بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات
مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه 4
2-1- بیان مسئله 6
3-1- اهمیت ضرورت پژوهش 7
4-1- انگیزه پژوهش 9
5-1- هدف پژوهش 9
6-1- سوال پژوهش 10
7-1- تعاریف عملیاتی 11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
1-2- مبانی نظری پژوهش
1-1-2- فرهنگ سازمانی 14
2-1-2- تعاریف فرهنگ سازمانی 15
3-1-2- اهمیت فرهنگ سازمانی 17
4-1-2- خصوصیات فرهنگ سازمانی 20
5-1-2- منابع فرهنگ 22
6-1-2- شیوه پیدایش فرهنگ 22
7-1-2- انواع فرهنگ سازمان 23
8-1-2- رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی 28
9-1-2- رابطه فرهنگ و ساختار سازمان 28
10-1-2- فرهنگ سازمانی و توسعه 29
11-1-2- نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش 29
12-1-2- رابطه فناوری و فرهنگ 30
13-1-2- رابطه فرهنگ و مدیریت 31
14-1-2- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی 31
15-1-2- کارکرد فرهنگ سازمان 31
16-1-2- زنده نگه داشتن فرهنگ 32
17-1-2- عوامل موثر در تغییر فرهنگ سازمانی 33
18-1-2- تغییر فرهنگ سازمانی 34
19-1-2- فرهنگ سازمانی سالم و فرهنگ سازمانی بیمار 35
20-1-2- الگوی اساسی برای تبیین و تشریح فرهنگ سازمانی 35
1-20-1-2- الگوی آجیل پارسونز 35
2-20-1-2- الگوی اوچی 36
3-20-1-2- الگوی پیترز و واترمن 37
4-20-1-2- الگوی لیت وین و اترینگر 39
5-20-1-2- الگوی کرت لوین 40
6-20-1-2- الگوی منوچهر کیا 40
2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-2-2- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات 42
2-2-2- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات 43
3-2-2- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات 46
4-2-2- کشورهای جهان از نظر زیر ساخت های لازم اداره مدیران آنها از جهت دستیابی 49
به فناوری اطلاعات و ارتباطات و...
5-2-2- کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-5-2-2- پول الکترونیک 50
2-5-2-2- تجارت الکترونیک 51
3-5-2-2- دولت الکترونیک 53
4-5-2-2- نشر الکترونیک 54
5-5-2-2- پارک های فناوری 54
6-5-2-2- شهر اینترنتی 56
7-5-2-2- دهکده جهانی 56
6-2-2- شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-6-2-2- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات 57
2-6-2-2- استفاده رایانه و مدیریت فایل Windows 58
3-6-2-2- واژه پردازها Word 58
4-6-2-2- صفحه گسترها Excel 59
5-6-2-2- بانک اطلاعاتی Access 59
6-6-2-2- ارائه مطلب Power point 60
7-6-2-2- اینترنت Internet 60
7-2-2- ظهور اینترنت 62
8-2-2- اینترنت چیست 62
9-2-2- شبکه عنکبوتی جهانی 63
10-2-2- موتورهای جستجو و بازاریابی اطلاعات 63
11-2-2- فناوری پوش 64
12-2-2- ارتباطات شبکه ای 64
13-2-2- راهکارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات 66
14-2-2- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات 66
15-2-2- ارزش فنا وری اطلاعات و ارتباطات 67
16-2-2- توانایی های فناوری اطلاعات و ارتباطات 69
17-2-2- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات 70
18-2-2- گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات 70
19-2-2- محدوده فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی 72
20-2-2- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی 72
21-2-2- نظامهای اطلاعاتی و ارتباطاتی از طریق محمل هایی اطلاعات رابه طور 74
سریع و روز آمد در اختیار استفاده کنندها قرار می دهد...
