بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات
مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه 4
2-1- بیان مسئله 6
3-1- اهمیت ضرورت پژوهش 7
4-1- انگیزه پژوهش 9
5-1- هدف پژوهش 9
6-1- سوال پژوهش 10
7-1- تعاریف عملیاتی 11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
1-2- مبانی نظری پژوهش
1-1-2- فرهنگ سازمانی 14
2-1-2- تعاریف فرهنگ سازمانی 15
3-1-2- اهمیت فرهنگ سازمانی 17
4-1-2- خصوصیات فرهنگ سازمانی 20
5-1-2- منابع فرهنگ 22
6-1-2- شیوه پیدایش فرهنگ 22
7-1-2- انواع فرهنگ سازمان 23
8-1-2- رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی 28
9-1-2- رابطه فرهنگ و ساختار سازمان 28
10-1-2- فرهنگ سازمانی و توسعه 29
11-1-2- نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش 29
12-1-2- رابطه فناوری و فرهنگ 30
13-1-2- رابطه فرهنگ و مدیریت 31
14-1-2- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی 31
15-1-2- کارکرد فرهنگ سازمان 31
16-1-2- زنده نگه داشتن فرهنگ 32
17-1-2- عوامل موثر در تغییر فرهنگ سازمانی 33
18-1-2- تغییر فرهنگ سازمانی 34
19-1-2- فرهنگ سازمانی سالم و فرهنگ سازمانی بیمار 35
20-1-2- الگوی اساسی برای تبیین و تشریح فرهنگ سازمانی 35
1-20-1-2- الگوی آجیل پارسونز 35
2-20-1-2- الگوی اوچی 36
3-20-1-2- الگوی پیترز و واترمن 37
4-20-1-2- الگوی لیت وین و اترینگر 39
5-20-1-2- الگوی کرت لوین 40
6-20-1-2- الگوی منوچهر کیا 40
2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-2-2- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات 42
2-2-2- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات 43
3-2-2- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات 46
4-2-2- کشورهای جهان از نظر زیر ساخت های لازم اداره مدیران آنها از جهت دستیابی 49
به فناوری اطلاعات و ارتباطات و...
5-2-2- کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-5-2-2- پول الکترونیک 50
2-5-2-2- تجارت الکترونیک 51
3-5-2-2- دولت الکترونیک 53
4-5-2-2- نشر الکترونیک 54
5-5-2-2- پارک های فناوری 54
6-5-2-2- شهر اینترنتی 56
7-5-2-2- دهکده جهانی 56
6-2-2- شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-6-2-2- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات 57
2-6-2-2- استفاده رایانه و مدیریت فایل Windows 58
3-6-2-2- واژه پردازها Word 58
4-6-2-2- صفحه گسترها Excel 59
5-6-2-2- بانک اطلاعاتی Access 59
6-6-2-2- ارائه مطلب Power point 60
7-6-2-2- اینترنت Internet 60
7-2-2- ظهور اینترنت 62
8-2-2- اینترنت چیست 62
9-2-2- شبکه عنکبوتی جهانی 63
10-2-2- موتورهای جستجو و بازاریابی اطلاعات 63
11-2-2- فناوری پوش 64
12-2-2- ارتباطات شبکه ای 64
13-2-2- راهکارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات 66
14-2-2- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات 66
15-2-2- ارزش فنا وری اطلاعات و ارتباطات 67
16-2-2- توانایی های فناوری اطلاعات و ارتباطات 69
17-2-2- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات 70
18-2-2- گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات 70
19-2-2- محدوده فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی 72
20-2-2- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی 72
21-2-2- نظامهای اطلاعاتی و ارتباطاتی از طریق محمل هایی اطلاعات رابه طور 74
سریع و روز آمد در اختیار استفاده کنندها قرار می دهد...
