پروژه آماری 50 خانوار مورد بررسی قرار گرفته و تعداد فرزندان آنها سؤال شده است
خلاصه :
امروزه کمتر شاخهای از علوم را میتوان یافت که نیازمند به تحقیق نباشد . بیتردید حل مشکلات و مسائل گوناگون جوامع و همچنین گسترش مرزهای دانش بستگی به انجام تحقیقات در زمینههای مختلف دارد . تحقیقات را بر اساس نتایج آنها میتوان به سه گروه بنیادی ، کاربردی، بنیادی- کاربردی (توسعهای) تقسیم نمود . از آنجا که تحقیقات بنیادی توسط مراکز تحقیقی خاصی صورت میگیرد ، اکثر تحقیقاتی که انجام میشوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات کاربردی هستند . این نوع تحقیقات نیز بر حسب استفاده از روشهای آماری به دو گروه تحقیقات توصیفی و تحلیلی تقسیم میشوند.
یک تحقیق توصیفی شامل جمعآوری و ارائه منظم دادههاست تا تصویر روشنی از یک موقعیت خاص را نشان دهد . لذا برای انجام یک تحقیق توصیفی ( و بطور کلی یک تحقیق کاربردی) بایستی ابتدا اطلاعات لازم در بارة موضوع مورد تحقیق جمعآوری شود ، سپس برای درک بهتر پدیدة مورد نظر ، اطلاعات جمعآوری شده تجزیه و تحلیل گردیده ، نتایجی از آن استخراج گردد . این مراحل شامل تهیه جداول توزیع فراوانی ، رسم نمودارها و تهیه شاخصهای مرکزی و پراکندگی است که در مقاله حاضر کلیاتی از آنها ارائه شده است.
مقدمه
هر تحقیق ممکن است سه نوع نتیجه به همراه داشتــه
باشد؛
• بدست آوردن نتایجی علمی که میتواند برای اجرای یک تحقیق کامل دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
• بدست آوردن اطلاعاتی که میتواند توسط قسمتهای مختلف جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
• بدست آوردن اطلاعات و نتایجی بین دو نوع اول و دوم فوق . یعنی ممکن است نتایجی علمی بدست آیند که هر چند برای اجرای یک تحقیق کامل دیگر مورد استفاده قرار میگیرند، اما قابل استفاده برای قسمتهای مختلف جامعه نیز باشند.
بر اساس تقسیمبندی فوق ،تحقیقات نیز در سه گروه به شرح زیر قرار خواهند گرفت :
• تحقیق بنیادی، که جهت گسترش و بسط دانش پایه و به خاطر فهم آن اجرا میشود.
• تحقیق کاربردی، که برای یافتن راه حل مشکلات و مسائل مختلف با ماهیت علمی اجرا میشود.
• تحقیق بنیادی، کاربردی، (توسعهای) که ترکیبی از دو نوع تحقیق فوق میباشد.
هدف تحقیق بنیادی (و همچنین بنیادی ، کاربردی) که معمولاً توسط مراکز تحقیقی خاصی صورت میگیرند، گسترش مرزهای موجود در دانش است. لذا اکثر تحقیقاتی که ملاحظه میشوند و در دسترس قرار دارند ، تحقیقات کاربردی هستند. این تحقیقات نیز بر حسب نوع استفاده از روشهای آماری به دو گروه توصیفی و تحلیلی تقسیم میشوند.
بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی زنان سرپرست خانوار
طرح مسئله
زنان سرپرست خانوار مقوله است که در چهارچوب رفاه خانواده امر مهمی تلقی می شود و حقیقتاً زن و خانواده دو مقوله غیر قابل تفکیک از یکدیگرند. واقعیات موجود در جامعه نشان از آن دارد که علی رغم اعلامیه ها و بیانیه ها و تاسیس نهادها و سازمان های بین المللی مختلف در تحقق حقوق زن، مسئولیت و هزینه ها قابل توجه و طاقت فرسای تامین معاش خانواده که بر عهده این قشر آسیب پذیر اجتماعی می باشد در بسیاری از موارد سخت و یا حتی غیر ممکن است و در صورت تحقق نیز زندگی سرشار از سختی ها و محنت ها را متحمل این مادران پدر نما می کند. در این میان زنان سرپرست خانوار دارای مسئولیت سنگین اقتصادی و اجتماعی در خانواده هستند. آنان هم مادران فرزندان خود هستند و هم پدران آنان. اصطلاح زنان سرپرست خانوار به زنانی اطلاق میشود که مسئولیت تامین معاش زندگی یا اداره امور خود و یا خانواده خود را بطور دائم یا موقت عهده دار هستند.
