تحقیق بررسی مقایسه ای ویژگی های خانوادگی زنان روسپی و زنان غیرروسپی
چکیده:
موضوع این پایان نامه بررسی مقایسه ای ویژگیهای خانوادگی زنان روسپی و غیر روسپی شهر تهران است . سئوال اصلی پژوهش این است که : آیا بین زنان روسپی و زنان غیر روسپی از لحاظ ویژگیهای خانوادگی تفاوت وجود دارد؟ با توجه به نقش حیاتی زنان به عنوان مادران و پرورش دهندگان نسل آتی و نقش خانواده های آنان که اولین و پایدارترین نهاد تربیتی و آموزشی است شناخت ویژگیهای خانوادگی می تواند به درک هر چه بهتر این ویژگیها و برنامه ریزی صحیح تر در این راستا بیانجامد . برای دستیابی به پاسخ سئوال و اهداف مورد نظر تحقیق از نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی ( نظریه های کنترل ، یادگیری و ... ) بهره گرفتم . با استفاده از این نظریه ها ، هشت فرضیه مطرح گردید که متغیرهای مورد آزمایش بین دو گروه آزمودنی عبارت بودند از : از هم گسیختگی خانوادگی، مصرف مواد مخدر ، سابقه زندان ، کنترل و نظارت والدینی ، خشونت و تعارض در خانواده ، اعتقادات مذهبی و پایگاه اجتماعی .
روش تحقیق علی – مقایسه ای و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود . روش نمونه گیری زنان روسپی از نوع نمونه گیری « در دسترس » و شامل زنان روسپی ساکن در زندان اوین تهران ( بند زنان ) تهران و با حجم نمونه 100 نفر بود. روش نمونه گیری زنان غیر روسپی از نوع نمونه گیری « سهمیه ای » و با حجم نمونه 100 نفر بود . تجزیه و تحلیل داده ها با برنامه spss 13 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی ، میانگین ) استنباطی (X2 . U مان – ویتنی ) و ضریب فای و V کرامر انجام شد . یافته های تحقیق نشان داد که بین دو گروه آزمودنی در تمامی متغیرهای مورد آزمایش تفاوت معنا دار آماری وجود دارد .
مقدمه
مطالعه سیر تاریخی فحشا[1]، نشانگر آن است که این پدیده، از کهن‌ترین انحرافات بشری است و از دیر باز به عنوان یک واقعیت اجتماعی وجود داشته است. با این حال، تحقیقات علمی اندکی روی آن صورت گرفته است. طبق نظر ابینگهاوس(1909)، روسپیگری گذشته‌ای طولانی، اما تاریخچه کوتاهی دارد. بخشی از این امر به مشکلات جمع‌آوری اطلاعات علمی و قابل تعمیم از نمونه‌های مورد مطالعه روسپیان مربوط نمی‌شود. از این رو، فقدان تحقیقات دقیق و علمی موجب رواج اطلاعات غلط در مورد زمینه، طبیعت و علل روسپیگری می‌گردد (پوتریت و دیگران، 1998 : 164 به نقل از طباطبایی).
طبق تعریف، زن ویژه یا روسپی یا فاحشه، زنی (یا به ندرت مردی) است که مخارج زندگی خود را به طور کلی یا جزئی از طریق تسلیم جسم خویش به دیکران (با انگیزه‌های جنسی) تأمین می‌کند. بعلاوه این نوع روابط جنسی بدون محبت و موقتی است و اگر رابطه عاطفی در این کار دخالت داشته باشد، فحشا نام نخواهد داشت. این اصطلاح، تنها به کسانی اطلاق نمی‌شود که تمام عمر به فحشا اشتغال دارند، بلکه هر زن یا مردی که در ضمن اشتغال به کارهای دیگر، گاه‌گاهی با دریافت پول به ایجاد رابطه جنسی بادیگران اقدام کند، نیز (طی مدتی که به این رفتار می‌پردازد)، روسپی نامیده می‌شود (فارلی و دیگران، 1998 : ص94).
