مقایسه سرعت پردازش اطلاعات، و تنظیم هیجان در دانش آموزان دوزبانه و تک زبانه
هدف از پژوهش حاضر مقایسه سرعت پردازش اطلاعات، حافظه فعال و تنظیم هیجان در دانش آموزان دوزبانه و تک زبانه می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع علی مقایسه ای است جامعه آماری این پژوهش عبارت است از دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر اردبیل که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل می باشند. نمونه آماری این پژوهش شامل 60 (30 نفر تک زبانه و 30 نفر دو زبانه) بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های پردازش اطلاعات، نظم جویی هیجان و حافظه فعال استفاده شده است. در نهایت پرسشنامه‌ها از هر دو گروه جمع‌آوری و اطلاعات توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده در قسمت اول از آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار و ...، و در قسمت دوم برای آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد بین سرعت پردازش اطلاعات در دانش آموزان تک زبانه و دو زبانه تفاوت معنی داری وجود دارد و سرعت پردازش اطلاعات در دانش آموزان دوزبانه بیشتر از دانش آموزان تک زبانه می باشد. مقدار 034/1252=F و همچنین با توجه به اینکه سطح معنی داری خطای آزمون برای سطح اطمینان 99/0 کمتر از 01/0 است. بین تنظیم هیجان در دانش آموزان تک زبانه و دو زبانه تفاوت معنی داری وجود دارد و تظیم هیجان در دانش آموزان دوزبانه بیشتر از دانش آموزان تک زبانه می باشد. مقدار 426/4644=F و همچنین با توجه به اینکه سطح معنی داری خطای آزمون برای سطح اطمینان 99/0 کمتر از 01/0 است. بین حافظه فعال در دانش آموزان تک زبانه و دو زبانه تفاوت معنی داری وجود دارد و حافظه فعال در دانش آموزان دوزبانه بیشتر از دانش آموزان تک زبانه می باشد.
کلمات کلیدی: پردازش اطلاعات، حافظه فعال، تنظیم هیجان دانش آموزان دوزبانه و تک زبانه
طبق تعریف فرهنگ لغات آکسفورد، اصطلاح دوزبانه به فردی اطلاق می شود که قادر است کلام خود را به دو زبان مطرح کند و یا فردی که دو زبان را می داند و از آن دو استفاده می کند (McKian, 2005). عموماً اصطلاح دوزبانه به افراد یا گروه هایی اطلاق می شود که توانش زبانی آنها در آن دو زبان، به ویژه در بعد کلامی، در حد کاربران بومی آن دو زبان باشد. به هر حال طبق نظر باتلر و هاکوتا « دوزبانگی رفتار پیچیدة روانشناختی، زبانی، و اجتماعی فرهنگی است که ابعاد گوناگونی دارد» (Butler and Hakuta, 2006). در مورد تعریف دوزبانگی در بین پژوهشگران اتفاق نظر کاملی وجود ندارد.
از نظر روانشناسی، آموزش به زبان مادری سبب درک بهتر مطالب می گردد و پیشرفت شناختی دانش آموزان را تأمین می کند. از نظر اجتماعی سبب جذب راحت تر کودک در محیط اجتماعی خود می شود و به عنوان یک عنصر اصلی فرهنگی، او را در ارتباط با گذشته فرهنگی خود قرار می دهد. از نظر عاطفی، استفاده از زبان مادری در آموزش دانش آموزان سبب تداوم در استفاده از نمادهای زبان شناختی می شود و بدین ترتیب او را از گسستگی عاطفی ناشی از عدم استفاده از زبان مادری باز داشته، سبب بالا رفتن کمیت و کیفیت ارتباطات درون مدرسهای و درون کلاسی می شود و دانش آموزان را از ابزار اصلی تفکر یعنی ارتباط، برخوردار می کند.