22-2-2- تکنولوژی نوین اطلاعات و ارتباطات 77
23-2-2- نظم نوین اطلاعات و ارتباطات 79
24-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی آینده 80
25-2-2- مشکلات کشورهای در حال توسعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات 81
26-2-2- نحوه تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان 84
27-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر تحولات ساختار جامعه 85
28-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز امروز مدیران فردا 86
29-2-2- مدیریت فناوری اطلاعات IT 87
3-2- پیشینه پژوهش 88
1-3-2- پژوهش های داخل کشور 88
2-3-2- پژوهش های خارج کشور 92
فصل سوم: فرایند پژوهش
1-3- روش پژوهش 103
2-3- جامعه پژوهش 103
3-3- نمونه و روش نمونه گیری 103
4-3- ابزار پژوهش 104
1-4-3- پرسشنامه فرهنگ سازمانی 104
2-4-3- پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 104
5-3- چگونگی تعیین روایی و پایایی ابزار پژوهش 105
6-3- روش جمع آوری اطلاعات 105
7-3- روشهای تجزیه و تحلیل آماری 106
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری
1-4- مقدمه 108
2-4- اطلاعات عمومی 109
3-4- توصیف داده ها 112
4-4- تحلیل داده ها 130
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5- بحث و نتیجه گیری 152
1-1-5- تفسیر سوال اصلی پژوهش 152
2-1-5- تفسیر سوالات فرعی پژوهش
1-2-1-5- تفسیر سوال فرعی اول پژوهش 153
2-2-1-5- تفسیر سوال فرعی دوم پژوهش 154
3-2-1-5- تفسیر سوال فرعی سوم پژوهش 155
2-5- نتیجه کلی 156
3-5- محدودیتها و مشکلات پژوهش 157
4-5- پیشنهادهای پژوهش 157
5-5- خلاصه پژوهش 159
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی 163
فهرست منابع لاتین 169
ضمایم
پرسشنامه فرهنگ سازمانی
پرسشنامه فناوری اطلاعات
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره (2-1) هفت موضوع مورد مقایسه در سازمانها توسط ویلیام اوشی
جدول شماره (2-2) سال شمار رسانه های اطلاعاتی و ارتباطی 78
جدول شماره (3-1) حجم نمونه 103
جدول شماره (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس 109
جدول شماره (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل 110
جدول شماره (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات 111
جدول شماره (4-4) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوآروی و ریسک پذیری 112
جدول شماره (4-5) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به جزئیات 114
جدول شماره (4-6) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نتیجه محوری 116
جدول شماره (4-7) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به افراد (فردگرایی) 117
جدول شماره (4-8) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به گروه (گروه گرایی) 118
جدول شماره (4-9) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب تهور طلبی 119
جدول شماره (4-10) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ثبات 120
جدول شماره (4-11) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب آشنایی با مفاهیم و اصول 121
جدول شماره (4-12) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب مدیریت فایلها 123
جدول شماره (4-13) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب واژه پردازها 124
جدول شماره (4-14) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب صفحه گسترها 125
جدول شماره (4-15) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب بانکهای اطلاعاتی 127
جدول شماره (4-16) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ارائه مطلب 128
جدول شماره (4-17) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب اینترنت 129
جدول شماره(4-18)نتایج حاصل از آزمون همبستگی فرهنگ سازمانی و 131
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4- 19) نتایج حاصل از آزمون چگونگی میزان بکارگیری فناوری 132
اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان
جدول شماره (4-20)نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نو آوری و بکارگیری 135
فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-21) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به جزئیات و 136
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-22) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نتیجه محوری و 139
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-23) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به افراد و 141
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-24) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به گروه و 143
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-25) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین تهور طلبی و 145
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-26) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین ثبات و 147
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-27)نتایج حاصل از آزمون سوال تفاوت میزان بکارگیری 150
فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره (2-1)مدل پنج عاملی فرهنگ سازمانی 40
نمودار شماره (2-2)ارتباط تئوری، رفتار، فرهنگ سازمانی 41
نمودار شماره (2-3)پیداش فناوری اطلاعات و ارتباطات از تلفیق سه حوزه اطلاعات، 45
رایانه و ارتباطات
نمودار شماره (2-4)عصر کشاورزی، صنعت، اطلاعات 46
نمودار شماره (4-1)توزیع نسبی پاسخگویان برحسب جنس 109
نمودار شماره (4-2) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل 110
نمودار شماره (4-3) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات 111
نمودار شماره (4-4) رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 131
نمودار شماره (4-5) میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان 133
نمودار شماره (4-6) رابطه نوآوری و ریسک پذیری و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 135
نمودار شماره (4-7) رابطه توجه به جزئیات و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 137
نمودار شماره (4-8) رابطه بین نتیجه محوری و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 139
نمودار شماره (4-9) رابطه بین توجه به افراد و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 141
نمودار شماره (4-10) رابطه بین توجه به گروه و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 143
نمودار شماره (4-11) رابطه بین تهور طلبی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 145
نمودار شماره (4-12) رابطه بین ثبات و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 147
نمودار شماره (4-13)میزان بکار گیری فناوری اطلاعات وارتباطات دربین کارکنان زن و مرد 150
چکیده
فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 330 نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعیین گردیده است.
برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:
1- بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
2- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
3- بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
4- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد.
-2- مبانی نظری پژوهش
1-1-2- فرهنگ سازمانی
توجه به فرهنگ و جامعه سازمانی و جامعه ملی و بین المللی موضوع غریبی نیست. اما ارزش و ماهیت آن چند دهه ای است که بیشتر آشکار شده و اندیشمندان بسیاری به تحقیق و پژوهش در این زمینه پرداخته اند، مطالعات مربوط به فرهنگ که در اوایل دهه 1980 صورت گرفته نشان داده که فرهنگ در یک سازمان به مثابه شخصیت در یک انسان است. بی گمان باید پذیرفت که انسان فرهنگ را می آفریند و فرهنگ هم انسان را می سازد. فرهنگ به انسان یاد می دهد تا اندیشه های پایدار و ثابتی را بیاموزد و در قالب گروههای پیچیده ای که دارای وظیفه ای جداگانه و ویژه هستند، سامان یابد. اندیشه های ثابت و پایدار پس از آنکه در ذهن جای گرفتند. دگرگون کردن آنها دشوار است، از آنجا که سرنوشت رفتار انسان واکنشی است که او می تواند در برابر عنصرهای فرهنگی که به او عرضه می شود و پاسخ گوید، یعنی
می تواند از روی ساخت آنها را(تبیین) واپس زند یا دگرگون کند.
در محدوده علم مدیریت و سازمان نیز متفکران بسیار در پی یافتن تعریفی جامع برای فرهنگ و نیز تعیین ارتباط با آن با ساختار سازمانی، رفتار سازمانی و کارایی و اثر بخشی و در نتیجه بهره وری می باشند، مدیریت سازمانها پس از جنگ جهانی دوم مصرانه خویش را ملزم به شناخت فرهنگ سازمان خود و در پی آن سایر سازمان ها و ملل ساختند و امروزه شاهد آن هستیم که مدارس و دانشکده های مدیریت در سرتاسر شاخه های علم مدیریت تحت مدیریت فرهنگ سازمانی، مدیریت علوم و ارتباطات و ... تأسیس کرده و به تحقیقات وسیعی در این زمینه پرداخته اند.
فرهنگ سازمانی پیوندی نزدیک با فرهنگ عمومی جامعه دارد، بخش گسترده ای از رفتار و بالندگی سازمانی را می پوشاند و برای پدید آوردن دگرگونی و پایداری رفتار مطلوب و سنجیده از آنان یاری مؤثر می گیرد. تحقیق در فرهنگ سازمانی به دنبال آن بوده است که نحوه دید کارمندان را از سازمان خویش ارزیابی کند که، آیا سازمان بیش از حد ساختمند است؟ آیا به نوآوری پاداش می دهد؟ آیا تعارض ها را سرکو ب می کند؟ فرهنگ سازمانی با آنکه پیشینهای دراز دارد ولی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و به ویژه در قلمرو و بالندگی سازمانی و رفتار سازمانی راه یافته است و اگر به آن توجه شود می تواند به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر در بهره وری سازمان محسوب می گردد
-2- پیشینه پژوهش
پژوهش های انجام شده در زمینه فرهنگ سازمان و فناوری اطلاعات و ارتباطات
با توجه به بررسی های بعمل آمده تحقیق و پژوهشی در ارتباط با رابطه فرهنگ سازمانی بر بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات انجام نشده است لذا در این قسمت از تحقیقاتی که مشابه با متغیرهای پژوهش بوده استفاده شده است .
1-3-2- پژوهشهای انجام شده در ایران در زمینه فرهنگ سازمانی: