تشریح اهمیت جایگاه هنر در جامعه و نظام آموزشی
مقدمه
در شرایط حساس کنونی، و با توجه به احیاء معاونت پرورش در وزارت آموزش و پرورش که قطعاً قبل از آن با حذف امور تربیتی جایگاه هنر هم در آموزش و پرورش به فراموشی سپرده شده بود، ولی تصمیم انقلابی دولت نُهم که جاری و ساری ساختن صدقة جاریة شهیدان رجائی و باهنر را به همراه داشت قطعاً با طرح مقولة هنر و آفرینشهای هنری که بطن، و اساس و پایة فعالیتهای امور تربیتی به حساب می آید در سطوح مختلف تحصیلی و در جامعه انقلابی ما تبدیل به مسئله ای فوری و فوتی گردیده که شاید پس از گذشت چندین سال از تعطیلی و به دست فراموشی سپرده شدن امور تربیتی این تنها فرصت تاریخی بسیار مغتنم و عزیزی باشد برای پرداختن به هنرآموزی و پرورش ذوق و استعداد فرزندان کشور و آشنایی آنان با میراثهای گرانبها و ارزشهای معنوی والا و انقلابی که ریشه در اندیشه های ناب و روح بخش معمار بزرگ انقلاب و مردان بزرگواری همچون شهیدان رجائی و باهنر و هزاران شهید گلگون کفنی که زیباترین جلوه های هنر را با ایثار جان خود به نمایش گذاشتند و برماست که امروز با برافروخته و شعله ور شدن مجدد چراغ نورانی و فروزان امور تربیتی بتوانیم آنگونه که بایسته و شایسته انقلاب اسلامی می باشد و با بهره گیری از هنر این چراغ را نورانی تر و فروزان تر از گذشته نگاه داریم و بر غنای هنر در توسعه فعالیتهای آن بیافزاییم.
چرا که هنر حدیث شریف زندگی دیروز است که امروز هم می تواند صدر اسرافیلی باشد برای قطع وابستگی های ناخواسته ما، زیرا آنچه از این صبح عالمتاب باقی است می تواند تکیه گاهی استوار و مطمئن برای تحرک و پویایی و خلاقیت و سرافرازی باشد و مطمئن هستم که با توجه به تغییر و تحولاتی که امروزه در صحنه علمی دنیا به وقوع پیوسته بگونه ای که عصر امروز را عصر انفجار دانش و اطلاعات و تکنولوژی نام نهاده اند.
فهرست مطالب:
مقدمه
تشریح اهمیت جایگاه هنر در جامعه و نظام آموزشی
چگونه می توان یک نظام تربیتی مطلوب مبتنی بر هنر و فعالیتهای هنری بوجود آورد
چرا هنر؟
اشاره مختصر به جایگاه هنر در فعالیتهای تربیتی مذاهب
متعالی بودن هنر در گذشته و حال
توجه به هنر از منظر کتابهای درسی
اگر ما هنر را فدا کرده ایم یعنی پرورش را فدا کرده ایم.
و امّا راههای بهره گیری از هنردر توسعه امور تربیتی
تقویت رویکرد تربیت هنری بعنوان هدف گذاری مهم در فعالیتهای امور تربیتی
بهره گیری از هنر به منظور معرفی زیبایی های معقول و معنوی در فعالیتهای امور تربیتی
بهره گیری از هنر به منظور ارتباط با طبیعت و توجه به نظم هستی و قدرت خالق یکتا (وحدت در عین کثرت و کثرت در حین وحدت)
بهره گیری از هنر در توسعه فعالیتهای امور تربیتی به منظور آشنایی فراگیران با تاریخ هنر و میراث فرهنگی در انسان سازی و عبرت آموزی
- قصه گویی story telling
نمایش خلاق creative dramatic
تئاتر
پانتومیم
نمایش عروسکی
بازی
- نقاشی
- شعر و شعر خوانی
بهره گیری از شیوه های جدید هنری مبتنی بر IT و ICT در توسعه فعالیتهای امور تربیتی
فهرست منابع و ماخذ:
نتیجه گیری
چکیده
در جامعه امروزی ما شاهد هجوم انواع حملات فرهنگی هستیم. در واقع سوالات و شبهات بسیاری باعث سردرگمی خصوصاً در نسل جوان امروز شده است . تنها راه نجات از این مهلکه تمسک جستن به سخنان و رهنمودهای اهل بیت علیهم السلام است. تحقیق پیش رو درصدد جوابگویی به شبهات زیر است:
10. از بررسی احادیث «لولاالحجه» چه نتیجهای گرفته می شود؟
11. ولایت معصومین علیهم السلام بر ماسوی الله به چه معنااست؟
12. تفسیر آیه «و اذابتلی ابراهیم ربه ... و اماماً در آیه به چه معنا است؟
13. منظور از « الظالمین» در آیه فوق به چه معنا است ؟
14. امام رضا علیه السلام با چه بیانی امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف را معرفی میکند؟
فهرست مطالب
مختصراً بخشهای مورد بررسی شده در این تحقیق چنین است.
بخش اول: اختلاف عملکرد معصومین علیهم السلام و تحلیل آن
1 -1 عصمت ، مبین اختلاف عملکرد معصومین
2 – 1 منشأ اختلاف شیعه و سنی در امامت
3 – 1 چرا عامه عصمت را در امام لازم نمیدانند؟
4 – 1 وجوب عصمت امام در کلام معصومین علیهم السلام
بخش دوم: علل پذیرش ولایتعهدی
1 – 2 مأمون و شخصیت او
2 – 2 مأمون و سیاست
3 – 2 ولایتعهدی
الف) دلائل مأمون برای انتخاب ولیعهد
ب ) علل قبول ولایتعهدی توسط حضرت
بخش سوم : بیان معار ف الهی از مدینه تا خراسان
1 – 3 عرضه اعمال شیعیان بر امام
2 – 3 حدیث سلسله الذهب
- شرح «وانا من شروطها»
بخش چهارم: تبیین معارف در سخنان ثامن الحجج علیه السلام
1 – 4 توحید
الف) توحید ذاتی (انه لیس کمثله شی)
ادراک خداوند
مفارقت کلی خداوند با همه چیز در موجودات
ب) جبر و تفویض و ارده الهی
- نفی جبر و تفویض در کلام امام رضا علیه السلام
- بیان آیه الله مکارم شیرازی
- علم خداوند و اراده انسان
- جواب شبهه فوق درکلام امام خمینی (ره )
- تقابل علم خداوند و اراده انسان در کلام امام رضا علیه السلام
ج ) چگونگی اراده الهی در کلام امام رضا علیه السلام
- سخنان حضرت پیرامون اراده الهی
- اقوال حکماء پیرامون اراده الهی
- اقوال فقها و متکلمین پیرامون و اراده الهی
د) صفات خداوند عین ذات الهی اوست
- کلام امامیه و اشاعره پیرامون صفات خدا
- اشکالات و اراده به کلام اشاعره
ج) ولایت معصومین بر ما سوی الله
- برتری مقام امامت بر نبوت در کلام امام
- شر ح و تفسیر ایه«و اذا ابتلی ابراهیم ربه... » و برتری امامت بر نبوت و رسالت
- منظور از «اماماً» درکلام اهل سنت
- جواب علامه طباطبایی (ره) به علمای اهل سنت
- شرح و تفسیر کلام علامه طباطبایی (ره )
- منظور از «الظالمین» در آیه فوق
- لفظ «ظالمین» و شبهه فخررازی
- کلام استاد سبحانی پیرامون حقیقت مشتق
- جواب اصولیها بر شبهه فخر رازی
- جواب علامه طباطبایی (ره)
و) امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف درکلام امام رضا علیه السلام
چکیده
در این مقاله، رابطه متقابل تعلیم و تربیت با جامعه مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا، تربیت این گونه تعریف شده است: تربیت هنر مدیریت انسانی است که فرد را برای پذیرش یک سری صفات اخلاقی، دینی و عقلانی آماده می سازد. سپس، به اصول تعلیم و تربیت اشاره شده است. در ادامه، جامعه و ویژگی های آن مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه، به معنای وسیع آن شامل تمامی مناسبات اجتماعی میان آدمیان می شود.
