بررسی نقش پیش بینی کنندگی سبک های تفکر و نگرش¬های ناکارآمد فرزند پروری والدین بر اضطراب کودکان
مدل های نظری بر نقش رفتار های فرزند پروری والدین در رشد و ماندگاری اضطراب کودک تاکید دارند. یکی از پیش بینی کننده های مهم رفتار والدین که تا کنون در رابطه با اختلالات اضطرابی کودکان به طور گسترده مورد پژوهش قرار نگرفته است شناخت و عقاید والدین است. هدف این پژوهش بررسی نقش پیش بینی کنندگی سبک های تفکر مادران و نگرش های فرزند پروری آنها بر اضطراب کودک بود. به این منظور تعداد234 نفر از مادران کودکان 6 ساله (دختر و پسر) از مراکز پیش دبستانی شهر شیراز از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه ی سبک های تفکر استرنبرگ، فهرست فرزند پروری بزرگسال-نوجوان(AAPI-2) و پرسشنامه اضطراب کودک اسپنس فرم والد(SCAS-P) را تکمیل کردند و برای تجزیه تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان استفاده شد. نتایج نشان داد که سبک های تفکر نوع دوم مادران ، به ویژه سبک تفکر محافظه کار به شکل مثبت اضطراب کودک را پیش بینی می کند. انتظارات نامناسب از کودک و فقدان همدلی نسبت به نیازهای کودک نیز اضطراب کودک را به شکل مثبت پیش بینی می کند. ترکیب سبک تفکر محافظه کار با انتظارات نامناسب و فقدان همدلی نسبت به نیاز های کودک، اضطراب را به شکل بهتری پیش بینی می کند.
کلید واژه: 1-سبک های تفکر 2-نگرش های فرزند پروری 3- اضطراب کودکان
فهرست مطالب
فصل اول: مقدمه
1-1- کلیات......................................................................................................................................... 2
2-1- بیان مسئله................................................................................................................................. 6
3-1-ضرورت و اهمیت تحقیق........................................................................................................ 9
4-1-اهداف پژوهش:.......................................................................................................................... 10
5-1-پرسش‌ها و فرضیه‌های پژوهش............................................................................................. 10
1-5-1-پرسش های پژوهش........................................................................................................... 10
2-5-1-فرضیه‌ها:................................................................................................................................. 10
6-1- متغیرهای پژوهش................................................................................................................... 11
1-6-1- نگر ش های فرزندپروری ................................................................................................. 11
2-6-1- سبک های تفکر.................................................................................................................. 13
3-6-1- اضطراب................................................................................................................................. 17
فصل دوم
2-پیشینه پژوهش............................................................................................................................... 20
1-2-مقدمه............................................................................................................................................ 20
2-2-بخش اول : عامل های خانوادگی.......................................................................................... 20
1-2-2- وراثت و ژنتیک.................................................................................................................... 21
1-1-2-2- بازداری رفتاری............................................................................................................... 22
2-1-2-2-خلاصه و نتیجه گیری................................................................................................... 22
2-2-2- دلبستگی............................................................................................................................... 23
3-2-2-روابط خانوادگی.................................................................................................................... 23
1-3-2-2- نزاع زناشویی................................................................................................................... 23
2-3-2-2-کیفیت ازدواج.................................................................................................................. 24
3-3-2-2- هم والدینی..................................................................................................................... 25
4-3-2-2-تاثیر سازگاری زناشویی بر فرزند پروری و اضطراب کودک................................. 27
5-3-2-2- اندازه خانواده، ترتیب تولد و تسلط خواهر و برادری........................................... 28
4-2-2- الگوبرداری والدین............................................................................................................... 29
5-2-2- فرزندپروری........................................................................................................................... 30
