تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط آب و هوایی حمیدیه
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و ارقام مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه جو آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 91-90 در اهواز به اجرا در آمد. در این آزمایش سطوح مختلف تاریخ کاشت شامل دهم آذر، بیست و پنجم آذر و دهم دی ماه و ارقام مختلف جو شامل جنوب، 10سراسری و نیمروز بود. مقایسات میانگین در پایان آزمایش در سطوح 1% و 5% بهوسیله آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. بر اساس نتایج بهدست آمده اثر تاریخ کاشت بر روی صفاتی مانند تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد اقتصادی دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و ارتفاع معنیداری بود. با تأخیر در کاشت تعداد دانه در سنبله ، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع نهایی گیاه و درجه خوابیدگی کاهش و صفاتی مانند تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، عملکرد اقتصادی دانه، شاخص برداشت افزایش یافت. اثر رقم در همه صفات بجز عملکرد بیولوژیک معنیدار بود. بیشترین تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر در رقم نیمروز حاصل شد ولی تعداد دانه در سنبله این رقم حدأقل بود. بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز در رقم جنوب مشاهده گردید. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که در بین صفات مختلف تعداد سنبله، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند. نتایج حاصل از تجزیه مؤلفه های اصلی نشان داد که سه عامل اول بیشترین مقدار واریانس را به خود اختصاص دادند و سه مؤلفه جمعاً 99/93 درصد از کل تنوع را توجیه نمودند. همچنین نتایج نشان داد که تعداد سنبله و عملکرد دانه در یک گروه قرار گرفتند. بهطور کلی و با توجه به جمیع شرایط و نتایج بهدست آمده بهترین شرایط برای حصول حدأکثر عملکرد دانه جو تاریخ کاشت دوم و بهترین رقم، رقم جنوب تشخیص داده شد و تعداد سنبله مهمترین جزء عملکرد بود.
کلید واژگان: ارقام جو، تاریخ کاشت، عملکرد دانه
فهرست مطالب
چکیده:. 1
فصل اول
1-1- مقدمه. 2
1-2- اهمیت مصرف غلات. 4
1-3- اهمیت مصرف جو. 5
1-4- ارزش غذایی جو. 7
1-5- وضعیت سطح زیر کشت و تولید جو در جهان، ایران و خوزستان 10
1-5-1- نواحی کشت جو و موقعیت آن در جهان. 10
1- 6- اهمیت تاریخ کاشت مناسب. 17
1-7- عوامل اکولوژیکی مؤثر بر رشد جو. 19
1-7-1- حرارت. 19
1-7-2- رطوبت. 20
1-7-3- نور. 20
1-7-4- خاک. 21
1- 8 - اهداف تحقیق. 22
فصل دوم
2-1- تأثیر تاریخ کاشت مطلوب. 24
2-2- تأثیر تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد و اجزاء عملکرد. 25
2-3- عملکرد و اجزاء عملکرد. 30
2-3-1- تعداد سنبله در واحد سطح. 31
2-3-2- تعداد دانه در سنبله. 33
2-3-3- وزن دانه. 35
2-4- روابط بین عملکرد و اجزاء عملکرد. 37
2-5- خوابیدگی. 38
2-6- ارتفاع بوته. 42
فصل سوم
3-1- موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقلیمی محل اجرای آزمایش. 44
3-2- مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش. 44
3-3- روش آزمایش. 45
3-3-1- طرح آزمایشی. 45
3-3-2- نقشه طرح آزمایش. 45
3-3-3- تیمارهای آزمایش. 45
3-4- مواد آزمایش. 46
3-4-1- رقم جنوب یا گلوریا. 46
3-4-2- رقم 10سراسری. 47
3-4-3- رقم نیمروز. 47
3-5- مراحل اجرای آزمایش. 48
3-6- خصوصیات مورد اندازه گیری. 49
3-6-1- عملکرد بیولوژیکی. 49
3-6-2- عملکرد دانه. 50
3-6-3- ضریب برداشت. 50
3-6-4- تعداد سنبله در واحد سطح. 50
3-6-5- تعداد دانه در سنبله. 50
3-6-6- وزن هزاردانه. 50
3-6-6- ارتفاع نهایی بوته. 51
3-6-7- میزان خوابیدگی (ورس). 51
3-6-8- محاسبات آماری. 52
3-6-8-1- تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها. 52
3-6-8-2- تجزیه همبستگی بین صفات. 52
3-6-8-3- رسم نمودارها. 52
فصل چهارم
4-1- عملکرد و اجزای عملکرد. 54
4-1-1- تعداد سنبله در مترمربع. 54
4-1-2- تعداد دانه در سنبله. 60
4-1-3- وزن هزاردانه. 63
4-1-4- عملکرد دانه. 66
4-1-5- عملکرد بیولوژیکی. 72
4-1-6- شاخص برداشت. 75
4-1-7- ارتفاع گیاه. 77
4-1-8- درجه خوابیدگی. 81
4-1-9- وزن هکتولیتر. 84
4-2- روابط بین صفات. 88
4-2-1- تعداد سنبله در مترمربع. 88
4-2-2- تعداد دانه در سنبله. 88
4-2-3- وزن هزار دانه. 89
4-2-4- عملکرد اقتصادی دانه. 90
4-2-5- عملکرد بیولوژیکی. 90
4-2-6- شاخص برداشت. 91
4-2-7- ارتفاع گیاه. 91
4-2-8- درجه خوابیدگی. 91
4-2-9- وزن هکتولیتر. 92
4-3- تجزیه مؤلفه های اصلی. 93
نتیجه گیری. 97
پیشنهادات. 98
فهرست منابع فارسی. 99
فهرست منابع انگلیسی.
فهرست جداول
جدول 1-1-ارزش غذایی برخی ترکیبات دانه جو در مقایسه آن با سایر غلات 7
جدول 1-2-مقایسه ترکیب شیمیایی و انرژی قابل متابولیسم در جو بدون پوشینه و جو معمولی................................ 10
جدول 1-3-وضعیت سطح تولید و عملکرد جو در دهه 82-1373 12
جدول 1-4-سطح زیر کشت جو در کشورهای جهان در سال 1991 14
جدول 1-5-تولید جو در جهان ........................ 14
جدول 1-6-تولید جو در کشورهای جهان در سال 1991..... 15
جدول 1-7-رتبه بندی استانهای تولید کننده جو در سالهای82-1372 16
جدول 3-1-خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک............. 43
جدول 4-1-نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی در آزمایش 55
ادامه جدول 4-1 .................................. 90
جدول 4-2-ضرایب همبستگی بین عملکرد و اجزای عملکرد و صفات مورد بررسی.................................................. 97
جدول 4-3-ریشههای مشخصه، نسبت واریانس توجیه شده توسط هر مؤلفه و نسبت تجمعی آن، ضرائب همبستگی بین سه مؤلفه اول و صفات در تیمارهای مورد مطالعه............................................ 98
فهرست نمودارها
نمودار 4-1-اثر تیمار تاریخ کاشت بر تعداد سنبله در مترمربع 57
نمودار 4-2-اثر تیمار رقم بر تعداد سنبله در مترمربع 59
نمودار 4-3-اثر تاریخ کاشت و رقم بر تعداد سنبله در مترمربع 60
نمودار 4-4-اثر تاریخ کاشت بر تعداد دانه در سنبله . 61
نمودار 4-5-اثر تیمار رقم بر تعداد دانه در سنبله... 62
نمودار 4-6-اثر تاریخ کاشت و رقم بر تعداد دانه در سنبله 63
نمودار 4-7-اثر تیمار تاریخ کاشت بر وزن هزاردانه... 65
نمودار 4-8-اثر تیمار رقم بر وزن هزار دانه......... 67
نمودار 4-9-اثر تاریخ کاشت و رقم بر وزن هزار دانه.. 68
نمودار 4-10-اثر تیمار تاریخ کاشت بر عملکرد دانه... 69
نمودار 4-11-اثر تیمار رقم بر عملکرد دانه.......... 72
نمودار 4-12-اثر تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد دانه... 73
نمودار 4-13-اثر تیمار تاریخ کاشت بر عملکرد بیولوژیکی 75
نمودار 4-14-اثر تیمار رقم بر عملکرد بیولوژیکی..... 76
نمودار 4-15-اثر تیمار تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد بیولوژیکی 77
نمودار 4-16-اثر تیمار تاریخ کاشت بر شاخص برداشت... 78
نمودار 4-17-اثر تیمار رقم بر شاخص برداشت.......... 79
نمودار 4-18-اثر تاریخ کاشت و رقم بر شاخص برداشت... 80
نمودار 4-19-اثر تاریخ کاشت بر ارتفاع گیاه......... 81
نمودار 4-20-اثر تیمار رقم بر ارتفاع گیاه.......... 82
نمودار 4-21-اثر تاریخ کاشت و رقم بر ارتفاع گیاه... 83
نمودار 4-22-اثر تیمار تاریخ کاشت بر درجه خوابیدگی. 84
نمودار 4-23-اثر تیمار رقم بر درجه خوابیدگی ...... 85
نمودار 4-24-اثر تاریخ کاشت و رقم بر درجه خوابیدگی 86
نمودار 4-25-اثر تاریخ کاشت بر وزن هکتولیتر ...... 87
نمودار 4-26-اثر تیمار رقم بر وزن هکتولیتر......... 89
نمودار 4-27-اثر تاریخ کاشت و رقم بر وزن هکتولیتر 89
تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام کلزا
به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام مختلف کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1388 در مرکز خدمات جهاد کشاورزی مشگین غربی انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار تاریخ کاشت به فاصله زمانی 15 روز (10 فروردین،25 فروردین، 9 اردیبهشت و 24 اردیبهشت) و سه رقم کلزای بهاره (ساری گول، هایولا401 و RDF003) بودند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که مراحل رشدی 50 درصد سبز شدن، سبز کامل، ساقه دهی، شاخه دهی، شروع گل دهی،50 درصد گل دهی، 50 درصد غلاف دهی، طول دوره گل دهی، طول دوره زایشی و کل دوره رشد و صفات تعداد ساقه اصلی، تعداد شاخه اولیه، تعداد خورجین در ساقه، تعداد خورجین در شاخه، ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف از خاک، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، طول خورجین، قطر خورجین، درصد دانه های پوک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت ،عملکرد کاه و کلش، درصد روغن و عملکرد روغن تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار داشتند. مراحل 50 درصد سبز شدن، سبز کامل، ساقه دهی، شاخه دهی، شروع گل دهی، 50 درصد گل دهی، 50 درصد غلاف دهی، طول دوره زایشی و کل دوره رشد و صفات ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف از خاک، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، طول خورجین، درصد دانه های پوک، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و کلش، درصد روغن و عملکرد روغن تحت تاثیر رقم قرار داشتند و مراحل 50 درصد سبز شدن، ساقه دهی، شاخه دهی، 50 درصد گل دهی، 50 درصد غلاف دهی و طول دوره گل دهی و صفات تعداد ساقه اصلی، ارتفاع بوته، فاصله اولین غلاف از خاک، تعداد دانه در خورجین، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن تحت تاثیر اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم قرار داشتند. نتایج حاصله نشان داد که بهترین عملکرد اقتصادی از تاریخ کاشت اول (10 فروردین) به دست آمده و بیشترین عملکرد روغن نیز از تاریخ کاشت 10 فروردین و از رقم هایولا401 بدست آمد. رقم هایولا 401 هم از نظر عملکرد و هم از نظر زودرس بودن برای منطقه مورد آزمایش مناسب تر می باشد. رقم هایولا401 ازTDM ، CGR و RGR بالاتری نسبت به دو رقم دیگر برخوردار بوده و مقدار TDM و CGR در تاریخ کاشت اول (10 فروردین) بیشتر از سایر تاریخ های کاشت بوده و در دیگر تاریخ های کاشت به ترتیب تاریخ کاشت کم شده اند.
کلید واژه ها: تاریخ کاشت، رقم، کلزا، عملکرد، اجزای عملکرد
فهرست مطالب :
عنوان .......................................... صفحه
فصل اول: مقدمه و مروی بر پژوهشهای گذشته 1
1-1- مقدمه 2
1-2- مشخصات گیاه شناسی 3
1-3- ارزش غذایی و مواد تشکیل دهنده کلزا 6
1-4- آب و هوای مناسب برای کشت کلزا و سازگاری آن 6
1-5- تاثیر تاریخ کاشت و رقم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد و مراحل فنولوژیک در کلزا 8
1-6- اثر تاریخ کاشت و رقم بر روی صفات فیزیولوژیک در کلزا 15
فصل دوم: مواد و روش ها 20
2-1- موقعیت جغرافیایی محل مورد آزمایش 21
2-2- خصوصیات خاک شناسی محل اجرای آزمایش 21
2-3- رقم 22
2-4- طرح آزمایشی 22
2-5- عملیات زراعی 23
2-6- برداشت 23
2-7- اندازه گیری صفات 24
2-7-1- آنالیز رشد 24
2-7-2- عملکرد و اجزای عملکرد و برخی از صفات مورفولوژیک: 24
2-7-3- صفات فنولوژیک : 25
2-7-4- درصد روغن 26
2-7-5- عملکرد روغن 27
2-8- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها 27
فصل سوم: نتایج و بحث 28
3-1- صفات کمی کلزا.. 29
3-1-1- صفات فنولوژیکی کلزا 29
3-1-2- خصوصیات مرفولوژیکی 44
3-1-3- عملکرد و اجزای عملکرد 52
3-1-4- صفات زراعی مرتبط با افزایش عملکرد 59
3-2- صفات کیفی کلزا 66
3-2-1- درصد روغن 66
3-2-2- عملکرد روغن 67
3-3- آنالیز رشد 70
3-3-1- تجمع ماه خشک (TDM) 70
3-3-2- سرعت رشد محصول (CGR) 73
3-3-3- سرعت رشد نسبی (RGR) 76
3-4- نتیجه گیری 80
3-5- پیشنهادات 81
فهرست منابع 82
فهرست جداول
جدول 2-1- مشخصات خاک شناسی محل مورد آزمایش.............. 21
جدول 3-1- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف بر مراحل مختلف فنولوژیک کلزا ................................... 35
جدول 3-2- جدول مقایسات میانگین صفات فنولوژیک در تاریخ های مختلف کاشت در ارقام کلزا ............................................. 35
جدول 3-3- ادامه جدول تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف بر مراحل مختلف فنولوژیک کلزا .................... 42
جدول 3-4- ادامه جدول تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا ............................................ 42
جدول 3-5- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا بر خصوصیات مرفولوژیکی...................................... 50
جدول 3-6- مقایسات میانگین خصوصیات مرفولوژیک............. 50
جدول 3-7- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا بر عملکرد و اجزای عملکرد .................................. 57
جدول 3-8- مقایسات میانگین عملکرد و اجزای عملکرد......... 58
جدول 3-9- تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا بر صفات زراعی مرتبط در افزایش عملکرد....................... 64
جدول 3-10- مقایسات میانگین صفات مرتبط با عملکرد دانه.... 65
جدول 3-11 – جدول تجزیه واریانس تاثیر تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف بر درصد و عملکرد روغن کلزا ............................. 68
جدول 3-12 – جدول مقایسات میانگین درصد و عملکرد روغن در تاریخ های مختلف کاشت در ارقام مختلف کلزا ............................... 69
جدول 3-13- معادله های رگرسیونی برازش شده بین شاخص های مورد مطالعه و تیمارهای آزمایشی........................................ 79
فهرست اشکال
شکل 3-1- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا 50 درصد سبز شدن ................................................ 36
شکل 3-2- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا شروع ساقه دهی..................................................... 36
شکل 3-3- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا شاخه دهی 37
شکل 3-4- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا 50 درصد گلدهی................................................... 43
شکل 3-5- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت روز تا 50 درصد غلاف دهی..................................................... 43
شکل 3-6- اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت طول دوره گلدهی 44
شکل 3-7- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت تعداد ساقه اصلی 51
شکل 3-8- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت ارتفاع بوته 51
شکل 3-9 – نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت فاصله اولین غلاف از خاک.................................................. 52
شکل 3-10- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت تعداد دانه در خورجین.................................................. 58
شکل 3-11- نمودار اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت عملکرد دانه 59
شکل 3-12 – اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی عملکرد بیولوژیک در کلزا 65
شکل 3-13 – اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی عملکردروغن در کلزا 69
شکل 3-14- روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت اول..................................................... 71
شکل 3-15- نمودار روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت دوم.......................................... 72
شکل 3-16- نمودار روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت سوم.......................................... 72
شکل 3-17- نمودار روند تغییرات تجمع ماده خشک کل در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت
چهارم ........... 73
شکل 3-18- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ
کاشت چهارم ............................................. 74
شکل 3-19- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت دوم ......................................... 74
شکل 3-20- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت سوم ......................................... 74
شکل 3-21- نمودار روند تغییرات سرعت رشد محصول در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت چهارم ....................................... 74
شکل 3-22- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت اول .............................................. 76
شکل 3-23- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت دوم ............................................... 76
شکل 3-24- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت سوم................................................ 77
شکل 3-25- نمودار روند تغییرات سرعت رشد نسبی در ارقام مورد مطالعه در تاریخ کاشت چهارم ............................................. 78
بررسی اثرات تنش خشکی بر آناتومی ریشک و ارتباط آن با عملکرد در ارقام مختلف گندم ((Triticum aestivum L و جو ( Hordeum vulgare)
به منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی آخر فصل بر خصوصیات مختلف ریشک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف گندم و جو ، دو آزمایش در سال زراعی 93-1392در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. هرآزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید.تیمارهای آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و اعمال تنش خشکی همزمان با سنبلهدهی (تنش) در کرتهای اصلی و تعداد گندم شامل الوند، ارگ، بک کراس، چمران، امید، پیشتاز، روشن، S78،شیراز و یاواروس و ارقام جو شامل: یوسف، نصرت، بهمن،نیمروز، افضل، فجر30، لاین UH12، لاین4، D10 در کرتهای فرعی قرار گرفتند.جهت اندازهگیری صفات (تعداد روزنه ، تعداد ردیف روزنه ، تعداد کرک ، طول سلول اپیدرمی ، مساحت سلول اپیدرمی، طول سلول بالیفورمی ، مساحت سلول بالیفورمی ) از هر کرت یک سنبله به صورت تصادفی برداشت شده و از هر سنبله یک ریشک، بهصورت تصادفی انتخاب و اندازه گیری ها انجام شد. در پایان فصل رشد عملکرد و اجزای عملکرد شامل تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن سنبله در بوته ، وزن دانه در بوته مورد اندازه گیری قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آزمایش نشان داد واکنش ارقام نسبت به اعمال تنش از نظر خصوصیات آناتومیکی متفاوت بود که بیانگر پتانسیل متفاوت آنها از نظر تحمل به تنش خشکی بود.اثر متقابل معنی داری برای تعداد سنبله در بوته مشاهده شد و اثر تنش بر تعداد دانه در بوته، وزن سنبله در بوته، وزن دانه در بوته معنی دار بود . این پاسخ نسبت به تنش آخر فصل در بین تمام ارقام یکسان بود. بنابراین از این مرحله (سنبله دهی) می توان به عنوان مرحله ای حساس نسبت به تنش خشکی نام برد.
کلمات کلیدی: جو، رقم، ریشک، قطع آبیاری، گندم.