سنت آگوستین، پرچمدار اخلاقیات مسیحیت در غرب، نگرشی دوسوگرانه به فحشا و زنان ویژه داشته است. به نظر وی، هیچ چیزی پست‌تر و شرم‌آورتر از فحشا و مفاسد مشابه آن نیست. در عین حال، وی در جای دیگر بیان می‌کند که گاهی فحشا در جوامع، یک ضرورت بوده است. او اظهار داشته است که اگر فحشا از جامعه بر چیده شود، به هر حال جامعه با مفاسد دیگر آلوده خواهد شد و الگوهایی از روابط جنسی پدید خواهد آمد که به جامعه آسیب خواهد رساند. علی‌رغم این بیان آگوستین و با وجود اینکه در مقاطعی از تاریخ، فحشا به صورت رسمی و مشروع وجود داشته و حتی گاهی رنگ مذهبی نیز به خود گرفته است، در اکثر جوامع و در طول تاریخ، روسپیگری تقبیح و محکوم شده است(بولوگ و بولوگ، 1996 : 164 به نقل از طباطبایی
[1] - Prostitution
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول- کلیات
مقدمه............................................................................................................. 2
بیان مسأله................................................................................................. 5
ضرورت و اهمیت تحقیق.......................................................................... 8
اهداف تحقیق.............................................................................................. 10
فصل دوم- ادبیات موضوع
گفتار یکم- خانواده............................................................................. 12
تعریف خانواده......................................................................................... 14
اهمیت خانواده......................................................................................... 16
گفتار دوم - آسیبهای خانواده...................................................... 19
اختلاف خانوادگی....................................................................................... 22
خشونت خانوادگی....................................................................................... 24
تجاوز جنسی علیه زنان........................................................................ 26
تجاوز جنسی علیه کودکان................................................................... 29
فقر و انحرافات اجتماعی................................................................... 30
طلاق و انحراف............................................................................................ 36
اثرات اعتیاد والدین بر فرزندان............................................... 42
بزهکاری یکی از افراد خانواده.................................................... 44
گفتار سوم- روسپیگری.......................................................................... 46
تعریف فحشا و روسپیگری..................................................................... 46
الف) بررسی تاریخچه روسپیگری در ملل ابتدایی................. 48
ب) بررسی تاریخچه روسپیگری در ایران..................................... 54
یافته‌هایی از اولین همایش ملی آسیبهای اجتماعی ایران در چهارچوب مسأله روسپیگری...................................................................................................... 57
گفتار چهارم- مبانی نظری .............................................................. 61
مقدمه............................................................................................................. 61
الف) تئوریهای جامعه‌شناسی.............................................................. 63
نظریه کنترل.............................................................................................. 63
هیرشی و نظریه علقه اجتماعی......................................................... 64
ساترلند و پیوند افتراقی................................................................ 68
نی و نظریه روابط خانوادگی........................................................... 72
تئوری کنترل متعادل .......................................................................... 76
خانواده و تئوری ارتباطات نسبی................................................. 77
ثورن بری و نظریه تکاملی................................................................ 80
نظریه یادگیری اجتماعی بندورا.................................................... 84
نظریه دین و مذهب.................................................................................. 85
تئوری امیل دورکیم............................................................................... 87
نظریه مارکس .................................... 88
ب) تئوریهای روانشناسی..................................................................... 89
تئوری سالیوان......................................................................................... 89
تئوری واکنش به رویدادهای آزاردهنده برکوتیز................. 90
روانشناسی فانون (Fanon) ................................................................. 90
نظریه درماندگی آموخته شده........................................................... 91
چارچوب نظری تحقیق .............................. 92
مدل نظری تحقیق....................................................................................... 94
مروری بر تحقیقات.................................................................................. 95
فرضیه های پژوهش .................................................................................. 104
فصل سوم- روش‌شناسی پژوهش
مقدمه............................................................................................................. 106
روش تحقیق................................................................................................... 107
روش جمع‌آوری اطلاعات............................................................................. 108
جامعه آماری.............................................................................................. 109
روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه............................................ 110
تعریف مفاهیم تحقیق............................................................................. 111
سطح سنجش متغیرها.................................................................................. 117
روایی و پایایی ابزار اندازه‌گیری............................................ 119
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- جداول توصیفی............................... 122
4-2- جداول تبیینی و آزمون فرضیات................ 133
فصل پنجم – نتایج و پیشنهادات
5-1- نتایج توصیفی............................... 143
5-2- نتایج تبیینی............................... 145
بحث و نتیجه گیری................................ 162
پیشنهادات....................................... 167
محدودیت های پژوهش............................... 169
منابع و ماخذ ................................... 170
پیوست
پرسشنام
بررسی مقایسه ای ویژگی های خانوادگی زنان روسپی و زنان غیرروسپی
موضوع این پایان نامه بررسی مقایسه ای ویژگیهای خانوادگی زنان روسپی و غیر روسپی شهر تهران است . سئوال اصلی پژوهش این است که : آیا بین زنان روسپی و زنان غیر روسپی از لحاظ ویژگیهای خانوادگی تفاوت وجود دارد؟ با توجه به نقش حیاتی زنان به عنوان مادران و پرورش دهندگان نسل آتی و نقش خانواده های آنان که اولین و پایدارترین نهاد تربیتی و آموزشی است شناخت ویژگیهای خانوادگی می تواند به درک هر چه بهتر این ویژگیها و برنامه ریزی صحیح تر در این راستا بیانجامد . برای دستیابی به پاسخ سئوال و اهداف مورد نظر تحقیق از نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی ( نظریه های کنترل ، یادگیری و ... ) بهره گرفتم . با استفاده از این نظریه ها ، هشت فرضیه مطرح گردید که متغیرهای مورد آزمایش بین دو گروه آزمودنی عبارت بودند از : از هم گسیختگی خانوادگی، مصرف مواد مخدر ، سابقه زندان ، کنترل و نظارت والدینی ، خشونت و تعارض در خانواده ، اعتقادات مذهبی و پایگاه اجتماعی .
