت سازمانی 48
جدول (3-1): تطبیق سوالات پرسشنامه عدالت سازمانی مبتنی بر مدیریت اسلامی با مؤلفه های آن. 100
جدول (3-2): تطبیق سوالات پرسشنامه انگیزش کارکنان با مؤلفه های آن. 100
جدول (3-3): ضرایب پایایی کل عدالت سازمانی مبتنی بر مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان. 101
جدول (3-4): ضریب پایایی مؤلفه های عدالت سازمانی مبتنی بر مدیریت اسلامی.. 102
جدول (3-5): پایایی مؤلفه های انگیزش کارکنان. 102
جدول (4-1): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب جنسیت... 105
جدول (4-2): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب تحصیلات... 106
جدول (4-3): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب سنوات خدمت... 107
جدول (4-4): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب سن.. 108
جدول (4-5): طیف بازرگان و همکاران. 110
جدول (4-6): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه عدالت توزیعی بر مبنای مدیریت اسلامی 110
جدول (4-7): وضعیت و میانگین مؤلفه عدالت توزیعی بر مبنای مدیریت اسلامی.. 111
جدول (4-8): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه عدالت رویه ای بر مبنای مدیریت اسلامی 111
جدول (4-9) : وضعیت و میانگین مؤلفه عدالت رویه ای بر مبنای مدیریت اسلامی.. 111
جدول (4-10): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه عدالت مراوده ای بر مبنای مدیریت اسلامی 112
جدول (4-11) : وضعیت و میانگین مؤلفه عدالت مراوده ای بر مبنای مدیریت اسلامی.. 112
جدول (4-12): وضعیت و میانگین متغیر عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی.. 113
جدول (4-13): وضعیت عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و مؤلفه های آن در دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان. 114
جدول (4-14): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه احساس امنیت... 115
جدول (4-15): وضعیت و میانگین مؤلفه احساس امنیت... 115
جدول (4-16): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه احساس اجتماعی.. 116
جدول (4-17) : وضعیت و میانگین مؤلفه احساس اجتماعی.. 116
جدول (4-18): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه احساس احترام. 116
جدول (4-19) : وضعیت و میانگین مؤلفه احساس احترام. 117
جدول (4-20): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه احساس احترام. 117
جدول (4-21) : وضعیت و میانگین مؤلفه احساس استقلال. 117
جدول (4-22): توزیع فراوانی پاسخ‌ها به هریک از گویه‌های مؤلفه احساس خود شکوفایی.. 118
جدول (4-23) : وضعیت و میانگین مؤلفه احساس خود شکوفایی.. 118
جدول (4-24): وضعیت و میانگین متغیر انگیزش کارکنان. 119
جدول (4-25): وضعیت انگیزش کارکنان و مؤلفه های آن در دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان 120
جدول (4-26): همبستگی بین عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان در دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان. 121
جدول (4-27): همبستگی بین عدالت توزیعی بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان رابطه وجود دارد. 122
جدول (4-28): همبستگی بین عدالت رویه ای بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان رابطه وجود دارد. 123
جدول (4-29): همبستگی بین عدالت مراوده ای بر مبنای مدیریت اسلامی و انگیزش کارکنان دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان رابطه وجود دارد. 124
جدول ( 4- 30): نتایج حاصل از روش رگرسیون گام به گام برای بررسی رابطة پیش‌بین مؤلفه های عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی با انگیزش کارکنان. 125
فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
نمودار (2-1): مقایسه برابری به عنوان متغیر مداخله گر میان پاداش، رضایت خاطر و عملکرد 43
نمودار ( 4-1): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر جنسیت... 105
نمودار ( 4-2): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر تحصیلات... 106