فهرست:
فصل اول : مقدمه و کلیات
1-1- تاریخچه غلات... 2
1-2- اهمیت غلات در تغذیه انسان.. 3
1-3- اهمیت اقتصادی.. 4
1-4-گندم. 4
1-5- مشخصات گیاه شناسی.. 5
1-5-1- ریشه. 5
1-5-2- ساقه. 5
1-5-3- برگ.... 6
1-5-4- گل آذین.. 6
1-6- جو. 7
1-6-1- ریشه جو. 7
1-6-2- ساقه جو. 6
1-6-3- برگ جو. 7
1-6-4- گل آذین جو. 7
1-7- ریشک.... 7
1-8- گلوم. 9
1-9- آب و اهمیت آن.. 9
1-10- نقش آب در گیاهان.. 9
1-11- تنش خشکی.. 10
1-12- آناتومی.. 10
1-13- اپیدرم. 11
فصل دوم: مروری بر پژوهش های انجام شده
2-1- اثرات تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک و آناتومیک.... 14
2-1-1- اثر تنش خشکی بر روزنه ها. 14
2-1-2- اثر تنش خشکی بر فتوسنتز. 15
2-1-3- اثر تنش خشکی بر خصوصیات آناتومیکی.. 15
2-1-4- اثر تنش خشکی بر عملکرد گیاهان زراعی.. 16
2-1-5- اثر تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیکی.. 18
فصل سوم: مواد و روش ها
3-1- مشخصات موقعیت جغرافیایی و زمان اجرای آزمایش.... 21
3-2- خاک محل آزمایش.... 21
3-3- طرح مورد آزمایش.... 21
3-4- مدل طرح آزمایشی.. 21
3-5- آماده سازی بذور. 21
3-6- عملیات تهیه زمین ، کاشت... 22
3-7- عملیات داشت و برداشت... 22
3-8- اندازه گیری صفات آناتومیک گندم و جو. 23
3-9- اندازه گیری مساحت سلول های اپیدرمی و بالیفورمی.. 23
3-10- اندازه گیری عملکرد و اجزای عملکرد. 23
فصل چهارم: نتایج و بحث
4-1- صفات آناتومیکی گندم. 31
4-1-1- تعداد روزنه. 31
4-1-2- تعداد ردیف روزنه. 32
4-1-3- تعداد کرک.... 33
4-1-4- طول سلول اپیدرمی.. 38
4-1-5- مساحت سلولهای اپیدرمی.. 38
4-1-6- طول سلول بالیفورمی.. 46
4-1-7- مساحت سلول بالیفورمی.. 47
4-2- عملکرد و اجزای عملکرد گندم. 53
4-2-1- تعداد سنبله در بوته. 53
4-2-2- تعداد دانه در بوته. 54
4-2-3- وزن سنبله در بوته. 56
4-2-4- عملکرد دانه در بوته. 57
4-3- صفات آناتومیکی جو. 72
4-3-1- تعداد روزنه. 72
4-3-2- تعداد ردیف روزنه. 72
4-3-3- تعداد کرک.... 73
4-3-4- طول سلول اپیدرمی.. 78
4-3-5- مساحت سلول اپیدرمی.. 78
4-3-6- طول سلول بالیفورمی.. 79
4-3-7- مساحت سلول بالیفورمی.. 79
4-4- عملکرد و اجزای عملکرد جو. 81
4-4-1- تعداد سنبله در بوته. 81
4-4-2- تعداد دانه در بوته. 81
4-4-3- وزن سنبله در بوته. 83
4-4-4- عملکرد دانه در بوته. 85
پیشنهادات... 95
فصل پنجم: منابع
منابع.. 95
بررسی اثرات تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد بر صفات زراعی و شاخصهای رشد ارقام بهاره کلزا
این محصول در قالب فایل word و در 169 صفحه تهیه و تنظیم شده است.
توجه :
شما می توانید با خرید این محصول فایل " قلق های پایان نامه نویسی (از عنوان تا دفاع)" را به عنوان هدیه دریافت نمایید.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه.......................................................................................................................... 3
1-1- تاریخچه............................................................................................................. 7
1-2- کلیاتی دربارة کلزا............................................................................................... 8
1-3- اهمیت وجایگاه کلزا در ایران............................................................................... 10
1-4- سطح زیرکشت، تولید وعملکرد کلزا در جهان و ایران............................................ 12
1-5- ترکیب شیمیایی دانه کلزا...................................................................................... 14
1-6- خصوصیات گیاه شناسی....................................................................................... 16
1-6-1- ریشه.......................................................................................................... 16
1-6-2- ساقه........................................................................................................... 17
1-6-3- برگ........................................................................................................... 18
1-6-4- گل............................................................................................................. 18
1-6-5- میوه............................................................................................................ 18
1-6-6- دانه کلزا..................................................................................................... 19
1-7- مراحل فنولوژی................................................................................................... 19
1-8- اکولوژی کلزا...................................................................................................... 19
1-9- کاشت ............................................................................................................... 22
1-9-1- آماده سازی زمین......................................................................................... 22
1-9-2- تاریخ کاشت............................................................................................... 22
1-9-3- میزان بذر وتراکم بوته.................................................................................. 23
1-9-4- عمق و ابعاد کاشت...................................................................................... 23
1-9-5- روش کاشت............................................................................................... 23
1-10- داشت.............................................................................................................. 24
1-10-1- نیازهای غذایی.......................................................................................... 24
1-10-2- علفهای هرز........................................................................................... 24
1-10-3- آفات و بیماریها...................................................................................... 25
1-11- برداشت........................................................................................................... 26
1-11-1- خرمن کوبی.............................................................................................. 26
1-12- انبار کردن......................................................................................................... 27
فصل دوم : بررسی منابع.............................................................................................. 28
2-1- تنش.................................................................................................................. 29
2-2- تنش خشکی یا تنش آبی..................................................................................... 29
2-3- مکانیزمهای مقاومت به خشکی............................................................................. 30
2-4- تنظیم اسمزی...................................................................................................... 33
2-5- تأثیر تنش خشکی بر رشد برگ............................................................................ 34
2-6- تأثیر تنش خشکی بر رشد ساقه و برگ................................................................. 35
2-7- عکس العمل کلزا در برابر تنش خشکی ورژیمهای رطوبتی..................................... 36
2-8- تأثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه......................................................................... 39
2-9- تأثیر تنش خشکی بر اجزای عملکرد..................................................................... 41
2-9-1- تعداد خورجین در گیاه بوته.......................................................................... 41
2-9-2- تعداد دانه در خورجین................................................................................. 42
2-9-3- وزن هزار دانه............................................................................................. 43
2-9-4- شاخص برداشت......................................................................................... 44
2-10- تأثیر تنش خشکی بر صفات کیفی...................................................................... 45
2-10-1- درصد روغن دانه...................................................................................... 45
2-11- تجزیه و تحلیل رشد.......................................................................................... 46
2-11-1- تجمع ماده خشک..................................................................................... 48
2-11-2- شاخص سطح برگ................................................................................... 49
فصل سوم : مواد و روش ها........................................................................................ 51
3-1- مشخصات محل اجرای آزمایش........................................................................... 52
3-2- مشخصات آزمایش.............................................................................................. 52
3-2-1- معرفی تیمارها............................................................................................. 52
3-2-2- طرح آزمایشی............................................................................................. 53
3-2-3- تجزیه آماری............................................................................................... 54
3-3- عملیات زراعی.................................................................................................... 54
3-3-1- آماده سازی زمین......................................................................................... 54
3-3-2- کاشت........................................................................................................ 54
3-3-3- داشت........................................................................................................ 55
3-3-4- برداشت...................................................................................................... 55
3-4- برآورد شاخص های رشد.................................................................................... 55
3-4-1- نمونه برداری............................................................................................... 56
3-4-2- تعیین سطح برگ......................................................................................... 56
3-4-3- تعیین وزن خشک برگ و وزن خشک کل..................................................... 56
3-5- اندازه گیری صفات کمی...................................................................................... 56
3-6- اندازه گیری صفات کیفی مورد مطالعه................................................................... 58
3-6-1- تعیین درصد روغن دانه............................................................................... 58
3-7- تعیین مراحل فنولوژیکی...................................................................................... 59
فصل چهارم : نتایج و بحث......................................................................................... 60
4-1- تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای مورفولوژیکی، ساختاری و زراعی........................... 61
4-1-1- ارتفاع بوته.................................................................................................. 61
4-1-2- تعداد شاخه فرعی در بوته............................................................................ 64
4-1-3- قطر ساقه.................................................................................................... 67
4-1-4- طول خورجین ساقه اصلی............................................................................ 70
4-1-5- طول خورجین شاخه فرعی........................................................................... 73
4-1-6- طول خورجین بوته...................................................................................... 76
4-1-7- تعداد خورجین در ساقه اصلی...................................................................... 79
4-1-8- تعداد خورجین در شاخه فرعی..................................................................... 83
4-1-9- تعداد خورجین در بوته................................................................................ 87
4-1-10- تعداد دانه در خورجین ساقه فرعی.............................................................. 91
4-1-11- تعداد دانه در خورجین شاخه فرعی............................................................ 94
4-1-12- تعداد دانه در خورجین............................................................................... 98
4-1-13- وزن هزار دانه........................................................................................... 102
4-1-14- عملکرد دانه.............................................................................................. 105
4-1-15- عملکرد بیولوژیک..................................................................................... 109
4-1-16- شاخص برداشت....................................................................................... 113
4-2- تأثیر تنش خشکی بر روی صفات کیفی................................................................ 116
4-2-1- درصد روغن دانه........................................................................................ 116
4-2-2- عملکرد روغن دانه...................................................................................... 120
4-3- تأثیر تنش خشکی بر روی شاخصهای رشد......................................................... 124
4-3-1- وزن خشک کل گیاه.................................................................................... 124
4-3-1-1- روندتغییرات وزن خشک کل گیاه درشرایط آبیاری معمول وتنش کم آبی................. 124
4-3-1-2- روند تغییرات وزن خشک کل ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول.......... 125
4-3-1-3- روند تغییرات وزن خشک کل ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی............. 126
4-3-2- وزن خشک برگ......................................................................................... 128
4-3-2-1- روند تغییرات وزن خشک برگ در شرایط آبیاری معمول و تنش کم آبی.. 128
4-3-2-2- روند تغییرات وزن خشک برگ ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول........ 129
4-3-2-3- روند تغییرات وزن خشک برگ ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی.......... 130
4-3-3- شاخص سطح برگ..................................................................................... 131
4-3-3-1-روندتغییرات شاخص سطح برگ ارقام کلزادرشرایط آبیاری معمول وتنش کم آبی..... 131
4-3-3-2-روندتغییرات شاخص سطح برگ ارقام برتر در شرایط آبیاری معمول....... 132
4-3-3-3- روند تغییرات شاخص سطح برگ ارقام برتر در شرایط تنش کم آبی....... 133
4-4- همبستگی ساده صفات مورد مطالعه....................................................................... 134
4-5- نتیجه گیری کلی.................................................................................................. 138
4-6- پیشنهادات.......................................................................................................... 139
فهرست منابع.............................................................................................................. 140
گزارش کارآموزی بررسی ارقام مختلف پنبه + هدیه
این محصول در قالب فایل word و در 63 صفحه تهیه و تنظیم شده است.
