بررسی و مقایسه میزان اضطراب دانشجویان پسر دانشگاه تبریز قبل از امتحانات و در ایام امتحانات
بررسی و مقایسه میزان اضطراب دانشجویان پسر دانشگاه تبریز قبل از امتحانات و در ایام امتحانات
مقدمه :
قرن حاضر قرن فن‌آوری، قرن اضطراب و قرن پیچیدگی‌‌هاست که هر کدام انسان را مخاصره کرده‌اند. در میان این گرداب، آن چه از انسان امروزی انتظار می‌رود دانش آموزی و کنار آمدن با پیچیدگی‌های دنیاست. این پیچیدگی، انسان امروزی را بر آن داشته تا با آن کنار آید و برای کنار آمدن بر این وضع، از مکانیزم تعادل حیاتی سود می‌جوید. انسان مجموعه‌ای از هیجانات است که برای مقابله با این پیچیدگی با آنها توسل می‌جوید. در این میان اضطراب مشهود و بارز است. همه ما از معنای واژه اضطراب و چگونگی احساس‌مان در زمانی که می‌گوییم مضطربیم، تصور کلی داریم. ما می‌توانیم تا حدی در مورد تجربه درونی مرتبط با چنین احساس‌هایی هم داستان باشیم. جدا از نظریه‌‌پردازیهای که در مورد اضطراب شده، اضطراب نقش یک علامت خطر را مبنی بر این که جریان بر وقف مراد نیست برای فرد ایفا می کند. در این تلاطم قرن، نقش انسان بر کسب دانش رقم زده است. انسان دانش را کسب کرده و به پیش می‌رود و هرچه می‌آموزد در انبار ذهن خویش آنها را اندوزش می‌کند.
انسان در عصر پراضطراب به پیش می‌رود و علم می‌آموزد ولی ارتباط مخزن اندوزش ذهنی وی با این هیجانات، او را با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است. ارتباط بین هیجانات و حافظه بسیار پیچیده است؛ زیرا این دو در بسیاری از زمینه‌ها با یکدیگر روابط متقابل دارند( خداپناهی، 1376).
به هر حال اضطراب به منزله بخشی از زندگی هر انسان، در همه افراد در حد اعتدال آمیز وجود دارد و در این حد به عنوان یک پاسخ سازش یافته تلقی می‌شود، به گونه‌ای که می‌توان گفت اگر اضطراب نبود همه ما پشت میزهایمان به خواب می‌رفتیم، یا فقدان اضطراب ممکن است ما را مشکلات و خطرات قابل ملاحظه‌ای مواجه کند( دادستان، 1376). ولی با این حال اضطراب می‌تواند عملکرد شناختی را مختل سازد و بایستی این پدیده را در موسسات آموزشی مد نظر قرار داد. عملکرد یک دانش آموز در جلسه امتحان تحت تأثیر اضطراب قرار می‌گیرد، این امر نباید سبب شود فکر کنند یادگیری صورت نگرفته است، این دانش آموز ممکن است، جواب سوال‌ها را به خوبی یاد گرفته باشد، اما اضطراب او باعث ناتوانی‌اش در دادن جواب کامل سوال گردد( سیف، 1379).
اگر موقعیتی فراهم شود تا افراد در سطح بهینه هیجانی به آموزش بپردازند در این صورت اضطراب نه به عنوان عامل مختل، بلکه به عنوان یاری رسان در یادگیری ایفای نقش می‌کند. همه می‌دانند که در پایین‌ترین سطح هیجانی، انسان دچار کسالت و خواب‌آلودگی می‌شود و در بالاترین سطوح هیجانی، فرد دچار آشفتگی روانی می‌شود، ولی با این حال در سطح بهینه هیجانی، فرد به بهترین عملکرد دست می‌یابد. سطح پایین انگیختگی با محرومیت حسی ارتباط دارد و انگیختگی زیاد به احساس استرس فشار و ناکامی می‌انجامد و در سطح بهینه انگیختگی، عملکرد به بهترین شکل بروز می‌کند( مارشال ریو[1]، 1376).