رویکردهای نظری، رابطه جامعه با تربیت و طرح سه نظریه کارکردگرایی، تضادگرایی و کنش متقابل، انواع نهادهای اجتماعی یعنی خانواده، اقتصاد، سیاست و دین، و تاثیر متقابل هر یک، از دیگر مباحث این مقال است. و در نهایت، فرهنگ و محتوای نهادهای اجتماع و نسبت آن با تعلیم و تربیت بیان شده است.
مقدمه
یکی از اهداف مهم دین و بعثت انبیاعلیهم السلام تربیت و تزکیه انسان است. دین اسلام نیز در احکام عبادی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود، تربیت انسان ها را وجه همت خویش قرار داده است. تربیت انسان در جامعه صورت می گیرد; زیرا انسان مدنی بالطبع است، او در جامعه با نهادهای خانواده، سیاست، اقتصاد، دین و تعلیم و تربیت سر و کار دارد و هر یک از آن ها هنجارها و ارزش های ویژه ای را از فرد انتظار دارند و اینجاست که فرد باید بر اساس فکر و منطق و مقتضیات کنش متقابل تصمیم بگیرد. از این رو، تصور این که تربیت فراگردی فردی است فکری خام و بی اساس است. حال که تربیت در جامعه صورت می گیرد، باید دید که جامعه چه تاثیراتی را بر فرایند تربیت می گذارد و متقابلا، نظام تعلیم و تربیت چگونه جامعه را متحول می سازد.
در این مقاله، تلاش بر این است که علاوه بر بررسی رابطه متقابل تعلیم و تربیت و جامعه، البته با تاکید بر نهادهای اجتماعی، «فرهنگ » نیز به عنوان محتوا و مایه اصلی نهادهای اجتماعی، مورد بحث قرار گیرد. پیش از ورود به بحث، لازم است تعریف و توضیح مختصری پیرامون تربیت و جامعه ارائه شود.
انسان موجودی اجتماعی است و در جمع ، استعدادش شکوفا می گردد انسان ها ، همانند سنگ هایی نیستند از یکدیگر بی خبر و باهم بی ارتباط بلکه مانند حلقات یک زنجیره اند که حیات و قوامشان در گرو پیوستگی و وابستگی است . به همین جهت ، در فرهنگ بشری ، همواره به این مسئله توجه گردیده و به تعبیرهای گوناگون ، جامعه ی انسانی به این سو فرا خوانده شده است و اندیشه وران و مصلحان ، با بیان و قلم ، مردم را به تعاطف ، تعاضد ، همدلی و خدمت رسانی دعوت کرده و آن را از مقومات جامعه و اجتماع برشمرده اند . ادیان الهی ، که بر اساس ارزشهای فطری و واقعی استوارند ، به این امر عنایت کرده و نقش اساسی را در ایسجاد و تقویت این روحیه داشته اند و پیامبران . آورندگان پیام الهی ، در راس خدمتگذاران بشری بوده اند .
در فرهنگ و معارف اسلامی ، به این صفت و عمل شایسته سفارش فراوان شده است . در این دین برزگ ، ارزشمند ترین مردم ، سودمندترین آنان است :
خیرالناس انفعهم للناس 1 .بگیرد
برای روشن شدن ابعاد و زویای موضوع ، بحث را در چند محور پی می گیریم :
مفهوم خدمتگذاری
خدمتگذاری ، مفهوم وسیع و گسترده ای دارد . این واژه ، تمام فعالیت های مثبت و مفید انسانها را در زمینه های : اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی و معنوی شامل می شود . این نکته را یادآورمی شویم که : {خدمتگذاری} غیر از {انجام وظیفه} است . برای روشنی و وضوح معنای خدمتگذاری ، لازم است ، مرز این دو مشخص شود .
