بررسی میزان رعایت استانداردها در واحد مدارک پزشکی بیمارستان‌های آموزشی شهر کرمان
چکیده پژوهش
پژوهش حاضر مطالعه ای است توصیفی– مقطعی و به منظور بررسی میزان رعایت استانداردهای مدارک پزشکی و بیمارستان های آموزشی شهر کرمان در نیمه دوم سال 1386 انجام گرفته است . جامعه آماری مورد بررسی بخش های مدراک پزشکی بیمارستان های افضلی پور ، شفا ، شهید بهشتی ، باهنر می باشد . هدف کلی از انجام این پژوهش بررسی مقایسه ای میزان رعایت استانداردها در بخش مدارک پزشکی ، بیمارستان های آموزش شهر کرمان بوده است که به منظور دستیابی به 14 هدف جزئی است و همچنین 15 سؤال در مورد موضوع پژوهش مطرح گردید .
ابراز گردآوری 16 چک لیست مربوط به استانداردهای بخش مدارک پزشکی بوده است . که این استانداردها با استانداردهای انجمن مدارک پزشکی آمریکا منطبق است . پژوهشگر برای جمع آوری داده ها با مراجعه به بخش های مدارک پزشکی با استفاده از روش مصاحبه اقدام به این امر نموده است . نتایج حاصل از این پژوهش ، میزان رعایت استانداردها در هر یک از شاخص های یاد شده را به شرح زیر بیان می نماید .
در حالت کلی
1- میزان رعایت استانداردها از نظر قوانین و مقررات به طور میانگین در 4 بیمارستان یاد شده 44% می باشد .
2- میزان رعایت استانداردها از نظر فضای فیزیکی و تجهیزات 42 % می باشد .
3- میزان رعایت استانداردها از نظر فرم های مدارک پزشکی 80 % می باشد .
4- میزان رعایت استانداردها از نظر محتوای پرونده پزشکی 58 % می باشد .
5- میزان رعایت استانداردها از نظر آموزش پزشکان 44 % می باشد .
6- میزان رعایت استانداردها از نظر کد گذاری پرونده ها 82 % می باشد .
7- میزان رعایت استانداردها از نظر نگهداری و بازیابی اطلاعات پزشکی 60 % می باشد .
8- میزان رعایت استانداردها از نظر محرمانه نگهداشتن اطلاعات پزشکی 40% می باشد .
9- میزان رعایت استانداردها از نظر سیستم های تعیین کیفیت 62 % می باشد .
10- میزان رعایت استانداردها در واحد پذیرش 42 % می باشد .
11- میزان رعایت استانداردها در واحد بایگانی 72% می باشد .
12- میزان رعایت استانداردها در واحد آمار 98 % می باشد .
13- میزان رعایت استانداردها در واحد کدگذاری 94 % می باشد .
14 - میزان رعایت استانداردها در کمیته مدارک پزشکی 88 % می باشد .
15 - میزان رعایت استانداردها از نظر آمار و اطلاعات مراقبت بهداشتی 60 % می باشد .
16 - میزان رعایت استانداردها از نظر عملکرد مدیریت 75 % می باشد .
نتایج بالا نشان دهنده ی این مطلب است که بیشترین میزان رعایت استاندارد مربوط به واحد آمار و کمترین مربوط به محرمانه نگهداشتن اطلاعات پزشکی است . در حالت کلی میزان رعایت استانداردها در 16 شاخص یاد شده ، بیمارستان شهید بهشتی با 71 % در رتبه ی اول و بیمارستان شفا با 70 % در رتبه دوم و بیمارستان افضلی پور با 61 % در رتبه سوم و بیمارستان باهنر با 58% در رتبه ی چهارم می باشد .
تقدیم به
چشم هایی که در راه ماندند و دل هایی که آنها را راندند ؛
تقدیم به اشک هایی که غرورشان شکست و عهدهایی که کسی آنها را نبست ؛
تقدیم به همه آنهایی که زیر سایه بان هستی دلواپس یکدیگر هستند ؛
و تقدیم به پدر و مادر عزیزمان که مشوق حیات علمی مان هستند و ایمان زندگی را از مکتبشان آموختیم ؛
سپاس خدایی را که به من این توفیق را عطا فرمود تا بتوانم قدمی در راه علم و دانش بردارم و به گردآوری اطلاعات مربوط به این تحقیق بپردازم .
