اگر درنظام اسلامی , تربیت دینی به ثمر نرسد و نسل جوان جامعه تربیت صحیح دینی پیدا نکند یعنی تربیت اسلامی در وجود و شخصیت آنان زنده فعال نباشد تلخی این ناکامی با شیرینی هیچ کامیابی دیگری قابل تحمل نیست و نباید دل را به موفقیتهای دیگر خوش داشت و از اصل قضیه غافل بود. (رهبری نژاد 1375)
قشر جوان در هر جامعهای به لحاظ برخورداری از توان و انرژی فراوان قادرند تأثیر تعیین کنندهای بر آینده آن جامعه داشته باشند آنها به راحتی تغییرات اجتماعی ـ فرهنگی و حتی سیاسی جامعه را سمت و سو میدهند , قادرند امنیت فرهنگی جامعه را تأمین کنند و یا فرهنگ را به سویی برند که مطلوب جامعه نیست. چرا که میراث فرهنگی گذشتگاه توسط آنها به نسل بعد منتقل میشود و چنانچه آنها در انتقال این میراث فرهنگی امانتدار خوبی باشند و در مواجه با فرهنگهای دیگر دچار « خودباختگی فرهنگی» نشوند, خواهند توانست امنیت فرهنگی آن جامعه را تأمین کنند. ولی اگر در مواجهه با فرهنگهای بیگانه دچار خودباختگی فرهنگی شوند, تا چند نسل بعد از فرهنگ مطلوب جامعه نمیتوان خبر گرفت.
همه اینها نشانگر اهمیت ویژه قشر جوان و لزوم شناخت موقعیت آن و برنامهریزی صحیح جهت شکوفایی صحیح شخصیت آنها دارد.
«بنابراین گزاف نیست اگر بهبود کیفیت نظامهای تعلیم و تربیت را معادل ارتقاء کیفیت حیات و تمدن انسانی در همه ابعاد قلمداد کنیم و از سرمایهگذاری در جهت دستیابی به سیاستها, اصول و روشهای مناسب در این عرصه بعنوان ضروریترین و مدبرانهترین سیاست هر جامعة بشری یاد کنیم».
مهرمحمدی , محمود. جایگاه مدارس تجربی در نظام تعلیم و تربیت , فصلنامه تعلیم و تربیت شماره 28, ص 11
و بقول کانت « بشر تنها با تعلیم و تربیت آدم تواند شد و آدمی چیزی جز آنچه تربیت از او میسازد نیست»
فهرست مطالب
فصــل اول
بیان مسئله :
ضرورت انجام تحقیق:
اهداف جزئی:
مقطع متوسطه :
تعریف عملیاتی :
پیشینــه تحقیــق
1-2 تاریخچه
1- اهمیت اهدا تربیت دینی و اخلاقی
2- تربیت مذهبی
3- اهمیت تربیت بدنی و اخلاقی در جهان امروز
4 - اهمیت تربیت دینی و اخلاقی در آموزش و پرورش ایران
5- اصول حاکم بر آموزش دینی و اخلاقی
7- روش تدریس مناسب
8- آموختههای طبیعی یادگیرندگان از محیط
1-8 نقش معلم
2-8- مدرسـه
3-8- جامعــه
9- هویــت Identity:
1-9- بحران هویت
2-9- زمینههای تاریخ و اجتماعی
10 – بحران نسل جوان امروز
مبانی تئوریـکی
1- نظریه مارکس وبر:
نتیجـه
2- نظریه دورکیم
1-2- تأثیرگذاری مناسک مذهبی بر وجدان جمعی از نظر دورکیم:
3- نظریه جرج هربرت مید:
نتیجـه :
4- نظریه تالکوت پارسنز:
1-4- نظام کنش:
5- نظریه پیترل برگر و توماس لوکمان :
6- نظریه مونچ :
1-6- عوامل مؤثر بر وابستگی عاطفی و تعهد:
1-1-6- گسترش روابط بین گروهی :
2-1-6- نوع رابطه (ابزاری یا اظهاری)
3-1-6 – ترکیب رابطه ابزاری و رابطه اظهاری:
4-1-6- برگزاری مناسک ملی, مذهبی و انسانی :
5-1-6- درونی کردن محیطهای مختلف:
7- جمعبندی و گزینش تئوریک:
1- مروری بر پیشینه موضوع تحقیق کتاب دینی
روش تحقیق و نمونه آماری
اهم یافتهها:
پیشنهادها:
اهم یافتهها :
پیشنهادها :
پیشنهادها:
2- مروری بر پیشینه موضوع تحقیق هویت
10- «هویت جمعی, دینامیسم و مکانیسم تحول آن در ایران»
11- «مطالعه و بررسی مؤلفههای بازر هویت فرهنگی و قومی مردم بلوچ و نسبت و رابطه آن با هویت و فرهنگ
ملی»
12- «خودبیگانگی جوانان دبیرستان »
شرح مختصر: انسان برای رسیدن به کمال و قرب به حق آفریده شده است. خداوند نیز پیامبران و اولیای الهی را با برنامه جامع سعادت به میان انسانها فرستاد تا با پیروی از آن بزرگواران به سعادت حقیقی دست یابند. در این میان، هویت دینی، پدیدهای است که به تدریج و در پی عمل به آموزههای وحیانی بهدست میآید.