فهرست مطالب
خدمتگذاری ۷
مفهوم خدمتگذاری ۸
خدمتگذاری از دیدگاه اسلام و ائمه ۱۰
محدوده خدمت ۱۳
جلوه های خدمتگذاری ۱۴
الف . سودمندی و نفع رسانی ۱۵
ب : برآوردن نیاز ۱۶
ج . یاری به دیگران ۱۸
بر و احسان ۱۹
انگیزه ها در خدمتگذاری ۲۳
آفات خدمتگذاری ۲۵
الف) منت و آزار ۲۵
ب ) ریا و شهرت طلبی ۲۶
ج) زیاده روی ۲۷
حکومت و خدمت ۲۹
عوامل موثر در ایجاد روحیه خدمتگذاری ۳۱
الف ) تبلبغات ۳۱
ب)ضرورت تشویق وتنبیه ۳۳
ج)انتخاب کارگزاران صالح ۳۳
د) ایجاد جواعتماد وامنیت ۳۵
روحانیان و خدمتگزاری ۳۶
درنگی درمفهوم خدمت ۳۹
اخلاص ۴۱
پرهیز از اذیت ۴۲
خدمت د رحد توان ۴۴
نابودی نعمت ۴۴
مرز خدت ۴۵
آثار خدمت رسانی ۴۶
رضایت اللهی ۴۶
برتری بر عابد نتیجه خدمت عقیدتی ۴۷
نهضت خدمت رسانی به مردم ۴۸
ضرورت ارج نهادن به مردم ۴۹
دولت خدمتگزار مردم ۵۰
گزینش خدمتگزار ۵۲
خدمتگزاری با انگیزه الهی: ۵۳
دولت و خدمتگزاری به محرومان ۵۴
خدمت رسانی به شهید و خانواده شهید. ۵۵
ارزش خدمت به خلق ۵۶
شرط پشتیبانی ملت ۵۷
رفتار خداپسنداناه با مردم ۵۸
جهت خدمتگزاری ها ۵۸
صمیمی بودن با مردم ۵۹
رمز عدم شکست ۶۰
حفظ نظام اسلامی ۶۱
خدمت به مستضعفان ۶۳
تزکیه نفس، بستر خدمتگزاری ۶۴
دعا و توسل پشتوانه خدمت رسانی ۶۵
شاخصه های خدمتگزاران ۶۵
ایمان، سرمایه خدمت رسانی ۶۷
ضرورت هماهنگی نهادها ۶۸
خدمت به مردم، افتخاری بزرگ ۶۸
ضرورت پر کردن شکاف های اقتصادی ۶۹
ضرورت ایجاد فضای آرام. ۷۰
اولویت های خدمت رسانی به مردم ۷۱
کار برای مردم، فلسفه مسوولیت پذیری ۷۲
ضرورت رسیدگی به وضع معیشت مردم ۷۳
تأمین روحیه انقلابی در کنار سازندگی ۷۴
رمز پیروزی در خدمت رسانی ۷۴
ملاک گزینش خدمتگزاران ۷۵
کنترل و نظارت بر خدمتگزاران ۷۶
در نظر گرفتن رضای خدا ۷۷
عدالت، مبنای خدمت رسانی ۷۸
هشدار به خدتمگزاران ۷۸
اصلاحات حقیقی ۷۹
سرمشق بودن خدمتگزاران در زهد ۸۰
هم دلی و وحدت خدمتگزاران ۸۱
پرهیز از تجمل، شرط خدمت رسانی ۸۲
پیش نیاز های تحول اداری ۸۳
مردم سالاری دینی ۸۸
الف) روش شناسی ۹۰
ب) ابعاد مردم سالاری دینی ۹۴
اول) بعد تاسیسی ۹۴
دوم) بعد تحلیلی ۹۴
ج)اصول «مردم سالاری دینی» ۹۵
اصل اول) رضایت مردم ۹۶
۱- خدمتگزاری به مردم ۹۶
۲- خلوص در خدمتگزاری ۹۷
اصل دوم) ارزش مداری ۹۹
اصل سوم)حق مداری ۱۰۳
اصل چهارم) قانون محوری ۱۰۴
فرهنگ خدمت و احسان ۱۰۹
همدردی با مردم ۱۱۱
توفیق خدمت ۱۱۳
رمز و راز محبوبیت ۱۱۵
نیکی به دیگرن یابه خویش؟ ۱۱۷
گستره میدان خدمت ۱۲۰
چگونه خدمت گذار خوبی برای جامعه باشیم؟ ۱۲۳
اسلام و خدمتگزاری ۱۲۵
آسودگان روز قیامت ۱۲۷
اثر خدمت به دیگران ۱۲۸
خدمت رسانی، عامل پیوند با ولایت ۱۲۸
شیوه صحیح خدمت گزاری ۱۲۹
وظیفه خدمت رسانی ۱۳۰
دست آوردهای کارگشایی ۱۳۱
خدمت رسانی و تداوم زندگی اجتماعی ۱۳۱
اسلام آیین اجتماعی ۱۳۲
ویژگی های رهبر خدمتگزار ۱۳۳
قابلیت اعتماد اعتبار قابلیت شایستگی ۱۳۶
دیدگاه رهبر در مورد خدمتگزاری ۱۵۱
وظیفه دولت و مسئولین در گسترش فرهنگ خدمتگزاری ۱۵۴
عوامل موثر بر وجداون کار ۱۵۵
نقش رسانه ها در خدمتگزاری
منابع
عصر صفوی از دوران های پر تغییر و تحوّل تاریخ ادبی ایران محسوب می شود که در این روزگار با رسمی شدن مذهب تشیع، بسیاری از قوانین و ضوابط اجتماعی و فرهنگی، مسیری متفاوت از گذشته را دنبال کرد و عملکرد شاهان و سلاطین دیگر چون گذشته نبود و افکار و اندیشه های آنان در مسیر ترویج و گسترش مذهب رقم می خورد و اداره جامعه را نیز بر آن مبنا قرار می دادند. این دگرگونی ها را می توان در آثار برآمده از این عصر که بازتابی از سیمای جامعه در آنها به خوبی مشخص است، شناخت تا بدین وسیله بتوان نگاه و دریچه ای به جامعه آن روزگار و مردمش داشت.
بنابراین در این مقاله سعی شده با بررسی اشعار محتشم کاشانی این مقوله ادبی، مورد تحلیل و بررسی قرار بگیـرد تا دگرگونی های جامعه در زمینه های فرهنگی و اجتماعی آن روزگار به تصویر کشیده شود.
فهرست مطالب
چکیده. 5
کلید واژگان:6
1-1ـ اهداف تحقیق.. 6
2-1ـ پیشینه تحقیق.. 7
3-1ـ روش تحقیق.. 7
1-2- عصر صفوی.. 7
1-3-زندگی نامه محتشم کاشانی.. 15
2-3-آثار محتشم کاشانی.. 16
3-2ـ هفت دیوان محتشم شامل:16
4-3ـ خویشاوندان محتشم.. 17
5-3ـ مسافرت های محتشم.. 18
6-3- زمین گیر شدن محتشم کاشانی.. 19
7-3- فقر وتنگدستی محتشم کاشانی.. 19
8-3- آوازه شهرت محتشم کاشانی در ایران و هند. 20
9-3-علت سروده شدن مرثیه عاشورایی محتشم.. 20
10-3ـ ابیات محتشم به عنوان امثال فارسی.. 21
11-3- سبک شناسی اشعار محتشم کاشانی.. 22
1-11-3ـ واژه گان برگرفته از مذهب.. 25
ـ طفل صغیر. 26
ـ محرم و نامحرم. 26
ـ حجاب.. 26
ـ کفاره. 26
ـ سبحه. 26
ـ فاتحه خوانی.. 26
ـ شهید. 26
2-11-3ـ واژگان کوچه بازاری.. 27
3-11-3ـ واژه گان برگرفته از گذر زمان.. 27
12-3ـ نقد اجتماعی در اشعار محتشم کاشانی.. 29
1ـ4ـ آداب و رسوم و زیبایی های مرتبط با معشوق.. 29
2ـ4ـ توصیف زیبایی های معشوق.. 32
3ـ3ـ مراسم عزاداری و تدفین.. 37
4ـ3ـ آداب و رسوم جشن ها و اعیاد. 39
5ـ3ـ دیگرآداب و رسوم مردمی.. 40
6ـ3ـ آداب و رسوم مرتبط با بر تخت نشستن شاه. 47
1ـ4ـ باورها و اعتقادات مذهبی و دینی.. 49
نتیجه. 52
2ـ4ـ باورها و اعتقادات اسطوره ای.. 53
3ـ4ـ باورها و اعتقادات متفرقه. 56
- می بر روی خاک ریختن.. 56
- مستی و راستی.. 56
- به گرد کسی گردیدن.. 57
- دیو در شیشه کردن.. 57
- پری.. 57
- شَبه. 58
1ـ5ـ مشاغل دوره ی صفویه. 58
2ـ5ـ مشاغل سخت.. 60
3ـ5ـ القاب دولتی و درباری.. 61
4ـ5ـ مشاغل رسمی و اداری.. 66
6ـ5ـ مشاغل خدماتی.. 69
7ـ5ـ سایر مشاغل.. 70
ـ نتیجه. 77
1ـ6ـ انواع میوه. 78
2ـ6ـ انواع نوشیدنی.. 79
3ـ6ـ انواع ادویه ها و چاشنی ها80
4ـ6ـ انواع شیرینی.. 81
5ـ6ـ سبزیجات.. 82
6ـ6ـ غذا82
1ـ7ـ انواع تن پوش ها83
2ـ7ـ تن پوش های جنگی.. 86
3ـ7ـ لباس زنان.. 86
4ـ7ـ انواع کلاه و سرپوش... 87
5ـ7ـ انواع پای افزار. 90
1ـ8ـ فرش و گستردنی.. 91
2ـ8ـ ابزار و وسایل شراب نوشی.. 92
3ـ8ـ ابزار و وسایل نوشتن.. 94
4ـ8ـ ابزار و وسایل زندگی.. 96
5ـ8ـ ابزار و وسایل آشپزخانه. 105
6ـ8ـ ابزار و وسایل کشاورزی.. 108
7ـ8ـ ابزار و وسایل نجّاری.. 108
8ـ8 ـ ابزار و وسایل بنّایی.. 109
9ـ8ـ ابزار و وسایل خیاطی.. 110
10ـ8ـ ابزار و وسایل دعا110
11ـ8ـ ابزار و وسایل صید. 111
12ـ8ـ ابزار و وسایل بازی.. 111
13ـ8ـ ابزار و وسایل شاهی.. 111
14-8 ـ ابزار و وسایل سفر. 117
15ـ8ـ ابزار و وسایل روشنی.. 120
16ـ8ـ ابزار و وسایل صوتی.. 123
17ـ8ـ ابزار و وسایل جنگی.. 126
18ـ 8ـ ابزار و وسایل حیوانات.. 133
1ـ9ـ انواع زیور آلات.. 137
1ـ10ـ تفریحات و سرگرمی.. 139
1ـ11ـ بیماری ها140
1ـ 12ـ بافت شهری.. 141
2ـ12ـ مکان های قضایی.. 142
3ـ12ـ انواع مکان ها عمومی.. 143
4ـ12ـ اماکن خصوصی.. 144
5ـ12ـ انواع مکان های ویژه در خانه. 146
6ـ12ـ مکان های علم آموزی.. 149
7ـ12ـ مکان های مذهبی و دینی.. 149
8ـ12ـ معادن.. 151
1ـ13ـ شکنجه ها151
1ـ14ـ معضلات اجتماعی.. 152
1ـ15ـ انواع پرندگان.. 153
2ـ15ـ حیوانات علف خوار. 161
3ـ15ـ حیوانات گوشت خوار. 166
4ـ15ـ انواع حشرات.. 169
5ـ15ـ انواع خزنده گان.. 172
6ـ15ـ حیوانات دریایی.. 174
7ـ15ـ انواع جوندگان.. 175
1ـ16ـ انواع گل ها175
2ـ16ـ انواع درختان.. 180
1ـ17ـ پول ها183
1ـ18ـ انواع سنگ ها185
2ـ18ـ انواع فلزات.. 186
3ـ18ـ سنگ های زینتی.. 188
1ـ19ـ آفات و حوادث.. 190
1ـ20ـ شهرها و کشورها191
1ـ21ـ دین و مذهب.. 194
1ـ22ـ نژادها195
1ـ23ـ القاب و عناوین.. 196
1ـ24ـ انواع گنج ها197
1ـ25ـ انواع نامه. 198
2ـ25ـ وسایلارسال نامه. 199
1ـ26ـ نتیجه. 200
فهرست منابع.. 202
ـ مقالات.. 204
ـسایت 204
انسان موجودی اجتماعی است و در جمع ، استعدادش شکوفا می گردد انسان ها ، همانند سنگ هایی نیستند از یکدیگر بی خبر و باهم بی ارتباط بلکه مانند حلقات یک زنجیره اند که حیات و قوامشان در گرو پیوستگی و وابستگی است . به همین جهت ، در فرهنگ بشری ، همواره به این مسئله توجه گردیده و به تعبیرهای گوناگون ، جامعه ی انسانی به این سو فرا خوانده شده است و اندیشه وران و مصلحان ، با بیان و قلم ، مردم را به تعاطف ، تعاضد ، همدلی و خدمت رسانی دعوت کرده و آن را از مقومات جامعه و اجتماع برشمرده اند . ادیان الهی ، که بر اساس ارزشهای فطری و واقعی استوارند ، به این امر عنایت کرده و نقش اساسی را در ایسجاد و تقویت این روحیه داشته اند و پیامبران . آورندگان پیام الهی ، در راس خدمتگذاران بشری بوده اند .
در فرهنگ و معارف اسلامی ، به این صفت و عمل شایسته سفارش فراوان شده است . در این دین برزگ ، ارزشمند ترین مردم ، سودمندترین آنان است :
خیرالناس انفعهم للناس 1 .بگیرد
برای روشن شدن ابعاد و زویای موضوع ، بحث را در چند محور پی می گیریم :
مفهوم خدمتگذاری
خدمتگذاری ، مفهوم وسیع و گسترده ای دارد . این واژه ، تمام فعالیت های مثبت و مفید انسانها را در زمینه های : اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی و معنوی شامل می شود . این نکته را یادآورمی شویم که : {خدمتگذاری} غیر از {انجام وظیفه} است . برای روشنی و وضوح معنای خدمتگذاری ، لازم است ، مرز این دو مشخص شود .