زنان سرپرست خانوار از جمله گروهای آسیب پذیر اجتماعی هستند که گاه عواملی چون طلاق ، فوت یا اعتیاد همسر، از کار افتادگی و رها شدن توسط مردان موجب آسیب پذیر شدن این طیف وسیع در جامعه می شود. تصور این واقعیت که اگر موقعیت آنان در جامعه سنتی و پدر سالارانه باشند نیز درد آور است. براساس آمار های رسمی کشور امروز زنان سرپرستی 4/9درصد خانوار ایرانی را بر عهده دارند (غفاری.1382.6) درآمد کمتر زنان سرپرست خانوار موجب فقر نسبی آنان نسبت به مردان سرپرست خانوار می شود.
متاسفانه در جامعه کنونی ما زندگی زنان پس از ترک شوهر غالبا با ابهامات و مخاطراتی روبروست از جمله سرپرستی فرزندان به تنهایی، سختی مشکلات اقتصادی، زندگی در تنهایی و همراه با افسردگی و ناامیدی و همچنین نگرش غلط جامعه نسبت به زنان مطلقه و بیوه در فقدان همسرشان آنان را در روابط اجتماعی و حضور در اجتماع با مشکلات عدیده ای روبرو می کند. نگاه های معنی دار، سخنان تلخ و گزنده، از دست دادن حمایت های عاطفی همسر، فقر اقتصادی و تمایل به تنها ماندن و حفظ حیثیت و شخصیت خود پاره ای از مشکلات تمام ناشدنی این قشر زحمت کش است.
فهرست مطالب:
فصل اول
طرح مسئله ..................................................................................6
اهمیت موضوع ............................................................................7
سوالات تحقیق ..........................................................................10
فصل دوم
تعریف مفهومی عومل موثر درعنوان مسئله...............................................12
ادبیات نظری.............................................................................13
نظریات اسلام...........................................................................14
نظریههای روانشناسی.....................................................................16
نظریات جامعه شناسی....................................................................18
چارچوب نظری ..........................................................................20
پیشینه تحقیق..............................................................................22
فرضیات تحقیق..........................................................................33
فصل سوم
روش تحقیق...............................................................................35
جامعه آماری..............................................................................35
محدود مکانی...............................................................................35
محدود زمانی..............................................................................36
حجم نمونه.................................................................................36
نحوه جمع آوری داده ها..................................................................36
روش تجزیه و تحلیل داده ها..............................................................36
تعاریف نظری............................................................................37
تعاریف عملیاتی.........................................................................38
عوامل اقتصادی..........................................................................38
عوامل اجتماعی...........................................................................39
فصل جهارم
آمار توصیفی..............................................................................41
آمار استنباطی............................................................................52
جداول دو بعدی..........................................................................52
آزمون فرضیات..........................................................................54
فصل پنجم
پاسخ سوالات تحقیق....................................................................60
پیشنهادات..............................................................................63
مشکلات..................................................................................65
پیوست ها ضمائم........................................................................65
فهرست منابع............................................................................66
در این تحقیق به بررسی مشکلات زنان شاغل و غیرشاغل سرپرست خانوار می پردازیم. این تحقیق در پنج فصل ارائه می شود. روش اصلی این تحقیق به واسطه خصلت موضوع مورد تحقیق،گستردگی جمعیت مورد مطالعه، پیمایش میباشد. جامعه آماری مورد نظر برای این تحقیق ، زنان شاغلی و غیرشاغل سرپرست خانوار که در شهرستان زندگی میکنند،هستند.با توجه به فرمول کوکران تعداد حجم نمونه را به دست آوردهایم، و تعداد آن برابر با 384 نفر شده است.