با تشکر فراوان از سرکار خانم اخوتی مدیر گروه محترم مدارک پزشکی و سرکار خانم شجاعی و آقای سام زاده که ما را در هر چه بهتر و کامل شدن این پروژه یاری کردند .
از سرکار خانم آریایی که به عنوان استاد راهنما تمام تلاش خود را کرده و با صبر و حوصله به همه ی سؤالات ما پاسخ دادند کمال تشکر را داریم .
برای همه این اساتید سرسبزترین روزها را آرزومندیم .
-1 مقدمه
یکی از بخش های مهم بیمارستان که از نظر اطلاعاتی حقوقی تجزیه و تحلیل عملکرد بخش های بیمارستان پژوهش های پزشکی و مطالعات اهمیت بسزایی دارد ، بخش نگهداری اسناد و مدارک پزشکی است . بخش مدارک پزشکی را محور توسعه فرمای سایر بخش ها دانستند .
خدمات این بخش موجب افزایش کیفیت در خدمات سایر تخصص های شاغل در هر مرکز و مدیریت آن می شود . پایگاه و نقش مدارک پزشکی به عنوان یک تخصص و ابزار مؤثر در افزایش کیفیت خدمات بهداشتی – درمانی استفاده بهینه از امکانات و منابع بیمارستانی و حمایت از سایر تخصص های بهداشتی و درمانی بیمار ، آشکار ساخته است .
امروز مدارک پزشکی ، مجموعه ای جمع آوری شده از اطلاعات حیاتی و تاریخچه ی درمانی بیمار است . تصمیم گیری بر اساس اطلاعات صحیح و درست در محیط های بهداشتی درمانی موجب ارزش افزوده های زیادی در زمینه ی ارتقای کیفیت خدمات ، استفاده صحیح از منابع کاهش سایر هزینه ها و ارتقای کیفیت خدمات ، استفاده صحیح از منابع کاهش سایر هزینه ها و ارتقای میزان رضایت دریافت کنندگان می شود .
بخش مدارک پزشکی بیمارستان ها موظف است در هر صورت چه ارجاع بیمار به سطح بالاتر و یا ترخیص بیمار با یک برگ خلاصه پرونده برای ادامه درمان بیمار و اطلاع رسانی به پزشکان سایر مراکز اعم از سرپایی و بستری در اختیار بیمار قرار دهد . نقش اطلاعات و اطلاع رسانی در نظام ملی بهداشت و درمان به قدری حیاتی و تعیین کننده است که گاهی اوقات ارزش آن را می توان به اندازه نجات انسانی از مرگ برشمرد .
اساسی ترین وظیفه تخصصی مدارک پزشکی در سیستم بهداشت و درمان ، اطلاع رسانی به عوامل مختلف سیستم بهداشت و درمان برای تحقق اهداف نظام است و فلسفه و اساس ایجاد رشته تخصصی مدارک پزشکی در مراکز عالی ، مدیریت اطلاعات هدفمند در هر مرکز و نهایتاً در کل نظام ارائه خدمات بهداشتی – درمانی کشور است .
مدارک پزشکی ابزاری است که هر کس متناسب با تفکر و سطح تخصصش می تواند در جهت ارتقای خدمات و وظایف خود از آن استفاده کند و در این رهگذر هر چه تفکر سیستمی به عنوان بزرگترین نیاز مدیریتی در بیمارستان ها و مراکز درمانی بیشتر حاکم باشد به مدارک پزشکی ارزش و بهای بیشتری از طرف مدیریت داده خواهد شد .
با توجه به این که این واحد از مهمترین مراجع دستیابی به اطلاعات بهداشتی و درمانی در رابطه با بیمار و افراد و نحوه مدیریت و کارایی پرسنل بهداشتی درمانی است برای اینکه مدارک پزشکی کارایی خود را بهتر نشان دهد تحقیق در مورد معضلات و مشکلات بخش و مقایسه آن با استاندارد چهانی از ضروریات به نظر می رسد .
اهداف استاندارد کردن
الف: تبادل افکار
ب : ایجاد زمینه ای
ج : ایمنی بهداشت و محافظت از جان مردم
د : حفظ منافع مصرف کننده
هـ : از بین بردن موانع تجاری
استاندارد موجب تسهیل تولید ، اشاعه مصرف اطلاعات یا محصولات تولیدی می شوند و با حذف متغیرهایی ارزش و غیر ضروری سبب صرفه جویی در وقت و هزینه می گردند .
