سیلو کردن علوفه ونحوه مدیریت آن
سیلو:
سیلو کردن عملی است که به وسیله آن برخی از غذاهای دام در محلی محفوظ و حتی المقدور بدون هوا تحت تخمیر قرار گرفته و نگهداری می شود. این محل ها سیلو نامیده می شود. (سیلو کلمه ای است اسپانیائی و به معنی انبار و یا زیر زمین می باشد) و مواد سیلو شده را غذای تخمیر شده، غذای ترش و یا سیلو می نامند.
ارزش غذائی علوفه سیلو شده نسبتاً خوب و اتلاف غذائی آن نسبت به سایر روش های نگهداری کمتر و در نتیجه می توان بدینوسیله غذای آبدار و ارزان قیمتی در اختیار دام قرار داد.
مزایای نگهداری غذای دام به روش سیلو کردن:
1- وابسته نبودن به و هوا و تغییرات جوی. یعنی در هر شرایطی می توان علوفه را سیلو نمود.
2- مقدار اتلاف در روش سیلو کردن کمتر از روش خشک کردن است. اتلاف در روش سیلو 15 درصد و در خشک کردن بیش از 20 درصد می باشد.
3- از لحاظ ساعات کار، روش سیلو کردن کار کمتری می طلبد.
4-احتیاج به ماشین آلات در روش سیلو کردن کمتر است.
5-نگهداری آن بعد از سیلو کردن تا سال ها امکان پذیر است.
6- به ازاء یک پوند ماده خشک موجود در این علوفه ها، روش سیلو نمودن به فضای کمتری جا احتیاج دارد و یک متر مکعب سیلو حدود 3 برابر بیشتر از یک متر مکعب علوفه خشک دارای ماده خشک غذائی است.
7-امکان آتش سوزی در این روش وجود ندارد. در حالی که در روش خشک امکان آن زیاد است.
8-در این روش علوفه را می توان زودتر برداشت کرد.
9-علف های هرز و تخم آنها در روش سیلو کردن از بین می رود.
10-در این روش می توان در طول زمستان علوفه آبدار و شاداب در اختیار دام گذاشت.
11-علوفه سیلو شده اشتها آور بوده و تا حدودی دارای خاصیت نرم کنندگی دستگاه گوارش می باشد.
12-روش سیلو کردن بهترین روش نگهداری مواد فرعی کارخانجات است.
13-مزایای علوفه مرتع سیلو شده نسبت به روش چرای مستقیم:
الف)- این روش به حصار کشی احتیاج دارد.
ب)- یک سوم بیشتر از روش چرای مستقیم می توان علوفه برداشت کرد.
ج)- در روش سیلو کردن می توان علوفه را در بهترین موقع از رشد گیاه برداشت و سیلو نمود.
د)- کیفیت علوفه سیلو شده یکنواخت تر می باشد.
ه)- علوفه سیلو شده کمتر موجب نفخ می گردد.
ی)- می توان دام را در آغل با علوفه سیلو شده تغذیه نمود.
چه نوع گیاهانی را می توان سیلو نمود:
تقریباً همه گیاهان سبز را می توان سیلو نمود. ولی باید توجه داشت که چون خواص ظاهری، خواص شیمیائی و فیزیکی گیاهان متفاوت است، خاصیت تخمیر شدن آنها نیز متفاوت می باشد. بنابراین روش سیلو کردن برای تمام مواد یکسان نیست. مهم ترین گیاهانی را که می توان سیلو نمود، به قرار زیر می باشد:
1.گیاهانی که مخصوص تهیه سیلو کشت می شوند (علف های مختلف، ذرت، سیب زمینی، ذرت خوشه ای، چغندر علوفه ای، یونجه، شبدر، اسپرس و غیره).
2.مازاد گیاهان مزرعه (مازاد سیب زمینی خوراکی، برگ چغندر قند، ساقه و برگ ذرت دانه ای و غیره).
3. علف های سبز تازه که به علت شرایط جوی مانند باران و برف و یخبندان امکان خشک کردن آنها وجود ندارد (مازاد علف های مرتعی، یونجه، شبدر و غیره).
4.گیاهانی که بین دو کشت اصلی و یا به صورت تناوب در زمین کاشته می شوند (مخصوصاً بغولات و علف های مختلف که بعد از برداشت جو و گندم تا کشت مجدد پائیز کشت می شوند).
5. باقیمانده کلم ها و سبزی ها، برگ هویج و کاهو و غیره که دارای مواد غذائی زیاد بوده و به راحتی نیز سیلو می شوند.
تخمیر چیست:
اصول تخمیر: fermenation
همانطور که گفته شده برای سیلو کردن علوفه را به صورت تازه یا پژمرده برای تخمیر و ترش شدن در محلی به نام سیلو انبار می نماید. این محل باید حتی المقدور در مقابل ورود هوا و خروج گازها محافظت شده باشد. عمل تخمیر یا ترش شدن باعث پایداری علوفه و جلوگیری از فساد علوفه می شود.
ترش شدن یا خمیر طبیعی مواد سیلو شده به وسیله اعمال حیاتی موجودات ذره بینی که همراه علوفه داخل سیلو می شوند، انجام می گیرد که مهم ترین این موجودات باکتری های لاکتیک می باشند.
تخمیر مصنوعی یا ترش کردن مصنوعی علوفه با اضافه کردن اسیدهای معدنی یا آلی صورت می گیرد که در نتیجه این عمل PH محیط پائین آمده و اعمال موجودات ذره بینی داخل سیلو یا به کلی قطع می شود و یا از آنها به مقدار زیادی کاسته می شود.
محیط فاقد هوا و اسیدیته داخل سیلو مانع فعالیت موجودات ذره بینی دیگر که باعث فساد پروتئین ها و اسیدهای آمینه می گردند مانند با سیل های بوتیریک، کپک ها و قارچها و غیره می شوند.
از طرف دیگر اسیدی بودن محیط باعث کاهش عمل آنزیم های گیاهی (آنزیم های تنفسی و پروتئولیزها) می گردد. بنابراین برای تولید سیلوی خوب ومرغوب علاوه بر شرایط مربوط به نوع علوفه، قبلاً باید سه شرط مهم و اصلی زیر نیز رعایت شود: