تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط آب و هوایی حمیدیه
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و ارقام مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه جو آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 91-90 در اهواز به اجرا در آمد. در این آزمایش سطوح مختلف تاریخ کاشت شامل دهم آذر، بیست و پنجم آذر و دهم دی ماه و ارقام مختلف جو شامل جنوب، 10سراسری و نیمروز بود. مقایسات میانگین در پایان آزمایش در سطوح 1% و 5% بهوسیله آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. بر اساس نتایج بهدست آمده اثر تاریخ کاشت بر روی صفاتی مانند تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد اقتصادی دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و ارتفاع معنیداری بود. با تأخیر در کاشت تعداد دانه در سنبله ، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع نهایی گیاه و درجه خوابیدگی کاهش و صفاتی مانند تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی دانه، شاخص برداشت افزایش یافت. اثر رقم در همه صفات بجز عملکرد بیولوژیک معنیدار بود. بیشترین تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر در رقم نیمروز حاصل شد ولی تعداد دانه در سنبله این رقم حدأقل بود. بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز در رقم جنوب مشاهده گردید. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که در بین صفات مختلف تعداد سنبله، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند. نتایج حاصل از تجزیه مؤلفه های اصلی نشان داد که سه عامل اول بیشترین مقدار واریانس را به خود اختصاص دادند و سه مؤلفه جمعاً 99/93 درصد از کل تنوع را توجیه نمودند. همچنین نتایج نشان داد که تعداد سنبله و عملکرد دانه در یک گروه قرار گرفتند. بهطور کلی و با توجه به جمیع شرایط و نتایج بهدست آمده بهترین شرایط برای حصول حدأکثر عملکرد دانه جو تاریخ کاشت دوم و بهترین رقم، رقم جنوب تشخیص داده شد و تعداد سنبله مهمترین جزء عملکرد بود.
کلید واژگان: ارقام جو، تاریخ کاشت، عملکرد دانه
فهرست مطالب
چکیده:. 1
فصل اول
1-1- مقدمه. 2
1-2- اهمیت مصرف غلات. 4
1-3- اهمیت مصرف جو. 5
1-4- ارزش غذایی جو. 7
1-5- وضعیت سطح زیر کشت و تولید جو در جهان، ایران و خوزستان 10
1-5-1- نواحی کشت جو و موقعیت آن در جهان. 10
1- 6- اهمیت تاریخ کاشت مناسب. 17
1-7- عوامل اکولوژیکی مؤثر بر رشد جو. 19
1-7-1- حرارت. 19
1-7-2- رطوبت. 20
1-7-3- نور. 20
1-7-4- خاک. 21
1- 8 - اهداف تحقیق. 22
فصل دوم
2-1- تأثیر تاریخ کاشت مطلوب. 24
2-2- تأثیر تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد و اجزاء عملکرد. 25
2-3- عملکرد و اجزاء عملکرد. 30
2-3-1- تعداد سنبله در واحد سطح. 31
2-3-2- تعداد دانه در سنبله. 33
2-3-3- وزن دانه. 35
2-4- روابط بین عملکرد و اجزاء عملکرد. 37
2-5- خوابیدگی. 38
2-6- ارتفاع بوته. 42
فصل سوم
3-1- موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقلیمی محل اجرای آزمایش. 44
3-2- مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش. 44
3-3- روش آزمایش. 45
3-3-1- طرح آزمایشی. 45
3-3-2- نقشه طرح آزمایش. 45
3-3-3- تیمارهای آزمایش. 45
3-4- مواد آزمایش. 46
3-4-1- رقم جنوب یا گلوریا. 46
3-4-2- رقم 10سراسری. 47
3-4-3- رقم نیمروز. 47
3-5- مراحل اجرای آزمایش. 48
3-6- خصوصیات مورد اندازه گیری. 49
3-6-1- عملکرد بیولوژیکی. 49
3-6-2- عملکرد دانه. 50
3-6-3- ضریب برداشت. 50
3-6-4- تعداد سنبله در واحد سطح. 50
3-6-5- تعداد دانه در سنبله. 50
3-6-6- وزن هزاردانه. 50
3-6-6- ارتفاع نهایی بوته. 51
3-6-7- میزان خوابیدگی (ورس). 51
3-6-8- محاسبات آماری. 52
3-6-8-1- تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها. 52
3-6-8-2- تجزیه همبستگی بین صفات. 52
3-6-8-3- رسم نمودارها. 52
فصل چهارم
4-1- عملکرد و اجزای عملکرد. 54
4-1-1- تعداد سنبله در مترمربع. 54
4-1-2- تعداد دانه در سنبله. 60
4-1-3- وزن هزاردانه. 63
4-1-4- عملکرد دانه. 66
4-1-5- عملکرد بیولوژیکی. 72
4-1-6- شاخص برداشت. 75
4-1-7- ارتفاع گیاه. 77
4-1-8- درجه خوابیدگی. 81
4-1-9- وزن هکتولیتر. 84
4-2- روابط بین صفات. 88
4-2-1- تعداد سنبله در مترمربع. 88
4-2-2- تعداد دانه در سنبله. 88
4-2-3- وزن هزار دانه. 89
4-2-4- عملکرد اقتصادی دانه. 90
4-2-5- عملکرد بیولوژیکی. 90
4-2-6- شاخص برداشت. 91
4-2-7- ارتفاع گیاه. 91
4-2-8- درجه خوابیدگی. 91
4-2-9- وزن هکتولیتر. 92
4-3- تجزیه مؤلفه های اصلی. 93
نتیجه گیری. 97
پیشنهادات. 98
فهرست منابع فارسی. 99
فهرست منابع انگلیسی.
فهرست جداول
جدول 1-1-ارزش غذایی برخی ترکیبات دانه جو در مقایسه آن با سایر غلات 7
جدول 1-2-مقایسه ترکیب شیمیایی و انرژی قابل متابولیسم در جو بدون پوشینه و جو معمولی................................ 10
جدول 1-3-وضعیت سطح تولید و عملکرد جو در دهه 82-1373 12
جدول 1-4-سطح زیر کشت جو در کشورهای جهان در سال 1991 14
جدول 1-5-تولید جو در جهان ........................ 14
جدول 1-6-تولید جو در کشورهای جهان در سال 1991..... 15
جدول 1-7-رتبه بندی استانهای تولید کننده جو در سالهای82-1372 16
جدول 3-1-خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک............. 43
جدول 4-1-نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی در آزمایش 55
ادامه جدول 4-1 .................................. 90
جدول 4-2-ضرایب همبستگی بین عملکرد و اجزای عملکرد و صفات مورد بررسی.................................................. 97
جدول 4-3-ریشههای مشخصه، نسبت واریانس توجیه شده توسط هر مؤلفه و نسبت تجمعی آن، ضرائب همبستگی بین سه مؤلفه اول و صفات در تیمارهای مورد مطالعه............................................ 98
فهرست نمودارها
نمودار 4-1-اثر تیمار تاریخ کاشت بر تعداد سنبله در مترمربع 57
نمودار 4-2-اثر تیمار رقم بر تعداد سنبله در مترمربع 59
نمودار 4-3-اثر تاریخ کاشت و رقم بر تعداد سنبله در مترمربع 60
نمودار 4-4-اثر تاریخ کاشت بر تعداد دانه در سنبله . 61
نمودار 4-5-اثر تیمار رقم بر تعداد دانه در سنبله... 62
نمودار 4-6-اثر تاریخ کاشت و رقم بر تعداد دانه در سنبله 63
نمودار 4-7-اثر تیمار تاریخ کاشت بر وزن هزاردانه... 65
نمودار 4-8-اثر تیمار رقم بر وزن هزار دانه......... 67
نمودار 4-9-اثر تاریخ کاشت و رقم بر وزن هزار دانه.. 68
نمودار 4-10-اثر تیمار تاریخ کاشت بر عملکرد دانه... 69
نمودار 4-11-اثر تیمار رقم بر عملکرد دانه.......... 72
نمودار 4-12-اثر تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد دانه... 73
نمودار 4-13-اثر تیمار تاریخ کاشت بر عملکرد بیولوژیکی 75
نمودار 4-14-اثر تیمار رقم بر عملکرد بیولوژیکی..... 76
نمودار 4-15-اثر تیمار تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد بیولوژیکی 77
نمودار 4-16-اثر تیمار تاریخ کاشت بر شاخص برداشت... 78
نمودار 4-17-اثر تیمار رقم بر شاخص برداشت.......... 79
نمودار 4-18-اثر تاریخ کاشت و رقم بر شاخص برداشت... 80
نمودار 4-19-اثر تاریخ کاشت بر ارتفاع گیاه......... 81
نمودار 4-20-اثر تیمار رقم بر ارتفاع گیاه.......... 82
نمودار 4-21-اثر تاریخ کاشت و رقم بر ارتفاع گیاه... 83
نمودار 4-22-اثر تیمار تاریخ کاشت بر درجه خوابیدگی. 84
نمودار 4-23-اثر تیمار رقم بر درجه خوابیدگی ...... 85
نمودار 4-24-اثر تاریخ کاشت و رقم بر درجه خوابیدگی 86
نمودار 4-25-اثر تاریخ کاشت بر وزن هکتولیتر ...... 87
نمودار 4-26-اثر تیمار رقم بر وزن هکتولیتر......... 89
نمودار 4-27-اثر تاریخ کاشت و رقم بر وزن هکتولیتر 89