نمودار (4-3) : توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر سنوات خدمت... 107
نمودار (4-4): توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب سن.. 108
نمودار (4-5): وضعیت عدالت سازمانی بر مبنای مدیریت اسلامی و مؤلفه های آن در دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان. 114
نمودار (4-6): وضعیت انگیزش کارکنان و مؤلفه های آن در دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان کرمان 120
فهرست شکل ها
عنوان شماره صفحه
شکل (2-1): مؤلفه های عدالت سازمانی.. 37
شکل (2-2): عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان. 50
شکل (2-3): نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان 52
شکل (2-4 ): پیشآیندها و پیامدهای عدالت سازمانی.. 55
شکل (2-5): موانع اجرای تحقق عدالت سازمانی 60
عنوان: دانلود پاورپوینت انگیزش و نظریه های آن دسته: مدیریت رفتار سازمانی- مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته فرمت: پاورپوینت (قابل ویرایش) تعداد اسلاید:44 اسلاید این فایل در زمینه" انگیزش و نظریه های آن" بوده که در 44 اسلاید بصورت بسیار زیبا طراحی شده و می تواند به عنوان سمینار(کنفرانس) در کلاس در زمینه درس مدیریت رفتار سازمانی و مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته مورد استفاده قرار گیرد. بخشهای عمده این فایل شامل موارزد زیر است: تعریف انگیزش چهار نکته اساسی در تعریف انگیزش فرآیند انگیزش رابطه بین انگیزه ، رفتار ، هدف شکل ساده فرآیند انگیزه انواع نیاز ها انواع فعالیت ها جایگاه انگیزه ها و هدف ها (نظریه کوه یخی –بل و فرینچ) تأثیر بالقوه انگیزش بر عملکرد (تحقیقات ویلیام جیمز) قدرت انگیزه انگیزه های درونی و بیرونی نظریه ارزیابی شناخت ارضای نیاز ناکامی و رفتارهای غیر عقلایی ناشی از آن نظریه های انگیزشی نظریه های محتوایی انگیزش سلسله مراتب نیازهای مازلو (پدر روانشناسی انسان گرایانه) سلسله مراتب نیازهای مازلو (پدر روانشناسی انسان گرایانه) ویژگی های افراد خودشکوفا استثنا در نظریه مازلو x و yمک‌گریگور نظریه دو عاملی هرزبرگ انگیزاننده ها و نگهدارنده ها از دیدگاه هرزبرگ ) آلدرفرERG نظریه نیازهای سه گانه ( پیامدهای ارضا یا ناکامی ERG نظریه نیازهای اکتسابی مک کللند ویژگی های موفقیت طلبان نظریه های انگیزشی نظریه انتظار وروم مدل نظریه انگیزش وروم مدل انگیزش چند متغیره پورتر -لاولر ده فرمان برای مدیران بر اساس مضامین نظریه انتظار نظریه برابری آدامز نمود های رفتاری تئوری برابری نظریه هدف گذاری لاک و لاتام متغیرهای مداخله گر در رابطه بین هدف و عملکرد
هدف نهایی تمام فعالیت های بشر در عرصه های مختلف ، برخورداری و بهره گیری انسان از مواهب طبیعی است، بنابراین عامل نیروی انسانی هم علت تامه است و هم علت غایی. لذا با این نگرش که بدون حضور انسان هیچ تلاشی به نتیجه نمی رسد، اندیشمندان علم مدیریت و علوم رفتاری برآن شدند تا با پیش بینی و هدایت نوع رفتار انسان بتوانند نهایت تلاش انسان را برای دستیابی به اهداف مطلوب برانگیخته کنند. به عبارت دیگر مفهوم انگیزش برای کارایی و عملکرد بهتر افراد فصل جدیدی را پیش روی افراد و تصمیم گیرندگان این عرصه گشود.
این پژوهش با این دیدگاه برای بررسی عوامل موثر برانگیزش با استفاده از نظریه نیازهای آشکار مورای و احیاناً بررسی قویترین نیازها و ویژگیهای آن از دیدگاه مورای انجام گردید.
پژوهش با طرح این سئوال اساسی انجام می گردد که:
عوامل موثر بر انگیزش کدامند ؟
روش تحقیق، پژوهش میدانی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه می باشد.
جامعه آماری این پژوهش شامل بسیاری از سازمان ها و ادارات اعم از تولیدی و خدماتی ، دولتی یا خصوصی ،انتفاعی یا غیر انتفاعی می باشد. و همچنین نمونه آماری این پژوهش شامل 100 نفر از کارکنان سازمان های شهرداری ، بانک ، تامین اجتماعی ، دانشگاه و...می باشد که 92 نفر پرسشنامه را که ابزار گردآوری اطلاعات می باشد آن را تکمیل کرده اندو نرم افزاری که در این پژوهش استفاده شده است نرم افزار spss می باشد .