جنبه های استاندارد کردن عبارت است از مجموعه ای از نیازها و شرایطی که پدیده یا کالای مورد نظر باید برای استاندارد شدن واجد آن باشد تا بتوان این پدیده یا کالای با استاندارد منطبق دانست . استاندارد کردن در سطوحی مختلف صورت می گیرد که این سطوح الف ) سطح بین المللی ب ) سطح منطقه ای ج )سطح مادی د ) سطح کارخانه ای .
تاریخچه تأسیس مؤسسات استاندارد جهانی
نخستین مؤسسه ملی استاندارد در سال 1901 در انگلستان تأسیس شد اما در سطح بین المللی نخستین گام مهمی که در راه استاندارد کردن و عقلایی کردن به طور منظم برداشته شد ایجاد سیستم متریک برای اوزان و مقیاس ها بود که در زمان انقلاب کبیر فرانسه در آن کشور پدید آمد و از سال 1799 میلادی به بعد در فرانسه و سپس در سایر کشورها رایج شد اما در قسمت استانداردهای صنعتی قدیمی ترین سازمان ها که در سطح جهانی تشکیل شد سازمان بین المللی الکترونیک بود که در سال 1906 تأسیس گردید و تاکنون در حال فعالیت است .
چند سال بعد در سال 1926 بنیاد سازمان دیگری برای استانداردهای سایر رشته ها با نام اتحادیه بین المللی مؤسسات ملی استاندارد گذارد شده و بیست کشور اروپایی عضویت آن را پذیرفتند این اتحادیه تا آغاز جنگ بین المللی دوم فعالیت داشت لیکن قبل از این که عملکرد آن گسترش اساسی پیدا کند در اثر بروز جنگ از فعالیت آن کاسته و سرانجام منحل شد اما به علت نیاز و اهمیتی که وجود چنین سازمانی برای پیشرفت منابع و تکنولوژی و تسهیل مبادلات تجاری جهان داشت نمایندگان 25 کشور که عمدتاً عضو کمیته هماهنگی استاندارد وابسته به سازمان ملل متحد بودند در تاریخ 14 اکتبر 1946 برابر با 22 مهرماه 1325 هجری شمسی در لندن اجتماع کردند و پس از مذاکرات مفصل تصمیم به تأسیس سازمان بین المللی استاندارد ها ISO گرفتند این سازمان اکنون مهم ترین سازمان جهانی برای تهیه کلیه استانداردهای رشته های مختلف به استثنای برق و الکترونیک و موراد دارویی است . رسماً کار خود را از 23 فوریه 1947 آغاز گردد در این سازمان تا سال 1986 بالغ بر 75 کشور به صورت رسمی و 15 کشور به صورت مکاتبه ای عضویت یا فعالیت داشته اند .
مقر سازمان بین المللی استاندارد لایزوا در ژنو است . ( مؤسسه استاندارد صنعتی ایران 1375 )
تاریخچه ی مؤسسه ی استاندارد در ایران
گذشته از پیشینه ی تاریخی غیر مدون استاندارد در ایران اولین تشکیلات استاندارد تحقیقات صنعتی ایران با تصویب قانون اوزان و مقیاسها در سال 1304 هجری شمسی مطرح می شود . بعدها در سال 1332 به لحاظ ضرورت تعیین ویژگی ها و نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی ایجاد یک تشکیلات رسمی مورد توجه قرار گرفته و هسته ی اولیه ی تشکیلات سازمانی مؤسسه ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به صورت اداره ای در وزارات بازرگانی وقت شکل می گیرد .
در سال 1339 با تصویب قانون تأسیس مؤسسه ی استاندارد ایران مؤسسه کار خود را در چارچوب هدفها و مسئولیت هایی تعیین شده آغاز می نماید . مؤسسه ی استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در سال 1342 به عضویت سازمان بین المللی استاندارد ( ISO) درآمد و این عضویت تا به امروز به شکل مؤثری ادامه دارد و به گونه ای که در بیشتر کمیته های فنی و بین المللی حضور فعال داشته است . ( مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران 1375 )