پروژه جراحی و هوشبری پرندگان
پیش گفتار
جوامع علمی دنیا در طی سالیان اخیر شاهد رشد بی سابقه و اعجاب انگیز شاخه های علم دامپزشکی بوده است که هر یک از این شاخه ها به سهم خود پردة اسرار نهان دنیای شگفت انگیز حیوانات از جمله پرندگان را کنار زده و برای رفع معضلات آنها می کوشد. یکی از این شاخه ها که نتایج آن بسیار عینی و سریع می باشد، جراحی است و امروزه با استفاده از تکنولوژی نوین، انجام اعمالی چون جراحی میکروسکوپی بعنوان کارهای روزمره و معمول جراحان درآمده است. جراحی پرندگان در اکثر موارد بعنوان اقدامی درمانی، تحقیقاتی و یا جهت بهبود الگوهای جراحی در حیوانات بزرگ و کوچک انجام می پذیرد، اما متأسفانه در کشور ما با وجود رشد و توسعه جراحی در سایر حیوانات به آن کم بها داده شده است، علاوه بر مراکز دائمی نگهداری پرندگان مثل باغ وحش ها و مناطق حفاظت شده، بیش از دو میلیون خانوار ایرانی حداقل دارای یک پرنده دست آموز خانگی است و صاحبانشان اوقات بسیاری را صرف مراقبت از آنها می کنند ولی تا به حال کتابی در زمینة مسائل جراحی پرندگان به زبان فارسی به رشته تحریر در نیامده و منابع خارجی نیز که در این مورد وجود دارد قابل استفاده و در دسترس همگان نمی باشد. در ضمن در سرفصلهای دروس جراحی دامپزشکی در دانشکده های دامپزشکی جایگاهی در خور شأن آن پیش بینی نشده و جز موارد انگشت شمار مثل اخته کردن، انباشتگی چینه دان به انباشتگی چینه دان آنهم به اجمال چیزی موجود نمی باشد و در نتیجه افرادی که جهت رفع مسائل جراحی پرنده خود به دامپزشک مراجعه می نمایند برایشان کار در خور توجهی صورت نخواهد گرفت.
در مجموع این مسائل انگیزه ای شد تا به تعبیری اولین گام در این زمینه برداشته شود.
در این کتاب مطالب به پنج فصل کوتاه تقسیم بندی شده است. فصل اول به اصول مقید کردن پرندگان، فصل دوم به اصول معاینات بالینی پرنده بیمار، فصل سوم به اصول و تکنیکهای هوشبری در پرندگان، فصل چهارم به اصول و اعمال جراحی اختصاص یافته و در فصل پنجم به روشهای تجویز کردن عوامل درمانی در پرندگان پرداخته شده است. در تمام فصلها علاوه بر حفظ جنبه های علمی کار، مطالب در حد امکان بصورت ساده و همراه با تصاویر مناسب ارائه شده تا بتواند مورد استفاده جراحان، دامپزشکان عمومی و دانشجویان قرار گرفته و در ضمن علاقمندان به مسائل پرندگان هم از خواندن آن لذت ببرند.
وظیفه خود می دانیم از زحمات پرسنل دانشگاه آزاد کرج جهت به ثمر رساندن این امر سپاسگزاری نماییم.
فهرست:
عنوان | صفحه |
مقدمه مؤلفین: |
|
فصل اول: اصول مقید کردن پرندگان |
|
-ملاحظات کلی |
|
-روشهای مقید کردن |
|
1-توسط یک دست |
|
2-توسط دو دست |
|
3-توسط حوله کاغذی |
|
4-توسط حوله بزرگ |
|
5-توسط دستکش |
|
6-توسط دستکش و یا بند |
|
7-توسط سرپوش (کلاه خود) |
|
فصل دوم: اصول معاینات بالینی |
|
-سابقه بیمار |
|
-بازرسی قفس یا محل نگهداری پرنده از نظر: |
|
1-وضعیت و نوع |
|
2-خون در قفس |
|
3-علائم استفراغ در قفس |
|
4-وجود انگلها در قفس |
|
5-وضعیت (میزان) خورده شدن دانه |
|
-مشاهده بیمار از نظر: |
|
1-مشکلات تنفسی |
|
2-نارسائیهای سیستم اعصاب مرکزی |
|
3-صدمات وارده با بالها |
|
4-جابجا نمودن پرنده |
|
-معاینه فیزیکی پرنده |
|
1-پرها |
|
2-چشم |
|
3-گوش |
|
4-پوست سر |
|
5-سوراخ های بینی و پینه اطراف آن |
|
6-منقار |
|
7-دهان و ناحیه دهانی حلقی |
|
8-گردن |
|
9-سینه |
|