اضطراب به عنوان یک انگیختگی هیجانی در نظر گرفته می‌شود و در دهه‌های اخیر در پرداخت به اضطراب متخصصان بالینی و آموزشی، یکی از نشانه‌های حاصل از اضطرابی سطح بالا را افت تحصیلی نامیده‌اند و از آن به بعد تحقیقاتی در این زمینه انجام گرفته است و افرادی چون دارک[2] 1989، و بسیاری کسان دیگر، در این زمینه دست به تحقیق زده‌اندو تأثیر اضطراب بر هوش، حافظه، پیشرفت تحصیلی، عزت نفس و ... را مورد توجه قرار داده‌اند.
بیان مسئله
تقریباً هر کسی تجاربی از نوع ناراحتی‌های کلی، انتظار رویدادهای شوم و احساس تنش در موقعیت‌هایی را داشته است که علت تنش نیز روشن نیست. ما معمولاً اضطراب را به این گونه پدیده‌ها ارتباط می‌دهیم. اضطراب را می‌توان در گسترده‌ترین معنای آن به حالت عاطفی و فیزیولوژیکی گوناگونی ارتباط داد. هنگامی که کودکی در بامداد امتحان، تمایلی به مدرسه رفتن نشان نمی‌دهد. ممکن است بی‌میلی او را به احساس اضطراب نسبت به کارکرد وی در امتحان نسبت دهیم. هنگامی که قهرمان ورزشی نمی‌تواند پیش از مسابقه مهمی غذا بخورد ممکن است رفتار او را ناشی از اضطراب بدانیم. همچنین هنگامی که کودکی، درسی را بر می‌گزیند که آشکارا برای او کششی در بر ندارد، ممکن است گزینش او نتیجه ترس از شکست و یا اضطراب بدانیم. ظاهراً اضطراب دارای منابع گوناگون است و می‌تواند از راههای ممکن بسیاری پدیدار شود. اضطراب ممکن است به نشانه‌های فیزیولوژیکی معینی منجر شود که بی‌شباهت به نشانه‌های ناشی از عاطفه ترس نیست . اضطراب می‌تواند به کاهش کارکرد در کار فکری پیچیده بینجامد. ممکن است به گزینش غیر منطقی بینجامد و یا ممکن است به عقب‌نشینی فرد از موقعیت‌هایی منجر شود که اضطراب‌آورهستند. در هر صورت، در حالی که تفکر درباره منشاء و معنی اضطراب سده‌های پیاپی مورد توجه الهیون و فلاسفه بوده است. اغلب گفته می‌شود که فروید نخستین بررسی روانشناسی اضطراب را انجام داده است. منظور از اضطراب نوعی حالت هیجانی ناخوشایند و مبهم است که با پریشانی، هواس، تپش قلب، تعرق، سردرد، بی‌قراری و تکرر ادرار همراه است. هنگامی که فرد نسبت به کارآمدی، توانایی و استعداد خود در شرایط امتحان دچار نگرانی و تردید می‌شود می‌توان از اضطراب امتحان سخن گفت. در هنگام امتحان، به ویژه امتحانات سرنوشت ساز( کنگور و امتحان نهایی) بیشتر دانش آموزان و دانشجویان اضطراب امتحان را تجربه می‌کنند. وجود اندکی اضطراب در انسان طبیعی و مطلوب است و موجب افزایش تلاش و تکاپو می‌شود، اما اگر از حد اعتدال تجاوز کند موجب کاهش پیشرفت تحصیلی خواهد شد. دانش آموز و دانشجویی که اضطراب امتحان دارد احساس می‌کند که ذهنش خالی شده و هرچه را که آموخته فراموش کرده است، چنین فردی معمولاً به پرسش‌ها پاسخ‌های بی‌ربط، نادرست و یا ناقص می‌دهد و با افکاری نامربوط و ناخواسته در مورد پیامدهای امتحان درگیر است.
مقدمه
در این فصل تلاش می‌شود تا یافته‌های این پژوهش با یافته‌های قبلی مقایسه شده و بحث و نتیجه‌گیری به عمل آید. در این راستا ابتدا سوال پژوهشی ارائه شده در فصل اول مورد بررسی قرار می‌گیرد و در پایان پس از جمع‌بندی، پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی ارائه خواهد شد.
بحث و نتیجه‌گیری
دراین پژوهش سوال پژوهشی به این صورت مطرح شد که آیا بین میزان اضطراب دانشجویان قبل از امتحانات و در ایام امتحانات تفاوت وجود دارد.