1-5-2-2-الگوی تربیتی استبدادی............................................................................................... 31
2-5-2-2-فرزند پروری مقتدرانه.................................................................................................... 32
3-5-2-2-الگوی تربیتی سهل گیر................................................................................................ 32
6-2-2-رفتارهای خاص فرزند پروری............................................................................................ 34
7-2-2- شناخت و عقاید والدین.................................................................................................... 34
1-7-2-2- عقاید و شناخت در مورد رفتار اضطرابی................................................................ 35
2-7-2-2- ادراک والدین از کنترل شخصی............................................................................... 36
3-7-2-2- شناخت به عنوان واسطه ی فرزند پروری و اضطراب......................................... 38
3-2- بخش دوم:سبک های تفکر................................................................................................... 38
1-3-2-نظریه های سبک های هوش........................................................................................... 39
2-3-2-نظریه خود مدیریتی ذهنی............................................................................................... 40
3-3-2-متغیر های موثر درشکل گیری سبک های تفکر........................................................ 40
1-3-3-2-فرهنگ............................................................................................................................... 41
2-3-3-2-جنسیت............................................................................................................................. 41
3-3-3-2-سن..................................................................................................................................... 41
4-3-3-2-سبکهای تفکر والدین..................................................................................................... 42
5-3-3-2-مدرسه و شغل................................................................................................................. 42
4-2-2-پژوهش ها مربوط به سبک تفکر..................................................................................... 44
5-2-2-نگرش های فرزند پروری.................................................................................................... 45
1-5-2-2-انتظارات نامناسب والدین از کودکان......................................................................... 45
2-5-2-2-فقدان همدلی نسبت به نیاز های کودک................................................................. 46
3-5-2-2-عقیده ی قوی والدین در استفاده از تنبیه بدنی................................................... 47
4-5-2-2-معکوس شدن نقشهای والد- فرزند......................................................................... 48
5-5-2-2-اجحاف در توان واستقلال کودک ............................................................................. 48
فصل سوم: روش تحقیق
1-3- مقدمه.......................................................................................................................................... 52
2-3- روش............................................................................................................................................ 52
3-3- جامعه آماری و روش نمونه گیری...................................................................................... 52
4-3- ابزار تحقیق................................................................................................................................ 54
1-4-3- پرسشنامه ی سبکهای تفکر استرنبرگ.................................................................... 55
1-1-4-3-روایی و پایایی پرسشنامه ی سبک های تفکر........................................................ 56
2-4-3- پرسش نامه‌ی فرزند پروری بزرگسال – نوجوان (AAPI-2).................................. 56
1-2-4-3-روایی و پایایی پرسشنامه ی فرزند پروری بزرگسال – نوجوان (AAPI-2)... 58
2-2-4-3-تهیه‌پرسش نامه‌ی نگرشهای فرزندپروری.............................................................. 58
3-2-4-3- تعیین پایایی و روایی پرسش نامه‌ی نگرشهای فرزند پروری بزرگسال-
نوجوان (AAPI-2)............................................................................................................................... 59
3-4-3-مقیاس اضطراب کودک اسسپنس برای والدین (SCAS-P).................................... 60
1-3-4-3-روایی و پایایی مقیاس اضطراب کودک اسسپنس برای والدین (SCAS-P).. 61
2-3-4-3- تهیه‌پرسش نامه‌ی اضطراب کودک اسپنس فرم والد (SCAS-P)............. 62
3-3-4-3- تعیین پایایی و روایی پرسش نامه‌ی اضطراب کودک اسپنس فرم والد. ..... 62
5-3- روش جمع‌آوری داده‌ها.......................................................................................................... 63
6-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها................................................................................................. 64
