بررسی افسردگی دانشجویان پسر بومی و غیر بومی دانشگاه تربیت معلم تهران واحد حصارک کرج
چکیده :
همانطور که می دانیم افسردگی و مانیا یکی از اختلالت خلقی شایع می باشند که بیشتر اختلالات عاطفی نامیده می شوند . اختلالات خلقی گروهی از بیماریهای روانپزشکی می باشند که به شکل خلق پایین و تصورات ذهنی ناهنجار بروز می نمایند .
نمای بالینی افسردگی می تواند بصورت خلق افسرده ، احساس ناامیدی ، احساس غم ، بی ارزشی ، آشفتگی خواب و اشتها و یا فقدان انرژی و میل جنسی بروز کند . این اختلالات می توانند منجر به مشکلاتی در عملکرد شغلی ـ تحصیلی ـ اجتماعی و روابط بین فردی گردند . بدین منظور و جهت شناخت بیشتر وضعیت و شیوع افسردگی تحقیقی را بر روی دانشجویان پسر بومی و غیر بومی دانشگاه تربیت معلم تهران واحد حصارک کرج انجام دادیم . مطالعه با استفاده از تست بک (BDI) بر روی 280 نفر از دانشجویان پسر انجام گردیده است .
روش تحقیقی که از آن استفاده شد ، روش تحقیق یا علّی ـ مقایسه ای با روش آماری مقایسة بین میانگین دردو گروه مستقل و بااستفاده از فرمول t بوده است . روش نمونه گیری نیز بطور تصادفی ساده و با مراجعه به جدول اعداد تصادفی و به تعداد 140 نفر از هر گروه بوده است . روش جمع آوری اطلاعات نیز با بهره گیری از تست افسردگی بک صورت گرفته است . با قرار دادن نمرات خام درفرمولt وبا سطح اطمینان 90% و در سطح به علت کوچک تر بودن عدد بدست آمده از عدد جدول فرض تحقیق معنی دار نیامد و می توان گفت که « تفاوت معنی داری بین میانگین شیوع افسردگی در دو گروه دانشجویان بومی و غیر بومی وجود ندارد .»
فصل 1
مقدمه
خلق یا Mood مایة هیجانی یک وضعیت عاطفی پایدار است که در طول طیفی بهنجار از غم وشادی تجربه می شود . اختلالات خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی یا سرخوشی مشخص می شوند که در برخی موارد شدید با خصوصیات پسیکوتیک همراهند . اختلالات خلقی به انواع اختلالات دو قطبی و اختلالات افسردگی تقسیم می شوند . این علائم در برخی گروههای خاص از نظر جنس و سن و وضعیت روانی اجتماعی افراد متفاوت می باشد .
در این پژوهش افسردگی نه بعنوان یک بیماری ، بلکه بعنوان واکنشی روانی در مقابل مسائل و مشکلاتی که دانشجویان با آنها گریبانگیر هستند ، مطرح است .
بیشتر دانشجویان بخاطر تحصیل دردانشگاه از خانواده و شهر یا روستای خود جدا شده ، در محیط جدیدی قرار گرفته اند که احیاناً ازنظر عاطفی مشکلاتی برایشان بوجود می آید . این مشکلات روانی و عاطفی موقعی تشدید پیدا می کند که آنان نتوانند خود را با محیط جدید دانشگاه تطبیق دهند .
عدم سازگاری با محیط آموزشی دانشگاه ، محیط سکونت در خوابگاه و قرار گرفتن در شبکة جدید روابط ، برخی عکس العملهای عاطفی از جمله افسردگی را بدنبال دارد .
1ـ1ـ بیان مسئله:
شاید کمتر کسی باشد که در طول زندگی خود لحظاتی از نگرانی و افسردگی را احساس نکرده باشد . افسردگی یک اختلال شایع عاطفی است . اگر شدت اینحالت از حد معمول بگذرد ، عرصة زندگی را بر فرد تنگ کرده او را از همه چیز حتی از خودش بیزار می کند . بنظر می رسد ادعای اینکه اصولاً افسردگی جزئی از زندگی بشر است زیاد مشکل نباشد .
تورو می گوید :« اکثر مردم عمرشان در افسردگی خاموش می گذرد » و شوپنهاور چنین نوشت :« زندگی انسان بین ملال و اندوه نوسان دارد ».