10-شکم |
|
11-بالها |
|
12-پاها |
|
فصل سوم: هوشبری |
|
1-خواب آوردن و مقید کردن |
|
2-فقدان درد |
|
3-شل سازی عضلات |
|
4-از بین بردن ترس و اضطراب |
|
5-ارزیابی پرنده بیمار برای انجام هوشبری |
|
6-برخی ملاحظات فیزیولوژیکی |
|
7-موارد احتیاطی پیشنهاد شده در حین بیهوشی عمومی |
|
-داروهای بی حسی موضعی |
|
لیدوگائین هیدروکلراید 2 درصد |
|
پروکائین هیدروکلراید دو درصد |
|
پروپاکائین هیدروکلراید نیم درصد |
|
هوشبری عمومی |
|
داروهای پیش بیهوشی و آرام بخش ها |
|
ارزیابی عمق بیهوشی عمومی |
|
محل های مناسب جهت تزریق |
|
داروهای هوشبری عمومی تزریقی |
|
آلفاکسالون – آلفا دالون |
|
پنتوباربیتون سدیم |
|
تیوپنتون سدیم |
|
آکوئی تزین |
|
منوهکیستون سدیم |
|
متومیدیت |
|
فنوباربیتال |
|
زایلازین |
|
کتامین |
|
کتامین و استیل پرومازین |
|
دیازپام |
|
کتامین و متومیدات |
|
کتامین و دیازپام |
|
هوشبری عمومی با مواد بیهوشی فرارنحوه و جریان بیهوشی |
|
لوله داخل نایی |
|
مواد هوشبری فرار: |
|
اتر |
|
سیلوپروپان |
|
هالوتان |
|
متوکسی فلوران |
|
ایزوفلوران |
|
نکات قابل توجه در انجام هوشبری های معمول: |
|
فوریتهای داروهای بیهوشی: |
|
قطع تنفس |
|
دپرس تنفسی |
|
ایست قلبی |
|
بسته شدن لوله داخل نایی |
|
فصل چهارم: جراحی |
|
ملاحظات کلی |
|
کارهای قبل از عمل |
|
الف-جراحی سبک |
|
ب-جراحی متوسط |
|
ج-جراحی پیشرفته |
|
وضعیت بیمار در هنگام جراحی |
|
وسایل اصلی جراحی |
|
خونریزی |
|
تمیز و ضد عفونی کردن محل عمل |
|
مراقبت های بعد از عمل |
|
جراحی پوست و ساختارهای مربوطه |
|
پارگی پوست |
|
آبسه زیرجلدی |
|
کیست های پر |
|
تومور و کیستهای زیرجلدی |
|
تومورهای غده uropygial و یا غده preen |
|
جراحیهای ناحیه سر |
|
صدمه دیدن پلک بالا |
|
درآوردن چشم |
|
سیتوسها |
|
سوراخهای خارجی بینی و پینه های اطراف آن |
|
قطع تاج و ریش |
|
دهان: |
|
پاپیلوماتوز |
|
آبسه سقف دهان یا روی زبان |
|
اجسام خارجی |
|
تومورهای خوشخیم و بدخیم |
|
منقار: |
|
بدشکلی و بزرگ شدن منقار |
|
ترک پا یا شکستگی |
|
از دست دادن قسمتی از منقار |
|
جراحی های گردن |
|
اجسام خارجی در مری |
|
چینه دان |
|
پرندگان بی صدا شده |
|
جراحی های شکم |
|
راههای ورود به محوطه شکم |
|
لاپاراسکوپی |
|
روش جراحی |
|
آناتومی جراحی |
|
راههای ورود |
|
پیوپسی |
|
عوارض بعد از عمل |
|
پرولاپس رکتوم |
|
فتق |
|
دستگاه تنفسی |
|
دستگاه تولید مثل |
|
تشخیص جنسیت |
|
باقی ماندن تخم |
|
برداشت تخمدان و غدد فوق کلیوی |
|
درآوردن لوله تخمدان و رحم |
|
پرولاپس قضیب |
|
اخته کردن |
|
جراحی ارتوپدی |
|
کلیات |
|
اعضای سینه ای (قفسه سینه و بالها) |
|
استخوان ترقوه |
|
استخوان غرابی |
|
دررفتگی مفصل شانه |
|
استخوان بازو |
|
جابجایی مفصل آرنج |
|
شکستگی زند زیرین و زبرین |
|
قطع نوک بال |
|
اعضای لگنی |
|
استخوان ران و درشت نی مچ پا |
|
شکستگی استخوانهای زیر مفصل خرگوشی |
|
شکستگی انگشت |
|
جراحیهای متفرقه: |
|
پاگنده (Big) |
|
درآوردن حلقه پیچ پا |
|
کوتاه و مرتب نمودن ناخن |
|
فصل پنجم: روشهای تجویز عوامل درمانی |
|
از طریق بینی |
|
از طریق بافت ملتحمه |
|
از طریق سینوس |
|
از طریق خوراکی |
|
تغذیه دستی |
|
شستشوی پرها |
|
درمان موضعی پوست فاقد پر |
|
درمان استنشاقی |
|
داخل عضلانی |
|
از طریق زیرجلدی |
|
از طریق وریدی |
|