بررسی نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی(نظامی،عطار،مولوی،سعدی،حافظ)

بررسی نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی(نظامی،عطار،مولوی،سعدی،حافظ)

چکیده

نیایش یکی از روحانی ترین لحظات زندگی هر مؤمن است. در همه ادیان آسمانی متناسب با تلقی و درک مؤمنان از دین شیوه ها و شکل هایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران هم به عنوان دارندگان روحهای لطیف و حساس در لابلای اشعار خود مناجات هایی نغز و دلنشین گنجانده اند که از لطیف ترین فرازهای آثارشان است. در این پایان نامه مناجات در شعرهای پنج تن از شاعران برتر سبک عراقی مورد بررسی قرار گرفته است. علت انتخاب سبک عراقی به دلیل لطافت و جنبه های غنایی بالای شعر این دوره است. در بین شاعران متعدد سبک عراقی نظامی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ به اذعان غالب منتقدان مقامی والاتر و بالاتر از دیگران دارند.

این پایان نامه در چهار بخش تنظیم شده است. در بخش اول کلیاتی درباره نیایش و معنای لغوی واصطلاحی آن و معادل و مترادف های دیگر آن بیان شده است. در بخش دوم سعی کرده ایم انواع یا شیوه های مناجات را در ادیان آسمانی بزرگ بررسی و تا حدودی مقایسه نماییم و بعد به مهم ترین شیوه های مناجات در دین اسلام بپردازیم. بخش سوم به نوع ادبی مناجات در ادبیات فارسی دری به طور کلی و در شعر سبک عراقی به طور جزئی پرداخته ایم. شیوه ها و محتواهای عمده مناجات ها در این نوع تقسیم بندی شده و اشکال آن استخراج شده است. بخش چهارم به بررسی جزئی و موشکافانه انواع نیایش در شعر شاعران این دوره اختصاص یافته است. شاعران برگزیده به ترتیب تاریخی هر کدام یک قسمت را به خود اختصاص داده اند. نخستین شاعر نظامی است که نیایش هایش بیشتر جنبه زاهدانه دارد و در مخزن الاسرار بیشتر از مثنوی های دیگر خود مناجات کرده است. در مثنوی های دیگر نیایش ها بیشتر در آغاز یا پایان مثنوی هاست. عطار اولین شاعر عارف این مجموعه است و مناجاتهایش ویژگی عارفانه دارد. مناجات های عطار در لابلای مثنوی هایش پراکنده است و گاه از زبان شاعر و گاه از زبان شخصیت های داستان هایش نقل شده اند. بی پروایی و جسارت و صمیمیتی که در این مناجات ها وجود دارد به آنها عمق خاصی بخشیده است. مولوی بدون تردید بهترین و نغزترین مناجاتهای ادبیات فارسی را در مثنوی و غزلیات خود آورده است. نگاه برخاسته از وحدت وجود او باعث می شود که در جاهایی که حتی با شمس یا دیگر مظاهر حق هم راز و نیاز می کند، رنگ اسمانی و منزهی به نیایش هایش می دهد. مناجات های مثنوی بسیار زیاد و عمیق هستند و انواع لایه های گفتگوی صمیمانه و خالصانه را با معبود شامل می شوند. سعدی بیشتر با نگاه زاهدانه نیایش می کند گرچه در جاهایی رنگ عارفانه به آن می زند. نیایش هایش سعدی در بوستان در ابتدا و انتهای کتاب بیشتر است، سعدی چند قصیده کامل را نیز به مناجات اختصاص داده است. مناجات های حافظ در بین این شاعران از همه کمتر است و شاید آن هم به دلیل کاربرد خاص غزل در شعر حافظ باشد و نگاه انتقادی تندی که به شرایط جامعه خود دارد. نیایش های حافظ بیشتر پراکنده و به صورت تک بیت هایی درخشان در لابلای غزل هاست.

مقدمه

سپاس وستایش ویژه ذات اقدسی است که انسان را آفرید تا او را پرستش کنند. سلام و درود بر خاتم پیامبرانش که بنده خاص اوست، وبراوصیای گرامی آن حضرت که همه شان بندگان شایسته او بوده ومی باشند بالاخص بر خاتم آنان که همچون مهر فروزان در پس ابر غیبت به شیفتگان خود نور امید می افشاند.

شاعران و نویسندگان پارسی زبان با بهره گیری از سخن پیامبر که فرمود "هر کاری با نام خدا آغاز نشود ابتر است" از دیر باز ،سروده ها و نوشته های خود رابا نام پروردگار جهان آغاز کرده اند وبزرگی و بخشندگی وی را ستوده و سر نیاز بر آستان او نهاده اند. بر پایه این شیوه پسندیده بهترین سرآغاز هر نوشته یا شعر فصلی است در نیایش خداوند وهیچ گنجی از گنج های حکمت ومعرفت گشوده نمی شوندمگر آن که وصف یگانگی آفریدگار هستی ،کلید آن باشد.