در این تحقیق از یک پرسشنامه استفاده شده است که به تایید استاد راهنما رسیده و بین حجم نمونه پخش شد. سوالات مربوط به این متغیر بر اساس طیف لیکرت طراحی شده است. در این زمینه برای تحلیلتوصیفی دادهها از روش های آمار توصیفی همچون فروانی مطلق،فراوانی نسبی و میانگین استفاده شده است و همچنین در قسمت تحلیل استنباطی از تکنیک آمار استنباطی شامل(ضریب همبستگی پیرسون، سطح معناداری همبستگی) بهره گرفت شده است.
در این تحقیق شش فرضیه مور آزمایش قرار گرفته است. متغیرهای رضایت شغلی، ارزشگذاری شغلی زنان، میزان مشارکت اجتماعی زنان ، سلامت روانی زنان شاغل، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و انجام اعمال دینی با میزان مشکلات زنان شاغل و غیرشاغل سرپرست خانوار مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
فهرست مطالب
چکیده. ز
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه:2
1-1 بیان مسئله:2
1-2 اهمیت و ضرورت موضوع.. 3
1-3 فرضیه های تحقیق:4
1-4 اهداف تحقیق:4
1-4-1 هدف اصلی.. 4
1-4-2 اهداف فرعی.. 5
1-5 موانع تحقیق:5
1-6 تعریف کلید واژه ها:5
فصل دوم
ادبیات تحقیق
مقدمه. 12
بخش اول: ادبیات تحقیق... 12
2-1 تاریخچه اشتغال زن در ایران و جهان.. 14
2-1-1 مسأله ی اشتغال زنان در جهان.. 14
2-1-2 مسئلهی اشتغال زنان در ایران.. 17
2-1-3 اشتغال زن از دیدگاه ادیان.. 19
2-1-3-1 مسیحیت.... 19
2-1-3-2یهودیت.... 20
2-1-3-3 زرتشت.... 20
2-1-3-4 اسلام و اشتغال زنان.. 20
2-2 فمینیسم.. 22
2-2-1 اصطلاحشناسی فمنیسم.. 23
2-2-2 خطوط کلی اندیشه فمنیسم.. 24
2-2-3 امواج فمنیستی.. 24
2-2-4 مبانی فمنیسم.. 25
2-2-5 اهداف و خواستههای جنبشهای فمنیستی.. 26
2-2-6 رهیافتهای فمنیسم درباره تفاوت جنسی.. 26
بخش دوم: تحقیقات پیشین... 28
2-2 تحقیقات داخلی و خارجی.. 28
2-2-1 تحقیقات خارجی.. 28
2-2-2 تحقیقات داخلی.. 29
بخش سوم: مبانی نظری.... 36
2-3 مبانی نظری تحقیق.. 36
2-3-1 مشارکت اجتماعی زنان.. 36
2-3-1-1 عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی زنان.. 37
2-3-2 نکات قابل توجه در فعالیت اجتماعی زنان.. 38
2-3-2-1 آثار نامطلوب فردی و خانوادگی.. 39
2-3-2-2 آثار نامطلوب اجتماعی.. 39
2-3-3 انگیزه های اشتغال زنان.. 40
2-3-3-1 انگیزه اقتصادی:40
2-3-3-2 استقلال طلبی:40
2-3-3-3 کسب منزلت اجتماعی:40
2-3-4 زنان سرپرست خانوار. 40
2-3-5 دیدگاه های نظری مرتبط با زنان سرپرست خانوار. 42
2-3-5-1 نظریههای روانشناسی.. 43
2-3-5-2 نظریات جامعه شناسی.. 45
2-4- مدل تحلیلی پژوهش.... 48
فصل سوم
روششناسی تحقیق
3-1 روش پژوهش.... 50
3-2 جامعه آماری... 50
3-3 حجم نمونه. 50
3-4 روش نمونه گیری... 51
3-5 ابزار گردآوری داده ها51
3-6 سنجش روایی و پایایی پرسشنامه. 51
3-6-1 سنجش روایی پرسشنامه. 51
3-6-2 سنجش پایایی پرسشنامه. 52
3-7 شاخص سازی... 52
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل اطلاعات