دراین تحقیق افسردگی عبارت از واکنشی است در برابر عوامل اجتماعی و محیط .
بعبارت دیگر حالتی است عاطفی به نحوی که فرد قدرت و توانایی لازم و کافی برای انجام امور و تکالیف عادی روزمرةخود را ندارد و کاهش چشمگیر در فعالیتهای سازندة وی دیده می شود .
افراد افسرده گرایش دارند به اینکه به تشریح درونی شکستها و تشریح بیرونی موفقیت هایشان بپردازند ، بعبارت دیگر به بروز و بیان شکست هایشان و عدم بروز موفقیت هایشان می پردازند . امروزه دانشمندان رشتة روانشناسی و روانپزشکی انسان را بعنوان مجموعه ای متشکل از واحدهای زیستی ، روانی ـ اجتماعی می شناسند .
( نور بالا ، احمد ، رابطة بین مذهب و بهداشت روانی از دیدگاه اسلامی ـ دارو و درمان ، 1371 ، تهران ).
توضیح علائم موجود در تست بک :
تست بک شامل 21 علامت است وسؤالات آن با عناوین A,B,C,D, تا U درجه بندی شده است و ارزش از 0 تا 3 می باشد ، که نمرة صفرنشان دهندة عدم علائم افسردگی و نمرة 3 نشان دهندة شدت عارضه می باشد .
هر سؤال 4 قسمت دارد و هر کدام از جوابها را که بیشتر با حالات فرد تناسب داشته باشد ، انتخاب نموده و آنرا علامت می زند . چنانچه مراجع را در یک یا چند مقوله بیش از یک سؤال را با دایره مشخص کرده باشد ، فقط یک سوال از آن مقوله و آن هم سؤالی را که بالاترین نمره را دارد به حساب می آورند . از آنجا که در هر مقوله بالاترین نمره 3 است . لذا جمع نمرات درکل بین 63ـ0 می باشد . میزان افسردگی دراین آزمون برمبنای 100 است . پس فردی که مثلاً نمرة 5 بیاورد 1/24% افسردگی دارد و این درصد بدست آمده درکلید تست موجود است و راهنمای عمل قرار می گیرد .
یک نمرة 71/11 را مرز اعتبار می داند و دیگران حتی نمرات بین 13ـ 10 را نرمال می دانند و عده ای نمرة 15 و درصد 1/24 را مرز اعتبار قرار داده اند و تا این حد نمرة افسردگی نرمال و طبیعی است .
درجات افسردگی سطح نمرات
نرمال 15ـ0
افسردگی خفیف 31ـ15
افسردگی متوسط 47ـ32
افسردگی عمیق 63ـ48
A ـ علامت خلق :
دراین فاکتور درجات خلقی مختلف از عدم غمگین تا بسیار شدید مورد نظر بوده و فرد درحالت کنونی خویش را با پاسخ دادن به یک سؤال معلوم می دارد . تغییر خلق وخوی و خلق پایین از علائم مهم افسردگی است .
B ـ علامت بدبینی :
امید به آینده و ناامیدی و دلسردی به تدریج برحسب سؤالات مطرح شده در نظر گرفته شده است که فرد با پاسخ به آنها خوش بینی نسبت به آینده را بیان می کند .
C ـ علامت احساس شکست :
درجات مختلف احساس شکست ومورد اجحاف واقع شدن از 3ـ0 دراین سؤال مور نظر بوده که فرد وضعیت خود را با پاسخ به یکی از سؤالات معلوم می دارد .
D ـ علامت نارضایتی :
این قسمت به ارزیابی حالاتی چون نارضایتی و دلسردی و بی توجهی به اطراف و لذت بردن از وقایع اختصاص دارد که شخص حالات فوق را در سؤالات مطرح تشخیص داده و علامت می زند .
E ـ علامت احساس گناه:
یکی از علائم مهم و درجة اول افسردگی احساس گناه و تقصیر است که فرد خود را به علت گناهی که مرتکب شده بدو بی ارزش تصور می کند . احساس گناه از 3ـ0 به ترتیب از فقدان احساس گناه تا احساس گناه شدید درجه بندی شده است .
F ـ علامت تنبیه خود :
از علائم دیگر افسردگی تنبیه و استحقاق تنبیه است که دراین قسمت مورد سنجش واقع شده است .