از نکات برجسته و جالب توجه نتایج این پژوهش این است که افراد بر نیازهای امنیتی و معنوی خود بیش از نیازهای مادی تاکید دارند و درصدر اولویت نیازهای انگیزشی آنان حداقل ده عامل غیرمادی وجود دارد که با اندک توجه و صرف تمهیدات سازمانی ، امکان تامین این نیازها وجود داشته و به احتمال زیاد در انگیزش و کارایی افراد موثر می باشد.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش.... 1
1-1 مقدمه:2
1-2 بیان مسئله:2
1-3 چارچوب نظری پژوهش:3
1- 4اهمیت وضرورت اجرای تحقیق:4
1-5 تاریخچه مطالعاتی :5
1-5-1 داخلی:5
1-5-2 خارجی:6
1-6 اهداف پژوهش:7
1-6-1هدف کلی:7
1-6-2اهداف فرعی:7
1-7فرضیه های تحقیق:7
1-8قلمروتحقیق:8
1-8-1قلمرو مکانی:8
1-8-2قلمرو زمانی:8
1-8-3قلمرو موضوعی:8
1-9 مدل مفهومی:9
1-10 واژه ها،اصطلاحات و متغیرهای تحقیق:10
1-10-1متغییر وابسته:10
1-10-2متغیر مستقل:10
فصل دوم: ادبیات پژوهش.... 13
2-1مقدمه:14
2-2تعاریف انگیزش ازدیدگاه دانشمندان:15
2-3 عوامل سه گانه انگیزش:16
2-3-1 نیاز ها:16
2-3-2 سائقه ها16
2-3-3 مشوق ها:16
2-3-4 اجزای انگیزش:17
2-4 اهمیت انگیزش.... 17
2-5 فرآیند انگیزش:18
2-6 دیدگاهی تاریخی در انگیزش:19
2-7 نخستین نظریات انگیزش:19
2-8 دیدگاه مدیریت عملی (مدل سنتی ):20
2-9 دیدگاه روابط انسانی (مدل روابط انسانی):20
2-10دیدگاه منابع انسانی (مدل منابع انسانی ):20
2-11 مروریبردیدگاهمتقدمینازعلمایاسلامیدرموردانگیزش:22
2-12 دیدگاهعلمایمعاصراسلامیدربارهانگیزش:25
2-13 ملاک ضرورت وارزش انگیزه ها:26
2-14 انواع انگیزش:26
2-15 تئوری نیازهای آشکار مورای... 29
2-16انواع نیازها از نظر مورای... 32
2-17لیست نیازهای روانزا33
2-18 تأثیرات متقابل نیازهای روانزا34
2-19 پژوهش‌ها در زمینه نیازهای روانزا34
2-20 تئوری های انگیزش در نیروی انسانی.. 34
2-21 انگیزه های کاری :استراتژی ها و موانع.. 35
2-22 موانع انگیزه کاری... 35
2-23 تعریف انگیزش :35
2-24 دسته بندی کلی از تئوری های انگیزش :36
2-25 نیاز به مفهوم چیست ؟. 37
2-26 پاره ای از تئوری های مدیریتی در زمینه انگیزش کارکنان.. 40
2-26-1 تئوری انگیزشی – بهداشتی هرزبرگ :40
2-26-2 تئوری ( X و Y ) داگلاس مک گریگور :41
2-26-3 تئوری هدف گذاری... 42
2-26-4 تئوری عدالت.... 42
2-26-5 تئوری نیازهای سه گانه :42
2-26-6 تئوری انتظار. 43
2-26-7 تئوری های سطوح نیازهای سه گانه. 44
2-26-8 تئوری نیازهای پنج گانه گلاسر. 45
2-26-9 تئوری نیازهای ابراهام مزلو :45
2-26-10 تئوری الگوهای نیازهای انسانی.. 46
2-27 پیشنهادهائی برای افزایش انگیزه کاری کارکنان در سازمان :48
2- 28 نیازهای فرعی هر یک از سه دسته نیاز مدل.. 49
2-29 دسته بندی کلی تئوریهای انگیزشی ازدیدمحتوائی وفرایندی:50
2-30 نتیجه گیری از انگیزش :50
2-31 ارزیابی اثربخش عملکرد:51
2-32 چگونگی ارزیابی.. 51
2-33 مراحل و فرایند ارزیابی عملکرد اثربخش.... 52
2-34 اصول اساسی نظریه مورای در شخصیت.... 57
2-35 بخشهای شخصیت: نهاد، من، فرامن.. 59
2-36 عقده‌ها در نظریه مورای... 60
2-37 ارزیابی نظریه مورای... 61
2-38 نظریه های انگیزش:62
2-39 تئوری محتوایی انگیزش:62
2-39-1 سلسله مراتب نیاز های مازلو:62
2-39-2 تئوری دوعاملی هرزبرگ2:65
2-39-3 نظریه دو جنبه ای(تئوریX و Y)مک گریگور1:68
2-39-4 نظریه ERG آلدفر:69
2-39-5-نظریه نیازهای سه گانه ملک کللند :69
2-39-6 نظریه نیازهای بالفعل مورای:70
2-40 نیازهای فرایندی:80
2-41-نظریه های تقویت یا شرطی کردن عامل:82
2-42 بکارگیری نظریات انگیزش:83
2-43 فنون انگیزش وکاربردآنهادرسازمان:84
2-44 پاداش مالی وپولی:84
2-45 انگیزش ازطریق طراحی شغل:85
2-46 اثربخشی و کارایی.. 87
2-47 جمع بندی:91
2-48 پیشنهادات:92
فصل سوم: روش اجرای تحقیق.. 95
3-1 مقدمه. 96
3-2 تعریف انگیزش :96
3-3 روش پژوهش.... 97
3-4 روش اجرای پژوهش.... 97
3-4-1 جمع آوری اطلاعات... 97
3-4-2 دستور اجرای تست.... 97
3-4-3 روش نمره‌گذاری تست انگیزه. 98
3-5 جامعه آماری:98
3-5-1 تعریف جامعه:98
3-5-2 جامعه آماری:98
3-6 نمونه آماری و روش نمونه برداری:98
3-6- 1تعریف نمونه:98
3-6-2 روش نمونه برداری:99
3-7 روش گرد آوری اطلاعات:99
3-8 روایی پرسشنامه :99
3-9 تطبیق سوالات با فرضیه ها:99
3-10 مدل مفهومی:101
فصل چهارم: تحلیل یافته های پژوهش.... 102
4-1 مقدمه:103
4-2 نتایج توصیفی:103
4-3 نتایج استنباطی:120
4-3-1 فرضیه اول:121
4-3-2 فرضیه دوم:122
4-3-3 فرضیه سوم:123
4-3-4 فرضیه چهارم:124