22-2-2- تکنولوژی نوین اطلاعات و ارتباطات 77
23-2-2- نظم نوین اطلاعات و ارتباطات 79
24-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی آینده 80
25-2-2- مشکلات کشورهای در حال توسعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات 81
26-2-2- نحوه تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان 84
27-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر تحولات ساختار جامعه 85
28-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز امروز مدیران فردا 86
29-2-2- مدیریت فناوری اطلاعات IT 87
3-2- پیشینه پژوهش 88
1-3-2- پژوهش های داخل کشور 88
2-3-2- پژوهش های خارج کشور 92
فصل سوم: فرایند پژوهش
1-3- روش پژوهش 103
2-3- جامعه پژوهش 103
3-3- نمونه و روش نمونه گیری 103
4-3- ابزار پژوهش 104
1-4-3- پرسشنامه فرهنگ سازمانی 104
2-4-3- پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 104
5-3- چگونگی تعیین روایی و پایایی ابزار پژوهش 105
6-3- روش جمع آوری اطلاعات 105
7-3- روشهای تجزیه و تحلیل آماری 106
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری
1-4- مقدمه 108
2-4- اطلاعات عمومی 109
3-4- توصیف داده ها 112
4-4- تحلیل داده ها 130
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5- بحث و نتیجه گیری 152
1-1-5- تفسیر سوال اصلی پژوهش 152
2-1-5- تفسیر سوالات فرعی پژوهش
1-2-1-5- تفسیر سوال فرعی اول پژوهش 153
2-2-1-5- تفسیر سوال فرعی دوم پژوهش 154
3-2-1-5- تفسیر سوال فرعی سوم پژوهش 155
2-5- نتیجه کلی 156
3-5- محدودیتها و مشکلات پژوهش 157
4-5- پیشنهادهای پژوهش 157
5-5- خلاصه پژوهش 159
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی 163
فهرست منابع لاتین 169
ضمایم
پرسشنامه فرهنگ سازمانی
پرسشنامه فناوری اطلاعات
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره (2-1) هفت موضوع مورد مقایسه در سازمانها توسط ویلیام اوشی
جدول شماره (2-2) سال شمار رسانه های اطلاعاتی و ارتباطی 78
جدول شماره (3-1) حجم نمونه 103
جدول شماره (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس 109
جدول شماره (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل 110
جدول شماره (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات 111
جدول شماره (4-4) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوآروی و ریسک پذیری 112
جدول شماره (4-5) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به جزئیات 114
جدول شماره (4-6) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نتیجه محوری 116
جدول شماره (4-7) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به افراد (فردگرایی) 117
جدول شماره (4-8) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به گروه (گروه گرایی) 118
جدول شماره (4-9) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب تهور طلبی 119
جدول شماره (4-10) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ثبات 120
جدول شماره (4-11) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب آشنایی با مفاهیم و اصول 121
جدول شماره (4-12) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب مدیریت فایلها 123
جدول شماره (4-13) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب واژه پردازها 124
جدول شماره (4-14) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب صفحه گسترها 125
جدول شماره (4-15) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب بانکهای اطلاعاتی 127
جدول شماره (4-16) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ارائه مطلب 128
جدول شماره (4-17) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب اینترنت 129
جدول شماره(4-18)نتایج حاصل از آزمون همبستگی فرهنگ سازمانی و 131
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4- 19) نتایج حاصل از آزمون چگونگی میزان بکارگیری فناوری 132
اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان
جدول شماره (4-20)نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نو آوری و بکارگیری 135
فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-21) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به جزئیات و 136
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-22) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نتیجه محوری و 139
