نقش بازی در پرورش خلاقیت کودکان
مقدمه:
کودکان نیروهای بالقوه ای هستند که برای تداوم و انتقال ارزشها به نسلهای آینده باید مورد توجه قرار بگیرند. زیرا در سنین بالا به دلیل مشغله های فراوان و تحکیم تربیتهای مختلف، بسیاری از نیروها و استعدادهای بالقوه آدمی رو به خاموشی می‌نهد و به حرکت در آوردن آنها نیاز به مجاهده و تلاش بسیار دارد.
پیامبر اکرم (ص) در این مورد می‌فرمایند:
«محفوظات طفل نورس مانند نقشی است که بر سنگ رقم می‌زنند و محفوظات مرد بزرگ مانند نوشته ای بر آب است.»
تعلیم و تربیت کودکان از راه بازی و با پشتوانه ای از تعالیم ربوبی وسیله ای مؤثر برای باروری و تربیت استعدادها و خلاقیت آنان است. چنان که بیشتر روان شناسان اظهار می‌دارند، بازی 70% زندگی کودکان را تشکیل می‌دهد و فرهنگ غنی تربیتی اسلام نیز در احادیث و روایات متعدد، بر بازی و سرگرمی کودکان تأکید بسیار داشته است.
خانواده های سالم دارای تشکیلات هستند، برای خود برنامه هایی دارند و می‌توانند با بحران‌ها برخورد کنند.[1] در چنین خانواده هایی بچه های خلاق پرورش یافته و قادر به پیدا کردن راه حلهای جدید برای مسائل خویش هستند.
یکی از عمده ترین هدفهایی که در تربیت فرزندان و بویژه نوجوانان لازم است مورد توجه باشد، پرورش روحیه خودباوری و ایجاد اعتماد به نفس و ابداع می‌باشد. کسی که اعتماد به نفس نداشته باشد زبون، بیچاره و ناتوان است و نمی تواند از امکانات و استعدادهای موجود خود بهره برداری کند.
یکی از راه های پرورش اعتماد به نفس فرزندان، توجه به جنبه های مثبت و تشویق و ترغیب آنهاست. بازی کردن کودک موجب اندوختن تجارب اجتماعی فراوانی در کودک می‌گردد که خود موجب پرورش اعتماد به نفس کودک خواهد شد. هیچ چیز مانند تنعم ونازپروردگی، روحیه انسان را ضعیف و ناتوان نمی کند و راه سیر به سوی کمال را بر آدمی نمی بندد. بازی با تمام جوانب آن روح کودک را ورزش می‌دهد. رشد و نمو و بارور شدن استعدادهای آدمی جز در صحنه زندگی شکل نمی‌گیرد و بازی نمونة کوچکی از زندگی واقعی است.
در انسان گرایشی شگفت وجود دارد که می‌خواهد آفریننده باشد، چیزی که نبوده است را بیافریند و خلق کند. این تمایل در هر انسانی هست که می‌خواهد چیزی نو، اثری جدید بیافریند و ابداع کند. این تمایل در هر انسانی هست که می‌خواهد چیزی نو، اثری جدید بیافریند و ابداع کند، عالم علمش را، نظریه پرداز نظریه اش را، شاعر شعرش را، معمار بنایش را، کشاورز کشتش را و ... هر فاعلی فعلش را دوست دارد و به آن عشق می‌ورزد. این خصلت سازندگی و علاقه به مصنوعات و آفریده های خود از گرایش فطری انسان به خلق و ابداع بر می‌خیزد که موهبتی الهی است.[2]
فهرست مطالب:
مقدمه....................................................................................................................... 1
بیان مسئله................................................................................................................ 3
ضرورت تحقیق........................................................................................................ 4
پیشینه ی تحقیق....................................................................................................... 5
تفکر خلاق................................................................................................................ 7
دیدگاه گانیه نسبت به آفرینندگی.............................................................................. 7
ویژگی های افراد خلاق و نوآور.............................................................................. 9
1- سلامت فکر و روان........................................................................................ 10
2- انعطاف پذیری................................................................................................ 11
3- ابتکار.............................................................................................................. 12
4- ترجیح دادن پیچیدگی نسبت به سادگی.......................................................... 12
مراحل تفکر خلاق.................................................................................................. 12
تقویت عناصر انگیزشی خلاقیت............................................................................. 15
نقش معلم در پرورش خلاقیت............................................................................... 16
چگونه تفکر خلاق را در خود و دیگران پرورش دهیم؟........................................ 18
موانع خلاقیت کدامند؟............................................................................................ 19
تعریف بازی........................................................................................................... 22
تاریخچه بازی در دوران زندگی انسانها............................................................... 24
پذیرش خطر و کسب تجربه از راه بازی............................................................... 25
انواع بازی ها......................................................................................................... 25
انواع بازی از دیدگاه پیاژه..................................................................................... 27
فواید بازی............................................................................................................. 28
نقش بازی در یادگیری ......................................................................................... 29
مفهوم راهنمایی..................................................................................................... 30
خلاقیت کودک........................................................................................................ 30
رابطه بازی با خلاقیت............................................................................................ 31
توصیه هایی برای والدین و مربیان....................................................................... 35
نتیجه گیری............................................................................................................ 37
پیشنهادات.............................................................................................................. 38
چکیده..................................................................................................................... 41
فهرست منابع و مآخذ............................................................................................ 47