جنایت بر میت
این رساله بعنوان پروژه تحقیقاتی دوره کارشناسی دانشکده علوم قضایی با عنوان «تحلیل دادنامه شماره 131-11/10/84 صادره از شعبه 71 دادگاه کیفری استان تهران و رای دیوانعالی کشور مبنی بر ابرام دادنامه فوق» در خصوص موضوع «جنایت بر میّت » با راهنمایی های استاد ارجمندم جناب آقای نیک فرجام در اردیبهشت ماه 87 به اتمام رسید .
باید بگوییم که احترام به زندگی افراد چه قبل از مرگ و چه بعد از آن در ادیان الهی همواره مورد توجه بوده است و علی الخصوص بی احترامی به مرده را امری قبیح می دانستند و مجازات سنگین تری را برای مرتکبین اعمال مجرمانه بر روی اموات قائل شده اند. در این رساله نیز قصد داریم این اعمال مجرمانه بر روی اموات را مورد بررسی قرار دهیم . منظور از جنایت بر مرده، کلیه جرائم و اعمال خلاف قانون که علیه تمامیت جسمانی میت صورت می گیرد، می باشد. قانونگذار ما در اکثر مواد قانونی تفاوتی بین زنده و مرده قائل نشده است و برای هر دو مجازات یکسانی در نظر گرفته است، در صورتی که بهتر بود به خاطر احترام خاصی که برای مردگان قائل شده اند و نیز به علت عدم توانایی مردگان در دفاع از خود، مجازات شدیدتری برای مرتکبین در نظر گرفته می شد، پس بهترین راه برای تحقق این هدف، اصلاح مواد قانونی و وضع مواد قانونی مختص جرائم علیه مردگان است. در این رساله همانطور که در بالا گفتیم یکی از جنایتهای علیه مرده را که در پرونده و رأی صادره مطرح شده است، بررسی خواهیم کرد یعنی سوزاندن جسد.
در همین راستا رای مطروحه را از 5 منظر ساختاری، ادبی، شکلی، ماهوی و قانونی مورد بررسی قرار داده و تلاش نموده ام در هر مرحله از کار، نقاط ضعف و قوت را با دقت بررسی نمایم. در هر یک از این مراحل سعی شد نظریه های فقهی و حقوقی کتب معتبر اخذ شود و در کنار هم بررسی شده و با تلفیق اینها، دیدگاهی مقبول ارائه گردد.
در نگاه ساختاری، رای صادره را از چهار منظر وقایع اتفاق افتاده، استدلالات طرفین، توجیهات دادگاه و سرانجام کار بررسی خواهد شد. در نگاه ادبی، هدف ، پاسخ این سوال بود که آیا ادبیات حقوقی به جا استفاده شده است یا خیر ؟
در نگاه شکلی موضوعات مطرح شده در پرونده با قانون آیین دادرسی کیفری تطبیق داده شد و نکات عدم رعایت مواد این قانون استخراج گردید. در نگاه ماهوی، سیر جریان پرونده را از دیدگاه فقها و حقوقدانان بررسی کرده و در نگاه قانونی مستندات دادگاه و موادی که اصولاً ذکر می گردید را متذکر شده ام. امیدوارم مقبول درگاه حق تعالی باشد.
فهرست مطالب:
مقدمه ...................................................................................................................... 1
فصل اول : کلیات..................................................................................................... 3
مبحث اول : واژه شناسی ........................................................................................ 3
گفتار اول: مفهوم مرگ............................................................................................ 3
گفتار دوم: مفهوم جرم و جنایت.............................................................................. 6
مبحث دوم: سابقه تاریخی ...................................................................................... 8
گفتار اول : جرائم علیه مردگان در حقوق غیر اسلام قبل و بعد از ظهور اسلام.... 8
گفتار دوم : جرائم علیه مردگان در حقوق اسلامی.................................................. 9
مبحث سوم : تعقیب جرائم و جنایات علیه مردگان در مراحل مختلف..................... 9
گفتار اول : وقوع جرم پس از فوت........................................................................ 10
گفتار دوم: قابل گذشت یا غیر قابل گذشت بودن جرائم علیه مردگان.................. 10
فصل دوم: جرائم علیه حیثیت مادی مردگان......................................................... 13
مبحث اول: سرقت.................................................................................................. 13
گفتار اول: سرقت جسد یا اجزای بدن مرده.......................................................... 13
گفتار دوم: مجازات سرقت جسد یا اجزای بدن مرده........................................... 14
مبحث دوم: مثله کردن بدن مرده ......................................................................... 15
گفتار اول : مجازات مثله کردن بدن مرده ............................................................ 17
گفتار دوم: فروعات مجازات جنایت بر مرده......................................................... 19
بند اول: شرایط دادن مقادیر دیه جنایت برمیت..................................................... 19
بند دوم: مقادیر دیه جنایت برمیت مرد و زن........................................................ 19
بند سوم : استقرار دیه مربوط به میت در جنایات عمدی یا غیر عمدی................ 21
بند چهارم: مسئول پرداخت دیه جنایت برمیت...................................................... 23
بند پنجم: تعلق دیه جنایت، به مرده........................................................................ 23