از آن جا که تحمیدیه ها در آغاز هر اثر ادبی بخش مختصری از متون ادبی را تشکیل می دهد وبا عنایت به با ارزش بودن آنها از نظر محتوا وکیفیت ،بر آن شدم تا در گشتی کوتاه در گل گشت دل گشای آثار تعدادی از پارسی سرایان نامور سبک عراقی ،دامنی از گلهای رنگین بچینم - گر چه از شمیم دلاویز آن دا منم از دست رفت- وبا مطالعه نیایش های شاعران وعرفا در لابلای متون آنها مرغ جانم به سوی افق مشرق به پرواز در آمد وبا مرکب عشق برای گذاشتن از وادی های دشوارقدم در راه طلب نهاده در آسمان توحید بال وپری زدم تا شاید نصیبی برم واز آن جا که گام نهادن در کوچه پس کوچه های اندیشه های عرفا وخوشه چینی از کلام آنها جسارتی غظیم می طلبید که در خور توان نگارنده نبود، اما شوق وافر به تحقیق در زمینه وموضوع رساله ، زمام اختیار ازکفش ربود و همچو حافظ طائر فکرش به دام اشتیاق افتاد که عنایت حق شامل حالش شد واو را در این راه رهنمون ساخت.

این وجیزه خوشه چینی از خرمن اندیشمندان ودل سوختگانی است که عمری را در این راه گام نهاده اند، قلم فرسایی در مورد این موضوع از ناقصی چون این حقیرکاری بس دشوار بود ولی از آنجا که سرمایه بازار عرفان عشق به ذات بی نشان است ،هیچ دستی از این بازار،دستار تهی باز نمی گردد، این حقیر قلم به دست گرفته به پژوهش و تحقیق پیرامون نیایش معبود پرداختم. ابتدا درباره نیایش وستایش ونیاز آدمی به دین و پرستش موجودی روحانی پرداخته شد و پس ازآن به پژوهش ونیایش ها و مناجات های شاعران نامور سبک عراقی پرداخته شد همواره تلاش شد تا مباحث همراه با مأخذ باشد، همواره کوشش شده تا مآخذ و مراجع مهم تر ارائه شود و از مآخذ درجه دوم و کم اهمیت تر چشم پوشی شود.

در پایان از شاعر خوش قریحه و مضمون یاب سبک هندی غنی کشمیری مدد می گیرم:

گر سخن اعجاز باشد بی بلند و پست نیست در ید بیضا همه انگشت ها یک دست نیست.

فصل اول

نیایش، ستایش و مترادفات آن ها

در همه ادیان و مذاهب در کنار وظایف فردی و اجتماعی که برای پیروان وضع شده، لحظات و زمان هایی هم برای ارتباط خالصانه و نزدیک با خالق در نظر گرفته شده است تا مؤمن در این لحظات بتواند پنهان ترین رازهای خود را با نزدیک ترین منبع آفرینش خود در میان بگذارد. این لحظات تنهایی را در فرهنگ دینی به اسامی گوناگونی نامیده اند. اسامی چون : نیایش، دعا، مناجات، حمد، ثنا، ذکر، تسبیح و ... در ادبیات فارسی این واژگان ریشه عربی یا ایرانی دارند و در عین این که تفاوت های اندکی با یک دیگر دارند؛ همه به یک مفهوم و دلالت واحد اشاره دارند و آن عبارت است از خلوت کردن و درد دل گفتن با خالق یگانه که سرچشمه همه فیض ها و لطف هاست.

برای شروع بحث و به منظور روشن شدن دامنه بحث در ابتدا ضروری می نماید تا به تعاریف و مفاهیم واژه نیایش و مترادفات آن در زبان فارسی بپردازیم.

نیایش:

در برهان قاطع ذیل کلمه نیایش آمده است:

«نیایش به معنی آفرین و تحسین و دعایی است که از روی تضرع باشد »[i]. این کلمه در زبان پهلوی nyayishn (پرستیدن) و در زبان ایرانی باستان nighayishn و در سانسکریت nyayati (آواز خواندن ) بوده است. نیاییدن مصدری بوده که در فارسی میانه به کار رفته و به معنی با مویه و نرم نرم سخن گفتن است. این نوع سخن گفتن مخصوص اعمال عبادی به خصوص راز و نیازهایی بوده که در هنگام نیاز و برای برآوردن حاجت به درگاه خداوند انجام می شده است. لحن این نوع راز و نیازها نرم و ملایم بوده و در فرهنگ ایرانی معمولاً در نیمه های شب یا صبح گاه و پس از انجام طهارت صورت می گرفته است. شخصیت های شاهنامه وقتی که در تنگنایی گرفتار می شوند طهارت کرده، سپس پیشانی بر زمین می نهند و با تضرع و گریه و زاری از خدا می خواهند تا گره از کارشان بگشاید. این نوع نیایش معمولاً در خلوت و دور از چشم دیگران صورت می گیرد.*

دکتر الکسیس کارل می گوید:

« نیایش پرواز روح آدمی است به طرف آن کانون روحانی عظیم و مرموز کائنات.»[ii].

محمدتقی جعفری درباره نیایش معتقد است:

آن حالت روحی که میان انسان و معبودش رابطه انس ایجاد نموده و کشش برقرار می سازد ، نیایش نامیده می شود.[iii]

دین یهود

یهودیان از نژاد سامی هستند و سامی ها را از اعقاب سام، پسر نوح دانسته اند. اقوام سامی عبارتند از: اکدی ها یا بابلی های قدیم، آشوری ها، کنعانی ها، عبری ها، آرامی ها، عربها، این اقوام همگی تا چهار هزار سال ق.م. با یکدیگر در شبه جزیره عربستان زندگی می کردند و بعد به دلیل تغییرات جوی و نبودن باران برای ادامه حیات به تدریج مهاجرت کرده و به عراق، سوریه، فلسطین و لبنان رفتند.

چنان که می دانیم نژاد عبری با اعراب آشوری، کنعانی ها و بابلی ها اصلی مشترک دارند. زبان، ادبیات، فرهنگ، آداب ورسوم و اعتقادات این اقوام چنان به یکدیگر نزدیک است که دانشمندان معتقد شده اند اصل آنها به یک جا بر می گردد که همان نژاد سامی است.

عبرانیان در آغاز قومی صحرانشین بودند و نخستین اقامت آنان در شهرها در زمان حضرت یوسف (ع) بود. صحرا نشینی در اعتقادات و مراسم دینی آن قوم تاثیر فراوانی داشت. هنگامی که حضرت موسی (ع) آنان را از دست فرعون نجات داد، مجبور شدند مدت چهل سال در صحرای سینا بمانند، ولی پس از آن پیوسته در شهرها به سر می بردند و تمدنی را پایه گذاری کردند که میراث گرانبهای قوم یهود شد و بعداً مسیحیت وارث آن شد.[iv]

تحول افکار ملت ها امری عادی و طبیعی است و عبرانیان درخلال کوچ و جا به جایی تحت تاثیر اندیشه های ملل گوناگون قرار می گرفتند. مثلاً پس از خروج از دریا و نجات از دست فرعون، همین که به گروهی بت پرست برخورد کردند از حضرت موسی (ع) تقاضا کردند برای ایشان نیز بتی قرار دهد و این خواسته به شدت رد شد (اعراف/138)

همچنین هنگامی که در مصر مستقر بودند، باورهای مصریان در آنان تأثیر گذاشت، به گونه ای که پس از ترک آن سرزمین، به تقلید مصریان که گاو را مقدس می دانستند، آنان نیز گوساله ای ساختند و به عبادت آن مشغول شدند.

ریشه کلمه عبرانی

در تاریخ ادیان و مذاهب در ایران آمده است که این کلمه از ریشه عبور و عبر گرفته شده است و وجه تسمیه این است که گویند: ابراهیم جد اعلای این قوم که از شهر خود مهاجرت کرد، چون از رودخانه فرات عبور کرد این قوم عبری یا عبوری نام یافتند.

اما در خلاصه ادیان آمده است که معنای کلمه عبرانی از ریشه عبر (عبور از آب) نیست بنا به تحقیقات اخیر دانشمندان کلمه عبری و عربی هر دو از یک ریشه وبه معنای بدوی و بیابانی است و وجه تسمیه عبری همان بدویت این قوم است که از صحرای حجاز به فلسطین روی آوردند.[v]

خدای یهود:

یهودیت دینی کاملاً توحیدی است و فقط به یک خدای واحد اعتقاد دارد. کلمه آغازین شهادت یهودی شما (shemma) می گوید: «ای اسرائیل بشنو یهوه خدای ما یهوه واحد است.» (سفر تثنیه،6: 4 ) بر طبق دین یهود خدا متشخص است. نه به آن معنا که مانند انسان های معمولی شخصیت دارد، بلکه به این معنا که او دارای آگاهی و اراده است به گونه ای که هر چیزی بر طبق خواست و اراده او انجام می گیرد و با مردم سخن می گوید و به دعاهایشان پاسخ می دهد. خدای یهود بیش از همه به عنوان خدایی آکنده از صفات اخلاقی همچون عدالت، رحمت، تقوا و... و بالاتر از همه تقدس است. خداوند خالق و فرمانفرمای عالم است. او جاودانه است و آغاز و انجامی ندارد. قدرت های او نامحدود است. ذات و افعال او فراتراز ادراک و شناخت آدمی است. [vi]یهودیان معتقد به خدای یکتا هستند که او را «یهوه» یعنی «باشنده» (موجود) می نامند. این نام در نزد آنان بسیار احترام دارد و بر زبان راندن آن حتی از طریق قرائت تورات حرام است. بر اثر این تحریم، کسی تلفظ حقیقی آن را نمی داند و گاهی ادعا می شود که حروف آن نیز به هم ریخته است و اگر کسی تلفظ درست «اسم اعظم» را بداند، می تواند معجزه کند.[vii]

