بررسی رابطه شوخ طبعی با سلامت روان دانشجویان پیام نور خرم آباد
روان شناسان مزاح را به مثابه یکی از ویژگیهای شخصیتی انسان در نظر گرفته و آن را از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار داده اند. در دهه 1960 م. علاقه روان شناسان به نقد و بررسی مزاح و خنده برای وجود آدمی جلب شد. برخی از روان شناسان معتقدند که مزاح و خنده برای وجود آدمی و زندگی او، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است (کورتکف [1]، 1991؛ میندس[2] و کوربین [3]، 1985). دیدگاه عمده دربارة نقش روان شناختی مزاح معتقد است که مزاح نوعی سبک سازگاری و انطباق است. فروید [4] (1916) معتقد است که مزاح یکی از سازوکارهای دفاعی «من» و نوعی تلاش اقتصادی جهت صرف انرژی روانی است. آریتی [5] (1975) معتقد است ارتباط تنگاتنگی بین حدس بذله گویی و میزان خلاقیت فرد وجود دارد. پلاچیک [6] (1981) هشت سبک سازگاری برای آدمی برشمرده که در این میان سازوکار وارونه سازی، یعنی توجه به وجوه مضحک شرایط و موقعیت های فشارزا از آن جمله است. از یک دیدگاه جامع تر زیستی – روانی اجتماعی [7] می توان مزاح را نوعی پیام هدفمند اجتماعی دانست که با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی ویژه ای همراه است. بدیهی است که این پیام کارکردهای اجتماعی خاص خود را داراست و محتوا و مسیر ویژه خود را نیز دارد. به عبارت دیگر مزاح به مثابه یک پیام هدفمند به دنبال تحقیق کارکردهای معینی است و در این راه با استفاده از شیوه های ویژه در موقعیت های معینی به کار می رود. توجه به کارکردهای اجتماعی و اهداف مزاح از دیدگاههای مختلف، مورد بحث و بررسی علمای رفتاری و به خصوص روان شناسان قرار گرفته است. برخی از روان شناسان، مزاح را اساساً خصومت بار، عده ای آن را دردناک و تحقیرآمیز و تعدادی دیگر مزاح را سرگرم کننده و لذت بخش می دانند. به طور کلی نظرات روان شناختی پیرامون مزاح و بذله گویی را می توان در قالب چند رویکرد نظری مورد بررسی قرار داد. شوخی و شوخ طبعی اساساً خلاق بوده و خود تسهیل کننده خلاقیت بیشتر است. تقریباً تمامی تعاریف شوخ طبعی شامل ضوابطی از قبیل ترکیبهای غیرمعمول، شگفتی، عدم تجانس مفاهیم و برداشتها و نظایر آن می گردد. بر طبق یک تعریف شوخ طبع کسی است که خلاقیتش منجر به اظهار نظرها، داستانها و نمایش نامه های خنده آور است. علاوه بر آن، در بینشی وسیع شوخ طبع کسی است که خود و دیگران را به نحوی فراتر و منفک تر می بیند. چنین شخصی قادر است به خود و وقایع زندگی بخندد و در عین حال با مردم و وقایع مرتبط باقی بماند.شوخ طبعی فرایندهای فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی را ادغام یا سنتز می کند. بنابراین توانایی ایجاد شوخی و مزاح یا «داشتن توانایی شوخ طبعی» ویژگی خلاق مهمی است. بدون شوخی زندگی برای غالب مردم غیرقابل تحمل است. برای بسیاری از مردم شوخی یک راه بقا و یک نیروی شفابخش است
فهرست مطالب
مقدمه
مزاح یا شوخ طبعی
آشنایی با متون روانشناسی دربارة مزاح
سلامت روان یا سلامت روانشناختی
بیان مسئله تحقیق
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
تعریف مفهومی شوخ طبعی
تعریف عملیاتی شوخ طبعی
تعریف مفهومی سلامت روانی
تعریف عملیاتی سلامتی روانی
فصل دوم
مبانی نظری و یافته های پژوهشی
مبانی (رویکردهای) نظری روان شناختی مزاح
الف- نظریه اهانت
ب- نظریه تخلیه هیجانی و آسودگی
ج- نظریه ناهماهنگی و تباین
واکنشهای مزاح
مزاح و سیستم ایمنی بدن
نقش درمانی مزاح
تبیین روان شناختی از تأثیر مزاح در مقابله با استرس
مدل تعاملی استرس
مبانی نظری سلامت روانی
نظریه فروید
نظریة موری
نظریة آدلر
نظریه فروم
نظریه مزلو
نظریه اسکینر
نظریه کارل یونگ
افراد سالم از نظر روانی
نظریه اسلام
اهمیت سلامت روان
الف- عوامل زیستی
ب- عوامل عاطفی و روانی
ج- عوامل اجتماعی
رابطة بین استرس، کنار آمدن و سلامتی
پیامدهای استرس
اختلال هیجانی
اختلال شناختی
اختلال فیزیولوژیکی
کنار آمدن
روشهای کنار آمدن مستقیم
کنار آمدن مواجهه ای
مسئله گشایی برنامه ریزی شده
حمایت اجتماعی
روشهای کنار آمدن دفاعی
مکانیزمهای دفاعی
کاهش دهندگان شیمیایی استرس
پسخوراند زیستی
ورزش
یافته های پژوهشی در زمینة مزاح (شوخ طبعی)
ترغییب پرورش توانایی شوخ طبعی
منابع فارسی
بررسی اوقات فراغت دانشجویان
1-1 مقدمه
یکی از عرصههایی که زندگی روزمره را بازنمایی میکند و قدرت و مقاومت را در زندگی انسانها به نمایش میگذارد عرصهی فراغت است.
فراغت عرصهای است که اختیار و آزادی انسانها در آن عرصه بیشتر قابل اعمال است. در نتیجه برخلاف کار که انضباط بیشتری را ایجاب میکند، فضای مناسبی برای مقاومت در برابر رویههای فرهنگی جا افتاده و برای پدید آوردن روالها و کردارهای جدید است. از این روست که گفتهاند فراغت میتواند فرهنگ ایجاد کند و هویت افراد را اشکار سازد.
برخی از پژوهشگران بر این باورند که پدیده فراغت در سرتاسر تاریخ زندگی بشر وجود داشته و خاص زمان مشخصی نیست . اما برخی دیگر فراغت را پدیدهای میدانند که با تمدن صنعتی پیود دارد و معتقدند که دارای دو ویژگی و شرایط خاص است که عبارتند از: 1ـ تحت تأثیر مراسم اجباری و الزامات فرهنگی و اجتماعی نیست، بلکه با اراده و اختیار فرد سپری میشود. (براون ،1996 صفحه92)
2ـ از سایر فعالیت های ضروری زندگی روزمره نظیر خوردن متفاوت است. (دومازیه،1372،صفحه56)
چنانچه این دو شرط ملاک باشد، اوقاعت فراغت در جواع بیش پیش صنعتی وجود نداشته زیرا افراد در گذراندن فراغت خود نظیر تفریحات و سرگرمی نوعی تابع الزامات فرهنگی اجتماعی بوده اند.(فکوهی، ناصر 1382). واقعیت آن است که امروزه وجود و اهمیت بخشی به آن هم نتیجهی رشد صنعت و هم نتیجهی جامعهی مصرفی بوده است فعالیت های اوقات فراغت امروزه از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی از آن به مثابه آینه فرهنگ جامعه یاد میکنند. به این معنی که چگونگی گذران اوقات فراغت افراد یک جامعه تا حد زیادی معرف ویژگیهای فرهنگ آن جامعه است و ازاین نظرگاه، کوشش برای شناسایی چگونگیگذران اوقات فراغت در یک جامعه یا یک گروه اجتماعی حائز اهمیت ویژهای است. (چگونگی پرداختن به فعالیتهای فراغت در بین جوانان و نوجوانان ،شریفیان، مسعود، صفحه 5)
2-1 بیان مسأله
اوقات فراغت بخشی از ساعات زندگی روزمره ی انسانهاست که فارغ از کار و تعهدات شغلی به آن می پردازند. همچنین به زمانهایی اطلاق می شود که افراد کار ضروری برای انجام ندارند و معمولا در این مواقع جهت تفریح و سرگرمی و رفع خستگی تمایل به انجام فعالیت های فرحبخش و نشاط آور دارند. در تحقیق حاضر اوقات فراغت در محدوده ی جوانان مطرح می شود. چرا که نزدیک به 2 میلیون نفر از جوانان آینده ساز کشور را قشر دانشجو تشکیل می دهند. و این دانشجویان در فردایی نه چندان دور به عنوان مدیر، پزشک ، معلم و ... به کار و فعالیت می پردازند. پس طبیعیست که نحوه گذراندن اوقات فراغت این قشر نسبت به دیگر افراد جامعه حساسیت و اهمیتی مضاعف پیدا کند. به طور کلی می توان گفت که در عین حال که کار کرد اوقات فراغت در وجوه رفع خستگی و تفریح و سرگرمی اموری غیر قابل انکار هستند، عنایت به کارکرد دیگر آن که باعث پیشرفت تحصیلی نیز شود حائز اهمیت ویژه ای است. البته باید در نظر داشت که این کارکرد مورد انتظار اوقات فراغت است و چه بسا که گذران اوقات فراغت به گونه ای باشد که خلاف چنین انتظاری رخ نماید.
سوال های اساسی که در این پژوهش مطرح می شود بدین قرارند:
1- انواع فعالیت های فوق برنامه ی دانشجویان در طول سال تحصیلی چیست؟
2- نوع فعالیت ها چه تأثیری بر موفقیت تحصیلی دانشجویان دارد؟
3- انگیزه ی دانشجو ازانجام فعالیت های فوق برنامه چیست؟
4- میزان رضایت دانشجویان از این فعالیت ها به چه میزان است؟
5- پایگاه اجتماعی دانشجویان چه تأثیری بر میزان و نوع این فعالیت ها دارد؟
6- 3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
از آنجا که مقولهی فوق برنامه یک پدیدهی دوسویه است از یک طرف در نظر عدهای معمولاً زمانیکه به فعالیتهای فوق برنامه اختصاص داده میشود در برنامهی جوانان سهم عمدهای دارد و همچنین بازتابهای متفاوتی دارد. فعالیتهای فوق برنامه اعم ازآ موزشی و غیرآموزشی در برنامهی جوانان قرار میگیرد. بحث بر سرتأثیر این فعالیتها بر موفقیت تحصیلی است. یعنی اینکه چگونه این فعالیتها میتوانند منجر به موفقیت یا عدم موفقیت در تحصیل شوند. با توجه به اینکه رویکرد آموزش سنتی معمولاً به گونهای بود که فعالیتهای فوق برنامهها محدود و اصولاً زمانی بر آن قائل نمیشود و در سالهای اخیر توجه به این فعالیتها در برنامههای آموزشی بیشتر شده است، بررسی اصولی این فعالیتها و تأثیر آنها بر تحصیل راهگشا مینماید. عدهای معتقدند زمانیکه معمولاً به این کلاس ها اختصاص داده میشود. گاهاً سبب کمکاری در برنامههای آموزشی اصلی میشود و بنابراین به این فعالیتها به صورت معمولاً مکمل مینگرد بلکه حتی دلایلی هستند که در جای خود قابل بحث است و با ذکر این دلایل معتقد به تأثیر این فعالیتها بر عملکرد تحصیلی جوانان هستند. با توجه به ا ین جریان دو سویه سعی شده است تا در این پژوهش با تعبیراتی فعالیتها و نشان دادن آن با عملکرد تحصیلی به تأثیر آن بر موفقیت یاعدم موفقیت در تحصیل پیببریم.
6-1-3 تئوری مربوط به رابطهی فراغت و بازی
نظریه اسپنسر مبنی بر استراحت و کسب لذت میباشد. او در این خصوص علت گرایش انسان را به تفریح و رها شدن از نیروهای اضافی میداند.
"مورتین لاروس" روانشناس آلمانی، عامل تفریح را نیاز بشر به استراحت و جبران خستگی بیان میکند." توماس میل "رهایی از یکنواختی و بدست آوردن تجربیات را عامل پیدایش تفریح و فراغت را رهایی انسان از فعالیت مداوم و تلاش خسته کننده که نتیجهی آن خستگی جسمی و روحی شدید افراد جامعه است میداند یانگ (جامعهشناس) خاطرنشن میسازد که استفاده از سرگرمیها به اعضای جامعه اجازه میدهد تا برای مدت زمانی از قیودات و تعهدات اجتماعی خود رها میشوند. (رفیعپور، فرامرز، جامعه روستایی و نیازهای آن، تهران، پاییز 1364)
طبقات سوالهای انیگزه به بحث تفریح و سرگرمی، علاقه، کسب پرستیژو... از این نظریه استخراج شده است.
6-1-3 فرضیات تحقیق
1- بین دوره ی تحصیلی و میزان شرکت در فعالیت های فوق برنامه رابطه ی معنادار وجود دارد . (دانشجویان دوره روزانه بیشتر از شبانه به فعالیت می پردازند) .
2- بین وضعیت تاهل و میزان شرکت در فعالیت های فوق برنامه رابطه ی معنادار وجود دارد . (دانشجویان مجرد بیشتر از دانشجویان متاهل به فعالیت های فوق برنامه می پردازند ).
3- بین نوع فعالیت های فوق برنامه و موفقیت تحصیلی رابطه ی معنادار وجود دارد .