فهرست مطالب
خدمتگذاری ۷
مفهوم خدمتگذاری ۸
خدمتگذاری از دیدگاه اسلام و ائمه ۱۰
محدوده خدمت ۱۳
جلوه های خدمتگذاری ۱۴
الف . سودمندی و نفع رسانی ۱۵
ب : برآوردن نیاز ۱۶
ج . یاری به دیگران ۱۸
بر و احسان ۱۹
انگیزه ها در خدمتگذاری ۲۳
آفات خدمتگذاری ۲۵
الف) منت و آزار ۲۵
ب ) ریا و شهرت طلبی ۲۶
ج) زیاده روی ۲۷
حکومت و خدمت ۲۹
عوامل موثر در ایجاد روحیه خدمتگذاری ۳۱
الف ) تبلبغات ۳۱
ب)ضرورت تشویق وتنبیه ۳۳
ج)انتخاب کارگزاران صالح ۳۳
د) ایجاد جواعتماد وامنیت ۳۵
روحانیان و خدمتگزاری ۳۶
درنگی درمفهوم خدمت ۳۹
اخلاص ۴۱
پرهیز از اذیت ۴۲
خدمت د رحد توان ۴۴
نابودی نعمت ۴۴
مرز خدت ۴۵
آثار خدمت رسانی ۴۶
رضایت اللهی ۴۶
برتری بر عابد نتیجه خدمت عقیدتی ۴۷
نهضت خدمت رسانی به مردم ۴۸
ضرورت ارج نهادن به مردم ۴۹
دولت خدمتگزار مردم ۵۰
گزینش خدمتگزار ۵۲
خدمتگزاری با انگیزه الهی: ۵۳
دولت و خدمتگزاری به محرومان ۵۴
خدمت رسانی به شهید و خانواده شهید. ۵۵
ارزش خدمت به خلق ۵۶
شرط پشتیبانی ملت ۵۷
رفتار خداپسنداناه با مردم ۵۸
جهت خدمتگزاری ها ۵۸
صمیمی بودن با مردم ۵۹
رمز عدم شکست ۶۰
حفظ نظام اسلامی ۶۱
خدمت به مستضعفان ۶۳
تزکیه نفس، بستر خدمتگزاری ۶۴
دعا و توسل پشتوانه خدمت رسانی ۶۵
شاخصه های خدمتگزاران ۶۵
ایمان، سرمایه خدمت رسانی ۶۷
ضرورت هماهنگی نهادها ۶۸
خدمت به مردم، افتخاری بزرگ ۶۸
ضرورت پر کردن شکاف های اقتصادی ۶۹
ضرورت ایجاد فضای آرام. ۷۰
اولویت های خدمت رسانی به مردم ۷۱
کار برای مردم، فلسفه مسوولیت پذیری ۷۲
ضرورت رسیدگی به وضع معیشت مردم ۷۳
تأمین روحیه انقلابی در کنار سازندگی ۷۴
رمز پیروزی در خدمت رسانی ۷۴
ملاک گزینش خدمتگزاران ۷۵
کنترل و نظارت بر خدمتگزاران ۷۶
در نظر گرفتن رضای خدا ۷۷
عدالت، مبنای خدمت رسانی ۷۸
هشدار به خدتمگزاران ۷۸
اصلاحات حقیقی ۷۹
سرمشق بودن خدمتگزاران در زهد ۸۰
هم دلی و وحدت خدمتگزاران ۸۱
پرهیز از تجمل، شرط خدمت رسانی ۸۲
پیش نیاز های تحول اداری ۸۳
مردم سالاری دینی ۸۸
الف) روش شناسی ۹۰
ب) ابعاد مردم سالاری دینی ۹۴
اول) بعد تاسیسی ۹۴
دوم) بعد تحلیلی ۹۴
ج)اصول «مردم سالاری دینی» ۹۵
اصل اول) رضایت مردم ۹۶
۱- خدمتگزاری به مردم ۹۶
۲- خلوص در خدمتگزاری ۹۷
اصل دوم) ارزش مداری ۹۹
اصل سوم)حق مداری ۱۰۳
اصل چهارم) قانون محوری ۱۰۴
فرهنگ خدمت و احسان ۱۰۹
همدردی با مردم ۱۱۱
توفیق خدمت ۱۱۳
رمز و راز محبوبیت ۱۱۵
نیکی به دیگرن یابه خویش؟ ۱۱۷
گستره میدان خدمت ۱۲۰
چگونه خدمت گذار خوبی برای جامعه باشیم؟ ۱۲۳
اسلام و خدمتگزاری ۱۲۵
آسودگان روز قیامت ۱۲۷
اثر خدمت به دیگران ۱۲۸
خدمت رسانی، عامل پیوند با ولایت ۱۲۸
شیوه صحیح خدمت گزاری ۱۲۹
وظیفه خدمت رسانی ۱۳۰
دست آوردهای کارگشایی ۱۳۱
خدمت رسانی و تداوم زندگی اجتماعی ۱۳۱
اسلام آیین اجتماعی ۱۳۲
ویژگی های رهبر خدمتگزار ۱۳۳
قابلیت اعتماد اعتبار قابلیت شایستگی ۱۳۶
دیدگاه رهبر در مورد خدمتگزاری ۱۵۱
وظیفه دولت و مسئولین در گسترش فرهنگ خدمتگزاری ۱۵۴
عوامل موثر بر وجداون کار ۱۵۵
نقش رسانه ها در خدمتگزاری
منابع
تولید عبارت از یک جریان یا پروسه (Process)، است. این عبارت به‌نحوى در کلیه تعاریف تولید دیده مىشود. به‌طورکلى مى‌توان گفت تولید عمل تبدیل نهاده‌هاى تولید به کالاها و خدماتى است که براى مصرف یا سرمایه‌گذارى مورد نیاز است. به‌عبارت دیگر تولید به جریانى اطلاق مىشود که عوامل تولید (Factors)، یا نهاده‌ها (Inputs)، به کالاهاى دیگرى به نام محصولات (Products)، یا ستاده‌ها (Outputs)، تبدیل مى‌شوند. به تعبیر کلى‌‌تر به هر فعالیتى که باعث ایجاد مطلوبیت (Utility)، در زمان حال یا آینده شود، تولید گفته مىشود. بنابراین عمل تبدیل نهاده‌هائى مثل زمین، کود، آب و سرمایه به محصولاتى مثل گندم یا جو را تولید گویند. با توجه به تعاریف فوق، بدیهى است مفهوم تولید با مفاهیم دیگرى مثل محصول یا تابع تولید متفاوت است.
علاوه بر این همراه با تولید، کیفیت آن نیز مطرح مىشود. در واقع اینکه چه کالاها و خدماتى را باید تولید کرد بستگى به عوامل مختلفى دارد که یکى از آنها ارزش‌هاى حاکم بر جامعه است. البته در مواردى نیز ملاحظات سیاسى و اجتماعى تعیین‌کننده نوع و کیفیت تولید است. همچنین شرایط محیطى و طبیعى و میزان عوامل تولید در دسترس نیز عامل مؤثر در این رابطه است. از دیدگاه اسلام تولید بایستى داراى مشخصات خاصى باشد.