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-23) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به افراد و 141
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-24) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به گروه و 143
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-25) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین تهور طلبی و 145
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-26) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین ثبات و 147
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
جدول شماره (4-27)نتایج حاصل از آزمون سوال تفاوت میزان بکارگیری 150
فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره (2-1)مدل پنج عاملی فرهنگ سازمانی 40
نمودار شماره (2-2)ارتباط تئوری، رفتار، فرهنگ سازمانی 41
نمودار شماره (2-3)پیداش فناوری اطلاعات و ارتباطات از تلفیق سه حوزه اطلاعات، 45
رایانه و ارتباطات
نمودار شماره (2-4)عصر کشاورزی، صنعت، اطلاعات 46
نمودار شماره (4-1)توزیع نسبی پاسخگویان برحسب جنس 109
نمودار شماره (4-2) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل 110
نمودار شماره (4-3) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات 111
نمودار شماره (4-4) رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 131
نمودار شماره (4-5) میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان 133
نمودار شماره (4-6) رابطه نوآوری و ریسک پذیری و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 135
نمودار شماره (4-7) رابطه توجه به جزئیات و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 137
نمودار شماره (4-8) رابطه بین نتیجه محوری و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 139
نمودار شماره (4-9) رابطه بین توجه به افراد و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 141
نمودار شماره (4-10) رابطه بین توجه به گروه و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 143
نمودار شماره (4-11) رابطه بین تهور طلبی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 145
نمودار شماره (4-12) رابطه بین ثبات و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات 147
نمودار شماره (4-13)میزان بکار گیری فناوری اطلاعات وارتباطات دربین کارکنان زن و مرد 150
چکیده
فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 330 نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعیین گردیده است.
برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:
1- بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
2- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
3- بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
4- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد.
-2- مبانی نظری پژوهش
1-1-2- فرهنگ سازمانی
توجه به فرهنگ و جامعه سازمانی و جامعه ملی و بین المللی موضوع غریبی نیست. اما ارزش و ماهیت آن چند دهه ای است که بیشتر آشکار شده و اندیشمندان بسیاری به تحقیق و پژوهش در این زمینه پرداخته اند، مطالعات مربوط به فرهنگ که در اوایل دهه 1980 صورت گرفته نشان داده که فرهنگ در یک سازمان به مثابه شخصیت در یک انسان است. بی گمان باید پذیرفت که انسان فرهنگ را می آفریند و فرهنگ هم انسان را می سازد. فرهنگ به انسان یاد می دهد تا اندیشه های پایدار و ثابتی را بیاموزد و در قالب گروههای پیچیده ای که دارای وظیفه ای جداگانه و ویژه هستند، سامان یابد. اندیشه های ثابت و پایدار پس از آنکه در ذهن جای گرفتند. دگرگون کردن آنها دشوار است، از آنجا که سرنوشت رفتار انسان واکنشی است که او می تواند در برابر عنصرهای فرهنگی که به او عرضه می شود و پاسخ گوید، یعنی
می تواند از روی ساخت آنها را(تبیین) واپس زند یا دگرگون کند.
در محدوده علم مدیریت و سازمان نیز متفکران بسیار در پی یافتن تعریفی جامع برای فرهنگ و نیز تعیین ارتباط با آن با ساختار سازمانی، رفتار سازمانی و کارایی و اثر بخشی و در نتیجه بهره وری می باشند، مدیریت سازمانها پس از جنگ جهانی دوم مصرانه خویش را ملزم به شناخت فرهنگ سازمان خود و در پی آن سایر سازمان ها و ملل ساختند و امروزه شاهد آن هستیم که مدارس و دانشکده های مدیریت در سرتاسر شاخه های علم مدیریت تحت مدیریت فرهنگ سازمانی، مدیریت علوم و ارتباطات و ... تأسیس کرده و به تحقیقات وسیعی در این زمینه پرداخته اند.