G ـ علامت نفرت از خود :
فرد افسرده از خود نفرت دارد زیرا خودش را فردی بی کفایت و نالایق می داند به همین دلیل اعتماد به نفس کافی ندارد و کم کم از خود متنفر می شود .
H ـ علامت اتهام به خود :
از ویژگی این افراد این است که در هر حادثه ای مقدار زیادی تقصیر برای خود قائل هستند ، لذا خود را مقصر و مجرم دانسته و فکر می کنند که به دلیل داشتن عیوب زیادی است که آنها دارند .
I ـ علامت گوشه گیری از اجتماع :
وجود چنین تمایلاتی در فرد بیشتر به شکل افکار خودکشی و در مراحل شدید اقدام عملی به آن معلوم می گردد و فرد افسرده راه چاره و نجات خود را در مرگ جستجو می کند و این از علامت احساس درجات شدید افسردگی است .
J ـ علامت گریستن :
اشک بعنوان سمبل هیجانی رنج و اندوه شناخته شده و تمایل بر گریستن زیاد و مداوم و غالباً بدون دلیل شخص ، از علائم اندوه و رنج و افسردگی است که باعث شدت میزانی از افسردگی را می رساند . احساس رنجش دائمی ، حساسیت زیاد و زود رنجی در تحریک پذیری از افراد و اطرافیان از حالات افراد افسرده است .
L ـ علامت گوشه گیری از اجتماع :
افراد افسرده معمولاً تمایل به گوشه گیری دارند و نسبت به اطرافیان بی توجه هستند و آنها از اجتماع گریزان بوده و تنهایی را ترجیح می دهند که از علائم مهم افسردگی است .
M ـ علامت بی تصمیمی :
به تعویق انداختن و یا ناتوانی کامل در تصمیم گیری نشانة اختلال درتصمیم گیری از خفیف تا شدید می باشد که فرد احساس بی ارادگی کرده و قادر به گرفتن تصمیم نیست .
N ـ علامت اختلال درتصویر بدنی :
ویژگی افراد افسرده یکی این است که از لحاظ ظاهری خود را زشت و بد منظره می دانند لذا همواره احساس حقارت کرده و خود را سرزنش می کنند .
فهرست مطالب
عنوان
تشکر و قدردانی :
چکیده :
فصل اول : مقدمه
1ـ1ـ بیان مسئله
1ـ2ـ اهمیت مسئله
1ـ3ـ اهداف تحقیق
بیان فرضیه
1ـ4ـ فرضیه تحقیق
1ـ5ـ اصطلاحات مهم و تعاریف عملیاتی متغیرها
1ـ افسردگی
2ـ شیوع
3ـ دانشجوی بومی و غیر بومی
فصل دوم : مرور بر ادبیات تحقیق
2ـ1ـ افسردگی
2ـ2ـ نشانه های افسردگی
2ـ3ـ طبقه بندی
2ـ4ـ نظریه های افسردگی
2ـ5ـ درمان اختلالات خلقی
2ـ6ـ تحقیقات انجام شده درمورد افسردگی دانشجویان
فصل سوم: طرح تحقیق
3ـ1ـ توصیف روش تحقیق
3-2ـ جامعه تحقیق
3-3- روش نمونه گیری
3ـ4ـ متغیرها و کنترلهایی که اعمال شده است
3ـ5ـ روش جمع آوری داده ها
3ـ6ـ ابزار اندازه گیری
3ـ7ـ روش آماری
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری
5ـ1ـ توصیف روش های مورد استفاده در تحقیق
5ـ2ـ نتیجه گیری
5ـ3ـ توجیه و تفسیر نتایج
5ـ4ـ توصیه برای پژوهشهای بعدی
5ـ5ـ محدودیتها
منابع فارسی
منابع انگلیسی
پیوستها
کتاب معماری بومی و اقلیمی Vernacular Architecture
اقلیم و معماری بومی ایران
منطقهٔ گرم و خشک (فلات مرکزی)
نواحی فلات مرکزی ایران دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد. میزان بارندگی کم و اختلاف دمای شب و روز زیاد است. تأملی اندک در معماری خانه های سنتی این ناحیه نشان می دهد، که آنها در کلیت طرح با هم اشتراک دارند.
نکات و ویژگی ها:
در این اقلیم، پلان خانه متراکم و درونگرا است و رو به حیاط مرکزی دارد. دیوارهای بلند بیرونی خانه ها، کم تزیین و ساده بوده است، تنها ورودی خانه، با تو رفتگی و تزیین، خود را نسبت به بقیه دیوارهای خارجی مشخص می کرده است. در این خانه ها، بعد از ورودی، فضای هشتی قرار می گرفته است. هشتی در خانه های سنتی، دید نا محرم به فضای درونی را می بسته است؛ به گونه ای که حتی با باز بودن درب خانه، دید به باغ درونی و حیاط خانه غیر ممکن بوده است. این نوع معماری در خانه های سنتی، اصل مهم محرمیت را نشان می دهد که بیانگر درونگرای و عدم اشراف بوده است. در این خانه ها، دالان متصل به هشتی، شخص را به حیاط می رسانده است. در برخی خانه ها علاوه بر حیاط اندرونی که محل زندگی اهالی خانه بوده، حیاطی نیز به عنوان حیاط بیرونی وجود داشته و فضای اطراف آن مخصوص پذیرای از مهمانان مرد خانه بوده است. در خانه های سنتی، حیاط بیرونی و حیاط اندرونی، دیدی به هم نداشته است. نظم هندسی خاصی بر ساختار خانه های سنتی حاکم بوده است. بطوری که در همه ی بخش های خانه، از کل تا جزء دیده می شد. اصل محرمیت از زمان قبل از اسلام (هخامنشی) در معماری ایرانی مورد توجه بوده و اجرا می شده است. دیگر خصوصیات طرح کلی خانه ها، جهت همسازی معماری آنها با اقلیم خشن منطقه است: - ایجاد حیاط ها عمیق و پر سایه در میان بنا - قرار دادن حوض و باغچه در حیاط - در آمیختن و اتصال فضاهای زندگی با فضاهای باز - اهمیت بخشیدن به ایوان ها، رواق ها و فضاهای نیمه باز در خانه که اغلب به مهم ترین فضای خانه بدل می شده است. - ساختن بادگیرهای بلند، سایه بان و قرار دادن درها و پنجره ها در عمق دیوارها - استفاده از زیرزمین و خنکای آن - استفاده از فرم های قوسی و گنبدی در سقف بناها - ضخیم گرفتن جرزها و سقف خانه ها - استفاده از مصالح خشت و گل - تقسیم فضاهای س تی به دو بخش تابستان نشین (پشت به قبله) و زمستان نشین (رو به قبله) - تفکیک فضاهای خدماتی از فضاهای زندگی تفکیک فضاهای خدماتی از فضاهای زندگی که در خانه های سنتی اقلیم گرم و خشک انجام می گرفته، باعث می شده که همه ی فضاهای خدماتی مانند مطبخ ها، فضاهای بهداشتی، انبارها و اصطبل ها در شرق و غرب خانه از چشم دور شده و آرامش و آسایش فضاهای زندگی بر هم نخورد.[۴]
منطقهٔ سرد و کوهستانی (نواحی غرب و شمال غربی)[ویرایش]
دو سلسله جبال البرز و زاگرس، نواحی مرکزی ایران را از سواحل دریای خزر در شمال و جلگه ی بین النهرین در غرب جدا می کند. این منطقه آب و هوای سرد همراه با بارش برف فراوان داشته و از اختلاف دمای زیادی بین شب و روز برخوردار است.
نکات و ویژگی ها:
در این اقلیم – همانند اقلیم گرم و خشک در مناطق مرکزی ایران – خانه ها به صورت حیاط مرکزی اجرا می شده و دارای پلان های متراکم و فشرده بوده است. در اقلیم سرد، اتاق های واقع در سمت شمال حیاط، از سایر قسمت ها بزرگتر و وسیع تر بوده است. تالار ها و اتاق نشیمن اصلی، در سمت شمال حیاط قرار داشت. در اقلیم سرد، اتاق های جنوبی، شرقی و غربی، جهت انبار و فضاهای خدماتی مورد استفاده قرار می گرفته است. در اقلیم سرد، سقف ها مسطح، تیرپوش و کم شیب بوده و بازشو ها (درب و پنجره) به حداقل می رسیده است. سنگ، ماده ی عمده ی ساختمانی مورد استفاده در اقلیم سرد بوده و این، به دلیل فراوانی و در دسترس بودن سنگ در این اقلیم بوده است. قرارگیری تالار و اتاق اصلی نشیمن در سمت شمال حیاط، جهت استفاده از تابش مستقیم و حرارت آفتاب در فصل زمستان بوده است. در اقلیم سرد، به دلیل کوتاهی فصل تابستان و معتدل بودن دمای هوا در این فصل، از سمت جنوب ساختمان کمتر استفاده می شده است. ویژگی های خانه های سنتی در اقلیم گرم و خشک، تشابه بسیاری به هم دارد. در نواحی کوهستانی، اهالی گاهی اوقات خانه ی خود را در درون سنگ ها می تراشیدند؛ که بهترین نمونه ی آن روستای کندوان در نزدیکی تبریز در دامنه ی کوه سهند می باشد. به صخره های مخروطی شکل در روستای کندوان، «کران» می گویند. ارتفاع کران ها بین ده تا پانزده متر است. کران ها در امتداد رودخانه و در بین مسیر رودخانه و تپه های مجاور آن واقع است و از لحاظ اقلیمی و جهت آفتاب در موقعیت بسیار خوبی قرار گرفته است. [۵]
منطقهٔ گرم و مرطوب (سواحل جنوبی)[ویرایش]
این منطقه شامل سواحل جنوبی ایران در کنار دریای عمان و خلیج فارس می باشد. در این منطقه دما و رطوبت هوا بالا و نوسان در طول روز و شب کم است. تفاوت دمای هوای روی خشکی و روی دریا در این منطقه باعث به وجود آمدن نسیم هایی می شود.
نکات و ویژگی ها:
در این اقلیم، در طراحی خانه های سنتی سعی شده خانه ها در سایه قرار گیرد. ایوان های عریض و مرتفع، هم از نفوذ باران به داخل جلوگیری می کرده و هم سایه ای کامل بر روی دیوار اتاق ایجاد می نموده است. در نقاط نزدیک به دریا، بادگیرها نسیم خنک رو به دریا را به داخل خانه می رسانده است. در نزدیکی دریا، به دلیل رطوبت زمین، خانه بر روی کرسی (پیلوت) قرار می گرفته است. در اقلیم معتدل و مرطوب نیز همانند اقلیم گرم و مرطوب، خانه بر روی کرسی (پیلوت) بنا می شده است. رنگ مصالح نما روشن و از جنس مصالح سبک بوده است. در این اقلیم ارتفاع اتاق ها بلند بوده است.[۶]
منطقهٔ معتدل و مرطوب (کرانه ی جنوبی دریای خزر)[ویرایش]
این منطقه که حاشیه ی جنوبی دریای خزر می باشد، از سرسبزترین و پرباران ترین مناطق اقلیمی ایران است و از رطوبت نسبتاً زیادی در تام فصول سال برخوردار است. اختلاف درجه حرارت در بین شب و روز کم بوده و پوشش وسیع گیاهی سراسر منطقه را فرا گرفته است.