فهرست مطالب
مفهوم تولید3
بر اساس مفهوم تولید5
تولید نهائی (Marginal Product)9
تولید متوسط (Average Product)9
مفهوم کالا10
بر اساس مفهوم کالا10
مفهوم فروش10
بر اساس مفهوم فروشندگی10
مفهوم بازاریابى11
هماهنگی بین تولید و مصرف11
نگرش کلی بر اندازه گیری و پیشبینی تقاضا12
مقادیر تقاضای بازار13
کدام بازار اندازه گیری شود ؟13
تقاضای بازار14
برآورد تقاضاى کل بازار14
برآورد ناحیه‌اى تقاضاى بازار15
روش بررسى ساختارى بازار15
روش شاخص عامل بازار15
برآورد فروش واقعى و سهم بازار16
پیش بینی فروش شرکت16
توان بالقوه فروش شرکت17
بررسی قصد خریداران17
روش آزمون بازار18
ترکیب نظرات و عقاید فروشندگان18
بررسی وضعیت بازار تولید و مصرف خودرو کار در ایران (مطالعه موردی)19
تولید داخل20
تحول21
فقدان سیاست های روشن22
نظرات کارشناسی24
منابع24
عنوان مقاله: سیمای جامعه ایران در اشعار محتشم کاشانی
شرح مختصر:
ایران در عصر صفوی نسبت به دیگر قرون گذشته دچار تغییر و تحولات بسیاری شد که آن را می توان ناشی از عملکرد شاهان این عصر در رسمی کردن مذهب تشیع دانست. به واقع با اعلام و اجرای این حکم تمامی مسائل ایران تحت تأثیر قرار گرفت و به واسطه آن چهره ای تازه به خود گرفت. به عنوان مثال در زمینه فرهنگی دیگر خبری از اشعار مدحی و عاشقانه نبود چرا که شاهان، سرودن چنین اشعاری را منع کرده بودند و آنان را به سمت اشعار مدحـی در وصف ائمه اطهار سوق و گـرایش می دادند و برای چنین اشعاری صله پرداخت می کردند. بر اثر تغییر حکومت و تحوّل در مذهب، بافت اجتماعی نیز از تغییر مصون نماند و «شعر نیز که دماسنج روح ایرانی بود، مسیر دیگری در پیش گرفت. البتّه عامل تنوّع را نیز نباید از نظر دور داشت. شعر از فضای باز خراسانی و باغ های سروستان شیراز بیرون آمد و وارد کوچه های تنگ و باریک اصفهان گردید».(اسلامی ندوشن، 1383: 255) به واقع شعر دیگر آن حال و هوای گذشته را نداشت و وارد مرحله تازه ای از زمان قرار گرفته بود که تفکرات سیاسی تنها وسیله و ابزاری بود که افکار فرهنگی و شعری را از مسیر خود خارج و به سوی انزوا کشاند چرا که حاکمان سیاسی در این دوره نگاه و تفکرشان نسبت به فرهنگ و ادبیات دیگر چون شاهان و حاکمان عصر سامانی نبود.
شکل گیری این روند جدید در جامعه ایرانی سبب شد تا شاعران به دو گروه تقسیم شوند؛ گروهی که دربار گورکانی هند را برگزیدند، چرا که پادشاهان هندی استقبال چشمگیری از شاعران ایرانی می کردند،«در داخل هند هم موجباتی فراهم آمد تا مستعدان اهل آن مرزبوم هم به شعر و ادب فارسی بگرایند و تعدادی از مشهورترین شاعران این دوره از بین مسلمانان هند واحیاناً حتی از بین هندوان برخیزند و بعضی از آن ها در تدوین لغت و تاریخ و تذکره شعرا ،یا در نقل و ترجمه آثار قدیم هند اهتمام نمایند». (زرین کوب، 1383: 413)در حقیقت دهلی دربار بزرگتری شد که باید آن را دربار ثانی ایران نامید. بنابراین شاعران به سفر به هند و دوری گزیدن از دربار شاهان ایرانی روی آوردند. گروه دوم کسانی که در مقابل امر شاهان صفوی سر تسلیم فرود آوردند و به سرودن اشعار مدحی برای ائمه پرداختند، اما از آنچه انجام می دادند رضایت کامل نداشتند چرا که شاهان صفوی علیرغم اینکه به رشد اقتصادی و ایجاد بناهای مختلف و گسترش اماکن علمی و به ترویج مذهب تشیع اهمیت می دادند، برای اشعار شاعران و ذوق هنری آن ها و مدح و ستایششان نه تنها علاقه ای نشان نمی دادد بلکه صله ای نیز در نظر نمی گرفتند. اگرچه برخی شاهان این دوره تلاش وافری برای برگرداندن شاعـران و حفظ آنان در دربار کردند، اما دیگر نتیجه ای نداد و در این روزگار بسیاری از شاعران ایران زمین را در سرزمین هند می بینیم. این تحـول ادبـی نه تنها سیـر صعودی نداشت بلکه روبه تنـزّل نهاد. چرا که صفویان به شعر و فـرهنگ اهمیّت نمی دادند و «شعر هم که در فرهنگ گذشته ایران در مذهب سنّی ریشه داشت مثل سایر شاخه های فرهنگ گذشته ،اهمیت و اعتبار خود را از دست داد وآنچه در دربارهای قدیم اهل سنت از غزنویان تا خوارزمشاهیان و مغول ،شعر و مخصوصاً قصیده و مدیحه را از لوازم فرمانروایی که خود را «غلام شاه ولایت» و «کلب آستان علی»می خواندند با چشم اهمیت تلقی نمی شد ». (خاتمی، 1373: 187)
تمام این مسائل سبب شد تا در دوره صفوی، دیگر دربار شاهان آن رنگ و بوی ادبی گذشته را نداشته باشد. در نتیجه در این دوره در اشعار شاعران با جامعه شعری و فرهنگی متفاوتی روبه رو می شویم که بازتاب آن را می توان در آثار به جا مانده از این عصر مشاهده کرد که در مقاله حاضر سعی بر بررسی سیمای جامعه در دیوان محتشم قرار گرفته است.