فرهنگ سازمانی پیوندی نزدیک با فرهنگ عمومی جامعه دارد، بخش گسترده ای از رفتار و بالندگی سازمانی را می پوشاند و برای پدید آوردن دگرگونی و پایداری رفتار مطلوب و سنجیده از آنان یاری مؤثر می گیرد. تحقیق در فرهنگ سازمانی به دنبال آن بوده است که نحوه دید کارمندان را از سازمان خویش ارزیابی کند که، آیا سازمان بیش از حد ساختمند است؟ آیا به نوآوری پاداش می دهد؟ آیا تعارض ها را سرکو ب می کند؟ فرهنگ سازمانی با آنکه پیشینهای دراز دارد ولی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و به ویژه در قلمرو و بالندگی سازمانی و رفتار سازمانی راه یافته است و اگر به آن توجه شود می تواند به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر در بهره وری سازمان محسوب می گردد
-2- پیشینه پژوهش
پژوهش های انجام شده در زمینه فرهنگ سازمان و فناوری اطلاعات و ارتباطات
با توجه به بررسی های بعمل آمده تحقیق و پژوهشی در ارتباط با رابطه فرهنگ سازمانی بر بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات انجام نشده است لذا در این قسمت از تحقیقاتی که مشابه با متغیرهای پژوهش بوده استفاده شده است .
1-3-2- پژوهشهای انجام شده در ایران در زمینه فرهنگ سازمانی:
تحقیق بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT (در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران
مقدمه
دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد، بشر امروز جامعهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT )[1] را تجربه میکند که از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعهای را جامعه اطلاعاتی میگویند (صرافی زاده، 1383 ، ص 5).
جامعه اطلاعاتی جامعهای است که در آن زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعهای است که در آن مردم در محل کار ، منزل و حتی در اماکن تفریحی از این تکنولوژی حداکثر استفاده را میبرند.
بر خلاف دوران گذشته که اطلاعات و تکنولوژی در اختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تایید و تصدیق آنان مرتبط بود در جامعه جدید اطلاعات تکنولوژیستها علمای اجتماعی و مردم معمولی نیز مرتبط با تکنولوژی اطلاعاتی قرار گرفته و بخشی از زندگی روزمره آنان شده است. زیرا اطلاعات و اخبار در گروه نیازهای اساسی همه مردم قرار گرفته است و تولیدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالی که در دوران گذشته استفاده از تکنولوژی مرتبط با قشر خاصی بود و فراگیری زیادی نداشت (آذرخش، مهراد،1383،ص 25).
[1] - Information . communication and technology
چکیده
فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 330 نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعیین گردیده است.
برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:
1- بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
2- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
3- بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد
بیان مسئله
با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترک در بین اعضای سازمان است و تعاملات قسمتهای مختلف را بر قرار می کند بنابراین یک ابزار مؤثر در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقی می شود.
در سازمانهایی که فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتی بدنبال خواهد داشت که از آن جمله می توان نارضایتی ارباب رجوع، هزینه های گزاف، طولانی بودن جریان کارهاو ... را نام برد.تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از عدم کارآیی که در یک سازمان پیش می آید ناشی از عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است. زیرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها کمک می کند که در میدان رقابت موفق عمل کنند. یکی از موانع اساسی عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازمانی بکارگیری آن می باشد.
فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت اثر گذاری قوی که می تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته، نقش مهمی را در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا می کند.بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوامع می باشد پس بکارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد ولی متأسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است
ارزیابی تاثیر طراحی ادارات پلان آزاد بر رضایت شغلی کارمندان
محیط های اداری مکان زندگی افراد کارمند در نیمی از ساعات روز است . جایی که فرد پر انرژی ترین اوقات بیداری خود را در آن می گذراند . لذا کیفیت فضای اداری در بلند مدت ،تاثیری بیش از آنچه در نگاه اول به ذهن متبادر می شود بر زندگی کارمندان دارد . پژوهش حاضر در صدد است تارضایت مندی کارمندان در فضای اداری با پلان آزاد را بررسی کند . درواقع هدف تعیین ارتباط بین عملکرد کارکنان و محیط فیزیکی کارشان است. حاصل مطالعات انجام شده رسیدن به الگویی بود که 5 فاکتور تاثیر گذار در جلب رضایت کارکنان در محیط کار را شامل می شد .این فاکتورها عبارتند از : تهویه ، نور، ارتباطات ، حریم خصوصی وعملکرد . که چهار فاکتور اولیه بر عملکرد تاثیرگذاشته و عملکرد نیز رضایت از محیط را تحت تاثیر قرار می دهد. روش تحقیق در این پژوهش، کمی و رویه عملی آن استفاده از پرسشنامه و تحلیل آماری است . داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و روش Amos تحلیل گردید. تحلیل آماری داده ها وجود ارتباط بین فاکتورهای تشکیل دهنده الگوی رضایت شغلی بر اساس رضایت از محیط را مورد تایید قرار می دهد . به بیان دیگر، نتایج حاصل از پیمایش ،بیانگر آن است که طراحی محیط اداری تأثیر قابل توجهی بر عملکرد کارکنان دارد و استفاده از پلان آزاد، در صورتی که نیازمندیهای کارکنان و اصول فنی ساخت رعایت گردد ، می تواند ایده مناسبی برای ساخت فضاهای اداری باشد . بطور کلی بررسی فاکتورهای مختلف نشان میدهد که نورپردازی مناسب ،تهویه مناسب ،سهولت ارتباط کارکنان با یکدیگر و ارباب رجوع و رعایت حریم خصوصی (بویژه در مورد زنان) ،می تواند در عملکرد اغلب کارکنان و بهره وری شغلی آنان، نقش کلیدی بازی کند . با توجه به بررسی های نظری و نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها پیشنهاد می گردد ،در ساختمانهای اداری برای افزایش ارتباط بین کارمندان و ارباب رجوع ، دسترسی بهتر کارمندان به فایلها و وسایل مورد نیاز و نیز بهره گیری بهتر از نور و تهویه در فضاهای داخلی ، مناسب تر است که از فضاهای با پلان آزاد استفاده کرد .همچنین از آنجا که حفظ حریم خصوصی برای کارمندان یک اداره مهم است ، بهتر است در ادارات با پلان باز هر جا که ارتباط کارمندان با ارباب رجوع از اهمیت کمتری برخوردار است ، از پارتیشن های با ارتفاع کوتاه مخصوصا برای فضاهای متعلق به زنان استفاده گردد. این بدان دلیل است که داشتن حریم برای زنان بیش از مردان اهمیت دارد .در فضاهای اداری با پلان باز از آنجا که هیچ حائلی برای جلوگیری از پخش صداهای درون فضا وجود ندارد ، بهتر است برای افزایش تمرکز کارکنان حتی المقدور از بوجود آمدن صداهای مزاحم ممانعت کرد . به عنوان مثال می توان دستگاههایی که ایجاد صدا می کنند مانند دستگاههای فتوکپی یا مانند آنرا در فضای بسته قرار داد. یا صدای زنگ تلفنهای موجود در فضا را با چراغهای چشمک زن جایگزین کرد .همچنین می توان از نصب پره های جاذب صدا بر روی دستگاههای تایپ و ماشینهای تولید کننده صدا بهره گرفت .