4-3-5 فرضیه پنجم:125
4-3-6 فرضیه ششم:126
4-3-7 فرضیه هفتم:127
4-3-8 فرضیه هشتم:128
4-3-9 فرضیه نهم:129
4-4 اعتبار یابی :130
4-5 نتایج آزمون فرضیه ها:130
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری... 131
5-1 مقدمه. 132
5-2 بحث و نتیجه گیری... 132
5-2-1 بیان نتایج به وسیله تفکیک فرضیه های تحقیق :132
5-3 نتیجه گیری از ارزیابی اثربخش عملکرد. 134
5-4 نتایج مقایسه با سایر پژوهش ها134
5-5 محدودیت ها و مشکلات پژوهش.... 137
5-6 پیشنهادات پژوهشی.. 138
5-7 پیشنهادات کاربردی... 139
5-8 پیشنهادهائی برای افزایش انگیزش کارکنان.. 139
ضمائم و پیوست ها146
خروجی نرم افزار:147
پرسشنامه. 155
فهرست اشکال
شکل 2-1 عوامل موفقیت.... 18
شکل 2-2 فرایند انگیزش.... 19
شکل2-3 سلسله مراتب نیازها68
فهرست جداول
جدول 2-1 الگو های کلی نگرش های مدیریت نسبت به انگیزش.... 22
جدول 2-2 نیازهای مورای درکتاب اکتشاف نشیفت.... 42
جدول 2-3 نقش عوامل بهداشتی و انگیزشی را در رضایت و نارضایتی کارکنان.. 70
جدول 2-4 نقش عوامل بهداشتی – انگیزشی در رضایت و عدم رضایت کارکنان.. 70
جدول 2-5 پیش فرض مدیران در مورد جنبه های انسانی کار. 72
جدول2-6 سبک های مدیریتی برمبنای پیش فرض های X و Y... 72
جدول 2-7 قویترین نیازها و ویژگیهای آن از دیدگاه مورای... 74
جدول2-8 برنامه های تقویت رفتار. 78
جدول 2-9کاربرد نظریات انگیزشی با توجه به عوامل.. 79
جدول 4-1 گرایش های مرکزی و شاخص های مرکزی موفقیت، تعلق، تهاجم، استقلال، خودنمایی، هیجان، پرستاری، نظم، قدرت، انگیزش 102
جدول 4-2 جدول فراوانی جنسیت.... 114
جدول 4-3 فراوانی نوع ارگان.. 115
جدول 4-4 فراوانی وضعیت تاهل.. 116
جدول 4-5 فراوانی سن.. 117
جدول 4-6 فراوانی تحصیلات... 118
جدول 4-7 فراوانی سابقه خدمت.... 119
جدول4-8: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه اول پژوهش.... 120
جدول4-9: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه دوم پژوهش.... 121
جدول4-10: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه سوم پژوهش.... 122
جدول4-11: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه چهارم پژوهش.... 123
جدول4-12: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه پنجم پژوهش.... 124
جدول4-13: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه ششم پژوهش.... 125
جدول4-14: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه هفتم پژوهش.... 126
جدول4-15: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه هشتم پژوهش.... 127
جدول4-16: خلاصه داده های ضریب همبستگی پیرسون برای فرضیه نهم پژوهش.... 128
فهرست نمودارها
نمودار 2-1 تئوری انتظار بر روی نمودار. 44
نمودار4-1فراوانی میزان موفقیت.... 111
نمودار4-2 فراوانی میزان تعلق.. 112
نمودار4-3 فراوانی میزان تهاجم.. 113
نمودار4-4 فراوانی میزان استقلال.. 114
نمودار4-5 فراوانی میزان خودنمایی.. 115
نمودار4-6 فراوانی میزان هیجان.. 116
نمودار4-7 فراوانی میزان پرستاری... 117
نمودار4-8 فراوانی میزان قدرت... 118
نمودار4-9 فراوانی میزان انگیزش.... 119
نمودار4-10فراوانی میزان نظم.. 120
نمودار4-11فراوانی جنسیت.... 121
نمودار4-12فراوانی نوع ارگان.. 122
نمودار4-13فراوانی وضعیت تاهل.. 123
نمودار4-14 فراوانی سن.. 124
نمودار4-15فراوانی تحصیلات... 125
نمودار4-16 فراوانی سابقه خدمت.... 126
شرح مختصر:
هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش کارکنان آموزش و پرورش از دیدگاه مدیران آموزش و پرورش که فرضیه های عنوان شده عبارتند از افزایش تحصیلات مدیران برانگیزش کارکنان و یا افزایش انگیزه امنیتی مدیران بر روی انگیزش کارکنان و یا افزایش انگیزه خودیابی و تحقیق خود بر روی انگیزش کارکنان و همین طور افزایش سابقه کاری مدیران بر روی انگیزش کارکنان که جامعه مورد مطالعه عبارتند از مدیران و کارکنان آموزش و پرورش که شامل معلّمین و دبیران و آموزگاران است که یک این جامعه 280 نفر است که 40 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده و پرسش نامه مربوط به انگیزش کارکنان و مدیران بر روی آنها اجرا گردیده که این پرسش نامه 60 سئوال دو گزینه ای بله و خیر دارد که جهت آزمون فرضیه ها از روش آماری X2 استفاده گردیده که نتایج بدست آمده نشان می دهد که انگیزه امنیّتی، افزایش تحصیلات و همین طور سابقه کاری و انگیزه خودیابی مدیران می تواند برانگیزش کارکنان تأثیر مثبتی داشته باشد.