4- بین پایگاه اجتماعی و نوع و میزان شرکت در فعالیت های فوق برنامه رابطه ی معنادار و مستقیم وجود دارد .
5- بین انگیزه شرکت در فعالیت های فوق برنامه با میزان شرکت در این فعالیت ها رابطه ی معنادارومستقیم وجود دارد . (انگیزه ی فرد از فعالیت بر حسب نوع فعالیت متفاوت است . )
6- بین میزان رضایت از شرکت در فعالیت های فوق برنامه با میزان شرکت در فعالیت ها رابطه ی معنادار و مستقیم وجود دارد .
7- بین میزان رضایت از شرکت در فعالیت های فوق برنامه با موفقیت تحصیلی رابطه ی معنادار و مستقیم وجود دارد .
بررسی افسردگی دانشجویان پسر بومی و غیر بومی دانشگاه تربیت معلم تهران واحد حصارک کرج
چکیده :
همانطور که می دانیم افسردگی و مانیا یکی از اختلالت خلقی شایع می باشند که بیشتر اختلالات عاطفی نامیده می شوند . اختلالات خلقی گروهی از بیماریهای روانپزشکی می باشند که به شکل خلق پایین و تصورات ذهنی ناهنجار بروز می نمایند .
نمای بالینی افسردگی می تواند بصورت خلق افسرده ، احساس ناامیدی ، احساس غم ، بی ارزشی ، آشفتگی خواب و اشتها و یا فقدان انرژی و میل جنسی بروز کند . این اختلالات می توانند منجر به مشکلاتی در عملکرد شغلی ـ تحصیلی ـ اجتماعی و روابط بین فردی گردند . بدین منظور و جهت شناخت بیشتر وضعیت و شیوع افسردگی تحقیقی را بر روی دانشجویان پسر بومی و غیر بومی دانشگاه تربیت معلم تهران واحد حصارک کرج انجام دادیم . مطالعه با استفاده از تست بک (BDI) بر روی 280 نفر از دانشجویان پسر انجام گردیده است .
روش تحقیقی که از آن استفاده شد ، روش تحقیق یا علّی ـ مقایسه ای با روش آماری مقایسة بین میانگین دردو گروه مستقل و بااستفاده از فرمول t بوده است . روش نمونه گیری نیز بطور تصادفی ساده و با مراجعه به جدول اعداد تصادفی و به تعداد 140 نفر از هر گروه بوده است . روش جمع آوری اطلاعات نیز با بهره گیری از تست افسردگی بک صورت گرفته است . با قرار دادن نمرات خام درفرمولt وبا سطح اطمینان 90% و در سطح به علت کوچک تر بودن عدد بدست آمده از عدد جدول فرض تحقیق معنی دار نیامد و می توان گفت که « تفاوت معنی داری بین میانگین شیوع افسردگی در دو گروه دانشجویان بومی و غیر بومی وجود ندارد .»
فصل 1
مقدمه
خلق یا Mood مایة هیجانی یک وضعیت عاطفی پایدار است که در طول طیفی بهنجار از غم وشادی تجربه می شود . اختلالات خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی یا سرخوشی مشخص می شوند که در برخی موارد شدید با خصوصیات پسیکوتیک همراهند . اختلالات خلقی به انواع اختلالات دو قطبی و اختلالات افسردگی تقسیم می شوند . این علائم در برخی گروههای خاص از نظر جنس و سن و وضعیت روانی اجتماعی افراد متفاوت می باشد .
در این پژوهش افسردگی نه بعنوان یک بیماری ، بلکه بعنوان واکنشی روانی در مقابل مسائل و مشکلاتی که دانشجویان با آنها گریبانگیر هستند ، مطرح است .
بیشتر دانشجویان بخاطر تحصیل دردانشگاه از خانواده و شهر یا روستای خود جدا شده ، در محیط جدیدی قرار گرفته اند که احیاناً ازنظر عاطفی مشکلاتی برایشان بوجود می آید . این مشکلات روانی و عاطفی موقعی تشدید پیدا می کند که آنان نتوانند خود را با محیط جدید دانشگاه تطبیق دهند .
عدم سازگاری با محیط آموزشی دانشگاه ، محیط سکونت در خوابگاه و قرار گرفتن در شبکة جدید روابط ، برخی عکس العملهای عاطفی از جمله افسردگی را بدنبال دارد .
1ـ1ـ بیان مسئله:
شاید کمتر کسی باشد که در طول زندگی خود لحظاتی از نگرانی و افسردگی را احساس نکرده باشد . افسردگی یک اختلال شایع عاطفی است . اگر شدت اینحالت از حد معمول بگذرد ، عرصة زندگی را بر فرد تنگ کرده او را از همه چیز حتی از خودش بیزار می کند . بنظر می رسد ادعای اینکه اصولاً افسردگی جزئی از زندگی بشر است زیاد مشکل نباشد .
تورو می گوید :« اکثر مردم عمرشان در افسردگی خاموش می گذرد » و شوپنهاور چنین نوشت :« زندگی انسان بین ملال و اندوه نوسان دارد ».
دراین تحقیق افسردگی عبارت از واکنشی است در برابر عوامل اجتماعی و محیط .
بعبارت دیگر حالتی است عاطفی به نحوی که فرد قدرت و توانایی لازم و کافی برای انجام امور و تکالیف عادی روزمرةخود را ندارد و کاهش چشمگیر در فعالیتهای سازندة وی دیده می شود .
افراد افسرده گرایش دارند به اینکه به تشریح درونی شکستها و تشریح بیرونی موفقیت هایشان بپردازند ، بعبارت دیگر به بروز و بیان شکست هایشان و عدم بروز موفقیت هایشان می پردازند . امروزه دانشمندان رشتة روانشناسی و روانپزشکی انسان را بعنوان مجموعه ای متشکل از واحدهای زیستی ، روانی ـ اجتماعی می شناسند .
( نور بالا ، احمد ، رابطة بین مذهب و بهداشت روانی از دیدگاه اسلامی ـ دارو و درمان ، 1371 ، تهران ).
توضیح علائم موجود در تست بک :
تست بک شامل 21 علامت است وسؤالات آن با عناوین A,B,C,D, تا U درجه بندی شده است و ارزش از 0 تا 3 می باشد ، که نمرة صفرنشان دهندة عدم علائم افسردگی و نمرة 3 نشان دهندة شدت عارضه می باشد .
هر سؤال 4 قسمت دارد و هر کدام از جوابها را که بیشتر با حالات فرد تناسب داشته باشد ، انتخاب نموده و آنرا علامت می زند . چنانچه مراجع را در یک یا چند مقوله بیش از یک سؤال را با دایره مشخص کرده باشد ، فقط یک سوال از آن مقوله و آن هم سؤالی را که بالاترین نمره را دارد به حساب می آورند . از آنجا که در هر مقوله بالاترین نمره 3 است . لذا جمع نمرات درکل بین 63ـ0 می باشد . میزان افسردگی دراین آزمون برمبنای 100 است . پس فردی که مثلاً نمرة 5 بیاورد 1/24% افسردگی دارد و این درصد بدست آمده درکلید تست موجود است و راهنمای عمل قرار می گیرد .
یک نمرة 71/11 را مرز اعتبار می داند و دیگران حتی نمرات بین 13ـ 10 را نرمال می دانند و عده ای نمرة 15 و درصد 1/24 را مرز اعتبار قرار داده اند و تا این حد نمرة افسردگی نرمال و طبیعی است .
درجات افسردگی سطح نمرات
نرمال 15ـ0
افسردگی خفیف 31ـ15
افسردگی متوسط 47ـ32
افسردگی عمیق 63ـ48
A ـ علامت خلق :
دراین فاکتور درجات خلقی مختلف از عدم غمگین تا بسیار شدید مورد نظر بوده و فرد درحالت کنونی خویش را با پاسخ دادن به یک سؤال معلوم می دارد . تغییر خلق وخوی و خلق پایین از علائم مهم افسردگی است .
B ـ علامت بدبینی :
امید به آینده و ناامیدی و دلسردی به تدریج برحسب سؤالات مطرح شده در نظر گرفته شده است که فرد با پاسخ به آنها خوش بینی نسبت به آینده را بیان می کند .
C ـ علامت احساس شکست :
درجات مختلف احساس شکست ومورد اجحاف واقع شدن از 3ـ0 دراین سؤال مور نظر بوده که فرد وضعیت خود را با پاسخ به یکی از سؤالات معلوم می دارد .
D ـ علامت نارضایتی :
این قسمت به ارزیابی حالاتی چون نارضایتی و دلسردی و بی توجهی به اطراف و لذت بردن از وقایع اختصاص دارد که شخص حالات فوق را در سؤالات مطرح تشخیص داده و علامت می زند .
E ـ علامت احساس گناه:
یکی از علائم مهم و درجة اول افسردگی احساس گناه و تقصیر است که فرد خود را به علت گناهی که مرتکب شده بدو بی ارزش تصور می کند . احساس گناه از 3ـ0 به ترتیب از فقدان احساس گناه تا احساس گناه شدید درجه بندی شده است .
F ـ علامت تنبیه خود :
از علائم دیگر افسردگی تنبیه و استحقاق تنبیه است که دراین قسمت مورد سنجش واقع شده است .
G ـ علامت نفرت از خود :
فرد افسرده از خود نفرت دارد زیرا خودش را فردی بی کفایت و نالایق می داند به همین دلیل اعتماد به نفس کافی ندارد و کم کم از خود متنفر می شود .
H ـ علامت اتهام به خود :
از ویژگی این افراد این است که در هر حادثه ای مقدار زیادی تقصیر برای خود قائل هستند ، لذا خود را مقصر و مجرم دانسته و فکر می کنند که به دلیل داشتن عیوب زیادی است که آنها دارند .
I ـ علامت گوشه گیری از اجتماع :
وجود چنین تمایلاتی در فرد بیشتر به شکل افکار خودکشی و در مراحل شدید اقدام عملی به آن معلوم می گردد و فرد افسرده راه چاره و نجات خود را در مرگ جستجو می کند و این از علامت احساس درجات شدید افسردگی است .
J ـ علامت گریستن :
اشک بعنوان سمبل هیجانی رنج و اندوه شناخته شده و تمایل بر گریستن زیاد و مداوم و غالباً بدون دلیل شخص ، از علائم اندوه و رنج و افسردگی است که باعث شدت میزانی از افسردگی را می رساند . احساس رنجش دائمی ، حساسیت زیاد و زود رنجی در تحریک پذیری از افراد و اطرافیان از حالات افراد افسرده است .
L ـ علامت گوشه گیری از اجتماع :
افراد افسرده معمولاً تمایل به گوشه گیری دارند و نسبت به اطرافیان بی توجه هستند و آنها از اجتماع گریزان بوده و تنهایی را ترجیح می دهند که از علائم مهم افسردگی است .
M ـ علامت بی تصمیمی :
به تعویق انداختن و یا ناتوانی کامل در تصمیم گیری نشانة اختلال درتصمیم گیری از خفیف تا شدید می باشد که فرد احساس بی ارادگی کرده و قادر به گرفتن تصمیم نیست .
N ـ علامت اختلال درتصویر بدنی :
ویژگی افراد افسرده یکی این است که از لحاظ ظاهری خود را زشت و بد منظره می دانند لذا همواره احساس حقارت کرده و خود را سرزنش می کنند .
فهرست مطالب
عنوان
تشکر و قدردانی :
چکیده :
فصل اول : مقدمه
1ـ1ـ بیان مسئله
1ـ2ـ اهمیت مسئله
1ـ3ـ اهداف تحقیق
بیان فرضیه
1ـ4ـ فرضیه تحقیق
1ـ5ـ اصطلاحات مهم و تعاریف عملیاتی متغیرها
1ـ افسردگی
2ـ شیوع
3ـ دانشجوی بومی و غیر بومی
فصل دوم : مرور بر ادبیات تحقیق
2ـ1ـ افسردگی
2ـ2ـ نشانه های افسردگی
2ـ3ـ طبقه بندی
2ـ4ـ نظریه های افسردگی
2ـ5ـ درمان اختلالات خلقی
2ـ6ـ تحقیقات انجام شده درمورد افسردگی دانشجویان
فصل سوم: طرح تحقیق
3ـ1ـ توصیف روش تحقیق
3-2ـ جامعه تحقیق
3-3- روش نمونه گیری
3ـ4ـ متغیرها و کنترلهایی که اعمال شده است
3ـ5ـ روش جمع آوری داده ها
3ـ6ـ ابزار اندازه گیری
3ـ7ـ روش آماری
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری
5ـ1ـ توصیف روش های مورد استفاده در تحقیق
5ـ2ـ نتیجه گیری
5ـ3ـ توجیه و تفسیر نتایج
5ـ4ـ توصیه برای پژوهشهای بعدی
5ـ5ـ محدودیتها
منابع فارسی
منابع انگلیسی
پیوستها
در عصری زندگی میکنیم که تنظیم روابط اجتماعی بر اساس اصول اخلاقی اهمیتی فوقالعاده پیدا کرده است. زندگی، آسایش و حرمت شخصی هر یک از ما، بیش از پیش، در گرو آن قرار دارد که اصول اخلاقی تا چه حد به طور عمومی مورد رعایت قرار میگیرند. در بسیاری از عرصههای نوین کار و زندگی اگر انسانها نخواهند به احکام اخلاقی وفادار بمانند هیچ نیرویی برای بازداری آنها از تجاوز به حقوق یکدیگر وجود ندارد. همبستگی جماعتی و قومی و قوام زندگی اجتماعی نیز ضعیفتر از آن است که افراد را به یکدیگر مرتبط سازد و انسانها بیش از پیش به صورت افراد مجزا، مستقل و بی اعتنا نسبت به یکدیگر درآمدهاند.