مبحث سوم : زنا و لواط بامیت.............................................................................. 24
گفتار اول : زنای با مردگان از دیدگاه فقهی – قانونی.......................................... 24
بند اول : دیدگاه فقهی مسئله.................................................................................. 24
بند دوم: مجازات زنای با مردگان......................................................................... 25
گفتار دوم: لواط بامیت........................................................................................... 26
بند اول : شرایط تحقق لواط بامیت........................................................................ 26
بند دوم: مجازات لواط بامیت................................................................................. 27
فصل سوم : جرائم علیه حیثیت معنوی مردگان.................................................... 28
مبحث اول : قذف مرده.......................................................................................... 28
گفتار اول: قذف مردگان و شرایط تحقق آن ........................................................ 28
گفتار دوم: مالکین دعوی قذف مرده..................................................................... 29
مبحث دوم: توهین و افتراء به مرده ..................................................................... 29
گفتار اول: لفظی یا عملی بودن توهین به مرده...................................................... 29
گفتار دوم : امکان یا عدم امکان مجازات توهین و افتراء به مرده ....................... 30
فصل چهارم : نگاهی ساختاری به پرونده مطروحه و آراء صادره .................... 33
مبحث اول : وقایع اتفاق افتاده و استدلال و اظهارات طرفین................................. 33
گفتار اول : وقایع اتفاق افتاده................................................................................ 33
گفتار دوم: استدلال و اظهارات طرفین پرونده...................................................... 35
گفتار سوم: توجیهات دادگاه و سرانجام کار ....................................................... 38
مبحث دوم : نقش وکیل متهم در دادرسی............................................................. 41
فصل پنجم : بررسی شکلی آراء صادره................................................................ 42
مبحث اول: بررسی شکلی رای دادگاه بدوی......................................................... 42
مبحث دوم: بررسی شکلی رای دیوانعالی کشور ................................................. 50
فصل ششم : اشکالات ادبی آراء............................................................................ 52
مبحث اول : اشکالات ادبی رای دادگاه بدوی........................................................ 52
مبحث دوم: اشکالات ادبی رای دیوانعالی کشور .................................................. 55
فصل هفتم : نقد ماهوی آراء صادره .................................................................... 55
مبحث اول: قتل عمد............................................................................................... 56
گفتار اول: قتل عمدی از دیدگاه فقها...................................................................... 56
گفتار دوم : قتل عمدی از دیدگاه حقوقدانان.......................................................... 57
گفتارسوم: بررسی قتل واقع شده در پرونده مطروحه ........................................ 59
مبحث دوم: جنایت بر مرده.................................................................................... 61
گفتار اول: بررسی سوزاندن مرده که در پرونده مطروحه واقع شده ................. 61
گفتار دوم: مجازاتی که در رای مسکوت مانده است .......................................... 62
فصل هشتم : نقد قانونی آراء صادره.................................................................... 63
مبحث اول : مستندات دادگاه در مورد قصاص نفس ........................................... 63
مبحث دوم: مستندات دادگاه در مورد سوزاندن جسد (جنایت برمیت) ................ 66
نتیجه ..................................................................................................................... 67
منابع و مآخذ.......................................................................................................... 69
تسبیت در جنایت
دانش حقوق به دلیل ویژگیهای خود، نسبت به برخی از رشته های علمی از گستردگی و وسعت زیادی برخوردار است و قوه قضائیه از بین قوای سه گانه در تامین عدالت، امنیت و سعادت جامعه نقش موثر، محوری و برجسته برعهده دارد و به همین دلیل نقش نظام حقوقی و ابزارهای ان در تامین امنیت و برقراری نظم عمومی، قابل مقایسه با نهادهای دیگر نیست.
اهمیت و جایگاه حقوق در جامعه عموماً و دستگاه قضائی کشور خصوصاً بر کسی پوشیده نیست زیرا کسانی که به نحوی با حق و تکلیف اعضای جامعه سرو کار دارند، در واقع، عملاً با نظم عمومی وامنیت حقوقی و قضائی نیز درگیر هستند.