نکات و ویژگی ها:
به دلیل رطوبت بالا، در خانه های سنتی این اقلیم از کوران دو طرفه ی هوا حداکثر استفاده را می کردند. بام ها به صورت شیبدار ساخته می شد و ایوان ها در اطراف ساختمان به عنوان فضایی مهم در خانه مطرح می شده است. در این اقلیم – بر خلاف اقلیم گرم و خشک و اقلیم سرد – ساختمان ها به صورت برونگرا طراحی می شده و دید خانه به حیاط اطراف خود بوده است. خانه بر روی کرسی (پیلوت) قرار می گرفته است. شکل ساختمان ها و خانه، کشیده و به دلیل وزش باد مناسب از دریا، در جهت شرقی – غربی بوده تا از حداکثر کوران هوا استفاده کند. پنجره ها بلند و کشیده بوده است. مصالح غالب مورد استفاده در ساخت و سازها سبک و اغلب چوب بوده است.[۷]
نکات کلیدی در طراحی فضای مناسب زیست
در طراحی فضای مناسب زیست توجه به توصیههای داده شده راهنمای مناسبی برای رسیدن به نتایج مطلوب است:
اقلیم، موقعیت جغرافیایی و نحوهٔ بهرهبرداری از انها
هدفهای فیزیولوژیکی
شکل پلانها با عملکردهای مناسب
مصالح، اتصالها، عایق بندی
جریان هوا و نوع باز شوها
تهویه
فضاهای خارجی
هماهنگی شبکههای کوچک یا مجتمعهای زیستی و فضاهای عمومی در بافتهای بزرگ در شهرهای ساخته شده یا در حال توسعه فقط میتوان اصلاحاتی انجام داد تا با سازههای جدید هماهنگی بوجود آید اما شهرهایی با سابقه تاریخی بر حسب درصد فضای تاریخی به برنامه ریزی جداگانهای نیازمندند در حالی که شهرهای جدید تسهیلاتی برای طراحان بوجود می اورند.[۸]
روشهای معماری سنتی در کشورهای جهان
توجه به شیوه ساختمان سازی سنتی برای صرفه جویی در انرژی که امکان استفادهٔ بهینه را بیشتر میسازد. در شهرهای ایران هنوز ساختمانهای بلند و مجتمعهای مرتفع اغلب مسیله ساز هستند زیرا با قطع برق و نرسیدن سوخت تمام سیستم داخلی ساختمان به هم میرسد. در کشورهایی نظیر یمن و مراکش ساختمانهای سنتی بلند وجود دارد که از مصالح سنتی و محلی ساخته شدهاند و مشکلات رفاهی ان کمتر از ساختمانهای مدرن است.
بهرهگیری از بوتهها و درختهای همیشه سبز کم ارتفاع که میتوان از ان به عنوان باد شکن دایمی و معتدل کنندهٔ هوا
استفاده کرد بنابراین در بافت شهری که معمولاً با اپارتمانهای ۴ طبقه ته ریزی میشوند به راحتی میتوان از نفوذ مستقیم باد به سطح خارجی ساختمان جلوگیری کرد. نحوهٔ به کار گیری درختان در جلوی ساختمانها با نظر متخصصین و با سیستم پلهای که به تدریج جهت باد را به سمت بالا منحرف میکند انجام میشود.
استفاده از انرژی خورشیدی روشی برای جذب انرژی میباشد که به ۲ سیستم انرژی فعال و غیر فعال تقسیم میشود.
سیستم غیر فعال که در آن خود ساختمان به عنوان ترکیبی از جذب کننده، ذخیره کننده و توزیع کننده عمل میکند در این سیستم برای پذیرش یا دفع اشعهٔ خورشید و اطمینان از نگه داشتن ان در داخل ساختمان جز بوسیلهٔ پرده کرکرهها کنترل چندانی نمیشود اعمال کرد.
سیستم فعال که جاذب است و منبع ذخیرهٔ سیستم توزیعی در این سیستم با به کار بردن ترموستاتها منابع ذخیره عایق بندی شده و ... امکان کنترل انرژی در سطح بالا وجود دارد.
عامل مژثر دیگری در نگه داری انرژی حرارتی و نوری رنگ است. رنگ آمیزی سطوح داخلی و خارجی ساختمان با در نظر گرفتن ضرلیب جذب و دفع حرارتی رنگها و شناخت رنگهای خنثی یکی از عوامل صرفه جویی در مصرف انرژی میباشد.
برای خنک کردن فضای مسکونی در تابستان باید به کم کردن حرارت اکتسابی توجه داشت. عایق کاری مناسب حرارتی میتواند از اتلاف حرارت در زمستان و دریافت حرارت در تابستان بکاهد و به تامین آسایش انسان کمک کرد زیرا عامل اصیل عدم آسایش در تابستان زاویه خورشید و شدت تشعشع آن است.