توجه :
شما می توانید با خرید این محصول فایل " قلق های پایان نامه نویسی (از عنوان تا دفاع)" را به عنوان هدیه دریافت نمایید.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول............................................................................................................... 1
زراعت پنبه............................................................................................................ 1
تاریخچه و کلیات................................................................................................... 2
اهمیت اقتصادی پنبه.............................................................................................. 4
خصوصیات گیاهی................................................................................................ 5
ترکیبات پنبه .......................................................................................................... 7
تناوب زراعی ........................................................................................................ 11
مواد غذایی مورد نیاز پنبه..................................................................................... 11
طریقة مصرف کود در زراعت پنبه....................................................................... 12
زمان کاشت پنبه.................................................................................................... 14
روشهای مختلف کاشت پنبه.................................................................................. 15
آبیاری.................................................................................................................... 17
کنترل علفهای هرز ............................................................................................... 20
آفات و بیماریها...................................................................................................... 20
برداشت................................................................................................................. 23
میزان عملکرد پنبه................................................................................................. 24
فصل دوم............................................................................................................... 27
گونه ها و ارقام..................................................................................................... 27
فصل سوم............................................................................................................. 31
معرفی ارقام مختلف پنبه....................................................................................... 31
معرفی رقم ورامین................................................................................................ 32
معرفی رقم ساحل ................................................................................................ 35
معرفی رقم اولتان.................................................................................................. 38
معرفی رقم دلتاپاین 16.......................................................................................... 41
معرفی دکتر عمومی ............................................................................................. 44
معرفی رقم مهر..................................................................................................... 47
معرفی رقم بختگان................................................................................................ 50
معرفی رقم بلغار 433............................................................................................ 52
معرفی رقم آریا..................................................................................................... 52
معرفی رقم آکالا.................................................................................................... 53
معرفی رقم استون ویل 2 بی................................................................................. 53
معرفی رقم امپایر.................................................................................................. 53
معرفی رقم پی مستر ............................................................................................ 54
معرفی فیلستانی..................................................................................................... 54
معرفی رقم کوکر 100........................................................................................... 54
معرفی رقم کوکر 100 ویلت.................................................................................. 55
معرفی رقم گیزا..................................................................................................... 55
معرفی رقم لاکت.................................................................................................... 56
معرقی لایتینگ اکسپرس........................................................................................ 56
معرفی رقم 108 اف............................................................................................... 56
فهرست منابع ....................................................................................................... 57
بررسی پایداری عملکرد ارقام مختلف گندم تحت شرایط متغیر رطوبتی
سپاسگزاری
حمد و سپاس خدای را که در سایه عنایت بی انتهایش ، توفیق آموختن را میسر ساخت تا به اقتضای وسع و توانم قطره ای نا چیز از دریای بی کران دانش و ره توشه ای از معلومات گسترده اساتید گرانقدر برگیریم.
اکنون خود را ملزم میدانیم بدین وسیله از زحمات و محبت های کلیه اساتید و سرورانی که در طول تحصیل به بنده عنایت داشته با کمال احترام و خضوع قدردانی و سپاسگذاری نماییم.و در این میان از جناب دکتر حمید مدنی در مقام استاد راهنما که با گشاده رویی و حوصله چه در طول دوره تحصیلی و چه در باب راهنمایی پایان نامه بنده را مورد افتخار شاگردی خود پذیرفتند بدین خاطر یک عمر بر خود می بالم کمال تشکر و امتنان را دارم. همچنین از جناب دکتر عباس ملکی و مهدی پورسیانبدی به خاطر مشاوره و راهنمایی های دلسوزانه و با محبت های بی دریغ در خصوص اجرای طرح مورد نظر پایان نامه تشکر فراوان دارم. در پایان از کلیه اساتید گرانقدر و مدیریت محترم گروه زراعت و کلیه پرسنل دانشکده کشاورزی و همچنین دوستان دوران تحصیلم همواره به نیکی یاد کرده و همکاری و همدلی و زحمات ایشان را تا ابد ارج می گذارم.
مقدمه
رشد و نمو گیاهان زراعتی و تولید آنها دائماً تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف است. در این میان تنش های محیطی مهمترین عامل کاهنده تولید در محصولات کشاورزی هستند. در صورتی که عوامل تنش زا نباشد قاعدتاً عملکرد واقعی گیاهان بایستی با عملکرد بالقوه برابر باشد در صورتی که میزان عملکرد عملی گیاهان زراعتی در شرایط مزرعه بین 10 تا 20 درصد کمتر از عملکرد مورد انتظار آنهاست (17.24) . در برخی از نقاط زمین بنا به موقعیت خاص جغرافیایی ، عوامل تنش زا در تولید محصولات زراعی ، تاثیر منفی بیشتری دارند و انجام امورات کشاورزی در اینگونه مناطق با هزینه بیشتر و بازده کمتری صورت می گیرد. کشور ما نیز از جمله مناطق است و در غالب مناطق آن عوامل تنش زا بویژه خشکی و شوری از جمله عوامل اصلی محدود کننده عملکرد بوده و حتی در مواردی باعث عدم امکان ادامه کشاورزی در این مناطق می باشند(34.9) معمولاً خشکی یک عامل کاهنده عملکرد است و این میزان کاهش به شدت تنش خشکی ، مرحله نموی گیاه و مدت تنش بستگی کامل دارد(24.16) رشد و نمو گیاهان زراعتی و تولید آنها دائماً تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف است. در این میان تنش های محیطی مهمترین عامل کاهنده تولید در محصولات کشاورزی هستند. در صورتی که عوامل تنش زا نباشد قاعدتاً عملکرد واقعی گیاهان بایستی با عملکرد بالقوه برابر باشد در صورتی که میزان عملکرد عملی گیاهان زراعتی در شرایط مزرعه بین 10 تا 20 درصد کمتر از عملکرد مورد انتظار آنهاست (17.24) . در برخی از نقاط زمین بنا به موقعیت خاص جغرافیایی ، عوامل تنش زا در تولید محصولات زراعی ، تاثیر منفی بیشتری دارند و انجام امورات کشاورزی در اینگونه مناطق با هزینه بیشتر و بازده کمتری صورت می گیرد. کشور ما نیز از جمله مناطق است و در غالب مناطق آن عوامل تنش زا بویژه خشکی و شوری از جمله عوامل اصلی محدود کننده عملکرد بوده و حتی در مواردی باعث عدم امکان ادامه کشاورزی در این مناطق می باشند(34.9) معمولاً خشکی یک عامل کاهنده عملکرد است و این میزان کاهش به شدت تنش خشکی ، مرحله نموی گیاه و مدت تنش بستگی کامل دارد(24.16) خسارت وارده به گیاهان زراعتی در اثر تنش های محیطی گسترده بوده و همین موضوع منجر به انجام مطالعات و بررسی های فراوان در این رابطه شده است . پر واضح است که میزان تولید در گیاهانی که تحت شرایط تنش رطوبتی رشد می کنند کمتر از میزان عملکرد آنها در شرایط رطوبتی مطلوب خواهد بود(4)
اقتصاد آبیاری و ارتباط آن با تولید محصول از اهمیت زیادی بر خوردار است و انتخاب و اصلاح برای مقاومت به خشکی و کارایی بیشتر و کارایی بیشتر مصرف آب و گزینش ارقام مقاوم به خشکی در کاهش هزینه هیا آبیاری و افزایش سطح قابل کشت در مناطق خشک و نیمه خشک نیز اهمیت زیادی در این خصوص دارد(23.20)
یافتن ژنوتیپ هایی با سازگاری ویژه که در مراحل گلدهی و دانه بستی آنها با دوره های مطلوب آب و هوایی انطباق داشته و از مقاومت فیزیولوژیکی و ژنتیکی لازم در برابر کاهش عملکرد ناشی از تنش برخوردار باشند. می تواند موجب افزایش و پایداری عملکرد گردد. برای مقابله با تنش خشکی لازم است که ارقام پر محصول و مقاوم به خشکی شناسایی و انتخاب شوند(15.5.1)
پایین بودن میزان ترولات سالیانه و پراکنش نامناسب و نوسانات زیاد آن در سال ها و ماه ها و حتی روزهای مختلف و اینکه بیش از 75% ترولات کشور در مناطق شمال ، غرب و خوزستان که مجموعاً 25% از مساحت کشور را شامل می شود سبب شده که سایر نقاط کشور با کمبود شدید آب مواجه باشد به همین علت از مجموع 51 میلیون هکتار اراضی متعدد کشاورزی کشور حدود 18 میلیون هکتار بصورت آبی و دیم مورد استفاده قرار می گیرد(34.23)
در شرایط فعلی با بهبود راندمان آبیاری از 30 به 50 درصد سالانه 5/12 میلیارد متر مکعب آب در کشور صرفه جویی می گردد. که در این صورت امکان تامین آب برای یک میلیون هکتار دیگر فراهم می آید. امروزه بخش کشاورزی بیشترین میزان آب مصرفی را بخود اختصاص داده است. از اینرو نه تنها تامین آب مورد نیاز اهمیت دارد بلکه بایستی استفاده بهینه آب در کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. تحقیقات نشان داده است که با به کارگری روش های نوین آبیاری و زراعتی و استفاده از ارقام مقاوم و ارقام نیمه پا کوتاه می توان کارایی مصرف آب را در بخش های کشاورزی افزایش داد(82.23)
عقیده بر این است که برای بازدهی بیشتر باید صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی را که در شرایط کم آبی در افزایش عملکرد موثرند را مورد بررسی قرار داده و آنها را علاوه بر عملکرد دانه بعنوان معیار انتخاب ژنوتیپ های مقاوم در نظر گرفت . از این رو ارزیابی ژنوتیپ های بر اساس عملکرد آنها در دو محیط تنش و بدون تنش می بایست مورد توجه و ارزیابی قرار گیرد(72.15.7).
از آنجائی که گندم مهمترین محصول زراعتی دنیا است و در مناطق خشک بخش قابل توجهی از اراضی تحت کشت گندم و بصورت دیم است و در این مناطق میزان بارندگی کم و توزیع آن نیز کم است.
از اینرو تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده تولید گندم است. به همین دلیل انجام مطالعات برای شناسایی و گزینش ارقام مقاوم و پر محصول و استفاده از آنها در برنامه های اصلاحی ضروری است(19.18).