واژه های کلیدی: رضایت شغلی ، فضاهای اداری ، پلان آزاد
فصل اول: مقدمه و کلیات
1-1 مقدمه. 3
1-2 بیان مساله. 4
1-3 ضرورت انجام تحقیق.. 7
1-4 فرضیههای پژوهش.... 7
1-5 اهداف پژوهش.... 8
1-6 روش انجام تحقیق.. 8
1-7 تعریف اصطلاحات و واژه ها 8
فصل دوم: ادبیات تحقیق
2-1 مقدمه: 13
2-2 تاثیر طراحی محیط فیزیکی فضای کار 15
2-3 حریم خصوص.... 16
2-3-1 سر و صدا بعنوان استرس فیزیولوژیک.... 21
2-3-2 ابعاد و اندازه در ایستگا ههای کار و دفاتر. 24
2-4 ارتباطات... 25
2-5 تهویه. 26
2-5-1 مکانیسم تهویه طبیعی (با استفاده از بازشوها) 27
2-5-2 تاثیر اندازه پنجره 28
2-6 نور 30
2-6-1 استفاده از نور طبیعی روزانه. 30
2-6-2 اثر رنگ بر محیط کار 34
2-7 عملکرد. 35
2-8 الگوی ساختاری ارتباط فاکتورهای تاثیرگذار در رضایت شغلی.. 35
فصل سوم: مواد و روش ها
3-1 مقدمه: 39
3-2 روش تحقیق.. 39
3-2-1 روش انجام پژوهش.... 39
3-2-2 جامعه آماری.. 40
3-2-3 گردآوری اطلاعات... 40
3-2-4 روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها 41
3-2-5 طراحی سامانه میزان رضایتمندی از فضاهای اداری پلان باز: 41
3-2-5-1- طراحی پرسشنامه: 43
فصل چهارم: شناخت عرصه پژوهش و تحلیل آماری نمونه موردی
4-1 مقدمه : 49
بخش اول: شناخت بستر. 50
4-2 نقشه و تصاویر ساختمانهای ادارات تشکیل دهنده جامعه آماری.. 51
4-2-1 اداره امور مالیاتی و دارایی استان ایلام. 51
4-2-2 بانک ملت شعبه شهید کشوری شهر ایلام. 59
4-2-3 اداره پست مرکزی شهر ایلام. 60
بخش دوم: تحلیل آماری.. 61
فصل پنجم: نتیجه گیری، ارائه راهکار و ضابطه
5-1 مقدمه: 75
5 -2- بحث در روند کلی پژوهش: 76
5-3 یافته ها 76
5-4- نتیجه گیری.. 79
5-5- ارائه راهبرد و سیاست : 79
منابع فارسی.. 81
Refrencese. 82
تصویر شماره 1: حبابهای نامریی احاطه کننده انسان. 17
تصویر شماره2 :فضای شخصی ادوارد هال.. 18
تصویر شماره 3: فضای شخصی.. 19
تصویر شماره4: فضای شخصی . 19
تصویر 5: یک مدل مفهومی از فضاهای پلان آزاد. 33
تصویر6: یک مدل مفهومی از استفاده نور روزانه در ادارات پلان باز 33
تصویر7:دیاگرام روابط بین فاکتورهای تاثیرگذار بر رضایت شغلی. 36
تصویر8: فضاهای داخلی پلان باز و ارتباط مستقیم همکاران با یکدیگر. 50
تصویر9: فضای داخلی اداره امور مالیاتی ایلام با نقشه پلان آزاد. 51
تصویر10: ادارات با نقشه پلان آزاد. 52
تصویر11:نمای بیرونی اداره امور مالیاتی شهر ایلام. 53
تصویر12: بانک ملت شعبه کشوری شهر ایلام. 59
تصویر13: اداره پست مرکزی شهر ایلام. 60
تصویر14: دیاگرام ارتباط فاکتورهای تاثیر گذار بر عملکرد. 65
تصویر15: دیاگرام ارتباط تاثیرگذاری فاکتورهای 4 گانه بر رضایت محیطی.. 68
تصویر16:دیاگرام ارتباط رضایت محیطی با رضایت شغلی.. 70
تصویر 17: دیاگرام ارتباط فاکتور حریم خصوصی با ارتباطات... 71
تصویر18:دیاگرام نهایی.. 72
جدول شماره1: Reliability Statistics 62
جدول شماره2: Model Summary. 63
جدول شماره3: ANOVAb. 64
جدول شماره4: Coefficientsa. 64
جدول شماره5 Model Summary: 66
جدول شماره6: ANOVAb. 66
جدول شماره7: Coefficientsa 67
جدول شماره8: Coefficientsa. 67
جدول شماره9 ANOVAb. 69
جدول شماره10: Coefficientsa. 70
جدول شماره11: Correlations 71