روش دیگری که بدون انرژی نی توان محیط داخلی ساختمان را خنک کرد استفاده از پاسیو و ایجاد جریان هوای خنک در شب است. به علت تغییرات زیاد دمای شبانه روز در تابستان خارج کردن گرمای اضافی از جرم حرارتی داخل خانه با وزش هوای خنک میسر میشود یک منبع خوب برودتی برای خنثی کردن بار حرارت اضافی روز بوجود می اید که با وزش طبیعی هوا حاصل میشود که با استفاده از بادبزن سقفی گردش هوا را در شب میتوان بهبود بخشید. یک بادبزن برقی میتواند کاهش دمای قابل ملاحظهای ایجاد کند.[۹]
ضوابط صرفه جویی انرژی در فضای مسکونی
نورگیری فضای زندگی در جهت بین ۳۰ درجهٔ شرقی و ۱۵ درجهٔ غربی نسبت به جنوب
وجود حداکثر نور گیرها به سمت جنوب با جرم دمای داخلی در مقابل نور خورشید در زمستان
وجود حداقل نورگیری در دیوار غربی
وجود نورگیر کمتری در دیوارهای شرقی
داشتن درختهای همیشه سبز مانند سرو و کاج در سمت جنوبی و درختکاری متراکم در غرب
استفاده از رنگ آمیزی مناسب در خارج و داخل ساختمانها
به کار گیری مصالح ساختمانی طبق استانداردهای منطقهای
ایجاد سایه بان در سمت تشعشع مستقیم خورشیدی
رعایت کامل عایق بندی در ساختمان طبق استانداردهای تعیین شده فنی
واژه شناسی معماری بدون معمار در گستره فرهنگها
معماری بومی اکنون حوزه ای است که اغلب بر بوم و بر، طایفه و فرهنگ مردمی و عامیانه، معماری روستایی و سنتی و دلالت دارد. تلاشهای فراوانی برای تعریف کلی و همه جانبه معماری بومی انجام گرفته است. تعجب آور نیست اگر بگویم تمامی این تلاشها بی نتیجه و بدون موفقیت بوده است و تنها به لحاظ بررسی هایی که بر مجموعه های وسیعی از بناها، فرمها، سنتها و ریشه ها و سبکها، معانی و محتوا انجام یافته دارای اهمیت می باشد.قبل از آنکه وارد بحث در چگونگی شناخت مسائل و جنبه های متفاوت معماری بومی شویم به واژه شناسی آن می پردازیم:
معماری در اکثر اوقات به عنوان علم ساختمان معنا می شود که از کلمه لاتین Architectura گرفته شد. برگردان یونانی کلمه Arkhitekton که از دوکلمه Archos به معنای مدیر ، Tekton به معنای سازنده مشتق شده است، بنابراین تأکید بیشتر را بر روی مدیر سازنده محصول و ثمره طراحی و سازندگی می گذاریم. و در تاریخ ثبت شده و دایرهالمعارف ها کلمه معماری به ساختارهایی یادواره ای و بناهای مشهود و عینی اختصاص داده شده که نمودار قدرت و ثروت هستندنظیرقصرها، معابد، کلیساها، مراکز و مقرهای دولتی، فرودگاهها و سالن ها اپرا.
پاورپوینت با مصالح بومی اقلیم های مختلف ایران آشنا شویم
تقسیمات اقلیمی در ایران
·اقلیم معتدل ومرطوب (سواحل جنوبی دریای خزر)
·اقلیم سرد ( کوهستان های غربی )
·اقلیم گرم وخشک ( فلات مرکزی)
·اقلیم گرم ومرطوب ( سواحل جنوبی)
اقلیم معتدل ومرطوب
سواحل دریای خزر با آب و هوای معتدل و بارندگی فراوان رطوبت زیاد هوا و اعتدال درجه حرارت همراه است. شهر های رشت، بندر انزلی، بابلسر و گرگان در این منطقه قرار دارند.
مصالح بومی در ساختمان های مناطق معتدل و مرطوب
بیشتر ساختمان ها با مصالحی با حداقل ظرفیت حرارتی بنا شدند و در صورت استفاده از مصالح ساختمانی سنگین، ضخامت آنها در حداقل میزان ممکن حفظ شده می شود. زمانی که نوسان دمای روزانه هوا کم است، ذخیره حرارت هیچ اهمیتی ندارد و علاوه بر این، مصالح ساختمانی سنگین تا حدود زیادی تاثیر تهویه و کوران را که یکی از ضروریات در این منطقه است کاهش می دهند. به دلیل وجود پوشش گیاهی مناسب و فراوانی چوب در این منطقه، این عنصر یکی از مصالح پر مصرف در این منطقه است.
همانطور که در تصویر می بینید. ۵ ویلای رویایی در دهکده خانوادگی خلیلی در مازندران با توجه به ویژگی های اقلیمی منطقه طراحی و اجرا شده است.