برطرف کردن عوامل محدود کننده تولید در گیاهان زراعتی بخصوص گندم در تامین مواد غذایی بشر بسیار با اهمیت است چرا که این محصول حدود 22 درصد کل سطح زیر کشت گیاهان زراعتی به خود اختصاص داده است (34.12)
اصلاح برای بهبود عملکرد دانه در گندم در شرایط محیطی خشک می تواند به روش های مختلف صورت گیرد. روش های معمولی که عملکرد دانه را به تنهایی مورد توجه قرار می دهند ممکن است تا حدودی موفق باشند(15.2)
شرایط ایده آل برای رشد گندم آب و هوای خشک در دوره رویشی ، آب و هوای معتدل در دوره تشکیل و پر شدن دانه ها و آب و هوای گرم و خشک در زمان برداشت محصول است . گندم مقاومت چندانی نسبت به خشکی ندارد و نمی تواند مدت زیادی خشکی و کم آبی را تحمل نماید. اما می تواند خود را به شرایط خشک تا حدی تطبیق داده و با تشکیل سلولها و برگها و روزنه های کوچکتر ، سطح فوق را کاهش داده و از اثرات سوء که آبی تا حدی محفوظ بماند(34.18.6)
خشکسالی و تنش ناشی از آن رایج ترین نوع تنش محیطی است که تولید محصولات کشاورزی را در جهان با محدودیت مواجه کرده است (16) قسمت عمده اراضی قابل کشت ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است. در این مناطق علاوه بر اینکه میزان بارش کم است از سالی به سال دیگر هم متغیر است بنابراین پیش بینی آن هم مشکل است در این شرایط عملکرد دانه نیز در سال های دیگر هم متغیر است بنابراین پیش بینی آن هم مشکل است در این شرایط عملکرد دانه در سال های متوالی نوسان نشان می دهد (23.19) در مراحلی که تنش رطوبتی در مرحله پر شدن دانه رخ می دهد احتمال جبران آن خیلی کم است. چون گیاه در مراحل بعدی با افزایش دما و کاهش رطوبت روبرو می شود. در این موقع بروز تنش خشکی خسارت زیادی به بار می آورد. اعتقاد بر این است که عملکرد دانه در شرایطی که دوره رشد رویش نسبتاً طولانی بوده و مرحله زایشی با خشکی مواجه می گردد با میزان عملکرد بیولوژیکی مرتبط باشد(37.16)
معمولاً سه حالت برای بارندگی در نظر گرفته می شود. در حالت اول که به روند مدیترانه ای موسوم است و بیشتر در مورد کشور ما صادق است قسمت عمده بارندگی در زمستان صورت می گردد . زمانی که زراعت هنوز زمین را کاملاً نپوشانده است. در این مناطق آیش موثر واقع می شود و زراعت پاییزه محصولاتی مانند غلات در این شرایط از زمان گل دهی تا رسیدن با خشکی مواجه می شود. در این گونه مناطق همراه با کاهش میزان ، زندگی در اواخر دوره رشد گندم ، گرمای هوا به طول محسوسی افزایش یافته و کاهش عملکرد به دلیل تاثیر توامان خشکی و گرما است. بنابراین سختی شرایط محیطی فقط به دلیل خشکی محیط نبوده بلکه شامل گرمای هوا نیز می شود(40.9)
در روند دوم بارندگی در تابستان انجام گرفته و موفقیت در زراعت پاییزه بستگی به مقدار آبی دارد که در طول تابستان گذشته و به وسیله آیش در زمین زراعتی ذخیره شده است. در روند سوم بارندگی در هر فصلی از سال امکان پذیر است. در این روند پیش بینی بارندگی ها مشکل تر از دو روند قبای بوده و تأثیر گذاری آیش بستگی به انجام بارش یا عدم انجام آن دارد (9)در مناطق خشک و نیمه خشک گیاه در طول رشد با دوره های کوتاه کم آبی مواجه می شود و برای اینکه عملکرد قابل قبولی داشته باشد باید بتواند دوره های سخت ر تحمل کند. اگر گیاه در این شرایط بتواند سبز بماند و عمل انتقال مواد غذایی به دانه را انجام دهد عملکرد دانه کاهش نخواهد یافت. بنابراین باید سعی بر این باشد که چگونگی بقای گیاه را در شرایط کم آبی شناخته و صفاتی را که روی این مهم اثر می گذارند شناسایی و بررسی شوند (19.6) اگر چه شناخت مکانیزم های فیزیولوژیک مقاومت در مقابل تنش خشکی ما را در شناخت گیاهان مقاوم یاری می نماید ولی مقاومت بیشتر ضرورتاً به مفهوم تولید بالاتر نیست. یک راه حل اساسی برای برطرف کردن یا کاهش اثرات تنش ها شناخت ژنوتیپ های ویژه است که دارای مجموعه ای از صفات مطلوب و با قابلیت توارث زیاد باشند(72.5) بحث مقاومت به خشکی باید شرایط کلی محیط کم آب و چگونگی سنجش شدت خشکی و میزان مقاومت ارقام به کم آبی را در نظر گرفت. خصوصیات گیاهی که می توانند در مقاومت به خشکی گندم موثر باشند و سبب افزایش عملکرد دانه شوند نیز در ارتباط با روند بارندگی در منطقه و نیز مراحل تکامل گیاه مورد ارزیابی قرار می گیرند. برای سنجش شدت تنش خشکی باید عملکرد تولیدی در محیط خشک و یا کم آب را با حداکثر عملکرد که معمولا از کشت در محیط بدون تنش حاصل می شود مقایسه کرد(72.6) مقاومت به خشکی از طریق سه ویژگی فیزیولوژیکی مشخص می شود:
-حفظ سطح بالای آب در طول تنش خشکی در گیاه
-حفظ کارایی گیاه در سطح پایین آب
-جبران سطح آب و کارایی کم گیاه پس از رفع تنش رطوبتی(24.14.11)
مقاومت به خشکی امروزه توسط اصلاح گران و فیزیولوژیستها به دفعات مورد بررسی قرار گرفته و به عنوان یک هدف اصلاحی معتبر مورد نظر است. تغییرات ژنتیکی و صفاتی که برای مقاومت به خشکی به درستی تکامل یافته باشند یک هدف مهم از نظر اصلاح ژنوتیپ های مقاوم است (118).
در شرایط آب و هوایی کشور ما به دلیل نوسانات بارندگی عملکرد دانه نیز در سالها ی متوالی تغییرات وسیعی را نشان می دهد. توجه به چنین مسئله ای و نیز در اثر متقابل ژنوتیپ مورد نظر و محیط نشان می دهد اصلاح رقم از طریق انتخاب فقط برای عملکرد دانه چندان موفقیت آمیز نبوده است(18.6.5).
در این منطقه به علت کمبود منابع آب و در نتیجه خشکی محیط ، عملکرد گندم شدیداً کاهش می یابد بهبود عملکرد دانه گندم در این مناطق از طریق به نژادی و تولید ارقام سازگار و مقاوم به خشکی چندان موفق نبوده است. زیرا صفات گیاهی و عوامل محیطی بسیاری در بروز پدیده مقاومت به خشکی و افزایش عملکرد دخالت داشته و این صفات و عوامل اثرات متقابل نشان می دهند در اغلب بررسی ها در مورد گندم فقط عملکرد دانه مد نظر بوده و به صفاتی که می توانند در مقاومت به خشکی و رد نتیجه افزایش عملکرد دانه موثر باشند توجهی نشده است. بررسی های انجام شده در محیط های کم آب و بدون تنش نشان می دهند که میزان حساسیت ارقام گندم به خشکی متفاوت بوده و این حساسیت به شدت تنش خشکی بستگی دارد. به همین دلیل برای حصول بالا با توجه به سطح زیر کشت آن علاوه به استفاده از تکنیک ها و روشهای نوین به زراعی باید موضوع به نژادی ، یعنی گزینش ارقام مقاوم به خشکی نیز مورد مطالعه و آزمایش قرار گیرد(88.18.15) بدیهی است که عملکرد گیاهان که در شرایط تنش خشکی رشد می کنند کمتر از عملکرد گیاهانی است که رد شرایط رطوبتی کافی رشد می نمایند اما این اختلاف عملکرد در ژنوتیپ های مختلف متفاوت است(119.29.21)بهترین حالت آن است که گیاهان زراعی بتوانند رشد، تولید و پایداری عملکرد شان را در شرایط کمبود رطوبت حفظ کنند که منجر به بهبود و توسعه ی ارقام مقاوم به خشکی می شود(119.29.21) در تجزیه و تحلیل نهایی هدف باید انتخاب گیاهان و ارقام سازگاری باشد که در سالهای با رطوبت محدود و بارندگی کمتر از حد متوسط و نیز در سالهای پر باران حداکثر استفاده از آب باران را به عمل آورده و به عبارتی بایستی گیاهان با مقاومت به خشکی بالا در این شرایط انتخاب شوند. در مناطق خشک یا مناطقی که به مدت طولانی در معرض خشکی قرار گرفته اند تغییرات عملکرد دانه معمولاً اندک بوده و در عین حال اثرات صفاتی که در عملکرد دانه موثرند از سالی به سال دیگر متفاوت است لذا برای افزایش کارایی در اصلاح ارقام سازگار به خشکی در مناطق خشک و نیمه خشک بایستی صفاتی را شناخت که در این شرایط در افزایش عملکرد دانه موثر بوده و آنها را به عنوان معیار انتخاب برد(35.20.4)
دغدغه توسعه واریته های مقاوم به خشکی باعث ایجاد مطالعات و کوشش های به نژادی عملی فراوانی در جهت افزایش تولید و حفظ واریانس ژنتیکی ، توارث و تولید بیشترین میزان عملکرد دانه شده است و اصلاح گران تا توانسته اند، تا سال های اخیر به موفقیت های قابل توجهی در زمینه افزایش عملکرد و پایداری آن دست یابند(114.18). یک راه اساسی برای نیل به اهداف بالا ارزیابی مقاومت به خشکی ژنوتیپ های گیاهی توسط اصلاح گران و فیژیولوژیست ها می باشد(42.38)
امروزه روش های زیادی جهت ارزیابی مقاومت به خشکی ژنوتیپ های زراعی توسط پژوهشگران مورد استفاده قرار می گیرد و در این خصوص شاخص های زیادی جهت ارزیابی ارائه شده است و در این بین شاخص هایی نظیر GMP،STL، TOL و SSL رایج تر می باشند . در مطالعه شیری و همکاران (20)شاخص های GMP، STL نسبت به سایر شاخص ها در پیش بینی عملکرد گندم در شرایط خشکی موثر تر بود. گل پرو (29)شاخص های MP و GMP و STLرا جهت ارزیابی مقاومت به خشکی در ژنو تیپ های گندم مورد بررسی خود گزارش کرده است. نادری (33) با مطالعه 16 ژنوتیپ گندم در شرایط دیم و آبی گزارش کرد. بین عملکرد فیزیولوژیک و عملکرد همبستگی بالایی وجود داشت ، به پیش بینی عملکرد گندم در شرایط خشکی موثر تر بود. با مطالعه 16 ژنوتیپ گندم در شرایط دیم و آبی گزارش کرد. بین عملکرد فیزیولوژیک و عملکرد دانه همبستگی بالایی وجود داشت ، به گونه ای که ژنوتیپ هایی که هر دو شرایط تنش و بدون تنش عملکرد دانه بالاتری داشتند، ماده خشک بالاتر تولید کردند. وی اظهار داشت از بین شاخص های مورد بررسی شاخص های مقاومت به تنش (ST1) و میانگین هندسی محصول دهی (GMP) در انتخاب ژنوتیپ هایی که پتانسیل عملکرد بالاتری داشته و مقاوم به تنش نیز می باشند از سایر شاخص ها موفق ترند.