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول: کلیّـات تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
سئوال پژوهش
هدف های تحقیق
فرضیه های تحقیق
اهمیت و ضرورت تحقیق
متغیرهای تحقیق و تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها
تعاریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم
فصل دوم
پیشینه و ادبیات تحقیق
تعریف مدیریت
انگیزش
عوامل مؤثر در انگیزش
انگیزش وطراحی سیستم پاداش مؤثر
بررسی جوانب مختلف انگیزش کارکنان در سازمان
نگرش های مرسوم به انگیزش در سازمان
الگوهای سنتی
الگوی روابط انسانی
الگوی منابع انسانی
متغیرهای مؤثر در انگیزش کارکنان
الگوی عمومی انگیزش بر انگیزش در مدیریت
ویژگی های موقعیت کاری
متغیرهای مؤثر در انگیزش
ویژگی های فردی انگیزش
سلسله مراتب نیازها
نظرات اتکینسون و مک کلاند
نظریه دو عاملی انگیزش
فرهنگ سازمانی
محیط محاور کاری
برخورد با آثار نامطلوب به جای مانده بر رفتار
اصلاح رفتار
روش های اصلاح رفتار
چگونگی ارتباط گروه و ایجاد انگیزش
حجم گروه
رقابت گروه ها با هم ورقابت بین گروهی
روابط ایستا و پایدار
انحرافات اجتماعی و نقش آن برانگیزش کارکنان در سازمان
مفهوم تشویق و تنبیه در منابع انسانی
انگیزه ها و کوششهای انسان
انگیزه های فیزیولوژیایی
فصل سوم :
تعیین روش تحقیق
جامعه مورد مطالعه
حجم نمونه
روش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری در تحقیق
روش تحقیق
روش آماری مربوط به فرضیه
فصل چهارم :
یافته ها وتجزیه و تحلیل داده ا
فصل پنجم :
بحث و نتیجه گیری
پیشنهادات
محدودیت ها
منابع و مآخذ
عنوان: دانلود پاورپوینت هدایت از طریق انگیزش(فصل سیزدهم کتاب مبانی سازمان و مدیریت رضائیان)
فرمت: پاورپوینت (قابل ویرایش)
تعداد اسلاید: 21 اسلاید
دسته: مدیریت- حسابداری- اقتصاد (درسهای مبانی سازمان و مدیریت- اصول مدیریت- مدیریت عمومی)
طراحی با اسلایدهای بسیار زیبا
کتاب مبانی سازمان و مدیریت دکتر علی رضائیان از جمله ی مهمترین منابع درس مبانی سازمان و مدیریت، اصول مدیریت و مدیریت عمومی در سطح کارشناسی برای رشته های مدیریت- حسابداری و اقتصاد می باشد. این فایل شامل پاورپوینت فصل سیزدهم این کتاب با عنوان"هدایت از طریق انگیزش " در حجم 21 اسلاید همراه با توضیحات و تصاویر کامل می باشد که میتوان از آن به عنوان سمینار کلاسی(کنفرانس) برای درسهای مبانی سازمان و مدیریت- اصول مدیریت و مدیریت عمومی برای رشته های مدیریت، حسابداری و اقتصاد استفاده کرد. بخشهای عمده این فایل شامل موارد زیر است:
مقدمه
نحوه شکل گیری رفتار انسان
نظریه پردازی در مورد انگیزش
نظریه های تبیین کننده عوامل انگیزش
نظریه سلسله مراتب نیازها
مفروضات نظریه y
نظریه عوامل بهداشت روانی و انگیزاننده ها
نظریه x وy
ویژگیهای سبکهای مورد استفاده مدیران بر مبنای مفروضات x و y
نظریه تقویت و اصلاح رفتار
فراگرد ایجاد انگیزه با تأکید بر رابطه تلاش، پاداش و رضایت خاطر کارکنان (طبق نظریه انتظار)
نظریه عوامل بهداشت روانی و انگیزاننده ها
نظریه های تبیین کننده فراگرد انگیزش
نظریه تقویت و اصلاح رفتار
نظریه انتظار
نظریه برابری
نظریه هدفگذاری
فراگرد هدف گذاری و اخذ نتیجه
انگیزش کارکنان در مقایسه با مدیران
پاورپوینت تهیه شده بسیار کامل و قابل ویرایش بوده و به راحتی می توان قالب آن را به مورد دلخواه تغییر داد و در تهیه آن کلیه اصول نگارشی، املایی و چیدمان و جمله بندی رعایت گردیده است.