دولتهای ملی، به دنبال جهانی شدن اقتصاد و عروج نهادهای سیاسی بین المللی، قدرت و اعتبار خود را تا حد زیادی از دست داده اند؛ بحرانهای اقتصادی و سیاسی و انقراض باورهای سخت گیرانه سنتی تضعیف دستگاههای امنیتی را به همراه آورده است؛ و نهادهای گوناگون جامعه، محکوم به انشقاق و از هم پاشیدگی، توان نظارت بر اعمال اعضای خود را از دست دادهاند. در نتیجه، حوزههایی از زندگی اجتماعی که بر آنها هرج و مرج و اغتشاش حاکم است به طور مداوم در حال تکثیر و گسترش هستند. در این شرایط تنها اخلاق است که به علت موقعیت استعلایی خود میتواند، انسانها را به جدی گرفتن مسئولیت خود در قبال یکدیگر فرا خواند.
اما امروزه آموزههای اخلاقی نیز در وضعیتی بحرانی قرار دارند. بنیادها، مراجع و تکیه گاههای سنتی احکام اخلاقی، تا حد معینی مشروعیت خود را از دست دادهاند و هیچ گونه الگوی رفتاری معینی – حداقل برای نسل جوان – وجود ندارد.
هنجارهای اجتماعی، باورهای مذهبی و آموزشهای فلسفی، سه بنیاد اصلی ترویج آموزههای اخلاقی، هر یک به نوعی، دیگر از اعتبار و نفوذ دیرینه خود برخوردار نیستند.
هنجارهای اجتماعی، از یک سو، حالتی آن چنان مجرد و عام پیدا کردهاند که هیچ تکلیف مشخصی را برای کسی تعیین نمیکنند و از سوی دیگر، دلیل انشقاق جامعه و تضعیف نهادهای اجتماعی اقتدار و نفوذ خود را بر اذهان مردم از دست دادهاند. در سطح کلی زندگی اجتماعی، مشروعیت هنجارهای اجتماعی چندان ضربه نخورده است، اما این هنجارها آن قدر از اقتدار برخوردار نیستند که فرد را از تکروی و بیتوجهی به منافع جمع باز دارند.
به علاوه فرد نیز دیگر از آن توان، شهامت و امکانات برخوردار نیست که بتواند به صورت خودانگیخته و خودجوش از سر اقتدار و بزرگواری، اخلاقی عمل کند.
قدرت عظیم نهادهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و حاکمیت شرایط بغرنج و پیچیده جهانی بر فراز و نشیب زندگی اجتماعی انسانها را به موجوداتی خرد و حقیر تبدیل نموده است. فرد در چنبرة زنجیر منطق سرمایه، عقلانیت نظم اداری و پیامدهای تصمیمهای خیل کنشگران قدرتمند گرفتار آمده است. در چنین شرایطی انسان دیگر سرنوشت را به مبارزه نمیطلبد، خود را وارد ماجراهای پیچیده برای تغییر شرایط کلی جهان نمیسازد و نگران از عواقب اعمال خود، خویش را چندان درگیر مشکلات دیگران نمیکند. او بیشتر سعی میکند تا از فرصتهای ممکن بهره جسته و امکانات لازم برای بهره مندی از یک زندگی بی دردسر را برای خود فراهم آورد. فداکاری و احساس مسئولیت نسبت به وجود و موقعیت دیگران برای او اهمیت چندانی ندارد. بیهوده نیست که ما امروزه با خیل افرادی روبرو هستیم که درصدد بازگردانیدن مشروعیت و اقتدار سابق به بنیادها و مراجع احکام اخلاقی هستند. در زمینة درک مذهبی، اجتماعی و فلسفی از امور رد پای این تلاش را میتوان مشاهده کرد. این گونه تلاشها در برخی از مناطق جهان و حوزههای زندگی اجتماعی با موفقیت روبرو شدهاند. اینجا و آنجا، مذهب، نهادهای سنتی جامعه و تعقل و استدلال وجههای نو پیدا کردهاند و افراد و گروههای بسیاری راغب شدهاند که ادعای از نو طرح شدة این نهادها و مراجع را مورد ملاحظة جدی قرار دهند.
معهذا فریب ظاهر قضیه را نباید خورد. بنیادها و مراجع سنتی هر قدر که نوسازی شده باشند باز توان ارایة چنان احکام جهانشمولی را ندارند که انسان، جدا از موقعیت اجتماعی و اندیشه و طرز نگرشش به جهان، آنها را معتبر بشمارد. موقعیت قدرتمند این بنیادها و مراجع بیشتر اوقات محدود به یک زمان معین و وضعیت خاص است. مذهب به طور عمده مؤمنین، هنجارهای اجتماعی افراد میانسال و کمابیش موفق و استدلال و تعقل روشنفکران را مخاطب قرار میدهد.
به علاوه، آنها نمیتوانند همان گروه مخاطب خود را به صورت جمع و کلیتی واحد تثبیت نمایند. مذهب خود متشکل از مذاهب مختلف است و هر مذهب احکام اخلاقی خاص خود را دارد. اعتقاد و ایمان به یک مذهب به طور معمول انسان را از مؤمنین به مذاهب دیگر دور و حتی گاه منزجر میسازد. از این لحاظ، حس عطوفت و اخوت نشأت گرفته از درک مذهب به طور معمول محدود به انسانهای خاص است. هنجارهای اجتماعی نیز به طور مداوم در حال تغییر هستند. هنجارهای حاکم بر نهادهای سنتی اجتماعی نیز هر چند در عرصههای خرد زندگی اجتماعی به کار میآیند، در عرصههای کلان و وسیع زندگی اجتماعی نقشی سرکوبگرایانه پیدا میکنند. هر چند صلابت و اقتدار این هنجارها ممکن است زمینة امن کار و کوشش را برای برخی فراهم آورد ولی این امنیت به بهای نقض آزادی عمل برخی دیگر از افراد به دست میآید. شکست این پروژهها در عین حال شکست تلاش برای بنیان گذاری و فراافکندن هر نوع مرجع فرا-فردی برای اصول اخلاقی است.
در عصری که انسان تنها و تنها خویشتن را به عنوان جولانگاه اندیشه و تأملات خود در اختیار دارد، در عصری که همبستگیهای اجتماعی ضعیف و شکننده هستند، در عصری که روابط اجتماعی هر چه بیشتر بر پایة ضابطههای حقوقی تعریف میشوند و بالاخره در عصری که زندگی به تجریبات شخصی و درد محدود شده است. براستی، چگونه میتوان برای انسانها مرجعی در ورای فردیت آنها، برای تنظیم روابط اجتماعیشان، فرا افکند. برای چنین انسانی تنها آنچه از درون او میجوشد و میشکوفد مشروعیت دارد. معیار اصلی تمیز امور برای او ارزشهای فردی و شیوة داوری شخصی خود او هستند، نه احکامی که از پیش بر حق و درست فرض شدهاند.
در این وضعیت جدید دیگر از خودگذشتگی، توجه به منافع و حقوق دیگری و کنش اخلاقی اموری نیستند که به خودی خود به ذهن فرد خطور کنند و یا اگر خطور کنند در اعمال و رفتار او انعکاس یابند. گرفتار در وجود شخصی خویش، او انگیزه و شور دست زدن به کنشی را ندارد که هدف آن تضمین منافع دیگری باشد.
در این میان، یک عامل و تنها یک عامل میتواند موقعیت فرد را تا حدی ثبات بخشد و او را به سمت اتخاذ موضعی اخلاقی نسبت به امور سوق دهد. این عامل همانا وجود دیگری به صورت یک شخص معین با احساسات و تمایلات مختص به خود است. وجود دیگری همیشه به صورت حضور زنده و فعال دیگری در عرصههای مختلف زندگی برای فرد مطرح است. او مجبور است در مقابل برخوردهای دم به دم متفاوت دیگران عکس العمل نشان دهد. اگر به برخوردهای مستقل و پویا با حس مسئولیت فردی نسبت به استقلال دیگری ، ترکیب شود، فرد از حد معینی از استقلال و اقتدار برخوردار خواهد شد. در متن احساس مسئولیت نسبت به وجود و تضمین استقلال و پویایی دیگری، در متن معمولی نسبت به استقلال او، فرد میتواند احساس کند که هستی و حضور خاصی در جهان دارد. بدین شکل دیگری میدانی میشود که فرد در آن وسعت حضور و اقتدار خود را باز مییابد. در این روند او بر ضعفها و سرگشتگیهای خویش فایق میشود. از این رو میتوان گفت نه خودمحوری و احساس توانمندی بلکه ضعف و فقر وجودی، فرد را بر میانگیزد تا با رویکردی اخلاقی تأمین آزادی و بهروزی دیگری را غایت اعمال خود گرداند (محمودیان، 1380).
موضوع پژوهش:
در نظریه کهلبرگ رشد اخلاقی بر اساس مفاهیم اخلاقی مراحل پیشین، بنیان گذاشته میشود. یعنی پیشرفت منظمی در مراحل رشد وجود دارد و هر مرحلهای از رشد مراحل قبلی را نیز در بر میگیرد.
چون این مراحل به ترتیب روی میدهند و هر شخصی باید ابتدا مرحلة قبلی را پشت سر بگذارد و بعد وارد مرحلة بعدی شود بنابراین افزایش سن که بنا به فرض، رشد ذهنی را به همراه میورد در تعیین میزان رشد اخلاق، عامل اصلی است. بدین ترتیب این پژوهش به دنبال بررسی رابطة سن و تحول قضاوتهای اخلاقی در بین دانشجویان دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی است.
سؤالهای پژوهش:
در اخلاق عوامل شناختی، موقعیتی، شیوههای تربیتی، آموزشی، فردی، سن و جنس تأثیر متقابلی دارند. اما حصول به این امر و مشخص کردن تمام عوامل مؤثر در اخلاق کاری بس دشوار است. بدین لحاظ همانطور که پیش از این گفته شد، در این پژوهش سعی شده است تا نقش عامل سن بر تفاوتهای اخلاقی مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر سعی در پاسخگویی به پرسشهای زیر دارد:
1- آیا چگونگی قضاوت اخلاقی دانشجویان در سنین مختلف متفاوت است؟
2- آیا رشد سنی و به تبع آن افزایش توانشهای شناختی، در چگونگی قضاوت اخلاقی،
مؤثر است؟
فرضیههای پژوهش:
1- بین چهار مقطع سنی – متولدین سالهای 1363، 1361، 1360 و 1359 - و تحول اخلاقی رابطه وجود دارد.
2- افزایش سن و به تبع آن افزایش توانشهای شناختی، رشد قضاوتهای اخلاقی را در پی دارد.
3- گروه چهارم قضاوت اخلاقی رشد یافته تری را نسبت به سه گروه دیگر از خود نشان میدهد.
4- گروه اول از سطح قضاوت اخلاقی پایین تری نسبت به سه گروه دیگر برخوردار است.
تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش:
متغیر مستقل: سن
دانشجویانی که در این پژوهش شرکت داشتند به چهار دسته تقسیم شدند.
دانشجویان متولد سالهای 1363، 1361، 1360 و 1359
متغیر وابسته: تحول قضاوت اخلاقی
به تغییرات در سطح استدلال اخلاقی گفته میشود، تغییراتی که به وسیلة پاسخ دادن به داستانهای اخلاقی کهلبرگ سنجیده میشوند و در نهایت به صورت نمرة تحول اخلاقی مشخص
میشود.
جنس: در این پژوهش هر چهار گروه از دانشجویان دختر و پسر مورد پژوهش قرار گرفتهاند.
روش پژوهش:
هدف علم فراهم آوردن اطلاعات تازه و سودمند به صورت دادههای قابل اثبات است، این دادهها تحت چنان شرایطی به دست میآیند که افراد واجد صلاحیت میتوانند با تکرار مشاهدات لازم به همان نتایج دست یابند. در این بخش چگونگی و روش پژوهش به کار گرفته شده در پژوهش حاضر طرح میشود.
1-3- توصیفی: با توجه به اینکه توصیف نتایج مطالعات روان شناختی معمولاً با اظهار نظرهای آماری همراه است، در این تحقیق نیز در سطح توصیفی با رایجترین شاخص مرکزی آماری یعنی میانگین سر و کار داریم. در عین حال به فراوانیها، درصدها و جدولهای متعدد توصیفی نیز اشاره شده است.
2-3- کتابخانهای: مطالعات کتابخانهای و جمع آوری منابع به عنوان اصول زیربنایی در هر تحقیق ضروری به نظر میرسد. آگاهی داشتن از تحقیقات، نظرات و آرا، دسترسی به منابع متعدد، همه از جمله ویژگیهای یک تحقیق به شمار میآیند. در پژوهش حاضر نیز، محقق به بررسی منابع مربوط به موضوع تحقیق خویش دست زده است که در فصل پیشینة مطالعاتی به تفصیل آمده است.
3-3- بالینی: به لحاظ روش یافتههای موردی هر یک از اجراها بر روی هر یک از آزمودنیها قابلیت منعطف و بسیار زید تعمیم یابنده دارد. به این روی اگر روش بالینی را تدوین قواعد و قوانینی کلی بر مبنای مطالعات موردی و فردی بدانیم این چنین است که در فراسة این تحقیق به طور کامل انجام یافته است.