روش تحقیق علی – مقایسه ای و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود . روش نمونه گیری زنان روسپی از نوع نمونه گیری « در دسترس » و شامل زنان روسپی ساکن در زندان اوین تهران ( بند زنان ) تهران و با حجم نمونه 100 نفر بود. روش نمونه گیری زنان غیر روسپی از نوع نمونه گیری « سهمیه ای » و با حجم نمونه 100 نفر بود . تجزیه و تحلیل داده ها با برنامه spss 13 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی ، میانگین ) استنباطی (X2 . U مان – ویتنی ) و ضریب فای و V کرامر انجام شد . یافته های تحقیق نشان داد که بین دو گروه آزمودنی در تمامی متغیرهای مورد آزمایش تفاوت معنا دار آماری وجود دارد .
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول- کلیات
مقدمه.................................................................... 2
بیان مسأله.............................................................. 5
ضرورت و اهمیت تحقیق....................................................... 8
اهداف تحقیق................................................................ 10
فصل دوم- ادبیات موضوع
گفتار یکم- خانواده..................................................... 12
تعریف خانواده....................................................... 14
اهمیت خانواده.................................................. 16
گفتار دوم - آسیبهای خانواده........................................ 19
اختلاف خانوادگی........................................................ 22
خشونت خانوادگی...................................................... 24
تجاوز جنسی علیه زنان................................................. 26
تجاوز جنسی علیه کودکان...................................... 29
فقر و انحرافات اجتماعی............................................... 30
طلاق و انحراف...................................................... 36
اثرات اعتیاد والدین بر فرزندان.................................................. 42
بزهکاری یکی از افراد خانواده........................................ 44
گفتار سوم- روسپیگری............................................... 46
تعریف فحشا و روسپیگری.......................................................... 46
الف) بررسی تاریخچه روسپیگری در ملل ابتدایی............................ 48
ب) بررسی تاریخچه روسپیگری در ایران.................................. 54
یافته‌هایی از اولین همایش ملی آسیبهای اجتماعی ایران در چهارچوب مسأله روسپیگری. 57
گفتار چهارم- مبانی نظری ....................................... 61
مقدمه.................................................................... 61
الف) تئوریهای جامعه‌شناسی......................................................... 63
نظریه کنترل................................................................... 63
هیرشی و نظریه علقه اجتماعی............................................... 64
ساترلند و پیوند افتراقی................................................... 68
نی و نظریه روابط خانوادگی................................................ 72
تئوری کنترل متعادل ........................................................... 76
خانواده و تئوری ارتباطات نسبی........................................ 77
ثورن بری و نظریه تکاملی............................................ 80
نظریه یادگیری اجتماعی بندورا................................... 84
نظریه دین و مذهب............................................... 85
تئوری امیل دورکیم......................................... 87
نظریه مارکس ...................................................... 88
ب) تئوریهای روانشناسی.............................. 89
تئوری سالیوان................................................................. 89
تئوری واکنش به رویدادهای آزاردهنده برکوتیز............................. 90
روانشناسی فانون (Fanon).................................................. 90
نظریه درماندگی آموخته شده............................. 91
چارچوب نظری تحقیق ...................................................................... 92
مدل نظری تحقیق....................................................... 94
مروری بر تحقیقات............................................................ 95
فرضیه های پژوهش .................................................... 104
فصل سوم- روش‌شناسی پژوهش
مقدمه................................................................................... 106
روش تحقیق...................................................................... 107
روش جمع‌آوری اطلاعات.................................................. 108
جامعه آماری....................................................................... 109
روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه........................................... 110
تعریف مفاهیم تحقیق.......................................................... 111
سطح سنجش متغیرها......................................................... 117
روایی و پایایی ابزار اندازه‌گیری........................................... 119
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- جداول توصیفی............................. 122
4-2- جداول تبیینی و آزمون فرضیات.............................. 133
فصل پنجم – نتایج و پیشنهادات
5-1- نتایج توصیفی.............................. 143
5-2- نتایج تبیینی............................................ 145
بحث و نتیجه گیری.......................................... 162
پیشنهادات...........................................................167
محدودیت های پژوهش.................................. 169
منابع و ماخذ ........................................... 170
پیوست
پرسشنامه