خصوصیات مورفولوژیک زیادی که در مقاومت به خشکی مو
فهرست
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه و کلیات
فصل دوم :
2-1) مبدا و تاریخچه گندم
2-2- اهمیت اقتصادی و تغذیه ای گندم
2-3 مصرف سالانه ،سطح زیر کشت و میزان تولید گندم
2-4 خصوصیات گیاه شناسی و ژنتیکی گندم
2-5 تنش های محیطی
2-6 تنش خشکی
2-7 مقاومت به خشکی
2- 8 – انتخاب و اصلاح برای مقاومت به خشکی
2-9 – شاخص های مقاومت به خشکی
2-10 – صفات مرتبط با افزایش عملکرد
2-10-1 – مبانی فیزیولوژیکی افزایش عملکرد
2-10-1-1- شاخص برداشت
2-10-1-2-اجزای عملکرد دانه
2-10-1-3- اصلاح برای افزایش عملکرد در شرایط تنش خشکی
2-11- صفات مرتبط با مقاومت خشکی
2-11-1- صفات فنولوژیک
2-11-2- زودرسی
2-11-3- قابلیت پنجه زنی
2-11-4- قدرت زیست گیاهچه
2-11-5-عادت رشد و ساختار کانوپی
2-11-6- ریخت شناسی برگ
2-11-7- ریشه و تنظیم
2-11-8- توزیع و انتقال مجدد آسیمیلات ها
2-12- شاخص های رشد
فصل سوم
مواد و روش ها
3-1- موقعیت و محل آزمایش
3-2- عملیات آماده سازی زمین
3-3- طرح آزمایشی مورد استفاده
3-4- عملیات کاشت
3-5- عملیات داشت
3-6- نمونه برداری و اندازه گیری ها
3-6-1- اندازه گیری شاخص سطح برگ
3-6-2- تعیین اجزاء عملکرد
3-6-3- تعیین عملکرد
3-6-4- شاخص های کمی مقاومت به خشکی
3-6-4-1- شاخص های حساسیت به تنش
3-6-4-2- شاخص تحمل و شاخص متوسط محصول دهی
3-6-4-3- شاخص تحمل به تنش و میانگین هندسی محصول دهی
3-6-5- آنالیز آماری داده ها
فصل چهارم
نتایج و بحث
4-1- طول سنبله
4-2- طول ریشک
4-3- شاخص سطح برگ
4-4- تعداد دانه در سنبله
4-5- تعداد سنبله در بوته
4-6- تعداد پنجه در بوته
4-7- ارتفاع بوته
4-8- وزن هزار دانه
4-9- تعداد سنبله در واحد سطح
4-10- عملکرد بیولوژیک
4-11- عملکرد دانه
4-12- فاصله برگ پرچم تا سنبله
4-13- طول میانگره آخر
4-14- همبستگی ساده بین صفات مورد بررسی
4-15- کلاسترینگ و گروه بندی ارقام مورد بررسی
4-16- شاخص های مقاومت به خشکی
بررسی تثبیت بیولوژیک نیتروژن در اثر باکتری آزوسپریلوم با ارقام مختلف گندم با تکن-7X_1T-MK
چکیده:
آزوسپریلوم به دلیل توان تثبیت نیتروژن مولکولی در ارتباط همیاری با گیاهان مهم زراعی مانند انواع غلات و همینطور تولید هورمونهای محرک رشد گیاه در سالهای اخیر به عنوان یک کود بیولوژیک مورد توجه قرار گرفته است.به همین دلیل تحقیق در مورد میزان فعالیت سویه های باکتری با ارقام مختلف گندم هدف این بررسی قرار گرفت:
به منظور تثبیت بیولوژیک نیتروژن در اثر همیاری سویه های آزوسپریلوم با ارقام مختلف گندم،دو آزمایش در سه بخش آزمایشگاه، گلخانه و مزرعه طی مدت دو سال پژوهش انجام گردید
الف)جداسازی،تکثیرو تولید مایه تلقیح سویه های آزوسپریلوم در شرایط آزمایشگاه
ب)بررسی کارایی تعدادی از سویه های باکتری آزوسپریلوم با ارقام طبسی،مهدوی و لاین موتانت طبسی گندم با استفاده از تکنیکN15
ج) بررسی کارایی تعدادی از سویه های باکتری آزوسپریلوم و تاثیر کاربرد آنها بر عملکرد و برخی صفات زراعی در سه رقم طبسی،مهدوی و لاین موتانت طبسی گندم.
الف)در این تحقیق 80 نمونه خاک ریزوسفری و غیر ریزوسفری ار اراضی تحت کشت گیاهان مختلف زراعی تهیه گردید و برای جداسازی آزوسپریلوم ابتدا رقتهای خاک در محیط نیمه جامد اکن کشت داده شدند و بر روی محیط RC کلونیهای ریز قرمز رنگ به عنوان آزوسپریلوم خالص سازی شده اند و تحت آزمایشهای ترشح هورمون اکسین و توان حل کنندگی فسفر آلی و معدنی قرار گرفتند.
ب) دو فاکتور،آزوسپریلوم در 5 سطح شامل یک سطح عدم کاربرد باکتری و 4 سطح کاربرد سویه های مختلف Az.21 ,Az.31 ,Az.52 ,Az.54 و گندم در سه سطح بومی،اصلاح شده و لاین موتانت بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کرتهای کاملا تصادفی در 4 تکرار در شرایط گلخانه بررسی گردید.
به منظور بررسی تثبیت نیتروژن از ایزوتوپ پایدار 15N استفاده شد.
نتایج حاصله نشان داد که بین سویه های مختلف آزوسپریلوم و هم بین ارقام مختلف گندم از نظر تاثیر بر سطح برگ پرچم.وزن خشک اندام هوایی،تعداد سنبله ،طول سنبله و Ndfa اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود دارد.در بین ازقام مختلف گندم ارتفاع گیاه در سطح 5%معنی دار و تعداد پنجه معنی دار نشده است و همچنین در بین سویه های آزوسپریلومی ارتفاع گیاه معنی دار نگردیده است.
ارقام گندم به دلیل اختلاف فاحش ژنتیکی و نیز سویه های آزوسپریلومی به دلیل تفاوتهای برقراری همیاری با هم اختلافاتی را دارند.
بهترین رقم و بهترین باکتری در اکثر صفات مورد بررسی لاین موتانت و Az.21 بوده است.
ج) دو فاکتور،آزوسپریلوم در 5 سطح شامل یک سطح عدم کاربرد باکتری و 4 سطح کاربرد سویه های مختلف Az.21 ,Az.31 ,Az.52 ,Az.54 و گندم در سه سطح بومی،اصلاح شده و لاین موتانت بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کرتهای کامل تصادفی در 4 تکرار در شرایط گلخانه بررسی گردید.
بین کاربرد ارقام مختلف گندم و سویه های مختلف آزوسپریلوم در تمامی صفات زراعی بجز تعداد پنجه در سطح 1% اختلاف معنی داری مشاهده شد.
بهترین رقم و بهترین باکتری در اکثر صفات مورد بررسی لاین موتانت و AZ.21 بوده است.
بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده از کلیه آزمایشات انجام شده فوق می توان چنین اظهار داشت که کاربرد آزوسپریلوم می تواند بسیار مفید در عملکرد و جذب عناصر غذایی و نیز نقش مهمی در کاهش کودهای شیمیایی داشته باشد.البته باید در گزینش سویه های آزوسپریلوم دقت لازم مبذول شود زیرا بین سوشها اختلاف معنی داری از نظر برقراری همیاری وجود دارد.