نوع پژوهش:
4-3- بنیادی: آنچه در انجام یک تحقیق بنیادی مد نظر است، اثبات یا نفی کامل یا جزیی از یک فرضیه یا نظریه یا اصول اساسی در علم میباشد و با این تصویر ذهنی، پژوهش حاضر به دنبال افزایش دانش در زمینة اخلاق و نحوة سیر تحول اخلاقی میباشد و اطلاعاتی را دربارة انطباق یا عدم انطباق سن با مراحل تحول اخلاقی ارایه میدهد و مشخص میکند که آیا با افزایش سن بر رشد اخلاقی نیز افزوده میشود.
5-3- کاربردی: یک نظام آموزش و پرورش هدفمند که به سوی شکوفایی همه جانبة استعدادها و تواناییهای دانش پژوهان گام بر میدارد، باید بهموازات پرورش منطقی و عقلانی، جریانات اخلاقی و اجتماعی را مد نظرداشته باشد. وقوف به قانونمندیهای رشد، لازمة یک برنامهریزی جامع و اصولی است. بدین ترتیب یافتههای این پژوهش و پژوهشهایی از این دست میتواند به منظور تکمیل برنامههای آموزشی و پرورشی مورد استفاده قرار گیرد.
بررسی میزان رضایت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان از اساتید دانشگاه
الف- مقدمه
دانشگاههای ما، به دلیل گرفتاریها و مسائل گوناگون، کمتر فرصت این را داشته اند به نظرات دانشجویان، که در حقیقت دریافت کنندگان اصلی آموزش عالی هستند، وقوف پیدا کنند و ملاحظه نمایند که آیا آموزش عالی در راه صحیح و مناسب حرکت می کند، یا آن که چنین نیست و تلاشها فاقد جهت هستند.
یک رودخانه همیشه مسیر خودش را پیدا می کند و به دریا می ریزد، ما هم باید هدف و راه خودمان را پیدا کنیم، هدف اصلی همه انسانها خوشبخت زیستن است و لازمه خوشبختی خوب دانستن است و اگر دانشگاه می رویم به دلیل بهتر یاد گرفتن و خوشبخت شدن در زندگی است.
تمام سازمانهای آموزش دنیا باید از خودشان این سئوال را داشته باشند که آیا ما می توانیم این کسانی را که به این مراکز آمده اند راضی، موفق و در نهایت خوشبخت کنیم؟ این رسالت بزرگ در دست معلمین و استادان معظم ماست، بنابراین آشنا شدن با دیدگاهها و نظرات دانشجویان نسبت به یک استاد خوب کمک می کند تا استاد از دریچه چشم و عقاید دانشجو دیده شود. همانطور که ملاحظه می شود دانشگاهها یکی از مراکز یا مجامع تبادل افکار، اطلاعات و مفاهیم در هر جامعه ای می باشد و میزان کار آیی استادان به نحوه آموزش آنها بستگی دارد، شناخت یک استاد خوب هم بستگی به شناخت ویژگیهای او دارد. معیارهای ارزشیابی فرمول از قبل تعیین شده و ثابت نیستند و در شرایط متفاوت آموزشی دستخوش تنوع و دگرگونی می شوند.
رضایت دانشجو از اساتید موجب دلگرمی و تلاش او در درس شده و همین رضایت آینده درخشان تر ی را برای او و جامعه رقم می زند، بنابراین این آگاهی از نظرات دانشجویان که از سرمایه های ثابت و همیشگی هر نهاد آموزشی اند و اندیشیدن به تجارب و گرایش آنان ضرورت مهم دیگری است که نمی توان از آن غافل بود، اطلاعات بدست آمده به میزان زیادی می تواند زمینه ای عینی و مشخص و روشن، بر حل بسیاری از مسائلی که هم اکنون اکثر دانشگاهها ما با آن مواجهند فراهم آورد و مسئولان را بر پاره ای از مشکلات و نقاط ضعف والبته نقاط قوت در آموزش عالی واقف سازد و تغییراتی در برنامه های موجود به وجود آورد
ب- بیان مسأله
موفقیت هر سازمانی در گرو رضایت مراجعین آن است وهمین رضایت موجب شکوفایی، رشد و پیشرفت و همچنین سازمان دهی بهتر خواهد شد. بنابراین راضی بودن و راضی ماندن یکی از مسائل مهم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است که هر سازمان و مرکزی برای این امر مهم باید تلاش کند. یکی از این مراکز مهم و پر اهمیت مرکز آموزش عالی است که تربیت کننده نسل جوان، پیشرو و آینده ساز مملکت است.
بنابراین، این مراکز باید تلاشی مضاعف نسبت به دیگر سازمانها و ارگانها داشته باشند. در دانشگاهها اولین مساله ای که مهم به نظر می رسد رضایت دانشجو از استاد است. بر همین اساس در بررسیهای اولیه ای که از طریق مصاحبه اکتشافی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان به عمل آمد، این نتیجه بدست آمد که دانشجویان از اساتید خود رضایت کمی دارند، در ضمن هیچگونه کار تحقیقاتی در این زمینه در این مرکز انجام نشده بود، در بررسی کارهای تحقیقی خارج از این مرکز هم شاهد نارضایتی دانشجویان از اساتید و بخشهای مختلف از جمله کادر اداری، کتابخانه، خدمات رفاهی و ...........) بودیم.
ج- اهمیت و ضرورت پژوهش
بر طبق دیدگاههای جدید تکنولوژی آموزشی، معلم مهمترین عامل موفقیت در اهداف آموزش است و از آنجایی که دانشجویان چشم بیدار جامعه هستند و در هر کشوری از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار می باشند و دانشگاهها یکی از مراکز یا مجامع تبادل افکار، اطلاعات و مفاهیم هستند، پرداختن به موضوع رضایت نقش چشمگیری در تحقق توسعه همه جانبه و ارتقاء بهره وری به عهده دارد. باید در این مجامع فضایی فراهم شود که با ایجاد روابط انسانی بین استاد و دانشجو، آنها را افرادی متعهد و ملزم به رعایت قوانین و مقررات و از طرفی کار آمد برای فردای جامعه پرورش داد، که در این صورت موجبات افزایش کارایی و بهره وری فراهم آمده و این امر هم از جمله اهداف عمده نظام جمهوری اسلامی ایران در جهت دستیابی به توسعه انسانی و اسلامی است و با توجه به تجربه کشور های موفق جهان به این مطلب که در مقایسه بین عوامل موثر در رشد و توسعه اجتماعی، اقتصادی، صنعتی آنچه از عوامل دیگر مهمتر می باشد، توجه به ارزشها ی انسانی و ابعاد معنوی یک کار است و رضایت افراد در محیط کار و تحصیل میل و رغبت درونی افراد را برای انجام کار توام با کیفیت مطلوب فراهم می آورد.
اهمیت و ضرروت این تحقیق از آنجایی مشخص می شود که در دانشگاهها با قشر جوانی که آینده ساز مملکت هستند روبه رو هستیم و چون آنها جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند بنابراین رضایت یا عدم رضایت آنان در سازمان آموزشی نقش بسزایی دارد. پس ضرورت آشنا شدن با دیدگاه دانشجویان نسبت به یک استاد خوب کمک می کند تا استاد از دریچه چشم دانشجو دیده شود و مسائل و مشکلات نمایان گردد و با ارائه برنامه های مناسب در تنظیم فعالیتهای تدریس، ارزیابی، تصمیمات آگاهانه ای گرفته شود.
در بررسیهای اولیه مساله بودن رضایت دانشجویان به چشم می خورد و نشانه هایی از نارضایتی در گفت و شنودها با دانشجویان مشهود بود، تحقیق علمی کمکی خواهد بود تا به طور دقیق با ابعاد این امر آشنا و بتوانیم با تکیه بر نتایج علمی در جهت بالا بردن و تقویت سطح رضایت دانشجویان راهکارهایی اتخاذ نمائیم.
فهرست
1- آقاجانی، سعید، مقایسه نظرات مدرسین و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی سمنان در مورد معیار یک استاد خوب دانشگاه، سال1376 محل نگهداری گزارش: دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی .
2- احرامپوش، محمد حسین و دیگران، ویژگیهای یک استاد خوب از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. 79.
4- حسینی، علی اکبر، بررسی اجمالی تجارب آموزشی فرهنگی گروهی از فارغ التحصیلان دانشگاه شیراز در سه زمینه میزان رضایتمندی، تحقق آرمانهای آموزشی و اندازه تغییرات. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره دوازدهم، ش دوم، بهار 1376.
5- سرچشمی، رامین و مسعود حسینی، تعیین دیدگاههای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مورد اولویتهای ارزشیابی اساتید در نیم سال دوم تحصیلی80- 1379 دانشگاه علوم پزشکی قزوین. 1380 .
6- سلطانی عربشاهی، کامران، بررسی ویژگیهای تدریس اثربخش از دیدگاه اساتید و دانشجویان مرکز علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران. 1377.
8- صفری، یحیی، بررسی رابطه بین سبک رهبری مدیریت کلاس و اثر بخشی تدریس مدرسین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در نیمسال دوم تحصیلی (1375-76) به راهنمایی: محمد رضا بهرنگی، پایان نامه ( کارشناسی ارشد(- دانشگاه تربیت معلم ،1376.
10- فتحی، یدالله، میزان رضامندی دانشجویان از ارائه مشاوره و راهنمایی در دانشگاه علوم پزشکی همدان، سال 1379.
15-ساروخانی، باقر، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، تهران ، انتشارات پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 1377
فهرست مطالب
فصل اول : کلیات
الف- مقدمه. 2
ب- بیان مسأله. 3
ج- اهمیت و ضرورت پژوهش.... 4
د- اهداف پژوهش.... 6
فصل دوم : ادبیات تحقیق
الف- مقدمه. 9
ب- پیشینه تحقیق.. 9
ج- نقد و بررسی تحقیقات انجام شده. 32
د- مبانی مفهومی تحقیق.. 33
فصل سوم : روش شناسی
الف- مقدمه. 37
ب- روش تحقیق.. 38
ج- جامعه آماری تحقیق.. 40
د- حجم نمونه. 41
ه- شیوه نمونه گیری.. 41
و - فرضیات تحقیق.. 43
و- 1- سوالات اصلی تحقیق.. 43
ز- روش گردآوری اطلاعات.. 44
ح- پیش آزمون، روایی (Validity) و اعتبار ((Reliability.. 44
ط- متغیرهای پژوهش.... 46
ی- تعریف عملیاتی متغیرها 47
س- روش های تجزیه و تحلیل داده ها 74
فصل چهارم : نتایج یافته ها
جداول و نمودارها............................................................................................................................................31
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
الف- مقدمه. 74
ب- نتیجه گیری.. 75
ب- 1- ویژگیهای جمعیتی پاسخگویان.. 75
ب- 2- توصیف متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق.. 76
د- پیشنهادات و محدودیتها.................................................................. 77
سلامتی جسمانی و داشتن وضعیت بدنی مطلوب در زندگی بشر از اهمیت خاصی برخوردار است و می تواند به سایر ابعاد زندگی انسان اثر گذارد.
دانشجویان ما نسل فردای جامعه هستند بنابراین باید زمینه ای برای بهبود گسترش خلاقیت آنها فراهم کرد.
ازطرفی با توجه به نهش مهم زنان در صحنه های خانوادگی و اجتماعی داشتن سلامت کامل آنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مسابقات ورزشی زمینه ای برای بروز استعدادهای بالقوه، پرکردن اوقات فراغت و به وجود آوردن ساعاتی خوش برای دانشجویان است.
بنابراین اگر مسئولین برگزاری مسابقات شرایطی را فراهم کنند که این مسابقات هرچه باشکوهتر برگزار گردد افراد به طور گسترده تری در صحنه مسابقات ظاهر می شوند.
در این پژوهش میزان رضایتمندی دختران دانشجو از برگزاری مسابقات هفته خوابگاهها در دانشگاه فردوسی را ارزیابی کردیم تا نقاط ضعف و قوت برگزاری مسابقات را مورد بررسی قرار دهیم و در آینده برنامه ریزی بهتری ارائه نمائیم.
در سالهای گذشته تلاشهای زیادی در جهت توسعه ورزش بانوان صورت گرفته است یکی از راههای علاقمند کردن دختران دانشجو به فعالیتهای جسمانی برگزاری مسابقات ورزشی در سطح خوابگاهها می باشد.
در این مطالعه محقق جهت تشخیص میزان رضایتمندی دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی از برگزاری مسابقات هفته خوابگاهها به توزیع فرم ارزشیابی بین شرکت کنندگان و تماشاچیان پرداخت.
با توجه به زندگی امروز که بی تحرکی بصورت شیوه زندگی در آمده و انجام فعالیتها محدود گردیده مسئولین برای پیشگیری از عدم فعالیت جوانان بخصوص دختران بایستی برنامه هایی پویا در نظر بگیرند.
زیرا مطالعات نشان می دهد آمادگی جسمانی دختران از نرم استاندارد کمتر است درنتیجه باید زمینه ای برای فعالیت و تحرک این قشر آسیب پذیر فراهم کرد. هرساله مسابقات خوابگاهها به منظور ایجاد انگیزه برای روی آوردن دختران دانشجو به فعالیت های ورزشی در سطح دانشگاه فردوسی برگزار می گردد. این تحقیق نشان می دهد که مسئولین ما تا چه اندازه توانسته اند با تبلیغات و ... دانشجویان دختر را به رقابتی سالم در عرصه ورزش سوق دهند.