4-1 مشخصات فردی... 59
4-1-1 متغیر سن.. 59
4-1-2 متغیر وضعیت تأهل.. 60
4-1-3 متغیر تعداد فرزندان.. 60
4-1-4 متغیر تحصیلات پاسخگو. 61
4-1-5 متغیر شغل پاسخگو. 61
4-1-6 متغیر درآمد ماهیانه ی پاسخگو. 62
4-2 توزیع فراوانی پاسخهای گویه ها و میانگین آنها64
4-2-1 توصیف گویه های متغیر میزان مشکلات و نارضایتی شغلی زنان شاغل سرپرست خانوار. 64
4-2-2 توصیف گویه های متغیر میزان مشارکت اجتماعی.. 65
4-2-3 توصیف گویه های متغیر میزان سلامت روانی.. 66
4-2-4 توصیف گویه های متغیر میزان ارزشگذاری شغلی.. 67
4-2-5 توصیف گویه های متغیر انجام اعمال دینی.. 68
4-2-6 توصیف گویه های متغیر میزان عزت نفس.... 69
4-3 توصیف متغیرهای اصلی پژوهش: جداول یک بعدی... 70
4-3-1 متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی.. 70
4-3-2 متغیر میزان رضایت شغلی.. 70
4-3-3 متغیر میزان مشارکت اجتماعی.. 71
4-3-4 متغیر میزان سلامت روانی.. 71
4-3-5 متغیر میزان ارزش گذاری شغلی.. 71
4-3-6 متغیر انجام اعمال دینی.. 72
4-3-7 متغیر میزان عزت نفس.... 72
4-4 جداول دو بعدی... 73
4-4-1 رابطه بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی و عزت نفس.... 73
4-4-2 رابطه بین میزان مشکلات و نارضایت شغلی زنان سرپرست خانوار و عزت نفس.... 74
4-4-3 رابطه بین میزان مشارکت اجتماعی زنان و عزت نفس.... 75
4-4-4 رابطه بین میزان سلامت روانی و عزت نفس.... 76
4-4-5 رابطه بین میزان ارزشگذاری شغلی و عزت نفس.... 77
4-4-6 رابطه بین انجام اعمال دینی و عزت نفس.... 78
4-5 آزمون فرضیات پژوهش.... 79
4-5-1 آزمون فرضیه نخست.... 79
4-5-2 آزمون فرضیه دوم. 79
4-5-3 آزمون فرضیه سوم. 79
4-5-4 آزمون فرضیه چهارم. 80
4-5-5 آزمون فرضیه پنجم.. 80
4-5-6 آزمون فرضیه ششم.. 80
4-6 یافته ها و تحلیل های چند متغیره و مدل رگرسیونی تحقیق.. 81
4-7 تحلیل مسیر. 82
فصل پنجم
نتایج و ارائه پیشنهادات تحقیق
5-1 خلاصه ی تحقیق.. 84
5-2 نتیجه گیری تحقیق.. 88
5-3 محدودیت های تحقیق.. 89
5-4 ارائه راهکار و پیشنهادات... 90
5-4-1 پیشنهاداتی به زنان شاغل:90
5-4-2 وظایف و تدابیر نظام و نهادهای دولتی:91
5-4-3 تدابیر اجتماعی.. 91
5-4-4 پیشنهاد به متولیان امور اجتماعی و دولت:92
5-4-5 محدودیت های تحقیق.. 92
5-4-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی:92
پیوست: پرسشنامه. 93
منابع:98
فهرست جداول
جدول شماره 4-1-1. توزیع فراوانی برحسب سن.. 59
جدول شماره 4-1-2.توزیع فراوانی برحسب وضعیت تأهل.. 60
جدول شماره 4-1-3. توزیع فراوانی برحسب تعداد فرزندان.. 60
جدول شماره 4-1-4. توزیع فراوانی برحسب تحصیلات پاسخگو. 61
جدول شماره 4-1-5. توزیع فراوانی برحسب شغل پاسخگو. 61
جدول شماره 4-1-6. توزیع فراوانی برحسب درآمد ماهیانه ی پاسخگو. 62
جدول شماره 4-1-12. توزیع فراوانی برحسب وضعیت شغلی پدر. 62
جدول شماره 4-1-13. توزیع فراوانی برحسب وضعیت شغلی مادر. 63
جدول شماره 4-2-1.توزیع فراوانی برحسب متغیر میزان مشکلات و نارضایتی شغلی زنان شاغل سرپرست خانوار. 64
جدول شماره 4-2-2. توزیع فراوانی برحسب متغیر میزان مشارکت اجتماعی.. 65
جدول شماره 4-2-3. توزیع فراوانی برحسب متغیر میزان سلامت روانی.. 66
جدول شماره 4-2-4. توزیع فراوانی برحسب متغیر میزان ارزش گذاری شغلی.. 67
جدول شماره 4-2-5. توزیع فراوانی برحسب متغیر انجام اعمال دینی.. 68
جدول شماره 4-2-6. توزیع فراوانی برحسب متغیر میزان عزت نفس.... 69
جدول شماره 4-3-1. فراوانی برحسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی.. 70
جدول شماره 4-3-2. توزیع فراوانی برحسب میزان رضایت شغلی.. 70
جدول شماره 4-3-3. فراوانی برحسب میزان مشارکتاجتماعی.. 71
جدول شماره 4-3-4. فراوانی برحسب میزان سلامت روانی.. 71
جدول شماره 4-3-5. فراوانی برحسب میزان ارزش گذاری شغلی.. 71
جدول شماره 4-3-6. فراوانی برحسب انجام اعمال دینی.. 72
جدول شماره 4-3-7.فراوانی برحسب میزان عزت نفس.... 72
جدول شماره 4-4-1. رابطه بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی و عزت نفس.... 73
جدول شماره 4-4-2. رابطه بین میزان رضایت شغلی زنان سرپرست خانوار و عزت نفس.... 74
جدول شماره 4-4-3. رابطه بین میزان مشارکت اجتماعی زنان و عزت نفس.... 75
جدول شماره 4-4-4. رابطه بین میزان سلامت روانی و عزت نفس.... 76
جدول شماره 4-4-5. رابطه بین میزان ارزش گذاری شغلی و عزت نفس.... 77
جدول 4-5-1.آزمون رابطه پایگاه اقتصادی-اجتماعی و عزت نفس.... 79
جدول 4-5-2. آزمون رابطه بین میزان رضایت شغلی و عزت نفس.... 79
جدول 4-5-3. آزمون رابطه بین میزان مشارکت اجتماعی و عزت نفس.... 79
جدول 4-5-4. آزمون رابطه بین میزان سلامت روانی و عزت نفس.... 80
جدول 4-5-5. آزمون رابطه بین میزان ارزش گذاری شغلی و عزت نفس.... 80
جدول 4-5-6. آزمون رابطه بین انجام اعمال دینی و عزت نفس.... 80
جدول شماره 4-6. رگرسیون چند متغیره پیش بینی عزت نفس زنان شاغل به روش گام به گام. 81
جدول شماره 4-6-1. ضرایب رگرسیون استاندارد و غیر استاندارد. 81
جدول شماره 4-6-2. متغیر خارج از معادله رگرسیون.. 81
جدول شماره 4-7. محاسبه تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته. 82
بررسی جمعیت و خانوار و تعداد واحدهای مسکونی در سال 1375 و کمبودهای مسکن در سطح کشور
مقدمه:
سیاست و خطمشی، رویه، اندیشه و تفکری است که در سطوح مختلف یک جامعه به منظور حل مسائل: جوامع انسانی، بکار میرود. سازمانهای مختلفی که در یک کشور در خدمت نیاز جامعه هستند هر کدام سیاستهایی را جهت رفع انواع نیازهای مردم بکار میبرند. سیاستها معمولاً راهنمای معیارهای نقد سیاستها در این مقاله بشرح زیر است:
در اینباره معیار با نیازهای شهری ارتباط برقرار میکند سیاستی که بتواند به نیازها انسانها در دراز مدت پاسخ مثبت بدهد سیاست خوبی تلقی میشود.