فهرست مطالب
چکیده..............................................................10
مقدمه ................................................................13
فصل اول:کلیات .....................................................................15
1-کشاورزی پایدار . ......................................16
1-1کودهای بیولوژیک...............................................................18
1-2استفاده از میکروارگانیزمها به عنوان کود بیولوژیک....................19
1-3-انواع کودهای بیولوژیک......................................................20
2-اهمیت گندم..........................................................................20
2-1-تاریخچه و پیدایش گندم........................................................22
2-2-وضعیت کشت گندم در جهان..................................................22
2-3-وضعیت کشت گندم در ایران...................................................24
2-4-وضعیت کشت گندم در استان تهران..........................................25
2-5-شرایط آبوهوایی گندم..........................................................26
2-6-مرفولوژی گندم...................................................................27
2-6-1-ریشه............................................................................27
2-6-2-ساقه............................................................................28
2-6-3-پنجه.............................................................................29
2-6-4-برگ............................................................................30
2-6-5-گلآذین.........................................................................31
2-6-6-دانه.............................................................................32
2-7-عوامل محیطی مؤثر بر رشدونمو گندم.....................................33
2-7-1خاک...............................................................................33
2-7-2-رطوبت.........................................................................34
2-7-3-حرارت.........................................................................35
2-7-4-نور............................................................................36
2-7-4-1-طول روز..................................................................36
2-7-4-2-شدت نور..................................................................36
2-8-عملکرد دانه گندم و عوامل مؤثر بر آن....................................36
فصل دوم:بررسی منابع...............................................................42
1-نیتروژن در طبیعت..................................................................43
2-شکلهای نیتروژن در خاک........................................................44
2-1-نیتروژن معدنی خاک............................................................45
2-2- نیتروژن آلی خاک.............................................................45
3-نقش نیتروژن در گیاه..............................................................45
4-چرخه نیتروژن......................................................................46
4-1راههایی که نیتروژن در دسترس گیاه قرار میگیرد
و یا به خاک اضافه میشود. .........................................................47
4-1-1معدنی شدن نیتروژن خاک....................................................47
4-1-2وارد شدن نیتروژن از اتمسفر به خاک.....................................48
4-1-3-کاربرد کودهای شیمیایی ازته...............................................49
4-1-4-تثبیت نیتروژن به روش بیولوژیک..........................................50
4-2-راههایی که نیتروژن از دسترس گیاه و یا از خاک خارج میشود........51
4-2-1-غیر متحرک شدن (متوقف شدن یا آلی شدن ) نیتروژن................51
4-2-2-نیترات زدایی.....................................................................52
4-2-3-جذب نیتروژن بوسیله گیاهان.................................................54
4-2-4-آبشویی نیتروژن.................................................................55
4-2-5-تلفات نیتروژن به صورت آمونیاک...........................................55
4-2-6-تلفات نیتروژن از طریق فرسایش...........................................56
5-سیستمهای بیولوژیک تثبیت کننده نیتروژن.....................................56
5-1تثبیت نیتروژن به روش همزیستی.............................................57
5-1-1همزیستی باکتریهای ریزوبیوم و گیاهان خانواده لگومینوز...........57
5-1-2-همزیستی ریزوبیوم با گیاهان غیر لگوم..................................59
5-1-3-همزیستی اکتینوریزی.........................................................59
5-1-4-همزیستی سیانوباکتریها و گیاهان.........................................60
5-1-4-1-همزیستی سیانوباکتری آنابنا و آزولا..................................61
5-1-4-2-همزیستی نوسترک و آنابنا باسیکادها...................................62
5-1-4-3-همزیستی سیانوباکتری نوسترک و گانرا...............................62
5-1-5-همزیستی سیانوباکتریها و دیاتومهها......................................63
5-1-6-همزیستی سیانوباکتریها و بریوفیتها......................................63
5-1-7-همزیستی سیانوباکترها و قارچها (تشکیل گلسنگ)....................65
5-2-تثبیت نیتروژن به روش آزاد....................................................65
5-2-1-باکتریهای هتروتروف باکتریهای بیهوازی...............................66
5-2-1-1-باکتریهای بی هوازی......................................................66
5-2-1-2-باکتریهای بیهوازی اختیاری.............................................67
5-2-1-3-باکتریهای هوازی...........................................................67
5-2-1-4-سیانوباکتریها................................................................68
5-2-2-فتواتوتروفهای آزادزی......................................................69
5-2-2-1-باکتریهای فتوسنتز کننده..................................................69
5-3-تثبیت نیتروژن به روش همیاری..............................................71
5-3-1-تعریف همیاری................................................................71
5-3-2-دلایل تثبیت نیتروژن به روش همیاری...................................72
5-3-3-همیاریهای فیلوسفری........................................................72
5-3-4-همیاریهای ریزوسفری....................................................................73
6-بیوشیمی تثبیت نیتروژن مولکولی..............................................................73
6-1ساختار آنزیم نیتروژناز و نحوه تامین انرژی
مورد نیاز برای تثبیت ازت مولکولی................................................................74
6-2کارایی.....................................................................................................77
6-3-تولید هیدروژن و خروج آن.......................................................................81
7-همیاری باکتریهای جنس آزوسپیریلوم با گیاهان...............................................83
7-1اکولوژی آزوسپیریلوم................................................................................83
7-2گیاهان میزبان..........................................................................................84
7-3-طبقهبندی..............................................................................................84
7-4-مشخصات باکتری....................................................................................85
7-5-تثبیت نیتروژن وابسته به هیدروژن..............................................................88
7-6-احیای نیترات (نیترات زدایی).....................................................................88
7-7-عوامل موثر در اشغال ریشه توسط آزوسپیریلوم و تاثیر آن بر رشد گیاه...............89
7-8-تولید ساخت.مان کیست مانند......................................................................90
7-9-تولید سیدروفور......................................................................................91
7-10تولید مواد کشنده باکتریها........................................................................92
7-11جذب سطحی باکتریها به ذرات خاک............................................................92
7-12-تولید فیتوهورمونها و دیگر مواد تحریک کننده رشد گیاه.................................93
7-13-تغییر در فیزیولوژی و موروفولوژی ریشه..................................................93
7-14-نقشهای احتمالی موسیژل.......................................................................94
7-15-مکانیزمهای جذب آزوسپیریلوم بطرف ریشه................................................94
7-16-شیمیوتاکتیک (کموتاکتیک )......................................................................95
7-17مراحل اشغال ریشه توسط آزوسپیریلوم.......................................................97
7-17-1-اتصال باکتریها به پوست ریشه............................................................97
7-17-2-اشغال بافت ریشه.............................................................................98
7-18-تاثیر آزوسپیریلوم در عملکرد گیاهان مختلف..............................................98
8-نیتروژن -15..........................................................................................105
فصل سوم:موادو روشها................................................................................110
1-مواد مورد آزمایش....................................................................................111
1-1تهیه ماده تلقیح......................................................................................111
1-2-بررسی روابط همزیستی سویههای مخالف باکتری آزوسپریلوم با ارقام مختلف گندم با استفاده از ایزوتوپ15N در شرایط گلخانه........................................................112
1-2-1-زمان و محل اجرای آزمایش................................................................112
1-2-2-خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مورد استفاده....................................112
1-2-3-دمای گلخانه...................................................................................113
1-2-4-مشخصات ارقام گندم مورد استفاده......................................................114
1-2-4-1-رقم طبسی..................................................................................114
1-2-4-2-رقم مهدوی.................................................................................114
1-2-4-3-رقم موتانت طبسی.........................................................................115
1-2-5-مشخصات طرح آزمایشی.....................................................................116
1-2-6-مشخصات فاکتورهای آزمایش..............................................................116
1-2-7-عملیات کاشت و داشت.......................................................................116
1-2-8-کاربرد ایزوتوپ پایدار نیتروژن-15......................................................117
1-2-9-صفات اندازهگیری شده......................................................................120
1-2-10-محاسبات آماری.............................................................................121
1-3-ارزیابی کارآیی سویههای باکتری آزوسپریلوم با ارقام بومی، اصلاح شده و لاین موتانت گندم و تأثیر کاربرد آنها بر عملکرد و برخی از صفات زراعی گندم در شرایط آبوهوایی کرج...........................................................................................121
1-3-1-خصوصیات اقلیمی منطقه...................................................................121
1-3-2-مشخصات اقلیمی محل اجرای آزمایش در سال زراعی 83-1382................122
1-3-3-خصوصیات. فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش....................................123
1-3-4-مشخصات ارقام مورد استفاده .............................................................123
1-3-5-مشخصات طرح آزمایشی...................................................................123
1-3-6- مشخصات فاکتورهای آزمایش...........................................................123
