مبحث اول: جرم در ارتباط با مفاهیم حقوقی، قضائی و جرم شناسی
از یک دید کلی، جرم شامل رفتاری است مخالف نظم اجتماعی که مرتکب آن را در معرض مجازات یا اقدامات تأمینی (تربیتی، مراقبتی و درمانی ) قرارمی دهد. درواقع جرم رفتار مخالفت نظم اجتماعی (و واقعیت اجتماعی) یک انسان (واقعیت انسانی) علیه جامعه است. به جهت اینکه جامعه نمی تواند علیه هرفردی که دارای حالت خطرناک است خود سرانه عکس العمل نشان دهد، لذا قانونگذار برای تعیین اعمالی که مستلزم اعمال کیفر است مداخله می کند.
- جرم ازد ید گاه جرم شناسی
در جرم شناسی مفهوم جرم از نظر دفاع اجتماعی ( از طریق : کیفر، طرد، اصلاح و درمان بزهکاران) مطرح است. بنابر این مفهوم جرم در جرم شناسی، فارغ از بررسی حقوق و قضائی مربوط به شرایط قانونی پدیده مرمانه بوده وبیشتر اوضاع و احوال فردی و اجتماعی قبل از ارتکاب جرم و عامل یا عوامل واقعی ارتکاب جرم را مورد توجه قرار می دهد
مبحث دوم: جزائی و جرم مدنی
در شرایطی که جرم جزائی، در معنی عام کلمه رفتار پیش بینی شده توسط قانون (قتل ،سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت و سایر جرائم ) و مقید به ضمانت اجرای جزائی یعنی کیفر است، جرم مدنی شامل فعلی است که موجب ورود خسارت به دیگر ی شود وعامل آن را ملزم به استراداد مال یا رفع خسارت می نماید.
1- وجوه افتراق جرم جزائی و جرم مدنی به لحاظ ارکان جرم
بنابر این جرم جزائی و جرم مدنی از نظر عناصر تشکیل دهنده و ضمانت اجرائی از یکدیگر متمایز می باشند . از لحاظ عنصر قانونی، جرم جزائی نقص متنی از متون قانون است ، درحالی که جرم مدنی هر نوع رفتار ناشی از تقصیر است که باعث ورود خسارت شود، حتی وقتی قانون در مورد آن ساکت باشد.
- تعریف جرم در شریعت اسلام
مذهبیون در تعریف جرم از عقاید دینی الهام می گیرند وآن را تضییع و تجاوز به حق الله و حق الناس می دانند و لذا در شرع شامل مسائلی اس که دارای مفاسد اجتماعی و مفاسد شخصی است، در حالی که مسائل اخیر همیشه عرفاَ قابل مجازات نیست . ارزشهایی که در حقوق اسلام مورد احترام است جان و مال، عقل و شرف و در دین افراد است که تجاوز به هریک از این ارزشها مستوجب ضمانت اجراهای کیفری دنیوی و اخروی است. از مصادیق تعدی و تجاوز و نقض ارزشهای مزبور می توان از جرائم زیر نام برد:
- قتل: تجاوز بر جان ونفس
- دزدی: تجاوز بر مال
ب ـ نگهداری اسلحه غیرمجاز:
برابر ماده 45 مجازات مرتکبین قاچاق مصوّب 1312، مقصود از قاچاق اسلحه وارد کردن آن به مملکت و یا صادر کردن آن یا خرید و فروش و یا حمل و نقل و یا مخفی کردن و یا نگهداشتن آن است در داخل مملکت.