مقاله درمورد روانشناسی انگیزش
رفتارهای انسان به استثنای برخی بازتاب‌های ساده به «انگیزه» (Motive) بستگی دارد. به عبارت دیگر ، ظهور رفتار انسان تنها به وجود محرک و متغیرهای ژنتیک وابسته نیست، بلکه شدت و فرکانس متغیرهای مداخله‌گر درون ارگانیزمی (درون انسان) در پدیدآیی رفتارهای انگیزشی سهم بسزایی دارد.
رفتارهای انسان به استثنای برخی بازتاب‌های ساده به «انگیزه» (Motive) بستگی دارد. به عبارت دیگر ، ظهور رفتار انسان تنها به وجود محرک و متغیرهای ژنتیک وابسته نیست، بلکه شدت و فرکانس متغیرهای مداخله‌گر درون ارگانیزمی (درون انسان) در پدیدآیی رفتارهای انگیزشی سهم بسزایی دارد. فرایندهای انگیزشی جهت و شدت رفتارهای هدفمند را تعیین میکنند و افراد این فرایندها را در ذهن خود به صورت امیال آگاهانه تجربه می‌کند.
● تعریف انگیزش
تعریف انگیزش (Motivation) بستگی به مفاهیم نظری روان شناسی دارد. در واقع تعریف یک روان شناس از انگیزش به دیدگاه او بستگی دارد. فروید ، کتل ، مورفی ، هب و... تعارفی را در مورد انگیزش ارائه کرده‌اند، اما در یک جمع‌بندی کلی میتوان انگیزش را به صورت « مجموع متغیرهای پیچیده ارگانیزمی و محیطی که کنش آنها به فعالیت عمومی و جهت‌دار احساس و رفتار منجر می‌شود.» تعریف کرد.
● جایگاه انگیزش در روان شناسی
« روان شناسی انگیزش » جایگاه مهمی در روان شناسی دارد و چنین استنباط می‌گردد که روانشناسی انگیزش با مسائل و پدیده‌هایی سر و کار دارد که کل روانشناسی با آن روبرو است. با کمی دقت میتوان دریافت که برای پژوهشگران مسائل اساسی عبارتند از اینکه:
چرا رفتار خاصی پدید می‌آید؟ چرا رفتار هدفدار است؟ چرا رفتار به صورت پیوسته و متناوب اتفاق می‌افتد؟ و...
این سوالها و مسائل باعث پدیدآیی نظریه‌های گوناگونی شده است. برخی از آنها عبارتند از: نظریه غریزه (Instinet Theory) ، نظریه سایق (Drive Theory) ، نظریه انتظار _ ارزش (Expectancy _ Value Theory) و نظریه نیازها (Needs Theory)
● موضوعات مورد توجه در روان شناسی انگیزش
انگیزش ، مسائل مختلفی را دربرمی‌گیرد.
چندین نظام انگیزشی انسانها را در تلاش مداوم برای رفع حالتهای ناخوشایند می‌دیدند، نظیر « فروید» که انسان را در یک میدان نبرد دائمی با نیروهای جنسی و پرخاشگری می‌دید. در این حال چندین نظام انگیزشی ، انسانها را موجوداتی کنجکاو ، هیجان خواه ، با هدف و برنامه و تلاشگر در نظر می‌گیرد. با این حال آنها تا حدودی درست هستند و نه کاملا درست یا غلط. بنابراین انگیزش مسائل مختلفی را دربرمی‌گیرد.
● انگیزش یک فرآیند است.