1-3-6-1-آزوسپریلوم...............................................................................123
1-3-7-عملیات زراعی..............................................................................124
1-3-7-1-عملیات کاشت............................................................................124
1-3-7-2-علمیات داشت............................................................................125
1-3-7-3-عملیات برداشت..........................................................................125
1-3-7-4-صفات اندازهگیری شده.................................................................126
فصل چهارم:نتایج و بحث...........................................................................130
گلخانه....................................................................................................131
1-ارتفاع گیاه...........................................................................................132
2-طول سنبله...........................................................................................135
3-تعداد پنجه گیاه.......................................................................................138
4-سطح برگ پرچم....................................................................................141
5-وزن خشک اندام هوایی............................................................................144
6-تعداد سنبله در گیاه.................................................................................147
7-درصد تثبیت بیولوژیک نیتروژن................................................................151
مزرعه..............................................................................................154
8-ارتفاع گیاه......................................................................................155
9-طول سنبله......................................................................................158
10تعداد پنجه در گیاه............................................................................161
11-سطح برگ پرچم.............................................................................163
12-تعداد سنبله درواحد سطح..................................................................167
13-تعداد دانه در سنبله...........................................................................170
14-عملکرد دانه....................................................................................173
15-بیوماس..........................................................................................177
16-شاخص برداشت...............................................................................181
17-وزن هزاردانه..................................................................................184
18-جذب نیتروژن...................................................................................186
پیوست..................................................................................................190
منابع....................................................................................................191
اعتیاد و مواد مخدر به روایت آمار و ارقام
آمار کشفیات
جانشین فرمانده نیروی انتظامی گفت این نیرو هرماه پانزده تن مواد مخدر را کشف و ضبط میکند. وی افزود کشفیات مواد مخدر در سال گذشته فقط شصت و پنج تن بوده، در حالی که در شش ماه اول امسال میزان کشفیات به سیوپنج تن رسیدهاست. (سیاست روز 6/8/82)
مأموران مبارزه با مواد مخدر رامسر توانستند بزرگترین باند تهیه و توزیع مواد مخدر را در غرب مازندران متلاشی کنند. این کشف بزرگ در دهة گذشته بیسابقه بودهاست. (کیهان – 6/8/82)
فرمانده قرارگاه مرصاد گفت طی عملیات شعبان – 2 در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان، هفت شرور کشته، 30 قاچاقچی دستگیر و 211 کیلوگرم انواع مواد مخدر کشف شد. (اطلاعات – 6/8/82)
پلیس آگاهی تهران موفق شد یک شبکة زیرزمینی تهیه و توزیع قرصهای روانگردان اکستاری را شناسایی و منهدم کند. (اطلاعات-ایران-جامجم – 7/8/82)
مدیرکل اداره مبارزه با مواد مخدر تهرانبزرگ گفت در مهرماه جاری 95 قاچاقچی مود مخدر دستگیر شدند و در طی این مدت پانزده باند توزیع و قاچاق مواد مخدر متلاشی و 352 کیلوگرم تریاک، 70 کیلوگرم حشیش و 27 کیلوگرم هروئین کشف شد. وی افزود هر هفته طرح ویژه پاکسازی نقاط فرسوده در تهران بزرگ به اجرا درمیآید. طی اجرای این طرح تا کنون هر بار هفتصد نفر دستگیر و تحویل مقامات قضایی شدهاند. (آفرینش- 7/8/82)
به گزارش روابط عمومی قرارگاه ابوذر نیروهای این قرارگاه موفق شدند 120 کیلوگرم تریاک را کشف و ضبط نمایند. (جمهوری اسلامی – 7/8/80 )
یک باند که با اغفال دختران فراری از آنها در توزیع مواد مخدر استفاده میکرد متلاشی شد. این باند همچنین به قاچاق قرصهای توهمزا از خارج به داخل کشور میپرداخت. (شرق – مردمسالاری- حمایت- 8/8/82 )
از معدة پنج قاچاقچی دو کیلوگرم هروئین کشف شد. فرمانده انتظامی نیشابور با اعلام این خبر افزود از ابتدای امسال تا کنون بیش از 70 کیلوگرم انواع مواد مخدر از معده 60 قاچاقچی کشف شدهاست. (ابرار- همبستگی- کیهان- جمهوریاسلامی- 8/8/82)
به گفتة مسئول اطلاعرسانی فرماندهی انتظامی گیلان در مهرماه سال جاری در این استان 381/66 کیلوگرم مواد مخدر کشف و 930 قاچاقچی دستگیر شدند. میزان کشفیات مواد مخدر در سال جاری تا کنون در این استان 482 کیلوگرم گزارش شدهاست. (ابرار- همبستگی- 8/8/82 )
بهگزارش مرکز اطلاعرسانی فرماندهی انتظامی یزد، مأموران انتظامی این ناحیه موفق به کشف 47 کیلوگرم مرفین و 125 کیلوگرم تریاک شده و دره نفر را دستگیر کردند. در ششماه نخست امسال در شهرستان مهریز یزد 165 کیلوگرم انواع مواد مخدر کشف شدهاست. (مردمسالاری- 8/8/82)
از ابتدای سال جاری تا کنون در شهرستان دزفول 562 نفر در ارتباط با مواد مخدر دستگیر و 5 کیلوگرم مواد مخدر از آنها کشف شدهاست. (ایران- 8/8/82)
بهگزارش مرکز اطلاعرسانی نیروی انتظامی آذربایجانغربی مأمورین این نیرو در مهرآباد توانستند 2 کیلوگرم مرفین را کشف کرده و سهنفر را در این رابطه دستگیر نمایند. (آفرینش- 8/8/82)
به گزارش مرکز مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی، طی عملیاتهای مختلف در مناطق گوناگون کشور بیش از 5 تن انواع مواد مخدر کشف و ضبط شد و 53 قاچاقچی دستگیر شدند. (اطلاعات- 8/8/82)
مأموران انتظامی ناحیه دلیجان 24 کیلوگرم تریاک را که در قوطیهای آناناس جاسازی شدهبود کشف کردند. (کیهان- 8/8/82)
روابط عمومی عقیدتی سیاسی قرارگاه ابوذر اعلام کرد طی یک عملیات گسترده 400 کیلوگرم تریاک توسط مأموران این قرارگاه کشف شد. (جمهوری اسلامی- 8/8/82)
طی عملیاتهای گسترده نیروی انتظامی در شرق کشور بیش از 5 تن مواد مخدر کشف شد و 7 شرور در منطقه کشته شدند. (قدس – 8/8/82)
مأموران مبارزه با مواد مخدر ناحیه انتظامی فارس موفق به کشف 155/47 کیلوگرم تریاک از یک زوج جوان در شیراز شدند. (ایران- ابرار- جمهوریاسلامی- 10/8/82)
معاون مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی گیلان اعلام کرد در مهرماه امسال 5/66 کیلوگرم انواع مواد مخدر کشف شد و 930 نفر که 800 نفر آنها معتاد و بقیه توزیعکننده و قاچاقچی هستند دستگیر شدند. (فرهنگ آشتی- 10/8/82)
مدیرکل مبارزه با مواد مخدر تهران گفت در ششماه اول سال جاری 609/25 هزار نفر از مجرمین مواد مخدر دستگیر شده و 146 باند مواد مخدر کشف و متلاشی شدند. از حدود 9 هزار خردهفروش مواد مخدر، 40 درصد محکوم به زندان و بقیه با پرداخت جریمة نقدی آزاد شدهاند. (شرق- 10/8/82)
مأموران هنگ مرکزی گزیک 64 کیلوگرم تریاک را کشف کردند و شش نفر را در این رابطه دستگیر نمودند. (ابرار- جمهوریاسلامی- 10/8/82)
12قاچاقچی در محور بردسکن به سبزوار دستگیر شدند و از آنها 145 کیلوگرم تریاک کشف شد. (قدس- 10/8/82)
به گزارش واحد مرکزی خبر مأموران پاسگاه انتظامی در دوراهی میناب به بندرعباس موفق شدند 510 کیلوگرم تریاک و حشیش را کشف کنند. (اعتماد- 11/8/82)
فرمانده انتظامی شهرستان ورامین از کشف 142 کیلوگرم انواع مواد مخدر در این شهرستان طی ششماه نخست امسال خبر داد. وی افزود در این رابطه 212 توزیعکننده و 2446 معتاد نیز دستگیر شدند. (همبستگی- توسعه- جمهوریاسلامی- 11/8/82)
فرمانده انتظامی استان اصفهان گفت از ابتدای سالجاری تا کنون 2800 کیلوگرم انواع مواد مخدر در این استان کشف و ضبط شدهاست و در این رابطه 225 قاچاقچی، 282 حملکننده، 739 توزیعکننده، 4440 نگهدارنده و 15333 معتاد دستگیر و 99 قاچاق مواد مخدر متلاشی شدند. وی افزود در سال جاری از سگهای موادیاب برای کشف مواد جاسازیشده استفاده شدهاست. (جمهوریاسلامی- 12/8/82)
به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر در شش ماه اول سالجاری 89267 کیلوگرم مواد مخدر توسط نیروی انتظامی کشف شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 24 درصد رشد داشتهاست. (توسعه- 12/8/82)
روابط عمومی نیروی انتظامی اعلام کرد مأموران انتظامی شهرستان سیرجان موفق به کشف 850/112 کیلوگرم تریاک شدند. در شهرستان میناب نیز 270 کیلوگرم حشیش و 240 کیلوگرم تریاک کشف شد. (حمایت- 12/8/82)
معاونت اجتماعی و ارشاد نیروی انتظامی استان گلستان گفت در چند روز اخیر در بندرگز 5/16 کیلوگرم تریاک از قاچاقچیان کشف شدهاست. (همبستگی- جمهوریاسلامی- 12/8/82)
رئیس مرکز اطلاعرسانی فرماندهی انتظامی استان فارس گفت در دو روز اخیر مأموران انتظامی موفق به کشف 878/12 کیلوگرم تریاک شدند. (جمهوری اسلامی- 10/8/82)
به گزارش اطلاع رسانی معاونت اجتماعی و ارشاد نیروی انتظامی سیستان و بلوچستان در دو هفته گذشته مأموران انتظامی این استان 110 کیلوگرم انواع مواد مخدر را کشف و 37 نفر را در این رابطه دستگیر کردند. (جمهوریاسلامی- 11 و 12/8/82)
مرکز مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی اعلام کرد نیروهای عملیاتی ناجا در شرق کشور 2600 کیلوگرم انواع مواد مخدر را کشف و ضبط کردند. در استانهای سیستان و بلوچستان، اردبیل، یزد، کرمان و هرمزگان نیز 135 کیلوگرم مواد مخدر کشف شد. در رابطة با این کشفیات 79 نفر دستگیر شدهاند. (سیاستروز- مردمسالاری- آفتاب- فرهنگآشتی- جمهوریاسلامی- اطلاعات- 13/8/82)
رئیس عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی رودان گفت از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 621 کیلوگرم انواع مواد مخدر در این منطقه کشف شدهاست. (ایران- 13/8/82)
21 کیلوگرم تریاک از یک قاچاقچی زن در کرج کشف شد. (همبستگی- 13/8/82)
از یک اتوبوس در حال تردد در محور نهبندان-بیرجند، 93 کیلوگرم تریاک کشف شد و سه متهم در این رابطه دستگیر شدند. (قدس- 13/8/82)
جانشین فرماندهی انتظامی سیستان و بلوچستان گفت طی دو عملیات 1112 کیلوگرم تریاک، هروئین، حشیش و مرفین کشف شد و 8 قاچاقچی دستگیر شدند. وی افزود از ابتدای سال جاری تا کنون 18618 کیلوگرم انواع مواد مخدر از قاچاقچیان کشف شده و 2589 قاچاقچی دستگیر شدهاند. وی میزان کشفیات مواد مخدر در سیستان و بلوچستان را در هفت ماه اول امسال 8673 کیلوگرم اعلام کرد. (کیهان- 13/8/82)
نیروهای قرارگاه مرصاد موفق شدند در مهرماه جاری بیش از 4200 کیلوگرم انواع مواد مخدر را کشف و 45 نفر از اشرار منطقه را دستگیر نماید. (جمهوریاسلامی- 14/8/82)
فرمانده انتظامی شهرستان میناب گفت روز گذشته 310 کیلوگرم مواد مخدر توسط مأمورین در این شهرستان کشف شد. (ابرار- همبستگی- 15/8/82)
یک گشت آگاهی تهران موفق شد از یک خودرو حدود 17 کیلوگرم تریاک کشف کرده و سرنشینان آن را دستگیر نماید. (اعتماد- شرق- همبستگی- قدس- 15/8/82)
سهقاچاقچی مواد مخدر در کرج دستگیر شده و از آنها 20/60 کیلوگرم تریاک کشف شد. (آفرینش- 14/8/82)
معاون مبارزه با مواد مخدر فرماندهی انتظامی گیلان گفت با دستگیری چهار قاچاقچی و توزیعکننده مواد مخدر در رشت و لاهیجان، به 8 کیلو تریاک، هروئین و حشیش از آنان کشف شد. (نسیمصبا- 14/8/82)
آمار معتادان
به گفتة معاون امور پیشگیری بهزیستی آمارهای موجود در رابطه با معتادان در کشور تخمینی است و آمارهای مختلفی از 2 تا 6 میلیون نفر ارائه شده که در تناقص با هم هستند. عدم شناسایی معتادین و پنهانکردن اعتیاد توسط معتادین از جمله دلایل عدم امکان تهیه آمار دقیق از معتادین کشورند. وی افزود آمار معتادان تزریقی در کشور از 6 درصد به 9 درصد افزایش یافته و در عوض معتادین به روش تدخین کاسته شدهاست. مدیر کل اجتماعی وزارت کشور هم گفت از آنجا که فحشا و اعتیاد در ایران جرم محسوب میشوند بهدستآوردن آمار دقیقی از معتادین و زنان ویژه در کشور امکانپذیر نیست. (فرهنگآشتی- همبستگی- ابرار- 10/8/82)
براساس نتایج یک پژوهش، اعتیاد در سنین پایین در ایران رو به افزایش است. مهمترین عامل اعتیاد در ایران از دیدگاه این پژوهش، اعتقادات و فرهنگ عمومی مردم است که توسط معضلاتی مانند بیکاری و فقدان امنیت شغلی تشدید میشود. همچنین آسیبپذیری خانوادهها نیز زمینة گرایش به اعتیاد را ایجاد میکند. (همبستگی- جمهوری اسلامی-10/8/82)