دانش آموزان غیر فارسی زبان در بدو ورود به مدرسه، زبان مادری خود را که در یک فرایند پیچیده و در ارتباط مستقیم با محیط پیرامون خود فرا گرفته است، در برنامه فارسی پیدا نمی کنند. چون سازماندهی محتوا و انتقال برنامه درسی به دانش آموزان بر پایة زبان فارسی است که با مفاهیمی که بر اساس تجارب قبلی دانش آموز به زبان مادری حاصل گردیده است و برای او بار عاطفی نیز دارد، پیوند ندارد. در حالیکه ارتباط غیر رسمی درون مدرسهای میتواند خارج از کانال ارتباط رسمی به زبان مادری بر قرار شود. این چنین گسستگی میان زبان مدرسه و زبان مادری دانش آموزان، ارتباط بر پایه انگیزه فردی را با دشواری مواجه می کند. تعارض بین مدار ارتباطی محیط اجتماعی خانوادگی دانش آموز و مدار ارتباطی رسمی مدرسه هم کیفی است و هم کمی. کیفی است زیرا که دانش آموز غیر فارسی زبان در برابر زبانی قرار می گیرد که حاصل مجموعه، ویژگی های فرهنگ زیستی و خاص او نیست. کمی است زیرا از جنبه ی دستوری، واژگان و آواشناسی برای او نا آشناست. به عبارت دیگر بین زبان مدرسه و زبان دانش آموز شکاف پدید می آید. (کوردوا[1]، وارن[2] و گی[3]، 2005). پاسخ های هیجانی، اطلاعات مهمی درباره ی تجربه ی فرد در ارتباط با دیگران فراهم می کند. با این اطلاعات، انسان ها یاد می گیرند که در مواجهه با هیجانات چگونه رفتار کنند، چگونه تجارب هیجانی را به صورت کلامی بیان کنند، چه راهکارهایی را در پاسخ به هیجان ها به کار برند و در زمینه ی هیجان های خاص، چگونه با دیگران رفتار کنند.
حافظه فرایند ذخیره سازی تجربیات و اطلاعات برای بازیابی احتمالی، در زمان های آینده می باشد (آیزنگ و کین، 2000). این توانایی ایجاد بازیابی خاطرات، زیربنای همه جنبه های شناخت می باشد و در بعد وسیع تر، توانایی خاص انسان ها برای زیستن است. تقریبا هر چیز که افراد انجام می دهند (از جمله ارتباطات، ادراک، تعاملات اجتماعی، تفکر و حل مسئله) وابسته به توانایی آنها در به یادگیری گذشته می باشد (گروم، 1999).
مفهوم پردازش اطلاعات در آغاز در حوالی سالهای 1960 میلادی با تاثیر پذیری ای نظریه اطلاعات در زمینه نظام فیزیکی ارتباطات از طرف روان شناسان شناختی به کاربرده شد و بیانگر این بود که ارگانیسم انسانی روی تجسم های درونی وذهنی خود عملیاتی به صورت کامپیوتر انجام می دهد. اطلاعات از لحظه ارائه به حواس در مرحله درون داد تا پاسخ های رفتاری در مرحله برون داد، به طور فعال کد گذاری شود و تغییر شکل و سازمان می یابد. همچنین هاگن افراد دوزبانه را افرادی می داند که قدرت بیان کامل داشته باشند و بتوانند مفاهیم را به زبان دیگر بیان کنند. براساس این تعریف، زبان آموزان مبتدی نیز دوزبانه شمرده می شوند (هاگن[4]، 1953). سایر محققان درجات مختلفی را برای گمارش افراد مختلف به منزله افراد دوزبانه در نظر گرفته اند (مک نامارا[5]، 1967، هاکوتا[6]، 1986، والدز و فیگوئرا[7]، 1994). با این اوصاف، دوزبانگی بر روی یک طیف در نظر گرفته می شود.
یا توجه به مطالب مذکور پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرعت پردازش اطلاعات، حافظه فعال و تنظیم هیجان در دانش آموزان دوزبانه و تک زبانه انجام گرفت.