فهرست مطالب
پیش درآمد
زندگی نامه محتشم کاشانی
هفت دیوان محتشم
آداب و رسوم
آداب و رسوم مرتبط با معشوق
مراسم عزاداری و تدفین
آداب و رسوم جشن ها و اعیاد
دیگرآداب و رسوم مردمی
باورها و اعتقادات
باورها و اعتقادات مذهبی و دینی
باورها و اعتقادات اسطوره ای
باورها و اعتقادات متفرقه
مناسبات حکومتی و اقتصادی
انواع ادویه ها و چاشنی ها
انواع تن پوش ها
ابزار و وسایل زندگی
ابزار و وسایل شراب نوشی
ابزار و وسایل نوشتن
ابزار و وسایل زندگی
ابزار و وسایل کشاورزی
ابزار و وسایل دعا
ابزار و وسایل بازی
ابزار و وسایل شاهی
ابزار و وسایل سفر
ابزار و وسایل روشنی
ابزار و وسایل صوتی
ابزار و وسایل جنگی
ابزار و وسایل حیوانات
لوازم زینتی
تفریحات و سرگرمی
طب
بافت شهری
مکان های قضایی
انواع مکان ها عمومی
اماکن خصوصی
انواع مکان های ویژه در خانه
مکان های علم آموزی
مکان های مذهبی و دینی
زندان و شکنجه ها
تلمیحات
کنایات
نتیجه
فهرست منابع
وجود نابرابری های مختلف (اجتماعی – اقتصادی – سیاسی ) و آثار آن بر جامعه
نظام سیاسی و نابرابری
دیدگاه دوم به تاثیر مستقیم نظام سیاسی ملتها بر نابرابری (درآمد) تأکید دارد (لنسکی 1966). وی اینگونه بحث میکند که نابرابری اقتصادی در جوامع تکنولوژیک از طریق تاثیر نظام سیاسی متاثر می‌گردد و با توازن قدرت در درون جامعه سیستم اقتصادی تاثیر مستقیمی بر نابرابری درآمد ندارد. در جوامع متکی بر زمین نابرابری زیاد بوده و در جوامع صنعتی شده نابرابری معنی‌داری ملاحظه نشده است اما نه تکنولوژی و نه ثروت ملل صنعتی بر کاهش نابرابری تاثیری ندارند. در جوامع صنعتی بخش بزرگی از آراء جوانان می‌تواند به طریق سیاسی علایق و باورهایشان را سازمان دهد و این در واقع از پیامدهای جوامع صنعتی است که از طریق افزایش طبقات متوسط و کارگر صورت می‌گیرد. با گسترش بیشتر پایه‌های سیاسی، دولتها مجبور به توزیع عادلانه و صحیح خدمات و کالاها می‌باشند. رابط بین نابرابری درآمد و دموکراسی در طبقات جدید (متوسط و کارگر) و آزادی آنها نهفته است.
مطابق با نظر لنسکی (1966) دگرگونی در تمرکز قدرت سیاسی ریشه در گسترش دانش و نیاز نخبگان به اقتدار در تغییر برای افزایش تولیدات نهفته است. مطابق با این دیدگاه، گسترش و افزایش دموکراسی بسته به تلاش و کوشش سیاسی برای گسترش ثروت ملل می‌باشد. لنسکی نهایتاً این فرضیه را مطرح می‌نماید که در مواقعی که ملت از آزادی‌های سیاسی کمتری برخوردار باشند، این قدرت در دست نخبگانی متمرکز خواهد شد که این قدرت را برای برتری و فواید اقتصادی بکار می‌گیرند. وی در ادامه می‌نویسد تنها زمانی نابرابری اقتصادی کاهش می‌یابد که مشارکت سیاسی در بین تودة مردم و شهروندان افزایش یابد.
بسیاری از مطالعات در این زمینه معتقد به وجود رابطة متقابل خطی بین دموکراسی سیاسی و نابرابری درآمد می‌باشند (استاک 1979، وید 1981) و در مقابل برخی مطالعات نیز به وجود رابطة متقابل منفی بین دموکراسی و نابرابری می‌باشند (مولر 1988، رابینسون(1977)، هویت 1977). در مقابل برخی از محققین هیچ رابطه‌ای بین دموکراسی و نابرابری نیافته‌اند (بولن 1981، بولن و جاکمن1985).
وید (1982) با وارد نمودن متغیر سوم (تعداد جمعیت رای دهنده) به معادله، رابطة معنی‌دار منفی را بین متغیرهای دموکراسی و نابرابری گزارش نموده است. (Simpson,1990: 682-683).
عوامل موثر بر قتل (همنوع‌کشی)
انگیزه‌های ارتکاب قتل خیلی پیچیده و متعدد است. می‌توان انگیزه‌های قتل را بشرح زیر طبقه‌بندی کرد:
1- محرومیت بیش از حد اقتصادی
بنابر نظر دورکیم، در شرایط فشار اجتماعی فرد برای رهایی از محرومیت شدیدی که به او فشار می‌آورد به ارتکاب قتل تحریک میشود. عامل اقتصادی در بسیاری از قتل‌ها از محرکه‌های قوی برای ارتکاب قتل شناخته شده است.
2- قتل به علت مصرف مشروبات الکلی
3- قتل به علت دفاع از ناموس و حیثیت
نقش خانوداده بعنوان یک نظام اجتماعی در جامعه امروزی
خانواده و رویکردهای جامعه شناختی
در مورد ساختار و تکامل روابط خانوادگی. جامعه شناسان رویکردهای یک دست و هماهنگی ندارند. از این رو این نگرش‌ها به پنج گروه عمده تقسیم شده‌اند (کریستنس، 1967: ص 86-19).
1- خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی: این رویکرد بیشتر در عرصه فعالیت مردم شناسی و جامعه شناسی است که تأکید و تمرکز آن بر جنبه تاریخی و تضاد فرهنگی است.
2- رویکرد کنش متقابل: این نگرش و رویکرد از حوزة جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی نشئت گرفته و از اواسط دهه 1920 که «ارنست برجس» از پیروان «جرج هربرت مید»، خانواده را به عنوان یک واحد شخصیتهای متعامل معرفی کرد، مورد استقبال و بحث پژوهندگان این رشته قرار گرفت. او به جریانات داخل خانواده توجه کرد: ایفای نقش، روابط پایگاههای، مسایل ارتباطی، تصمیم‌گیری، کنش‌ها و واکنش‌ها در مقابل فشار و نظایر آن.
در این رویکرد توجه اندکی به نهاد کلی خانواده و تضاد فرهنگی به عنوان یک واحد جامعه شده است.
3- تأثیر شرایط و موقعیت اجتماعی بر ساختار خانواده: این رویکرد به گونه‌ای با واکش‌گرایان همراه است، اما در جایی که آنان تأکید بر کنش به طور کلی دارند، موقعیت گرایان بر این باورند که موقعیت اجتماعی بر رفتار تأثیر دارد. به عبارتی محرکهای خارجی بر رفتار اعضای خانواده تأثیر می گذارد.
4- رویکرد مراحل زندگی اجتماعی و تکامل خانواده: این رویکرد، شیوه برخورد متمقابل تأثیر شرایط اجتماعی بر ساختار خانواده را می‌پذیرد، اما نقطه انحرافش از این رویکرد، بر محور تکامل جامعه و تأثیر آن بر روابط زندگی استوار است. به عبارتی ساختار خانواده منطبق با روند تکامل نظام جامعه است.
5- رویکرد ساختگرایی کارکردی: این رویکرد به تحلیل ساختار خانواده: زن و شوهری می پردازد و ارتباط آن با نهادهایی که در انسجام جامعه نقش تعیین کننده‌ای دارند و در اجتماعی توجه دارد که د ارای اجزایی است، اما در این تحلیل، توجه بر رابطه یک طرفه متمرکز نمی‌شود، یک نکته اساسی در این رویکرد دو طرفه بودن ارتباط بین اجزا و کل نظام است و این ارتباط صرفاً در ارتباط بین اعضای خانواده و نظام اجتماعی خلاصه نمی‌شود، بلکه بر ارتباط بین نقشها و نظام نقشها نیز توج خاص می کند.
با همه کمبودهایی که در این رویکرد از نقطه نظر جامعیت و عام پذیری ممکن است وجود داشته باشد، اما از نظر انعطاف پذیری، رویکرد مزبور مورد نظر قرار گرفته است. در واقع آنچه را که از مجموع بررسیها و مطالعات گوناگون به ویژه از نقطه نظر پارسونز می‌توان دریافت، این است که رویکرد، نظام اجتماعی ار نظام کنشهای متقابل در یک محیط مشخص بین عوامل انگیزه‌ای که در درون یک فرهنگ با یکدیگر در ارتباط و مناسبات اجتماعی قرار دارند بیان می‌دارد و اصولاً جامعه شناسی را متناظر با نظام اجتماعی می داند، همانگونه که روانشناسی را متناظر با نظام شخصیت و انسان شناسی را متناظر با نظام فرهنگی می‌پندارد.
به عبارتی هر نظام کنشی چه اجتماعی و چه مربوط به یک گروه کوچک مانند خانواده، یک سلسله صور عام دارد، زیرا هر نظامی برای موفقیت در عملکرد خود به ابزار و لوازم معیارهای اجتماعی نادیده گرفته شود و سازمان آن دستخوش بی نظمی گردد، آنچه را که دورکیم بی هنجاری می‌نامد به وقوع می پیوندد.
نظام اجتماعی خانواده، معمولاً از درجه‌ای از یگانگی برخوردار است. دارای نقشهای مکمل و همچنین گروهی از نقشها برای اهداف جمعی یا فردی است. در درون این نظام اجتماعی، ممکن است تضادی نیز رخ دهد که اغلب نیز اتفاق می‌افتد، اما در بیشتر موارد، کل نظام آسیب نمی‌بیند و در واقع برای اینکه نظام دچار آسیب جدی نشود، حد و مرزی نیز وجود دارد که ورای آن حد، بی هنجاری حاکم می‌گردد. در چنین شرایطی که تضاد از مرز خود تجاوز کند، انتظارات متقابل که در ارتباط با نقشهای متقابل قرار دارند. از بین می‌رود و در نتیجه هنگامی که تضاد شدید میشود، به حدی که باعث خنثی شدن انتظارات متقابل گردد. نظام اجتماعی خانواده ممکن است موجودیت خود را از دست بدهد. بنابراین برای اینکه تضاد و درگیری در بین اعضای خانواده، در حد و مرز خود قرار گیرد و به عبارتی کنترل شود باید نقشها و نظام نقشها به شکل مناسبی در ارتباط تکمیلی با یکدیگر قرار گیرند. در اینجا دو سئوال اساسی و مهم کارکردی برای نظام خانواده مطرح می‌گردد:
الف- چه نقشهایی در نظام خانواده نهادی شده است؟
ب- چه کسی این نقشها را انجام می‌دهد؟
نظام اجتماعی و شبکه روابط متقابل
یک نظام اجتماعی قبل از هر چیز در نخستین برخورد، مجموعه و شبکه‌ای از روابط متقابل میان افراد و گروههاست، علاوه بر آن عوامل بسیاری از نیز به یکدیگر پیوند می‌دهد. به عبارت دیگر هر عامل در یک نظام اجتماعی به ویژه از دید کلی کنش متقابل آن با دیگر عاملها در نظر گرفته می شود. کنش اجتماعی سه عنصر را در بر می‌گیرد:
انتظارات متقابل میان عامل معینی مانند «خود» از عامل جداگانه‌ای به نام «دیگری» انتظار دارد، در موقعیتی مشخص که در ارتباط با یکدیگرند به صورتی تعیین شده رفتار کند. در همان حال، «خود» می‌داند که دربارة موقعیت مشترک، «دیگری» نیز انتظاراتی دارد. به بینی دگیر هنگامی که پارسونز خصایص نظام اجتماعی و عناصر تشکیل دهنده آن را مشخص می‌سازد مفاهیم اصلی مورد نظر او «خود» و «دیگری».
یعنی دو یا عده‌ای بیشتر که در ضمن ایفای نقش با یکدیگر در حال کنش متقابل‌اند که یا با انتظارات دیگر خود را سازگار می‌کنند یا از این انتظارت فاصله می‌گیرد، در حالی که نوعی احترام متقابل در این میان وجود دارد، یعنی آنچه که «خود» از جمله حقوقش محسوب می‌دارد، از نظر دیگری وظیفه تلقی میشود (توسلی، 1369: ص 191).
ارزشها و هنجارهایی وجود دارند که بر رفتار عاملهای حاکم اند. در واقع انتظارات متقابل در گروه متکی بر وجود هنجارها و ارزشهاست. وجود ارزشها و هنجارهای مشترک مسأله‌ای نیست. مهم این است که «خود» می‌داند که هنجارهایی «دیگری» می‌داند و می تواند پیشبینی کند که «دیگری» در یک وضعیت مفروض، به گونه‌ای معین عمل خواهد کرد.
بالاخره ضمانت اجرایی یا پاداش و تنبیهی که «خود» و «دیگری» در صورت عدم برآوردن انتظارات متقابل دریافت می‌دارند.
از نظر پارسونز این سه عامل یعنی انتظارات، ارزش، و هنجارها و تضمین ها، عناصر تشکیل دهنده نقشها در کنش متقابل هستند و ساخت یک نظام اجتماعی از طریق نهادی شدن الگوها و ارزشها تثبیت و تحکیم میشود.
مهمترین مزیت برخورد پارسونز با جامعه به عنوان یک نظام این است که تصویری از یگانگی گروه انسانی ارایه می‌دهد و بیش از هر نظریه‌پرداز دیگری به شکلی متقاعد کننده معنی واقعیت نظام را در رقابت، یگانگی و پیوستگی کلی الگوهای کنشهای متقابل اجتماعی مطرح می‌سازد.
او تأکید میکند که نظامهای اجتماعی همان نظام نقشهای رفتاری کنشهای متقابل میان ایفا کنندگان این نقشهاست. در اینجا تأکید بر چگونگی یگانگی شخصیت انسان با نظام اجتماعی و همکاری پایداری با دیگران از طریق ارضای مداوم نیازهاست. نقشها به عنوان مکانیسم‌هایی در نظر گرفته می‌شوند که از طریق آنها افراد وارد نظام و جزیی از آن می‌گردند. معمولاً نقشها طوری شکل می‌گیرند و در جهتی حرکت می‌کنند که نظام آن گونه که هست حفظ شود و میزانی از استقلال کارکردی هم برای اعضای آن باقی بماند. در یک نظام آن گونه که هست حفظ شود و میزانی از استقلال کارکردی هم برای اعضای آن باقی بماند. در یک نظام اجتماعی تأکید بر ایفای نقش اجتماعی است. به طوری که نظام فرد را تا حدودی در ایفای نقشش کنترل می‌کنند.