انگیزش فرآیندی پویا است و نه ایستا. خیلی از انگیزه‌ها (و نه همه آنها) از یک فرآیند چهار مرحله‌ای «پیش بینی ، برانگیختگی ، عمل‌رفتاری و پیامد» پیروی میکنند. در مدت پیش بینی ، فرد انتظار پیدایی انگیزه را دارد. ویژگی آن وجود یک حالت محرومیت و تمایل به هدف است. در مدت برانگیختگی ، محرک درونی یا بیرونی انگیزه را تحریک نموده و به رفتار جهت می‌دهد. در مدت عمل رفتاری ، فرد برای نزدیک شدن یا دور شدن از شی هدف انگیز ، به رفتار هدف‌گرا می‌پردازد. در مدت پیامد ، فرد پیامدهای سیری یا اشباع انگیزه (فروکشی انگیختگی) را تجربه می‌کند.
● انگیزش یا خودگردان است یا محیطی.
هنگامی که رفتار توسط نیروهای درونی (نظیر خستگی ، کنجکاوی و...) برانگیخته شده باشد، خود گردان است. انگیزش خودگردان معمولا از گرایش‌ها ، نیازها و واکنش‌های فردی به رفتار شخص ناشی می‌شود. در مقابل زمانی که رفتار توسط نیروهای بیرونی (نظیر پول یا جایزه و...) برانگیخته می‌شود، به صورت محیطی است. انگیزشی که توسط محیط کنترل می‌شود، از پیامدهای مصنوعی و بیرونی رفتار ناشی می‌شود.
● تغییر شدت انگیزه در طول زمان
انسانها در هر لحظه معین چندین انگیزه را تجربه میکنند. اغلب یک انگیزه نسبتا نیرومند است، در حالیکه سایر انگیزه‌ها در درجه دوم قرار دارند و نیرومندترین انگیزه بیشترین تاثیر را بر رفتار دارد. اگرچه انگیزه‌های نسبتا درجه دو فورا رفتار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند، ولی ما مجموعه‌ای از این انگیزه‌ها را که در نهایت می‌توانند درجه یک شوند (وارد جریان تاثیرگذاری بر رفتار شوند)، در سر می‌پرورانیم.
انگیزش در کلاس درس
بالا بردن انگیزش تحصیلی:
شیوه معمول معلمان در این مورد عبارت از توجه داشتن به انگیزش بیرونی است. در این جا چند نمونه از آن را برمی شماریم: دانش آموزان در انجام یکی از فعالیتهای خود به طور موفق عمل کرده است. معلم با تبسم کردن به او می‌فهماند، و یا به او جایزه می‌دهد، و یا به او اجازه می‌دهد در رشته ورزشی مورد علاقه خود امکاناتی را به دست آورد. همه اینها موجب افزایش انگیزش بیرونی است. هنگامی هم که معلمی تازه کار به محیط آموزشی وارد می‌شود، همه معلمان استفاده از چنین روشهایی را به او گوشتزد میکنند. البته خود این معلمان تازه‌کار نیز در دروان تحصیل خود از جانب معلمان خویش چنین برخوردهایی را همواره تجره کرده است. و برای همین است، که توجه به این روشها همچنان پای‌برجا می‌مانند و گویی اموری بدیهی هستند. اما در مورد عنایت به انگیزش درونی با نمونه‌های اندکی مواجه هستیم. مدیران و معلمان به طور معمول قادر نیستند معلمان تازه‌کار را در این راستا هدایت کنند. پیش از این برای مدتی قلیل از جانب مسؤلان آموزشی تلاش شدن، تا با اتخاذ برخی روشها بتوان انگیزش درونی را نزد دانش آموزان پرورش داد. در این مورد تصمیم گرفته شد، که اداره کلاس بر عهده دانش آموز باشد و هیچ نظارت از پیش تعیین شده‌ای اعمال نگردد. و یا این که دانش‌آموز در پایان سال تحصیلی هرگز با شکست تحصیلی مواجه نشود و به هرصورتی که به فعالیتهای آموزشی خود پرداخت، این امر موجب شکست وی نباشد. اما در عمل این طرحها با موفقیت همراه نبوده است و پس از ناکامی در این امر حتی از قبل نیز پاداش و تنبیه‌های بیشتری مورد استفاده قرار گرفت. عدم موفقیت چنین طرحهایی برای این است، که اصولا انگیزش درونی آن گونه که لازم است، مورد ادراک قرار نگرفته است. مطلب بسیار ظریفتر از آن است، که در بدو امر به نظر روانشناختی متغیر است و هیچ‌دانش‌آموزی همواره نسبت به فعالیتی خاص از انگیزش درونی ثابت برخوردار نیست. با تغییر شرایط، ادراک کفایت و خودمختاری دانش آموز نیز نسبت به خود تغییر می کند. البته همه دانش‌آموزان همواره نسبت به فعالیتی خاص از انگیزش درونی ثابت برخوردار نیست. با تغییر شرایط، ادراک کفایت و خودمختاری دانش‌آموزان نیز نسبت به خود تغییر می‌کند. البته همه دانش‌آموزان دردوران تحصیل خویش انگیزش درونی را تجربه میکنند اما معلمان بایستی به دانش آموزان بفهمانند، که چگونه خود را با تغییر شرایط جدید سازگار کنند. البته معلمان نیز باید درنظر داشته باشند که اغلب اوقات شکل‌گیری شرایط جدید درونی در دانش آموزان بسیار به کندی صورت می گیرد. چنین دانش اموزانی پس از سالها شکست در امر آموزش خود به این باور می رسند که اصولا قادر به غلبه برمشکلات نیستند
بدیهی است که تجدید نظر در این گونه باورها به سرعت انجام نمی‌پذیرند. اما هرچند به کندری، لیکن باصبر و استقامت میتوان به نتایج مطلوب دست یافت. هدف ما در این کتاب آن است، که هم معلمان تازه‌کار و هم معلمان آزموده به انگیزش درونی دانش‌آموزان بیاندیشند و تلاش کرده‌ایم در این راه یاور ایشان باشیم.
روابط معلم و دانش‌آموز:
آموزش، بدون ایجاد رابطه معنایی نخواهد داشت. معلمان درهمان آغاز کار خود پی‌می‌برند که نحوه برقراری ارتباط با دانش‌آموزان بسیار اهمیت دارد. آنان از خود می‌پرسند، آیا باید به پرورش دانش‌آموزان پرداخت و به آنها عشق ورزید و یا باید سخنگو بود و انتظارات زیادی از آنها داشت؟ ایا باید به دانش‌آموزان نزدیک شد یا از آنها فاصله گرفت؟ اینها پرسشهایی است که اغلب معلمان تازه‌کار در اندیشه آن هستند. معلمان با تجربه که شیوه خاصی را پس از طی سالها برگزیده‌اند، کمتر در این موارد می‌اندیشند. به هر حال توصیه می‌شود تا معلمان به تاثیر نوع ارتباط خود برشکل‌گیری گرایش‌های انگیزش دانش‌آموزان توجه کنند. در این فصل و چند فصل دیگر چندین روش برقراری ارتباط را مورد بحث قرار می‌دهیم، که موجب بهبود انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان می گردد. در آغاز میتوان گفت که رابطه مبتنی بر محبت، احترام و اعتماد متقابل میان معلم و دانش‌آموز هم موجب می‌شود تا دانش‌آموز به معلم وابسته نشود وهم انگیزه تحصیلی وی را افزایش می‌بخشد.
انگیزش چیست ؟
فرآیندی که طی آن افراد شدت، جهت ، پافشاری در مورد تلاشهای جهت دستیابی به یک هدف
می توان انگیزش را در قالب و برحسب رفتار عملی تعریف کرد. کسانی که تحریک شوند نسبت به کسانی که تحریک نشوند، تلاش بیشتری می‌نمایند.
انگیزش تمایل به انجام کار است و در گرو توانایی فرد، تا بدان وسیله نوعی نیاز تأمین گردد. در اصطلاح فنی ما ، نیاز به معنی نوعی کسر و کمبود روانی و فیزیولوژیک است که میتواند دستاورد خاصی را جذب نماید.
هر قدر تنش بیشتر باشد فعالیت بیشتری می کنند تا از آن رهایی یابند.
دهه 1950 یکی از دوره های بسیار پربار، از نظر ارائه مفاهیم انگیزش بود. در این دسه سه نظریه ویژه ارائه شد. از نظریه سلسله مراتب نیازها، نظریه های x و y و نظریه انگیزش – بهداشت.
1) آنها سنگ زیر بنای نظریه هایی هستند که در این سالها ارائه شده اند.
2) در مرحلة عمل و در سازمانها، مدیران برای توجیه انگیزة کارکنان خود از این نظریه‌ها و اصطلاحات فنی مربوط به آن استفاده می کنند.
نظریه سلسله مراتب نیازها (1) که به وسیله آبراهام مزلو ارائه شد از مشهورترین نظریه های انگیزش است.
1- فیزیولوژی که شامل گرسنگی، تشنگی، پناهگاه و سایر نیازهای فیزیکی می شود.
2- ایمنی که شامل امنیت و محفوظ ماندن در برابر خطرات فیزیکی وعاطفی می شود.
3- اجتماعی که شامل عاطفه ، تعلق خاطر و دوستی می شود.
4- احترام که این نیاز به دو بخش تقسیم می شود : درونی و برونی. احترام درونی شامل حرمت نفس، خودمختاری و پیشرفت؛ و احترام برونی شامل پایگاه ، مقام، شهرت و جلب توجه می شود.
5- خودشکوفایی که در این نیاز شخص می کوشد تا همان چیزی شود که استعداد آن را دارد و آن شامل رشد و دستیابی به همان چیزهایی است که فرد بالقوه استعداد رسیدن به آنها را دارد و به اصطلاح خود شکوفا می شود.
مزلو این نیازها را به دو دسته رده بالا و پایین تقسیم کرد. نیازهای فیزیولوژییکی و امنیت را در رده پایین ، و نیازهای اجتماعی، احترام وخودشکوفایی را در ردة بالا قرار داد.