در این باره نیازها بصورت کلی عبارتند از: کار- مسکن- تفریح و ورزش- آموزش و بهداشت صنعت و کشاورزی توریسم- فرهنگ- شبکههای تأسیسات شهری و ارتباطات جمعی … در این مقاله سعی شده است با توجه به دستهبندی فوق سیاست مسکن در ایران و اروپا مورد نقد بررسی قرار گیرد.
مدیران سطح بالا است و از طریق مراجع قانونی به تصویب میرسند و در اختیار مجریان قرار میگیرند و مراجع قانونی از مجریان میخواهند که برای اجرای قوانین مورد نظر، مطالعاتی انجام دهند و آنها را پس از تهیه صورت اجرایی قانون به تصویب هیئت دولت برسانند. طی این فرآیند میباید هماهنگیهای لازم بین وزارتخانههای مختلف در زمینه محتوای اجرائی قانون مورد نظر ایجاد گردد. سیاستهای مسکن در زمینه رفع نیازهای مسکونی مردم بکار میرود. نیاز مسکونی یکی از اساسیترین نیازهای انسانی بشمار میرود که در قانون اساسی حکومت محترم جمهوری اسلامی ایران به آن پرداخته شده و دولت مکلف به رفع این نیاز به ترتیب مقتضی است.
در ایران سیاستهای مسکن معمولاً در برنامههای عمرانی 5 ساله دولت، دیده میشوند. در سه برنامهای که بعد از انقلاب تهیه شده در این باره بصورتهای مختلف سیاستگذاری شده است. در نهایت در برنامه سوم مقادیر مورد نیاز واحدهای مسکونی 7/1 میلیون واحد اعلام شده است که در 5 سال برنامه باید ساخته شوند تا نیاز به مسکن رفع گردد. مطالعاتی که باید در این باره انجام انجام گردد، متغیرهائی دارد که عبارتند از: جمعیت، درآمد و سیاستها.
- معیارهای نقد سیاست ها :معیارهای نقد سیاست ها در این مقاله بشرح زیر است.
در این باره معیارها با نیازهای شهری ارتباط برقرار می کنند.
1- جمعیت و خانوار در ایران :
جدول 1:
طی این جدول خانوارهای معمولی ساکن بر حسب نوع واحد مسکونی به تفکیک نقاط شهری و روستائی در سطح کشور در سال 1375 ارائه شده است. با توج به این جدول جمع واحدهای مسکونی کل کشور در این سال معادل 349003/12 واحد بوده که از آن 189/943/7 واحد نقاط شهری و 5814، 44 واحد آن در نقاط روستائی بوده است اما از جمع 12280539 واحد آن واحد مسکونی معمولی و بقیه مجموعاً به تعداد 704694 واحد از چادر، آلونک و زاغه و کپر و سایر انواع واحدهای مسکونی تشکیل شده بودهاند. که معمولاً از کیفیتهای بسیار پایین برخوردار هستند و نمیتوان آنها را بعنوان واحد مسکونی تلقی کرد.
جدول شماره 1- خانوادههای معمولی ساکن بر حسب نوع واحد مسکونی به تفکیک نقاط شهری و روستائی کل کشور 1375
ساکن در نقاط روستاها | ساکن در نقاط شهری | جمع واحد مسکونی | نوع واحد مسکونی |
4405814 | 7943189 | 349003/12 | جمع |
4350709 | 7929830 | 12280539 | واحد مسکونی معمولی |
10226 | 474 | 10700 | چادر |
2947 | 1355 | 4320 | آلونک و زاغه و مشابه |
39074 | 1599 | 40673 | کپر |
2858 | 9931 | 12789 | سایر |
مأخذ: مرکز آمار ایران سرشماری عمومی نفوس و مسکن- کل کشور- نتایج تفصیلی سال 1375