میزان رضایتمندی دانشجویان دختر از برگزاری مسابقات هفته خوابگاهها در دانشگاه فردوسی مشهد.
1. برای نظم و هماهنگی در اجرای مسابقات
2. بررسی زمان مسابقات
3. بررسی مکان مسابقات
4. بررسی تبلیغات مسابقات
5. بررسی میزان همکاری برگزارکنندگان مسابقات
6. بررسی میزان جذابیت مسابقات
7. بررسی میزان رضایتمندی از داوری مسابقات
8. بررسی نحوه برخورد برگزارکنندگان
9. بررسی تنوع رشته های ورزشی مسابقات
10. بررسی استقبال از مسابقات
11. بررسی کیفیت اجرای مسابقات نسبت به سالهای قبل
12. بررسی سطح مسابقات
1. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از نظم و هماهنگی در اجرای مسابقات راضی نیستند.
2. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از زمان مسابقات راضی نیستند.
3. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از مکان مسابقات راضی نیستند.
4. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از تبلیغات مسابقات راضی نیستند.
5. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان همکاری برگزارکنندگان مسابقات راضی نیستند.
6. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان جذابیت مسابقات راضی نیستند.
7. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان رضایتمندی از داوری مسابقات راضی نیستند.
8. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از نحوه برخورد برگزارکنندگان راضی نیستند.
9. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از تنوع رشته های ورزشی مسابقات راضی نیستند.
10. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان استقبال مسابقات راضی نیستند.
11. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از کیفیت اجرای مسابقات نسبت به سالهای قبل راضی نیستند.
12. دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از از سطح برگزاری مسابقات در مجموع راضی نیستند.
1. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از نظم و هماهنگی در اجرای مسابقات راضی هستند؟
2. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از زمان برگزاری مسابقات راضی هستند؟
3. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از مکان برگزاری مسابقات راضی هستند؟
4. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از تبلیغات مسابقات راضی هستند؟
5. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان همکاری برگزارکنندگان مسابقات راضی هستند؟
6. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان جذابیت مسابقات راضی هستند؟
7. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان رضایتمندی از داوری مسابقات راضی هستند؟
8. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از نحوه برخورد برگزار کنندگان مسابقات راضی هستند؟
9. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از تنوع رشته های ورزشی مسابقات راضی هستند؟
10. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از میزان استقبال از مسابقات راضی هستند؟
11. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از کیفیت اجرای مسابقات نسبت به سالهای قبل راضی هستند؟
12. آیا دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه فردوسی مشهد از سطح برگزاری مسابقات در مجموع راضی هستند؟
سن 18-25
جنس آزمودنیها به دختران محدود شده بود
مکان برگزاری مسابقات
زمان برگزاری مسابقات
قد
وزن
سابقه ورزشی
شرکت افراد ورزشکار به صورت داوطلبی
عوامل روانی و انگیزشها
تغذیه
رضایت: احساس خوشحالی و خوشنودی انجام کار
هفته خوابگاه: در تقویم دانشگاه فردوسی هفته ای برای توسعه مهارتهای اجتماعی و جسمی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد از 24/2 تا 30/2 درنظر گرفته شده است.
به گفته امیل دالکروز (EMIL DALROZE) به ژیمناستیک نوین ورزش بهترین و مناسبترین وسیله ای که در دست مردم کره زمین برای اجاد صلح و برای هماهنگی میان احساسات متفاوت و نگرشهای مختلف در جامعه امروزی ورزش یک نیاز ضروری محسوب می شود و به عنوان یکی از عوامل ارزشی در جامعه مطرح است.
به منظور شکوفایی قابلیتهای جسمانی دانشجویان به عنوان نسل جوان جامعه برگزاری مسابقات ورزشی توصیه می گردد.
مسابقات هفته خوابگاهها بدین هدف هرساله در بیشتر دانشگاههای ایران برگزار می گردد. به همین مناسبت محمد حسین سالاری مسئول اداره تربیست بدنی دانشگاه بیرجند گفت:
در این هفته واحدهای ورزشی خوابگاه دانشجویی نشاط یک توحید دختران و گلستان پسران با دوچرخه ثابت دیجیتال و وسایل بدنسازی و دمبل و وزنه مجهز شدند.
مسئول اداره تربیت بدنی و فوق برنامه دانشگاه فردوسی بیرجند گفت:
به مناسبت هفته خوابگاه ها مسابقات ورزشی و تجهیز واحدهای ورزشی خوابگاه دانشجویی این دانشگاه انجام شد. محمد حسین سالاری به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: در این هفته واحدهای ورزشی خوابگاه دانشجویی نشاط یک و توحید دختران و گلستان پسران با دوچرخه ثابت و دیجیتال و وسایل بدنسازی و دمبل و وزنه تجهیز شدند.
وی افزود در بخش پسران مسابقات غلتاندن لاستیک-پرتاب دارت و طناب کشی با حضور 441 نفر از دانشجویان انجام شد. وی گفت: همچنین در بخش دختران دانشجو مسابقات طناب بازی، پرتاب دارت و طناب کشی با شرکت 290 دانشجو برگزار شد.
وی افزود به مناسبت هفته خوابگاهها گل گشت عمومی در کوهپاینه های باقران بیرجند با حضور 350 نفر از دانشجویان این دانشگاه انجام شد.
در این زمینه به سایت هایی مراجعه کردیم اما در زمینه برگزاری مسابقات هفته خوابگاهها به سایت های گوگل و rosent.com و روزنامه های کیهان، جمهوری، اطلاعات مراجعه کردیم اما اطلاعاتی بدست نیاوردیم.
این تحقیق به بررسی کارائی و نحوه اجرای مسابقات از دیدگاه دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی مشهد نموده است. این فصل به تجزیه و تحلیل نتایج این تحقیق می پردازد.
در این فصل ابتدا اقدام به بحث و توصیف نتایج حاصل از تحقیق و تفکیک هر پرسش و فرضیه می پردازد و پس از آن به محدودیت های تحقیق، پیشنهادات ارائه ارائه می گردد.
توسعه مسابقات خوابگاهی به منظور سلامتی و نشاط و شادابی دانشجویان دختر امری ضروری است بنابراین لازم است هر مدیر در محدوده مدیریتی خود به تجزیه و تحلیل برگزاری مسابقات پرداخته و از این طریق به مشکلات و نارسایی های موجود پی برده و با ارائه پیشنهاداتی مسئولین برگزاری مسابقات را مطلع نموده تا با در اختیار گذاشتن امکانات، پرسنل و بودجه کافی در جهت برگزاری بهتر این مسابقات گامی فراتر برداشته شود.
در فصل چهارم مشاهده شد که ازدمودنیها از 15 رشته از دانشکده های مختلف در مسابقات هفته خوابگاهها شرکت کردند همانگونه که در بخش دوم فرم ارزشیابی (پرسشنامه) مشاهده شد 65 درصد از دانشجویان اظهار داشتند که نظم و هماهنگی در اجرای مسابقات در حد خوب بوده است وحدود 40 درصد از دانشجویان اعلام نموده اند که زمان برگزاری مسابقات در حد مطلوب بوده و 5 درصد آنها زمان برگزاری مسابقات را ضعیف اعلام کرده اند و 25/52 درصد از آزمودنیها مکان برگزاری مسابقات را خوب و 25 درصد آن را متوسط ارزیابی کردند وهمچنین 75/68 درصد از دانشجویان تبلیغات مسابقات را در حد مطلوب و 25/62 درصد از شرکت کنندگان تبلیغات را در حد بسیار خوب اعلام نموده اند و آزمودنیها نیزمیزان همکاری برگزارکنندگان مسابقات را 25/51 درصد خوب و 75/33 درصد آن را بسیار خوب ارزیابی کردند. و شرکت کنندگان میزان جذابیت مسابقات 75/63 درصد در حد خوب و 5درصد نیز آن را ضعیف اعلام نموده اند و همچنین 5/47 درصد از آزمودنیها داوری مسابقات را خوب و 5/37 درصد بسیار خوب و 15درصد متوسط ارزیابی کرده اند و نحوه برخورد برگزار کنندگان در مسابقات را 5/62 درصد در حد خوب اعلام کردند.
فهرست مطالب
فصل اول- طرح تحقیق.. 1
1-1 مقدمه. 2
2-1 بیان مساله. 2
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق.. 3
4-1 اهداف پژوهش... 3
1-4-1 هدف کلی.. 3
2-4-1 اهداف ویژه 3
5-1 فرضیات تحقیق.. 4
6-1 سوال پژوهشی.. 5
7-1 محدودیت های تحقیق.. 7
1-7-1 قابل کنترل. 7
2-7-1 خارج از کنترل. 7
8-1 واژه ها و اصطلاحات تحقیق.. 7
فصل 2- پیشینه تحقیق.. 9
1-2 مقدمه: 10
2-2 پیشینه تحقیق.. 10
فصل 3- روش تحقیق.. 12
1-3 مقدمه. 13
2-3 روش تحقیق.. 13
3-3 جامعه آماری.. 14
4-3 جمعیت نمونه «نمونه آماری» 14
5-3 متغیرهای تحقیق.. 14
1-5-3 متغیر وابسته: 14
2-5-3 متغیر مداخله گر: 14
6-3 مطالعه مقدماتی.. 14
فصل چهارم- تجزیه و تحلیل آماری.. 15
1-4 مقدمه. 16
2-4 مشخصات آزمودنیها 16
3-4 توصیف سوالهای اختصاصی پرسشنامه. 19
1-4-4 آزمون فرضیه اول. 24
2-4-4 آزمون فرضیه دوم. 25
3-4-4 آزمون فرضیه سوم. 25
4-4-4 آزمون فرضیه 4. 26
5-4-4 آزمون فرضیه 5. 26
6-4-4 آزمون فرضیه 6. 27
7-4-4 آزمون فرضیه 7. 27
8-4-4 آزمون فرضیه 8. 28
9-4-4 آزمون فرضیه نهم. 28
10-4-4 آزمون فرضیه دهم. 29
11-4-4 آزمون فرضیه یازدهم. 29
12-4-4 آزمون فرضیه دوازدهم. 30
فصل 5- تجزیه و تحلیل نتایج تحقیق.. 31
1-5 مقدمه: 32
2-5 بحث و نتیجه گیری.. 32
3-5 محدودیتهای پژوهش... 34
4-5 پیشنهادات... 34
5-5 خلاصه تحقیق.. 35
منابع و مآخذ. 37
بررسی سنجش میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان از تحصیل و عوامل موثر بر آن
مقدمه:
دانشگاه به عنوان یک نهاد اجتماعی- فرهنگی یکی از ارزشمندترین منابعی است که جامعه برای پیشرفت و توسعه در اختیار دارد، این نهاد به جهت نقش تعیین کنندهای که در تولید دانش (پژوهش)و انتقال دانش (آموزش) دارد به عنوان یکی از شاخص های تعیین میزان توسعه کشورها مد نظر قرار گرفته است.
همانطور که میدانیم جوانان در مقطع پیش دانشگاهی تلاش زیادی برای ورود به دانشگاه میکنند و شاید بتوان گفت که یکی از آمال و آرزوهای جوانان امروزی ورود به دانشگاه میباشد با ورود جوانانی که با امید و آرزو به دانشگاه راه یافتهاند اگر تلاش کنیم که رضایتمندی این دانشجویان تازه وارد را بطور نسبی فراهم کنیم میتوان انتظار داشت که این دانشجویان بعد از فراغت از تحصیل تعهد داشته بیشتری نسبت به شغل ، زندگی، دیگران درآینده داشته باشند زیرا زمانیکه افراد تعهد داشته باشند دیگر رشوه خواری، ریاکاری، دروغگویی برای رسیدن به اهداف خوب یا بد، فقر فرهنگی ، بی سوادی جوانان تحصیل کرده، ... وجود نخواهد داشت . بر اساس نظریه تسری Spill-over Theory رضایت از یک بخش از زندگی بروی رضایت از بخشهای دیگر زندگی مؤثر است.
(از کمپ، 278:1369)
مثلا در این تحقیق زمانیکه دانشجویان از تحصیل راضی باشند از حوزههای دیگر زندگی اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی، سیاسی نیز راضی خواهند بود.
2/1 طرح مساله:
دانشگاه مکانی فرهنگی و اجتماعی میباشد و هر ساله جمع کثیری از جوانان برای گذراندن تحصیلات عالیه وارد آن میشوند و هر یک از این جوانان با در نظر داشتن اهداف خاص خود (ارتقاء سطح علمی، کسب شغل بهتر، رندگی بهتر ، گرفتن مدرک،...)به این مکان مقدس قدم میگذارند.
اکنون با ورود این جوانان با نشاط و امیدوار به آینده و همچنین علاقمند به تحصیل مسئولیت سنگینی به عهده مسئولین دانشگاه میباشد ، از این جهت که این مسئولین محترم باید از پرسنل و اساتید متعهد و کارآمد بهره گیرند، زیرا این دو قشر تماس بیشتری را با دانشجویان که آینده سازان جامعه هستند دارند، که توجه بیشتر این تحقیق به نقش اساتید متمرکز است آنچه از یک استاد وظیفه شناس و شایسته انتظار میرود این است که بکوشد از ناکامیهای درسی دانشجویانش جلوگیری کند و آنها را علاقمند به تحصیل،مطالعه، پژوهش سازد.
