بررسی فلسفه JIT
JITیک فلسفه مدیریت ژاپنی است که ازاوایل دهه 1970دربسیاری از موسسات تولیدی ژاپن مورد استفاده قرارگرفت. این فلسفه اولین بار توسط «تائیچی اونو» درشرکت تویوتا به عنوان ابزاری برای برآورده ساختن خواسته مشتری باحداقل تاخیرمعرفی وبه کارگرفته شد. به همین دلیل تائیچی اونواغلب پدرنظام بهنگام نامیده می شود.کارخانجات تویوتا اولین محلی بودندکه نظام بهنگام درآن مطرح گردید. این نظام دربحران نفتی سال1973 مورد حمایت وسیعی قرار گرفت وپس ازآن توسط بسیاری سازمانهای دیگر انتخاب گردید.
JITدرآغازبه عنوان روشی برای کاهش سطوح موجودی انبارهای ژاپنی مطرح بود.امروزه JITبه یک فلسفه مدیریتی شامل مجموعه ای ازعلوم ودراختیارگرفتن یک سری جامع ازاصول وتکنیکهای تولید گسترش یافته است. تولید بهنگام درصورتیکه به شکل مناسب دریک سازمان به کارگرفته شود ظرفیت تقویت مزیت رقابتی سازمان رادربازار به شکل اساسی باکاهش اتلافها وبهبودکیفیت محصول وبهره وری تولید دارا خواهدبود.
درژاپن زمینه های فرهنگی قوی درارتباط با ظهورJITوجوددارد.اخلاق کارژاپنی یکی ازاین عوامل است.اخلاق کارژاپنی دربرگیرنده نظریات زیراست:
علاوه براینJITبه عنوان وسیله ای برای دستیابی به بالاترین سطوح بکارگیری منابع محدود موجود خود شناخته شد.
چند مشخصه فرهنگی ژاپنی مناسب که ممکن است با JITمرتبط باشند به شرح زیراست:
هنگامی که اصطلاح«JIT=JUST IN TIME» برای اولین باردرفرهنگ مدیریت استفاده شد می توانست معنای مختلفی برای افرادمختلف داشته باشد.سیستم تولیدیJIT ازنظراینکه درجهت کاهش ضایعات گام برمی دارد،یک رویکرد مدیریت عملیاتی وازاین نظرکه یکی ازاهداف آن بهبود کارایی وکیفیت است،یک رویکردمدیریت تکنیکی به شمار می رود.ازطرفی بعضیها آنرابه دلیل اینکه سیستم تولیدی JITیک مفهوم تولیدجامع است رویکرداستراتژیک نامیده اند.درعمل سیستم تولیدی JITقبل ازآنکه رویکردعملیاتی تکنیکی ویا استراتژیک باشدیک راهکار برای تسهیل عملیات است.
«تویوتا» نامی است که بیش ازیک خودروسازمعنا می دهد.تویوتا نمادی است ازتوسعه قوی یک شرکت،ازکسب وکارخانوادگی به یک شرکت حقیقتا جهانی.شایداگرهمت ورویا وخطرپذیری کیشیرو تویودا درراه اندازی خط تولید موتورگازوئیلی کوچک درگوشه ای از کارخانه ریسندگی پدرخودنبود امروزچنین تویوتای متفاوتی وجود نداشت.تویوتا نمادی است ازمدیریت موفق ومبتکرکه بسیاری ایده ها واندیشه های خلاق نظیرنظام آراستگی(S5)، بهبود مستمر(کایزن)،سیستم کانبان،سیستم تولیدناب وJIT رابه دنیا عرضه کرده است.همین ریشه های اصیل ومقوی است که درخت تناورتویوتارابه گونه ای تقویت کرده است که هر رقیبی رادربرابرخودکنارمی زندودورنیست که درآینده بسیارنزدیک باپشت سرگذاشتن دو رقیب نزدیک خود،درجایگاه برترین خودروسازجهان بنشیندوبرتری بلامنازع خوددرژاپن رابه سراسردنیا تسری دهد.تولیدحدود8 میلیون خودرو درسال که نیمی ازآن درخارج ازژاپن تولیدمی شود،دستاورداندکی نیست.امارهبران تویوتا بیش ازآنکه به اعداد بیندیشند،آن گونه که درفلسفه مدیریت خودتاکید کرده اند،به ارزشها می بالند وهمانها راعامل پایداری موفقیت وسرآمدی شرکت خودمی دانند.
تویوتا درابتدای قرن بیستم به عنوان یک کارخانه ریسندگی وجودداشت.ساکیشی تویوداکه سالهادرراه شغل پدرخود،یعنی فروش فرش فعالیت می کرداین کارخانه راراه انداخته بودودرسال1894 باهوش سرشارخودیک ماشین بافندگی صنعتی ابداع کرده وساخته بود.اودرسال1924 نوع تمام اتوماتیک آن راساخت ودوسال بعدکارخانه اتوماتیک ریسندگی تویوتا،پابه عرصه وجودنهاد.پسرکنجکاوومستعد او،کیشیروکه دررشته مهندسی مکانیک ازدانشگاه توکیو فارغ التحصیل شده بوددرکارخانه پدرمشغول به کارشداماهمه توجه وهمت اوصرف تولید موتورخودروشد.درسال130 کیشیروتحقق برروی موتورهای گازوئیلی را آغازکردوسه سال بعدبخش خودرورادرقسمت کوچکی ازکارخانه ریسندگی پدرراه انداخت. درسال 1935 اولین کارخانه خودروتویوتا آغازبه کارکردوسال بعد لوگوی تویودابه تویوتا تغییریافت.یک سال بعدیعنی سال1937 شرکت تویوتاموتوربه طوررسمی افتتاح شد.بدین ترتیب یکی ازموفق ترین کارخانجات ریسندگی ژاپن دربین دوجنگ جهانی باتغییرگرایش،به کارخانه خودروسازی تبدیل شد.تلاش وهمت کیشیروتویوداباعث شدکه ازدل کارخانه پدر، کارخانه جدیدتاسیس شود.
درابتدا خودکیشیروبه عنوان قائم مقام شرکت جدیدعمل می کردودرسال1941 به عنوان مدیرعامل مشغول به کارشد.بلافاصله پس ازراه افتادن شرکت جدید،اصول مدیریتی نوینی دراداره کارخانه به کارگرفته شد.درسال1938 سیستم JIT به کارگرفته شد.دوسال بعدموسسه تحقیقاتی تویوتا افتتاح شد.سال1951 سیستم پیشنهادایده های خلاق درتویوتا فعال شد.سال1973مرکزطراحی وسال بعدمرکزآموزش افتتاح شد.اولین محصول تجاری شرکت تویوتا،کامیون5/1 تنی G1 بود.درطی جنگ جهانی دوم تمام کارخانه دراختیارجنگ بودو برای ارتش کامیون تولیدمی کرد.تاچندسال بعدازاتمام جنگ نیز،اشغالگران اجازه تولیدخودرو به تویوتاندادند.درسال1952بامرگ کیشیرو،مسئولیت شرکت برعهده ایجی تویوداپسرعموی اوقرارگرفت.ایجی به همراه پسرکیشیرو،شوئی شیروتویوداوطی سالهای بعدتویوتارابه یکی ازشرکتهای بزرگ خودروسازی جهان تبدیل کردند.درسال1977مرکزفنی تویوتا درامریکاافتتاح شدوسال1984همکاری تویوتاباجنرال موتورزدرامریکا صورت گرفت.پس ازایجی،تایچی اونو مسئولیت شرکت رابه عهده داشت ودراستقرارسیستم تولید تویوتا بسیارهمت گماشت واصول راهنمای تویوتارادرسال1992منتشرکرد.
فهرست
موضوع صفحه
فصل اول:معرفی JIT ------------------------------------------------ 5
تاریخچه وتکامل تولید بهنگام -------------------------------------------- 6
تعریف نظام بهنگام ------------------------------------------------------ 9
نظام بهنگام دریک نگاه ------------------------------------------------- 10
مبانی تولید بهنگام ------------------------------------------------------- 14
اجزای تولید بهنگام ------------------------------------------------------ 15
اهداف تولید بهنگام -------------------------------------------------------- 18
مزایاومحدودیتهای JIT --------------------------------------------------- 20
منطق اجرایJIT ---------------------------------------------------------23
پیش نیازهای یک برنامه JIT --------------------------------------------26
برنامه ریزی نظام تولید بهنگام ------------------------------------------- 27
فصل دوم:اجرای برنامه JIT ----------------------------------------- 36
مقدمه -------------------------------------------------------------------- 37
1- ایجاد یک استراتژی اجرایی ------------------------------------------ 38
2- یک برنامه عملیاتی برای اجرا --------------------------------------- 40
1-2-وقتی فعالیتهای اجرای JITتکمیل می شود------------------------- 42
2-2-چگونه فعالیتهای اجرایی JITانجام می شود ---------------------- 43
3- سیستمهای جمع آوری وسنجش داده ها ------------------------------- 43
4- پروژه های آزمایشی(راهنما) ---------------------------------------- 47
5- بحث درمورد مقاومت کارکنان واتحادیه ها ---------------------------- 48
1-5- مقاومت کارکنان ----------------------------------------------- 49
2-5- اتحادیه ها ---------------------------------------------------- 50
6- فرایند اجرای JIT ---------------------------------------------------- 52
فصل سوم:کنترل JIT ------------------------------------------------- 54
کنترل تولیددرنظام بهنگام ------------------------------------------------- 55
سیستم کانبان -------------------------------------------------------------- 56
وظایف کانبان ------------------------------------------------------------- 56
تولید یکنواخت ------------------------------------------------------------ 57
کاهش زمان عملیات وزمان چرخه ----------------------------------------- 60
اجرای سیستم کانبان ------------------------------------------------------- 61
وظایف کانبان -------------------------------------------------------------- 63
انواع جریان مواد ---------------------------------------------------------- 64
گردش کانبان -------------------------------------------------------------- 67
وسعت عمل کانبان -------------------------------------------------------- 69
فصل چهارم :ابداع کننده JIT / شرکت تویوتا ------------------------ 71
شرکت تویوتا ------------------------------------------------------------- 72
مقدمه --------------------------------------------------------------------- 73
تاریخچه ------------------------------------------------------------------ 73
سیستم تولیدتویوتا(TPS) ------------------------------------------------- 74
تولیدبهنگام(JIT) --------------------------------------------------------- 76
کانبان --------------------------------------------------------------------- 76
JIDOKA --------------------------------------------------------------- 77
فلسفه وچشم اندازتویوتا ---------------------------------------------------- 77
فرهنگ سازمانی وارزشها ------------------------------------------------- 78
آینده ----------------------------------------------------------------------- 78
تشریح مفاهیم -------------------------------------------------------------- 80
واژه نامه انگلیسی- فارسی ------------------------------------------------- 83
فهرست منابع -------------------------------------------------------------- 85