[1]- Korduva
[2]- Warn
[3]- Gey
[4]- Haugen
[5]- MacNamara
[6]- Hakuta
[7]- Valdes and Figueroa
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده. 1
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه. 3
1-1 بیان مسئله. 5
1-2 اهمیت وضرورت پژوهش.... 8
1- 3 اهداف پژوهش.... 9
1-3-1 هدف کلی.. 9
1-3-2 اهداف جزئی.. 9
1-4 فرضیه ها 9
1-5 تعریف نظری وعملیاتی متغیرها 10
1-5-1 دوزبانه. 10
1-5-2 پردازش اطلاعات... 10
1-5-3 حافظه فعال. 10
1-5-4 تنظیم هیجان. 11
فصل دوم
ادبیات و پیشینه پژوهش
2-1 مقدمه. 13
2-2 زبان. 13
2-2-1 ارتباط.. 13
2-2-2 زبان به عنوان وسیله ی ارتباط.. 14
2-2-3 افراد دوزبانه. 16
2-2-4 ساختار عصبی افراد دوزبانه. 16
2-2-4-1 برتری جانبی نیم کره های مغز. 16
2-2-4-2 دوزبانگی و هوش... 17
2-3 پردازش اطلاعات... 17
2-3-1 مدل های پردازش اطلاعات... 18
2-3-1-1 مدل اتکینسون و شیفرین.. 18
2-3-1-2 مدل سطوح پردازش اطلاعات... 19
2-3-1-3 مدل های تحولی پردازش اطلاعات... 19
2-3-2 نظریه پردازش توزیع موازی.. 20
2-3-3 نظریه پیوند گرایی.. 20
2-3-4 یادآوری و فراموشی.. 21
2-3-5 علت حذف اطلاعات از ثبت حسی.. 21
2-3-6 علت فراموشی اطلاعات از حافظه کوتاه مدت... 21
2-3-7 علت فراموشی اطلاعات از حافظه دراز مدت... 22
2-3-8 واپس زدن. 22
2-3-9 تداخل.. 22
2-3-10 مشکلات بازیابی.. 23
2-3-11 رشد مهارت های کسب اطلاعات... 23
2-3-12 راهبردها در حافظه کوتاه مدت... 26
2-3-12-1 تمرین ذهنی.. 26
2-3-12-2 بسط یا گسترش معنایی.. 26
2-3-12-3 سازماندهی.. 27
2-4 حافظه فعال. 29
2-4-1 حافظه ی فعال کلامی – شنیداری.. 31
2-4-2 حافظه ی فعال فضایی – بصری.. 31
2-4-3 حافظه و زمان. 31
2-3-4 حافظه‌ی بلندمدت... 32
2-4-5 بازیابی اطلاعات... 33
2-5 تنظیم هیجان. 33
2-5-1 روش تنظیم هیجان. 35
2-5-1-1 انتخاب موقعیت... 36
2-5-1-2 تعدیل موقعیت... 37
2-5-1-3 تنظیم توجه. 38
2-5-1-4 تغییر شناختی.. 39
2-6 پیشینه تحقیق.. 40
2-6-1 پیشینه داخلی.. 40
2-6-2 پیشینه خارجی.. 44
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
3-1 روش پژوهش.... 47
3-2 جامعه آماری.. 47
3-3 حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 47
3-4 ابزارگرد آوری اطلاعات... 47
3-5 روش گرد آوری اطلاعات... 48
3-6 روش تجزیه و تحلیل داده ها 49
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها و بیان نتایج حاصل از تحقیق
4-1 مقدمه. 51
4-2 ویژگی های جمعیت شناختی نمونه آماری.. 51
4-3 یافته های توصیفی.. 54
4-4 یافته های استنباطی.. 55
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
5-1 مقدمه. 58
5-2 بحث... 58
5-3 نتیجه گیری کلی.. 60
5-4 محدودیت ها 60
5-5 پیشنهادات پژوهش.... 61
ضمائم.. 62
منابع. 68