فصل چهارم : نتایج
1-4- مقدمه.......................................................................................................................................... 66
2-4- شاخص های توصیفی متغیر های پژوهش....................................................................... 66
3-4-روایی پرسشنامه ی نگرش های فرزند پروری نوجوان-بزرگسال(AAPI-2).......... 69
1-3-4-تحلیل عاملی AAPI-2....................................................................................................... 69
2-3-4-همبستگی زیر مقیاس های AAPI-2 با یکدیگر و مقیاس کلی............................. 72
4-4- پایایی پرسشنامه نگرش های فرزند پروری نوجوان-بزرگسال AAPI-2))............ 73
1-4-4-همسانی درونی AAPI-2............................................................................................... 73
2-4-4-ضریب پایایی به روش تصنیف ........................................................................................ 73
5-4-نتایج تعیین روایی پرسشنامه اضطراب کودک اسپنس فرم والد SCAS-P......... 74
1-5-4-همبستگی گویه ها با مقیاس کلی.................................................................................. 74
2-5-4-همبستگی زیر مقیاس‌های آزمون با یکدیگر و مقیاس کلی.................................... 77
6-4-پایایی پرسش نامه ی اضطراب کودک اسپنس فرم والد(SCAS-P)...................... 78
1-6-4-همسانی درونی SCAS-P ............................................................................................ 78
2-6-4-پایایی به روش تصنیف برای(SCAS-P) .................................................................. 78
7-4-یافته های استنباطی................................................................................................................ 79
1-7-4-سبک های تفکر و اضطراب............................................................................................... 79
2-7-4-نگرش های فرزند پروری مادران و اضطراب کودک.................................................. 80
3-7-4-ترکیب نگرش های فرزند پروری با سبک های تفکر ................................................ 81
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5-مقدمه............................................................................................................................................ 83
4-5- سبک های تفکر مادران و اضطراب کودک ..................................................................... 83
1-4-5- نتیجه گیری......................................................................................................................... 85
5-5- نگرش های نا مناسب فرزند پروری مادران و اضطراب کودکان.................................. 87
1-5-5-انتظارات نا مناسب و اضطراب.......................................................................................... 87
2-5-5- فقدان همدلی و اضطراب................................................................................................. 87
5-5-ترکیب نگرش های فرزند پروری با سبک های تفکر مادران در پیش بینی اضطراب
کودک.................................................................................................................................................... 89
6-5-نتیجه گیری................................................................................................................................ 90
7-5-نتیجه گیری نهایی ................................................................................................................... 90
8-5-پیشنهادات ................................................................................................................................. 91
منابع ....................................................................................................................................................... 93
پیوست ها............................................................................................................................................... 94
فهرست جدول ها
جدول شماره 1-3: سن مادر
جدول شماره 2-3: جنس کودک
جدول شماره 3-3: تحصیلات مادر
جدول شماره 4-3: وضعیت اشتغال
جدول شماره 5-3: وضعیت اقتصادی
جدول شماره 1-4: میانگین و انحراف استاندارد سبک های تفکر
جدول شماره 2-4: میانگین و انحراف استاندارد نگرش های نامناسب فرزند پروری
و اضطراب کودک
جدول شماره 3-4: همبستگی متغیرهای پژوهش
جدول شماره 4-4: همبستگی زیر مقیاس ها با یکدیگر
جدول 5-4: تحلیل عاملی پرسش نامه ی (( AAPI-2
جدول 6-4: همسانی درونی (آلفای کرونباخ) زیر مقیاس‌ها و مقیاس کلی
پرسش‌نامه‌ی AAPI-2
جدول شماره 7-4: ضریب پایایی همبسته اسپیرمن- برون برای
پرسش نامه ی AAPI-2
جدول شماره 8-4: همبستگی گویه ها با مقیاس کلی پرسش نامه اضطراب کودک
جدول شماره 9-4: ماتریس همبستگی زیر مقیاس ها
جدول شماره 10-4: ضریب پایایی همبسته برای زیر مقیاس‌ها و مقیاس کلی
جدول 11-4 : ضرایب آلفای کرونباخ، مقیاس کلی و زیر مقیاس های
پرسش‌نامه‌ی (SCAS-P)
جدول شماره 12-4: تحلیل رگرسیون سبکهای تفکر مادران و اضطراب کودک
جدول شماره 13-4: تحلیل رگرسیون نگرش های فرزند پروری مادران و اضطراب
کودک
جدول 14-4: تحلیل رگرسیون نگرشهای فرزند پروری و سبک های تفکر