بحران هویت که امروزه گریبانگیر انسان غربی شده، برآیند دیدگاه مادی گرایانه انسان به زندگی و بیتوجهی به پدیده وحی و دین است. نسل جوان بیشتر از دیگران با بحران هویت روبهرو است. با ارزیابی و تحلیل عوامل و عناصر آسیبزا در نسل جوان میتوان به این نتیجه رسید که دور بودن فرد از تربیت صحیح دینی در سالهای کودکی و نوجوانی، زمینهساز بیهویتی آنان میشود.
بیشک، اگر افرادی در آغاز دوران کودکی و در ادامه، در سالهای نوجوانی، از آموزههای دینی بیبهره بمانند و متولیان امور تربیتی مانند خانواده و مدرسه نیز نسبت به شکوفایی هویت دینی آنان بیتوجه باشند، تصور صحیحی از هویت دینی به دست نخواهند آورد
فهرست مطالب
دیباچه
پیشگفتار
بخش اول: کلیـات
1. بیان مسئله
2. ضرورت و اهمیت پژوهش
3. اهداف پژوهش
4. چارچوب نظری پژوهش
5. واژهشناسی
6. دستهبندی گونههای هویت
7. پیشینه پژوهش
8. پرسشهای پژوهش
بخش دوم: بررسی مراحل شکلگیری هویت دینی در کودکان و نوجوانان
فصل اول: ابعاد و عوامل رشد هویت اخلاقی و دینی از دیدگاه نظریهپردازان غربی و اسلامی
1. نظریههای روانشناسان غربی
الف) ویژگیهای رشد اخلاقی
ب) آغاز رشد اخلاقی و دگرگونیهای آن
ج) ابعاد و عوامل رشد اخلاقی و دینی از دیدگاه مکتبهای روانشناسی
2. نظریههای اندیشمندان مسلمان
الف) ابوعلی سینا
ب) محمد غزالی
ج) خواجه نصیرالدین طوسی
د) مولوی
ه) سعدی شیرازی
و) محمدمهدی و ملا احمد نراقی
نتیجه
فصل دوم: عوامل شکلگیری هویت دینی از دیدگاه اسلام
تعامل وراثت و محیط
1. عوامل محیطی اثرگذار بر شکلگیری هویت
الف) وضعیت خانوادگی
ب) وضعیت فرهنگی
ج) تأثیر گروه بر جمع و همسالان
د) وضعیت الگودهی
2. عوامل و مراحل شکلگیری هویت دینی در قرآن و حدیث
مراحل شکلگیری هویت دینی
3. روشهای اثرگذار بر شکلگیری هویت دینی
الف) روش قصهگویی
ب) روش مشاهده مستقیم
ج) روش تمرین و تکرار
د) روش الگویی
ه) روش پرسش و پاسخ
فصل سوم: آسیبشناسی هویت دینی در دورههای رشد
1. نامگذاری نامناسب
2. سرزنش و محبت بیش از اندازه
3. آسیبهای تنبیه
4. افراط و تفریط والدین در آموزش مسائل دینی
5. محیط خانوادگی ناسالم
6. تبعیض
7. ناهماهنگی در گفتار و کردار
8. آسیبهای محیط بیرون خانه
9. آسیبهای خطرناک انحرافهای جنسی
10. ریشههای به کارگیری روشهای آسیبزا
بخش سوم: همراه با برنامهسازان
فصل اول: راهکارهای پرداختن به شکلگیری هویت دینی در برنامههای رسانه
1. ساختار دراماتیک (روال داستان، ماجراهای فرعی)
2. دیالوگها و رفتارها در حال ایفای نقش
3. طراحی صحنه و لوکیشن
4. نماآهنگ هویت دینی
5. طرحهای کوتاه
6. زیرنویسها و پیام مجری
7. برنامه کودک و نوجوان
8. گزارشهای خبری
9. برنامههای ورزشی
10. مستندسازی
11. برنامههای مستقل
12. تاک شو ویژه شکلگیری هویت دینی در کودک و نوجوان
فصل دوم: محورهای قابل توجه در سیاستگذاری و برنامهریزی کلان
1. توجه دستاندرکاران رسانه به اهمیت هویت دینی
2. مخاطبشناسی در برنامهها
3. توجه به پیآمدهای مثبت آموزشهای دینی
4. توجه به عوامل و پیآمدهای بیتوجهی به آموزشهای دینی
5. استفاده از کارشناسان مناسب
6. الگوسازی
7. توجه به جملههای کوتاه و زیرنویس
8. ضرورت هماهنگی در برنامههای سیما
معرفی برخی کتابها جهت مطالعه بیشتر
کتابنامه