تحلیل این سوال نشان داد که بین میزان اضطراب دانشجویان قبل از امتحانات و در ایام امتحانات تفاوت وجود دارد و این تفاوت معنی‌دار است. به طور کلی تحقیقات زیادی تأثیر نامطلوب اضطراب را بر عملکرد دانش آموزان و دانشجویان تأیید کرده‌اند.
از جمله این پژوهش‌ها می‌توان به پژوهشی که هیل و ساراسون انجام دادند اشاره کرد. آنها در مدت چهار سال در یک مطالعه طولانی مدت 713 کودک دبستانی را پیگیری کردند. کودکانی که اضطراب زیادی داشتند نسبت به آنهایی که اضطراب کمی داشتند نمرات کمتری گرفتند. تفاوت بین کودکانی که اضطراب امتحان در آنها بالا بود و آنهایی که اضطراب کمتری داشتند با بالاتر رفتن سن بیشتر می‌شد.
سماوات 1373 در دانشگاه تبریز، ترکیبات خون دانشجویان قبل و بعد از امتحان را مشاهده کرده است، این ترکیبات قبل و بعد از امتحان، متفاوت بوده که می‌تواند اضطراب امتحان باعث تشدید بیماریهای قلبی شود.
خانواده در شدت بخشیدن به اضطراب نقش مهمی دارد. (روش‌های آمرانه، انتظارات دور از توانائیها و استعدادهای فرد). تحقیق جالب بولدوگ 1992، در مورد اینکه آیا فشار پدر یا مادر با میزان اضطراب امتحان رابطه دارد. پسرانی که از طرف پدر احساس فشار می‌کرده‌اند اضطراب کمتری نسبت به کسانی که از طرف مادر تحت فشار بوده‌اند، داشته‌اند.
رابین 1999 معتقد است در اضطراب امتحان به جنبه‌های فرهنگی توجه شود. نوع فرهنگ در اسیا، اروپا و آمریکا تفاوت معنا‌داری را نشان می‌دهد. ارزش‌های فرهنگی بر تشکیل عزت نفس تأثیر می گذارد و این عزت نفس باعث بروز یا عدم بروز اضطراب امتحان می شود.
البته تحقیقات ضد و نقیض دیگری نیز وجود دارد. یان سیچانی(1372) در تحقیقی با عنوان بررسی میزان اضطراب ناشی از امتحانات در دروس دانش آموزان به این نتیجه رسید که بین اضطراب ناشی از امتحانات و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی‌داری وجود ندارد.
وکلمر و فیتر(1991) در پژوهشی که انجام دادند بین تلاش به پیشرفت و آزمون اضطراب رابطه نیافتند.
| فهرست مطالب |
| |
| عنوان |
| صفحه |
فصل اول : ادبیات پژوهش
مقدمه .......................................................................................................... 1
بیان مسئله .................................................................................................... 4
اهمیت و ضرورت پژوهش ........................................................................... 6
اهداف پژوهش ............................................................................................. 8
فرضیه‌های پژوهش ....................................................................................... 8
تعریف متغیرها ............................................................................................. 9
فصل دوم : پایه‌های نظری و پیشنة تحقیق
مقدمه ......................................................................................................... 11
اضطراب ..................................................................................................... 11
علائم اضطراب ............................................................................................ 19
بیماریهای که در اثر اضطراب ایجاد می شوند................................................ 20
رویکردهای نظری به اضطراب ...................................................................... 24
اضطراب امتحان .......................................................................................... 32
پیشینه تحقیقات ........................................................................................... 39
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه ......................................................................................................... 45
| عنوان |
| صفحه |
جامعه آماری ............................................................................................... 45
نمونه آماری ................................................................................................ 45
شیوه اجرای تحقیق ..................................................................................... 49
روش‌های آماری ......................................................................................... 49
فصل چهارم : یافته‌های پژوهشی
مقدمه ......................................................................................................... 51
یافته‌های توصیفی ........................................................................................ 52
یافته‌های استنباطی ....................................................................................... 55
فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری
مقدمه ......................................................................................................... 57
بحث و نتیجه‌گیری ...................................................................................... 57
پیشنهادهای کاربردی ................................................................................... 60
پیشنهادهای پژوهشی ................................................................................... 61
محدودیت‌های پژوهش ................................................................................ 62
منابع و ضمائم ............................................................................................. 63
فصل اول
خرید فایل
لینک منبع :بررسی و مقایسه میزان اضطراب دانشجویان پسر دانشگاه تبریز قبل از امتحانات و در ایام امتحانات