بنابراین، تسلط علمی حقوقدانان به ویژه قضات بر مبانی، مباحث و مسائل مستحدثه حقوقی رابطه مستقیم با نظم و عدالت دارد و اگر سطح علمی مطلوب در شناخت موضوعات و مسائل گوناگون حقوقی وجود نداشته باشد، انتظار از دست رفتن حقوق فردی و اجتماعی و ابتلای مردم و جامعه به بی عدالتی، دور از انتظار نخواهد بود، تاکید شریعت مقدس اسلام به اهمیت قضا و جایگاه قاضی نیز در راستای تامین همین هدف و نتیجه دغدغه دین بر این اصل الهی است.
سر لوحه منشور جاویدان اسلام، عدالت است و عدالت متکی بر تحقق تزکیه دانش، ویکی از مظاهر زیبای تجلی عدالت، مقام قضا وقضاوت است.
همانگونه که تزکیه و تعلیم، فرمان الهی و عصاره تلاش و کوشش همه انبیاء و اولیاء در راستای مسئولیت انسان سازی و تحقق و اجرای عدالت است. قضاوت نیز مقامی الهی، منصبی عالی و تکیه بر مسند انبیاء و اولیاء با آراستگی به دو گرهر گرانبهای تزکیه و تعلیم، در حقیقت پای دانش مقام الهی است. با این منطق و اینکه در هر حال قضاوت کار بسیار پیچیده و حسابی است امروزه صدور آراء درست و عادلانه از سوی قضات منوط به آگاهی کامل از مسائل حقوقی و قوانین مدون است قوانینی که بر اساس متون فقهی استخراج و تدوین شده اند.
گاه در لابلای قوانین با مواردی برخورد خواهیم کرد که رعایت و صدور حکم بر اساس آنها با عدالت و انصاف مورد نظر جامعه منافات خواهد داشت و قضات گاه در مورد انها دچار تردید می شوند ولی با این تفکر که مواد مزبور منبعث از فقه اسلام و بر اساس احادیث و بالاخره فتاوای مراجع تقلیدات نسبت به آنها تمکین نموده و براساس انها حکم صادر می نماید. در این موارد وظیفه حقوقدانان و حتی قضات این است که این مواد را از نظر فقهی مورد بررسی قرار داده و از لابلای نظریات مراجع تقلید و علماء فتاوایی را انتخاب و برای تصویب قانون جدید پیشنهاد کنند که با شرایط کنونی جامعه هر چه بیشتر تطابق داشته باشد.
وقوع جرم یا ورود ضرر به دیگری همواره به صورت مستقیم واز طریق مباشرت صورت نمی گیرد بلکه در بسیاری از امور کیفری و حتی مدنی، شخص به طور غیر مستقیم و از طریق تسبیب، باعث تلف شدن مال یا ورود ضرر به دیگری و یا هر دو ایجاد میشود و با توجه به اینکه عمل مسبب می تواند به صورت عمدی یا غیر عمدی، سلبی یا ایجابی و به اشکال مختلف اعم از تسبیب محض، اجتماع سبب و مباشر واجتماع اسباب تحقق پیدا کند.
بنابراین تعیین فرد یا افراد مسئول در بسیاری از موارد به ویژه در اجتماع سبب و مباشر بخصوص جایی که سبب اقوی از معاشر است، برای تحمیل مجازات یا جبران خسارت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در حالت اجتماع اسباب دو فرض وجود دارد: سبب ها درعرض هم اثر کرده و جرمی را به وجود آورند یا سببها در طول هم باشند که در صورت اخیر در تعیین مسئوول حادثه اختلاف وجود دارد. اکثر فقها نیزضمان سبب مقدم در تاثیر را پذیرفته اند.
واژگان کلیدی: تسبیب، مباشرت، مسئولیت، ضعان، مجازات
فهرست مطالب
مقدمه. 1
چکیده 3
فصل اول
مفاهیم ومبانی
1ـ 1 مفهوم تسبیب... 5
1ـ 1ـ 1 تعریف لغوی تسبیب... 5
1ـ 1ـ 3 تعریف اصطلاحی تسبیب... 5
1ـ 1ـ 3 تعریف قانونی تسبیب... 6
تعریف لغوی و اصطلاحی سبب... 6
1ـ 3ـ 1 سبب حسی.. 8
1ـ 3ـ 2 سبب شرعی یا قانونی.. 8
1ـ 3ـ 3 سبب عرفی.. 8
فصل دوم
اشکال مختلف تسبیب
2ـ 1ـ اجتماع سبب و مباشر. 10
2ـ 2 یکسان بودن تاثیر سبب و مباشر. 10
2ـ 2ـ 3 اقوی بودن سبب از مباشر و موارد آن. 12
2ـ 2ـ 3ـ 1 غرور (فریب) 12
2ـ 2ـ 3ـ2 اکراه 13
2ـ 2ـ 3ـ 3 جهل.. 13
2ـ2ـ3ـ4 اضطرار. 14
فصل سوم
1ـ 3 اجتماع عرضی اسباب (اشتراک اسباب) 16
3ـ 1ـ 1 ضابطه عرضی بودن اجتماع اسباب... 16
3ـ 1ـ 1ـ 1 هم زمانی در ایجاد عامل تلف... 16
3ـ1ـ1ـ2 تجزیه ناپذیر بودن عامل ایجاد تلف... 16
3ـ 1ـ 2 حکم اجتماع عرضی اسباب... 17
3ـ 2ـ1 مفهوم طولی بودن اجتماع اسباب... 19
3ـ 2ـ2 حکم اجتماع طولی اسباب... 19
3ـ 2ـ2ـ 1 نظریه ی شرط ضروری و لازم. 20
3ـ 2ـ2ـ2 نظریه شرط متصل به نتیجه. 20
3ـ 2ـ2ـ3 نظریه ی شرط متحرک یا پوایی نتیجه. 21
3ـ 2ـ2ـ4 نظریه سبب متعارف و اصلی یا شرط مناسب یا کافی نتیجه. 22
3ـ 3 اجتماع اسباب خارجی با سبب... 23
3ـ 3ـ 1 دخالت قوه قاهره و آفات ناگهانی در ایجاد زیان یا وقوع جرم. 24
3ـ 3ـ 2 اجتماع سبب با فعل شخص ثالث... 26
3ـ 3ـ 3 اجتماع سبب با فعل زیان دیده 27
منابع و ماخذ. 28
جنایت علیه بشریت
در قانون عمومی بین الملل جنایت علیه بشریت به اعمال قساوت باری اطلاق میشود که بر ضدانسانها انجام میگیرد که این اعمال در قوانین بینالملل بالاترین جنایت قانونی در حق بشریت طلقی میشوند. معاهده رم توضیح میدهد، جنایت علیه بشریت شامل جنایاتی میشود که شان انسان را کاسته و مقام و منزلت انسانی را پایمال میکنند.
این مسائل گاه به گاه و یا منفرد نیستند اما آنها یا بخشی از سیاستهای دولتی برای سرکوب و از میدان به در کردن مخالفان هستند و یا عملیاتهایی گسترده برای ددمنشی و چشمپوشی عمدی به قصد نابودی گروههای خاص میباشند. به هر حال کشتار، نابودی گروهی، شکنجه، هتک ناموس، کشتار سیاسی، نژادی و یا مذهبی و دیگر اعمال غیر انسانی که به نهایت جنایت علیه بشریت میرسند و به نوعی بخشی از تمرینات سیستماتیک گستردهای هستند که توسط جنایتکاران تدارک و سازماندهی میشوند.
اولین استفاده
در ۲۴ مه ۱۹۱۵ پس از نسلکشی ارامنه دولتهای متحد بریتانیا، فرانسه و روسیه مشترکاً موضوعی را مطرح کردند که برای اولین بار در آن در مورد جنایت علیه بشریت سخن گفته شده بود.
درباره این جنایت تازه ترکیه بر علیه بشریت و شهروندان ارمنی، دولتهای متحد به صورتی عمومی به بابعالی دولت عثمانی اعلام میدارند که آنها شخصاً عهده دار مسئولیت این جنایت میباشند. افرادی که مورد خطاب ما میباشند شامل تمام اعضا دولت عثمانی بعلاوه آنهایی که پیشکاری بزرگان برای برپایی این کشتار را انجام میدادند، هستند
دادگاه نورنبرگ
منشور لندن دادگاه نظامی بین الملل فرمان به این داد که قوانین و روندهایی که بعد از جنگ جهانی دوم در دادگاه نورنبرگ وضع گشته بود، دوباره به اجرا در بیاید. مشنور توضحی داده بود که جنایتهای متفقین اروپایی در جریان جنگ دوم جهانی، از این طریق قابل پیگیری میباشد. ماده ششم منشور تصریح میکند که دادگاه به این منظور برگزار شده بود که مرتکبین جنایات جنگی عمده در جنگ جهانی دوم را پیگیری و آنها را به سزای اعمالشان برساند. پاراگراف اول این ماده تعریفی از جنایت علیه صلح ارائه میدهد، بند دوم ، نیز به تعریف جنایت جنگی میپردازد و بند سوم، به تعریف جنایت علیه بشریت اختصاص یافتهاست
نوع فایل: word
سایز:16.0 KB
تعداد صفحه:4