همانطور که میدانیم دانشجویان اغلب در سن جوانی به تحصیل میپردازند و دوران جوانی بسیار حساس میباشد زیرا پایههای شخصیتی افراد در این دوران شکل میگیرد فردی که مشغله ذهنی جز تحصیل نداشته باشد و تحصیل دانشجو با رضایت باشد البته که این فرد در تحصیل موفقتر خواهد بود و آیندۀ تضمین شدهتری نسبت به دیگران دارد زیرا در آرامش به سر میبرد و این دانشجویان مسلماً در آینده فرد مفید و شایستهای برای خود، خانواده وجامعه خواهند بود.
در مصاحبه اکتشافی که با چند تن از اساتید و دانشجویان انجام دادیم به نظر میرسید که مقداری نارضایتی در بین دانشجویان وجود دارد به دلایلی همچون عدم وجود امکانات مختلف ، عدم وجود کارکنان دلسوز و متعهد ، هزینههای سنگین دانشگاه آزاد، عدم وجود اساتید با تجربه و با انگیزه ، تبعیض اساتید بین دانشجویان ، وجود مقررات آموزشی نامناسب ، ... بخاطر عدم نظارت و دقت کافی مسئولین که موجبات نارضایتی دانشجویان را فراهم میکند.
همانطور که میدانیم پدیده های اجتماعی پیچیده اند و ابعادی گوناگون دارند. با توجه به پیچیدگی پدیده های انسانی- اجتماعی، روشها نیز باید تعدد یابند. محقق باید در صحنه تحقیق و با توجه به ویژگیهای خاص پدیده مورد نظرش، ابزار تحقیق را بکار گیرد و با واقعیت منطبق سازد. از اینروست که میتوان به درستی ادعا کرد هر تحقیق فرآیندی از ابتکار محقق را میطلبد، او با پدیده ای مواجه است که در نوع خود بی سابقه و بی همتاست،پس باید تمامیروشها را در نظر آورد، جهات مثبت و منفی هر یک را بشناسد و سپس یک یا چند روش را برگزیند و با واقعیت انطباق بخشیده و آنها را به کار گیرد. حال سخن از انواع روشهاست که با توجه به زمینه های تحقیق میتوان از روشهایی چون اسنادی، میدانی، تاریخی، موردی و …. یاد کرد.
هنگامیکه مطالعه ای صرفا از طریق کتب و یا اسناد و مدارک دیگر بطور با واسطه صورت میگیرد بدان مطالعه اسناد اطلاق میشود، در مقابل زمانیکه محقق خود به میدان میرود و بطور مستقیم شناخت را تحقق میبخشد تحقیق میدانی خوانده میشود. در مطالعات تاریخی، شناخت به پدیده های اجتماعی که در گذشته وجودداشته اند، اختصاص مییابد.
(ساروخانی، باقر، 1377: 63)
حال روش تحقیق حاضر با توجه به موضوع آن که سنجش میزان رضایت دانجشویان دانشگاه آزاد اسلامی- واحد قوچان از تحصیل و عوامل موثر بر آن است از نوع میدانی و پیمایشی (survey) است.
شرح مراحلی که پیموده ایم:
1/2/3: پرسش آغازی:
بهترین شیوه شروع یک کار تحقیق اجتماعی این است که طرح تحقیق بصورت یک پرسش آغازی عنوان شود در این پرسش محقق سعی میکند آنچه را که میخواهد بداند، آشکار کند، بهتر بفهمد و به دقیق ترین صورت ممکن در گزاره یک پرسش آغازی بیان کند.
به عبارت دیگر، پرسش آغازی که به دقیق ترین وجه ممکن پاسخگوی آنچه که او در طلب دانستن، آشکار کردن و بهتر فهمیدن آن است بیان کند.
(کیوی-کامپنهود،1381: 18-28)
پرسش آغازی این پژوهش عبارت است از (سنجش میزان رضایت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی- واحد قوچان و عوامل موثر بر آن)
2/2/3 مطالعات مقدماتی و اکتشافی:
مطالعات اکتشافی جزء لایتجزای تحقیق اجتماعی است که یک محقق بوسیله خواندن متون مختلف مرتبط با موضوع میتواند به اهدافی دست یابد که عباتند از:
(کیوی- کامپنهود، 1381، 18 – 28)
1- مطالعات مقدماتی به محقق کمک میکند که افق اندیشه هایش را بگستراند و از مرز تعبیرهای کهنه و زمان باخته فراتر رود.
2- با کارهای مرجعی که در همان مضمون وجود دارد یا با نظریه هایی که به آن موضوع مربوط است آشنایی پیدا کند.
3- به تدوین نظری مسئله تحقیق کمک میکند و محقق میتواند در باره پرسش آغازی حضور ذهن پیدا کرده و چشم اندازهای تازه ای پیش روی او میگشاید.
(کیوی- کامپنهود، 1381: 36-37
بنابراین با توجه به اهمیتی که مطالعات مقدماتی در کار تحقیق دارد ما نیز از این امر غافل نبودیم و سعی کردیم در حد امکان با مطالعه منابع متعدد، شامل کتب، مقالات، مجلات پژوهشی، مراجع به مراکز علمیو تحقیقی کتابخانه های مختلف و بررسی تحقیقات انجام شده، طرح های پژوهشی و پایان نامه ها آن ها را مورد ارزیابی دقیق قرار دهیم و در این زمینه هر گونه منبعی را که میتوانست نگرش هایی را درباره موضوع مورد مطالعه رضایت- ارائه دهد و کمک کند که به موضوع احاطه پیدا کنیم جستجو کردیم.
فهرست مطالب
فصل اول.. 1
کلیات پژوهش..... 1
1/1 مقدمه: 2
2/1 طرح مساله: 3
3/1 اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5
4/1 اهداف تحقیق.. 7
فصل دوم. 8
مبانی نظری تحقیق... 8
1/2 تعریف رضایت از دیدگاه صاحبنظران جامعه شناسی.. 9
2/2- پیشینه تحقیق.. 11
ا1/ 2/2 -بیشینه پژوهش های داخلی.. 12
2/ 2/2- نقد و بررسی پیشینه های داخلی.. 27
3/2/2- پیشینیه پژوهش های خارجی: 27
4/ 2/2 نقد وبررسی پیشینههای خارجی.. 39
3/2 مبانی نظری تحقیق.. 40
1/ 3/2 نظریه تسری(spill over theory) 41
2/ 3/2 نظریه هدف گذاری «ادوین لاک» E.A.lock.. 42
3/ 3/2 نظریه مبادله. 43
4/3/2 نظریه نیازها 45
4/2 چهارچوب نظری تحقیق.. 48
5/2 مدل تئوریکی تحقیق: 50
فصل سوم. 51
روش تحقیق... 51
3/1 مقدمه. 52
2/3روش تحقیق: 53
1/2/3: پرسش آغازی: 54
2/2/3 مطالعات مقدماتی و اکتشافی: 54
3/2/3 طرح نظری مسئله تحقیق: 55
4/2/3 ساخت و ارائه مدل تئوریک: 57
5/2/3 تبدل نظریه ها به فرضیه ها: 57
6/2/3 تعریف عملیاتی متغیرها و یافتن معرفهای مناسب برای سنجش آنها: 59
7/2/3 تهیه پرسشنامه برای سنجش متغیرها 61
8/2/3 آزمون مقدماتی.. 66
3/3 جامعه آماری.. 67
1 /3/3حجم نمونه: 67
فصل چهارم. 71
یافتههای پژوهش..... 71
*تحلیل جداول توزیع فراوانی.. 72
جدول و نمودار 1-4 : توزیع پاسخگویان برحسب جنس............................ 73
جدول و نمودار 2-4: توزیع پاسخگویان برحسب مقطع تحصیلی............. 74
جدول و نمودار 3-4: توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت شغلی............. 75
جدول و نمودار 4-4: توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت تاهل .............. 76
جدول و نمودار 5-4: توزیع پاسخگویان برحسب شهر محل سکونت ..... 77
جدول و نمودار 6-4: توزیع پاسخگویان برحسب تحصیلات مادر............ 78
جدول و نمودار 7-4: توزیع پاسخگویان برحسب شغل مادر ................... 79
جدول و نمودار 8-4: توزیع پاسخگویان برحسب تحصیلات پدر.............. 80
جدول و نمودار 9-4: توزیع پاسخگویان برحسب شغل پدر....................... 81
جدول و نمودار 10-4: توزیع پاسخگویان برحسب نوع مالکیت منزل...... 82
جدول و نمودار 11-4: توزیع پاسخگویان برحسب سن.............................. 83
جدول و نمودار 12-4: توزیع پاسخگویان برحسب معدل........................... 84
جدول و نمودار 13-4: توزیع پاسخگویان برحسب ترم.............................. 85
جدول و نمودار 14-4: توزیع پاسخگویان برحسب تعداد اعضای خانواده 86
جدول و نمودار 15-4: توزیع پاسخگویان برحسب درآمد خانواده.......... 87
*تحلیل جداول توزیع فراوانی و نمودار میانگین برای متغیر وابسته و متغیرهای مستقل مربوطه 88
جدول و نمودار 16-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص تسلط به درس 89
جدول و نمودار 17-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص مسئولیت پذیری90
جدول و نمودار 18-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص ایجاد انگیزه 91
جدول و نمودار 19-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص مقررات آموزشی 92
جدول و نمودار 20-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص رضایت از تحصیل
.............................................................................................................................. 93
جدول و نمودار 21-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص امیداوری به آینده شغلی 95
جدول و نمودار 22-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص احترام به دانشجو 96
جدول و نمودار 23-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص عدالت در سطح دانشگاه 97
جدول و نمودار 24-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص رسیدن به هدف 98
جدول و نمودار 25-4: مقایسه میانگین های معرف های شاخص رضایت از زندگی 99
*تحلیل رابطه متغییر وابسته «رضایت از تحصیل» با متغییرهای مستقل مربوطه 100
جدول 26-4 وابستگی بین دو متغیر رضایت از تحصیل و امیدواری به آینده شغلی 101
جدول 27-4 وابستگی بین دو متغیر رضایت از تحصیل و احترام به دانشجو 102
جدول 28-4 وابستگی بین دو متغیر رضایت از تحصیل و عدالت در سطح دانشگاه 103
جدول 29-4 وابستگی بین دو متغیر رضایت از تحصیل و رسیدن به هدف 104
جدول 30-4 وابستگی بین دو متغیر رضایت از تحصیل و رضایت از زندگی 105
*تحلیل رابطه متغیر وابسته « رضایت از تحصیل » با متغیرهای زمینهای دو مقولهای 106
جدول 31-4 تحلیل واریانس یک طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و جنس 107
جدول 32-4 تحلیل واریانس یک طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و مقطع تحصیلی 108
جدول 33-4 تحلیل واریانس یک طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و وضعیت شغلی 109
جدول 34-4 تحلیل واریانس یک طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و شهر محل سکونت ................................................................................................................................... 110
تحلیل رابطه متغییر وابسته «رضایت از تحصیل» با متغییرهای زمینهای چند مقولهای 111
جدول 35-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و رشته تحصیلی 112
جدول 36-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و وضعیت تاهل 114
جدول 37-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و تحصیلات مادر 115
جدول 38-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و شغل مادر 116
جدول 39-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و تحصیلات پدر 117
جدول 40-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و شغل پدر118
جدول 41-4 تحلیل واریانس دو طرفه بین دو متغیر رضایت از تحصیل و نوع مالکیت منزل 119
فصل پنجم. 120
خلاصه و نتیجه گیری.. 120
منابع و ماخذ. 128
پرسشنامه ................................................................................................................. 130
مقایسه سلامت عمومی و خودکارآمدی دانشجویان دارای عقاید مذهبی بالا با دانشجویان دارای عقاید مذهبی پایین
بیان مسئله
1-1) مقدمه:
تأمین و حفظ سلامتی یکی از اهداف عالی انسان است که برای تحقق این هدف تمام کشورها بخش قابل توجهی از سرمایه های مادی و معنوی خود را به این امر اختصاص می دهند. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، علاوه بر قوانین مدون ملی، در دین مقدس اسلام نیز برای نیل به این هدف، دستورات صریحی بیان شده است. مسلماً یکی از ابزارها برای توان مند کردن شخص، سلامت فکر و جسم است تا بتوانیم خود را از طریق آموزش و تعلیم و تربیت به مدارج بالای انسانی ارتقاء بدهیم.
در مورد تأثیر اعتقادات دینی بر بهداشت روانی از دیر باز میان متفکران اسلامی و متخصصان روانی نظرات متفاوتی وجود داشته است. از یک سو روان کاوانی چون فروید (1939-1856) و همکاران مذبه و اعتقادات مذهبی را یک اختلال نورتیک تلقی کرده و دین باوری را نه تنها بر سلامت روانی مؤثر ندانسته اند، بلکه برعکس برای بهداشت روانی مخاطره آمیز نیز می دانند. (افروز، 1372) از سوی دیگر افرادی چون یونگ (1961-1875) هر گونه اعتقاد دینی، ولو این که با خرافات مانند معتقدات بشر اولیه را هم مورد توجه قرار داده و برای سلامت روانی افراد ضروری دانسته اند. (همان منبع: 15) در این راستا در سال های اخیر استفاده از روان درمانی مذهبی در مداوای بیماری های روانی مورد بررسی قرار گرفته است. (بیان زاده، 1375).
بیان زاده (1375) روان درمانی را یک اقدام سیستماتیک به منظور رفع بیماری روانی د ر یک رویکرد شناختی- رفتاری – مذهبی تعریف نموده و هدف از روش های درمان مذهبی را رفع اضطراب و افسردگی از طریق جست و جوی ارزش هاو عقاید و سپس تغییر آن ها با به کارگیری روش های مذهبی می داند. برخی دیگر از روان شناسان مانند کلکتووگالانتز (1990) عقیده دارند اگر بیمارانی که دچار اضطراب و افسردگی اند همراه با دارو درمانی تحت روان درمانی مذهبی قرار بگیرند، سریع تر بهبود می یابند. به هر حال پژوهش های فوق، لزوم توجه به بعد معنوی بیماران و بهره برداری از اعتقادات مذهبی آن ها را به عنوان یک پتانسیل مثبت درمانی مطرح می نماید. اکنون با توجه به رواج سریع بیماری های روانی در جوامع امروزی نیاز به انجام پژوهش های بیشتر در زمینه ی اعتقادات مذهبی برای درمان این افراد و در نیتجه حرکت به سوی جامعه ای سالم احساس می شود که لازم است مورد توجه مؤسسات آموزشی قرار بگیرد. مطالعه ی منابع اسلامی و نظرات دانشمندان مسلمان این نکته را روشن می کند که التزام عملی به اعتقادات مذهبی عامل بازدارنده بسیاری از بیماری ها، مخصوصاً بیماری های روانی است. (غباری بناب، 1374)
بنابه اعتقاد علامه طباطبایی «انسان در صورت پذیرش توحید و عمل به قوانین دین، ظرفیت روانی اش گسترده تر می شود، در غیر این صورت احساس ناخوشایند و زندگی تیره و تاری خواهد داشت. (رضایی، 1378) بنابراین به نظر می رسد که افراد پایبند به برنامه های دین و دستورات آن به بسیاری از بیماری های روانی مبتلا نشوند. هر چند این نتیجه گیری از دیدگاه متفکرین اسلامی کاملاً منطقی است ولی مقبولیت عام نیافته است و بعضی از مردم معتقدند که افراد غیر مذهبی ، شادابتر و با نشاط تر از افراد مذهبی هستند. امروزه بسیاری از روان شناسان و روان پزشکان دریافته اند که دعا، نماز و داشتن ایمان محکم می تواند، نگرانی، تشویش یأس و ترس را که موجب بسیاری از بیماری هاست را بر طرف سازد (ابراهیمی قوام، 1374).
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی:
- تفاوت معنی داری بین میانگین های دو گروه با عقاید مذهبی بالا و پایین وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و عقاید مذهبی پایین در مقیاس سلامت عمومی وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین در مقیاس خودکار آمدی وجود دارد.
- نتایج آزمون t نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین وجود دارد در مقیاس سلامت عمومی و این تفاوت به نفع گروه با عقاید مذهبی بالاست. و این تفاوت در سطح 95% معنی دار است.
به عبارت دیگر دانشجویانی که عقاید مذهبی بالایی داشته اند، وضعیت سلامت عمومی به مراتب بهتری از دانشجویان با عقاید مذهبی پایین داشته اند. سلامت عمومی که شامل وضع جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی وافسردگی و خودکشی می باشد در دانشجویانی که باورهای دینی بالا دارند در سطح مطلوبی قرار دارد، این نشان می دهد که مذبه و دین که به عقیده ی برخی از اندیشمندان و روان شناسان و حتی عده ای از عموم مردم، تأثیری بر سلامت انسان ندارد، دومی تأثیر منفی دارد، این عقیده رد می شود و بالعکس نتایج این تحقیق و تحقیقات دیگری که در این زمینه انجام شده بر تأثیر مثبت و افزاینده ای سلامت عمومی صحّه می گذارند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : بیان مسئله
1-1-)مقدمه 2
1-2-) بیان مسئله 5
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق 9
1-4) سوالات پژوهش 12
1-5) اهداف پژوهش 12
1-6) فرضیه های پژوهش 12
1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 13
فصل دوم : پایه های نظری و پیشینه ی تحقیق
2-1) آقار منفی بر تندرستی 16
2-2) زیگموندفروید 16
2-3) آلبرت الیس 25
2-4) وندل والترز 27
2-5) متخصصان مراقبت های اولیه 28
2-6) پزشکان مراقبت های اولیه 29
2-7) آرای روان شناسان موافق با دین 30
2-8) ویلیام جیمز 30
2-9) کارل گستاویونگ 36
2-10) دین و سلامت روان 43
2-11) مقابله ی دینی با تنش 44
2-12) خشنودی خوش بینانه از زندگی 47
2-13) تفسیر خوش بینانه از مرگ 50
2-14) افسردگی و خودکشی 52
2-15) اضطراب 56
2-16) مصرف سوء الکل و دارو 57
2-17) مطالعات درمانی 58
2-18) سازو کارهای ممکن برای تاثیر دین 59
2-19) دین و سلامت بدن 61
2-20) فشار خون بالا 61
2-21)سکته مغزی 62
2-22) بیماری قلبی 63
2-23) سرطان 67
2-24)مرگ ومیر ناشی از همه علل 69
2-25) سایر مطالعات صورت گرفته در زمینه تاثیر دین داری بر جسم و روان
انسان 70
فصل سوم : روش پژوهش
3-1) مقدمه 74
3-2) جامعه ی آماری پژوهش 74
3-3) نمونه ی آماری و روش نمونه گیری 74
3-4) طرح پژوهش 74
3-5) روش دست یابی به داده ها 75
3-6) پرسش نامه ی نگرش مذهبی 75
3-7) پرسش نامه ی سلامت عمومی 76
3-8) اعتبار پرسش نامه ی سلامت عمومی 77
3-9) پایایی پرسش نامه ی سلامت عمومی 78
3-10) روش نمره گذاری پرسش نامه سلامت عمومی 78
3-11) مقیاس های سلامت عمومی 79
3-12) پرسش نامه ی خودکارآمدی 80
3-13) روش جمع آوری داده ها 81
3-14) روش اجرای اصلی پژوهش 82
3-15) روش آماری 82
فصل چهارم : یافته ها
4-1) مقدمه 85
4-2) داده های تحلیل شده 86
4-3) فرضیه های پژوهش و تائید یا عدم تائید آنها 86
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1) مقدمه 90
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی 90
5-3) محدودیت های پژوهش 94
5-4) پیشنهاد های تحقیق 95
منابع و ماخذ 98
مقایسه سلامت عمومی و خودکارآمدی دانشجویان دارای عقاید مذهبی بالا با دانشجویان دارای عقاید مذهبی پایین
بیان مسئله
1-1) مقدمه:
تأمین و حفظ سلامتی یکی از اهداف عالی انسان است که برای تحقق این هدف تمام کشورها بخش قابل توجهی از سرمایه های مادی و معنوی خود را به این امر اختصاص می دهند. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، علاوه بر قوانین مدون ملی، در دین مقدس اسلام نیز برای نیل به این هدف، دستورات صریحی بیان شده است. مسلماً یکی از ابزارها برای توان مند کردن شخص، سلامت فکر و جسم است تا بتوانیم خود را از طریق آموزش و تعلیم و تربیت به مدارج بالای انسانی ارتقاء بدهیم.
در مورد تأثیر اعتقادات دینی بر بهداشت روانی از دیر باز میان متفکران اسلامی و متخصصان روانی نظرات متفاوتی وجود داشته است. از یک سو روان کاوانی چون فروید (1939-1856) و همکاران مذبه و اعتقادات مذهبی را یک اختلال نورتیک تلقی کرده و دین باوری را نه تنها بر سلامت روانی مؤثر ندانسته اند، بلکه برعکس برای بهداشت روانی مخاطره آمیز نیز می دانند. (افروز، 1372) از سوی دیگر افرادی چون یونگ (1961-1875) هر گونه اعتقاد دینی، ولو این که با خرافات مانند معتقدات بشر اولیه را هم مورد توجه قرار داده و برای سلامت روانی افراد ضروری دانسته اند. (همان منبع: 15) در این راستا در سال های اخیر استفاده از روان درمانی مذهبی در مداوای بیماری های روانی مورد بررسی قرار گرفته است. (بیان زاده، 1375).
بیان زاده (1375) روان درمانی را یک اقدام سیستماتیک به منظور رفع بیماری روانی د ر یک رویکرد شناختی- رفتاری – مذهبی تعریف نموده و هدف از روش های درمان مذهبی را رفع اضطراب و افسردگی از طریق جست و جوی ارزش هاو عقاید و سپس تغییر آن ها با به کارگیری روش های مذهبی می داند. برخی دیگر از روان شناسان مانند کلکتووگالانتز (1990) عقیده دارند اگر بیمارانی که دچار اضطراب و افسردگی اند همراه با دارو درمانی تحت روان درمانی مذهبی قرار بگیرند، سریع تر بهبود می یابند. به هر حال پژوهش های فوق، لزوم توجه به بعد معنوی بیماران و بهره برداری از اعتقادات مذهبی آن ها را به عنوان یک پتانسیل مثبت درمانی مطرح می نماید. اکنون با توجه به رواج سریع بیماری های روانی در جوامع امروزی نیاز به انجام پژوهش های بیشتر در زمینه ی اعتقادات مذهبی برای درمان این افراد و در نیتجه حرکت به سوی جامعه ای سالم احساس می شود که لازم است مورد توجه مؤسسات آموزشی قرار بگیرد. مطالعه ی منابع اسلامی و نظرات دانشمندان مسلمان این نکته را روشن می کند که التزام عملی به اعتقادات مذهبی عامل بازدارنده بسیاری از بیماری ها، مخصوصاً بیماری های روانی است. (غباری بناب، 1374)
بنابه اعتقاد علامه طباطبایی «انسان در صورت پذیرش توحید و عمل به قوانین دین، ظرفیت روانی اش گسترده تر می شود، در غیر این صورت احساس ناخوشایند و زندگی تیره و تاری خواهد داشت. (رضایی، 1378) بنابراین به نظر می رسد که افراد پایبند به برنامه های دین و دستورات آن به بسیاری از بیماری های روانی مبتلا نشوند. هر چند این نتیجه گیری از دیدگاه متفکرین اسلامی کاملاً منطقی است ولی مقبولیت عام نیافته است و بعضی از مردم معتقدند که افراد غیر مذهبی ، شادابتر و با نشاط تر از افراد مذهبی هستند. امروزه بسیاری از روان شناسان و روان پزشکان دریافته اند که دعا، نماز و داشتن ایمان محکم می تواند، نگرانی، تشویش یأس و ترس را که موجب بسیاری از بیماری هاست را بر طرف سازد (ابراهیمی قوام، 1374).
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی:
- تفاوت معنی داری بین میانگین های دو گروه با عقاید مذهبی بالا و پایین وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و عقاید مذهبی پایین در مقیاس سلامت عمومی وجود دارد.
- تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین در مقیاس خودکار آمدی وجود دارد.
- نتایج آزمون t نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین میانگین دو گروه با عقاید مذهبی بالا و گروه با عقاید مذهبی پایین وجود دارد در مقیاس سلامت عمومی و این تفاوت به نفع گروه با عقاید مذهبی بالاست. و این تفاوت در سطح 95% معنی دار است.
به عبارت دیگر دانشجویانی که عقاید مذهبی بالایی داشته اند، وضعیت سلامت عمومی به مراتب بهتری از دانشجویان با عقاید مذهبی پایین داشته اند. سلامت عمومی که شامل وضع جسمانی، اضطراب، کارکرد اجتماعی وافسردگی و خودکشی می باشد در دانشجویانی که باورهای دینی بالا دارند در سطح مطلوبی قرار دارد، این نشان می دهد که مذبه و دین که به عقیده ی برخی از اندیشمندان و روان شناسان و حتی عده ای از عموم مردم، تأثیری بر سلامت انسان ندارد، دومی تأثیر منفی دارد، این عقیده رد می شود و بالعکس نتایج این تحقیق و تحقیقات دیگری که در این زمینه انجام شده بر تأثیر مثبت و افزاینده ای سلامت عمومی صحّه می گذارند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : بیان مسئله
1-1-)مقدمه 2
1-2-) بیان مسئله 5
1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق 9
1-4) سوالات پژوهش 12
1-5) اهداف پژوهش 12
1-6) فرضیه های پژوهش 12
1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 13
فصل دوم : پایه های نظری و پیشینه ی تحقیق
2-1) آقار منفی بر تندرستی 16
2-2) زیگموندفروید 16
2-3) آلبرت الیس 25
2-4) وندل والترز 27
2-5) متخصصان مراقبت های اولیه 28
2-6) پزشکان مراقبت های اولیه 29
2-7) آرای روان شناسان موافق با دین 30
2-8) ویلیام جیمز 30
2-9) کارل گستاویونگ 36
2-10) دین و سلامت روان 43
2-11) مقابله ی دینی با تنش 44
2-12) خشنودی خوش بینانه از زندگی 47
2-13) تفسیر خوش بینانه از مرگ 50
2-14) افسردگی و خودکشی 52
2-15) اضطراب 56
2-16) مصرف سوء الکل و دارو 57
2-17) مطالعات درمانی 58
2-18) سازو کارهای ممکن برای تاثیر دین 59
2-19) دین و سلامت بدن 61
2-20) فشار خون بالا 61
2-21)سکته مغزی 62
2-22) بیماری قلبی 63
2-23) سرطان 67
2-24)مرگ ومیر ناشی از همه علل 69
2-25) سایر مطالعات صورت گرفته در زمینه تاثیر دین داری بر جسم و روان
انسان 70
فصل سوم : روش پژوهش
3-1) مقدمه 74
3-2) جامعه ی آماری پژوهش 74
3-3) نمونه ی آماری و روش نمونه گیری 74
3-4) طرح پژوهش 74
3-5) روش دست یابی به داده ها 75
3-6) پرسش نامه ی نگرش مذهبی 75
3-7) پرسش نامه ی سلامت عمومی 76
3-8) اعتبار پرسش نامه ی سلامت عمومی 77
3-9) پایایی پرسش نامه ی سلامت عمومی 78
3-10) روش نمره گذاری پرسش نامه سلامت عمومی 78
3-11) مقیاس های سلامت عمومی 79
3-12) پرسش نامه ی خودکارآمدی 80
3-13) روش جمع آوری داده ها 81
3-14) روش اجرای اصلی پژوهش 82
3-15) روش آماری 82
فصل چهارم : یافته ها
4-1) مقدمه 85
4-2) داده های تحلیل شده 86
4-3) فرضیه های پژوهش و تائید یا عدم تائید آنها 86
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1) مقدمه 90
5-2) نتایج تحقیق و بحث و بررسی 90
5-3) محدودیت های پژوهش 94
5-4) پیشنهاد های تحقیق 95
منابع و ماخذ 98
بررسی و مقایسه میزان اضطراب دانشجویان پسر دانشگاه تبریز قبل از امتحانات و در ایام امتحانات
مقدمه :
قرن حاضر قرن فنآوری، قرن اضطراب و قرن پیچیدگیهاست که هر کدام انسان را مخاصره کردهاند. در میان این گرداب، آن چه از انسان امروزی انتظار میرود دانش آموزی و کنار آمدن با پیچیدگیهای دنیاست. این پیچیدگی، انسان امروزی را بر آن داشته تا با آن کنار آید و برای کنار آمدن بر این وضع، از مکانیزم تعادل حیاتی سود میجوید. انسان مجموعهای از هیجانات است که برای مقابله با این پیچیدگی با آنها توسل میجوید. در این میان اضطراب مشهود و بارز است. همه ما از معنای واژه اضطراب و چگونگی احساسمان در زمانی که میگوییم مضطربیم، تصور کلی داریم. ما میتوانیم تا حدی در مورد تجربه درونی مرتبط با چنین احساسهایی هم داستان باشیم. جدا از نظریهپردازیهای که در مورد اضطراب شده، اضطراب نقش یک علامت خطر را مبنی بر این که جریان بر وقف مراد نیست برای فرد ایفا می کند. در این تلاطم قرن، نقش انسان بر کسب دانش رقم زده است. انسان دانش را کسب کرده و به پیش میرود و هرچه میآموزد در انبار ذهن خویش آنها را اندوزش میکند.
انسان در عصر پراضطراب به پیش میرود و علم میآموزد ولی ارتباط مخزن اندوزش ذهنی وی با این هیجانات، او را با مشکلات عدیدهای مواجه ساخته است. ارتباط بین هیجانات و حافظه بسیار پیچیده است؛ زیرا این دو در بسیاری از زمینهها با یکدیگر روابط متقابل دارند( خداپناهی، 1376).
به هر حال اضطراب به منزله بخشی از زندگی هر انسان، در همه افراد در حد اعتدال آمیز وجود دارد و در این حد به عنوان یک پاسخ سازش یافته تلقی میشود، به گونهای که میتوان گفت اگر اضطراب نبود همه ما پشت میزهایمان به خواب میرفتیم، یا فقدان اضطراب ممکن است ما را مشکلات و خطرات قابل ملاحظهای مواجه کند( دادستان، 1376). ولی با این حال اضطراب میتواند عملکرد شناختی را مختل سازد و بایستی این پدیده را در موسسات آموزشی مد نظر قرار داد. عملکرد یک دانش آموز در جلسه امتحان تحت تأثیر اضطراب قرار میگیرد، این امر نباید سبب شود فکر کنند یادگیری صورت نگرفته است، این دانش آموز ممکن است، جواب سوالها را به خوبی یاد گرفته باشد، اما اضطراب او باعث ناتوانیاش در دادن جواب کامل سوال گردد( سیف، 1379).
اگر موقعیتی فراهم شود تا افراد در سطح بهینه هیجانی به آموزش بپردازند در این صورت اضطراب نه به عنوان عامل مختل، بلکه به عنوان یاری رسان در یادگیری ایفای نقش میکند. همه میدانند که در پایینترین سطح هیجانی، انسان دچار کسالت و خوابآلودگی میشود و در بالاترین سطوح هیجانی، فرد دچار آشفتگی روانی میشود، ولی با این حال در سطح بهینه هیجانی، فرد به بهترین عملکرد دست مییابد. سطح پایین انگیختگی با محرومیت حسی ارتباط دارد و انگیختگی زیاد به احساس استرس فشار و ناکامی میانجامد و در سطح بهینه انگیختگی، عملکرد به بهترین شکل بروز میکند( مارشال ریو[1]، 1376).
اضطراب به عنوان یک انگیختگی هیجانی در نظر گرفته میشود و در دهههای اخیر در پرداخت به اضطراب متخصصان بالینی و آموزشی، یکی از نشانههای حاصل از اضطرابی سطح بالا را افت تحصیلی نامیدهاند و از آن به بعد تحقیقاتی در این زمینه انجام گرفته است و افرادی چون دارک[2] 1989، و بسیاری کسان دیگر، در این زمینه دست به تحقیق زدهاندو تأثیر اضطراب بر هوش، حافظه، پیشرفت تحصیلی، عزت نفس و ... را مورد توجه قرار دادهاند.
بیان مسئله
تقریباً هر کسی تجاربی از نوع ناراحتیهای کلی، انتظار رویدادهای شوم و احساس تنش در موقعیتهایی را داشته است که علت تنش نیز روشن نیست. ما معمولاً اضطراب را به این گونه پدیدهها ارتباط میدهیم. اضطراب را میتوان در گستردهترین معنای آن به حالت عاطفی و فیزیولوژیکی گوناگونی ارتباط داد. هنگامی که کودکی در بامداد امتحان، تمایلی به مدرسه رفتن نشان نمیدهد. ممکن است بیمیلی او را به احساس اضطراب نسبت به کارکرد وی در امتحان نسبت دهیم. هنگامی که قهرمان ورزشی نمیتواند پیش از مسابقه مهمی غذا بخورد ممکن است رفتار او را ناشی از اضطراب بدانیم. همچنین هنگامی که کودکی، درسی را بر میگزیند که آشکارا برای او کششی در بر ندارد، ممکن است گزینش او نتیجه ترس از شکست و یا اضطراب بدانیم. ظاهراً اضطراب دارای منابع گوناگون است و میتواند از راههای ممکن بسیاری پدیدار شود. اضطراب ممکن است به نشانههای فیزیولوژیکی معینی منجر شود که بیشباهت به نشانههای ناشی از عاطفه ترس نیست . اضطراب میتواند به کاهش کارکرد در کار فکری پیچیده بینجامد. ممکن است به گزینش غیر منطقی بینجامد و یا ممکن است به عقبنشینی فرد از موقعیتهایی منجر شود که اضطرابآورهستند. در هر صورت، در حالی که تفکر درباره منشاء و معنی اضطراب سدههای پیاپی مورد توجه الهیون و فلاسفه بوده است. اغلب گفته میشود که فروید نخستین بررسی روانشناسی اضطراب را انجام داده است. منظور از اضطراب نوعی حالت هیجانی ناخوشایند و مبهم است که با پریشانی، هواس، تپش قلب، تعرق، سردرد، بیقراری و تکرر ادرار همراه است. هنگامی که فرد نسبت به کارآمدی، توانایی و استعداد خود در شرایط امتحان دچار نگرانی و تردید میشود میتوان از اضطراب امتحان سخن گفت. در هنگام امتحان، به ویژه امتحانات سرنوشت ساز( کنگور و امتحان نهایی) بیشتر دانش آموزان و دانشجویان اضطراب امتحان را تجربه میکنند. وجود اندکی اضطراب در انسان طبیعی و مطلوب است و موجب افزایش تلاش و تکاپو میشود، اما اگر از حد اعتدال تجاوز کند موجب کاهش پیشرفت تحصیلی خواهد شد. دانش آموز و دانشجویی که اضطراب امتحان دارد احساس میکند که ذهنش خالی شده و هرچه را که آموخته فراموش کرده است، چنین فردی معمولاً به پرسشها پاسخهای بیربط، نادرست و یا ناقص میدهد و با افکاری نامربوط و ناخواسته در مورد پیامدهای امتحان درگیر است.
مقدمه
در این فصل تلاش میشود تا یافتههای این پژوهش با یافتههای قبلی مقایسه شده و بحث و نتیجهگیری به عمل آید. در این راستا ابتدا سوال پژوهشی ارائه شده در فصل اول مورد بررسی قرار میگیرد و در پایان پس از جمعبندی، پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی ارائه خواهد شد.
بحث و نتیجهگیری
دراین پژوهش سوال پژوهشی به این صورت مطرح شد که آیا بین میزان اضطراب دانشجویان قبل از امتحانات و در ایام امتحانات تفاوت وجود دارد.
تحلیل این سوال نشان داد که بین میزان اضطراب دانشجویان قبل از امتحانات و در ایام امتحانات تفاوت وجود دارد و این تفاوت معنیدار است. به طور کلی تحقیقات زیادی تأثیر نامطلوب اضطراب را بر عملکرد دانش آموزان و دانشجویان تأیید کردهاند.
از جمله این پژوهشها میتوان به پژوهشی که هیل و ساراسون انجام دادند اشاره کرد. آنها در مدت چهار سال در یک مطالعه طولانی مدت 713 کودک دبستانی را پیگیری کردند. کودکانی که اضطراب زیادی داشتند نسبت به آنهایی که اضطراب کمی داشتند نمرات کمتری گرفتند. تفاوت بین کودکانی که اضطراب امتحان در آنها بالا بود و آنهایی که اضطراب کمتری داشتند با بالاتر رفتن سن بیشتر میشد.
سماوات 1373 در دانشگاه تبریز، ترکیبات خون دانشجویان قبل و بعد از امتحان را مشاهده کرده است، این ترکیبات قبل و بعد از امتحان، متفاوت بوده که میتواند اضطراب امتحان باعث تشدید بیماریهای قلبی شود.
خانواده در شدت بخشیدن به اضطراب نقش مهمی دارد. (روشهای آمرانه، انتظارات دور از توانائیها و استعدادهای فرد). تحقیق جالب بولدوگ 1992، در مورد اینکه آیا فشار پدر یا مادر با میزان اضطراب امتحان رابطه دارد. پسرانی که از طرف پدر احساس فشار میکردهاند اضطراب کمتری نسبت به کسانی که از طرف مادر تحت فشار بودهاند، داشتهاند.
رابین 1999 معتقد است در اضطراب امتحان به جنبههای فرهنگی توجه شود. نوع فرهنگ در اسیا، اروپا و آمریکا تفاوت معناداری را نشان میدهد. ارزشهای فرهنگی بر تشکیل عزت نفس تأثیر می گذارد و این عزت نفس باعث بروز یا عدم بروز اضطراب امتحان می شود.
البته تحقیقات ضد و نقیض دیگری نیز وجود دارد. یان سیچانی(1372) در تحقیقی با عنوان بررسی میزان اضطراب ناشی از امتحانات در دروس دانش آموزان به این نتیجه رسید که بین اضطراب ناشی از امتحانات و پیشرفت تحصیلی رابطه معنیداری وجود ندارد.
وکلمر و فیتر(1991) در پژوهشی که انجام دادند بین تلاش به پیشرفت و آزمون اضطراب رابطه نیافتند.
فهرست مطالب |
| |
عنوان |
| صفحه |
فصل اول : ادبیات پژوهش
مقدمه .......................................................................................................... 1
بیان مسئله .................................................................................................... 4
اهمیت و ضرورت پژوهش ........................................................................... 6
اهداف پژوهش ............................................................................................. 8
فرضیههای پژوهش ....................................................................................... 8
تعریف متغیرها ............................................................................................. 9
فصل دوم : پایههای نظری و پیشنة تحقیق
مقدمه ......................................................................................................... 11
اضطراب ..................................................................................................... 11
علائم اضطراب ............................................................................................ 19
بیماریهای که در اثر اضطراب ایجاد می شوند................................................ 20
رویکردهای نظری به اضطراب ...................................................................... 24
اضطراب امتحان .......................................................................................... 32
پیشینه تحقیقات ........................................................................................... 39
فصل سوم : روش تحقیق
مقدمه ......................................................................................................... 45
عنوان |
| صفحه |
جامعه آماری ............................................................................................... 45
نمونه آماری ................................................................................................ 45
شیوه اجرای تحقیق ..................................................................................... 49
روشهای آماری ......................................................................................... 49
فصل چهارم : یافتههای پژوهشی
مقدمه ......................................................................................................... 51
یافتههای توصیفی ........................................................................................ 52
یافتههای استنباطی ....................................................................................... 55
فصل پنجم : بحث و نتیجهگیری
مقدمه ......................................................................................................... 57
بحث و نتیجهگیری ...................................................................................... 57
پیشنهادهای کاربردی ................................................................................... 60
پیشنهادهای پژوهشی ................................................................................... 61
محدودیتهای پژوهش ................................................................................ 62
منابع و ضمائم ............................................................................................. 63
فصل اول