یهودیان چون نام خدا را از اسماء اعظم می دانند، از جهت آن که بی احترامی در ذکر آن اسم نگردد آن نام را یهوه نوشته و ادنائی به معنای خداوندگار ما می خوانند. یهوه خداوند بخشنده و مهربان و در ضمن جبار و قهار و انتقام جو است.

بر خلاف مسلمین و نصاری، یهودیان اعتقاد روشنی به آخرت و روز جزاء ندارند و جزای اعمال انسان را بیشتر در این دنیا می دانند. اعتقاد به روز رستاخیز که در دین آنها ذکر گردیده اعتقادی قدیم نیست آن عقیده را پس از آزادی ایشان از اسارت بابل به دست کوروش از نشست و برخاست با ایرانیان زرتشتی فرا گرفتند.[viii]

---

* - ر.ک. به نیایش زال در شب آخر مبارزه رستم و اسفندیار و نیایش رستم در شب جنگ با سهراب و...

جهاندار هشتم سر و تن بشست بیاسود و جای نیایش بجست

به پیش خداوند گردان سپهر برفت و آفرین را بگسترد چهر

شب تیره، تا برکشید آفتاب خروشان همی بود دیده پر آب

چنین گفت کای دادگر یک خدای جهاندار و روزی ده و رهنمای....(نامه باستان،ج 4، 104-100)

فهرست مطالب

چکیده..........

مقدمه.........

بخش اول(نیایش و ستایش).......

نیایش، ستایش و مترادفات آنها

اقسام نیایش

دین

بخش دوم(دین اسلام ونیایش).........

بخش سوم......... نیایش در شعر شاعران سبک عراقی

طریقه شعر خراسانی و عراقی

پیشینه نیایش های منظوم فارسی

نوع ادبی مناجات

نماز و نیایش در اشعار شاعران

انواع درخواست ها

---

خرید فایل

مقاله دفتر سبز بهاران نگرشی بر ساختار و محتوای اشعار و آثار سیمین بهبهانی شاعر معاصر

چکیده

شعر ایرانی، در عصر حاضر، توانسته است چهره های برجسته ایی را به قلمرو فرهنگ این سرزمین عرضه دارد، از جملة این افراد، سیمین بهبهانی، شاعر و نویسندة معاصر است.

یکی از مواردی که باعث شهرت سیمین و شعر او گردیده است، تحولی است که وی در قالب غزل بوجود آورده است، به این صورت که با ایجاد مضامین و موضوعات نو و ریختن آن در همان قالب غزل قدیم و سخن گفتن از دردها و مشکلات مردم، مجموعه شعرهایی را به عالم شعر و ادب تقدیم نمود که نشان می دهد که شعر وی زبان همدلی با مردم زمانش است و بنابراین باید سیمین را یک شاعر اجتماعی و مردمی دانست. قابل ذکر است که وی در غزل قدیم هم شعر سروده اما به گفتة خود این کار وی را قانع ننموده است و پیوسته به این هدف می اندیشیده که سخن از دل بگوید و یک شاعر تأثیر گذار باشد و دیگر سخن از مکررات و مضامین تکراری به میان نیاورد.

در این گفتار سعی شده است که با نگرش و درنگی هرچند کوتاه به شعر و قصه و خاطرات سیمین، برخی از ویژگیها و مضامین و عوامل مؤثر در ایجاد کلام وی مورد ارزیابی قرار گیرد.

کلید واژه

شعر معاصر، غزل، مضامین اجتماعی، عشق، زن، همدلی و همدردی، مردم، شاعر، نویسنده.

فهرست مطالب

عنوان

-مقدمه و پیشگفتار

-ویژگیهایی از شعر سیمین

-پاره ای از مضامین شعر سیمین

- عشق

- زن

- نگرشی بر قصه ها و خاطرات سیمین

- معرفی آثار سیمین بهبهانی

- عوامل موثر در ایجاد شعر از دیدگاه سیمین

- نتیجه گیری

- فهرست منابع و مآخذ

خرید فایل

پژوهش بررسی آرا و نظرات سید رضی دی دیوان اشعار و زندگی و سرگذشت ایشان

پژوهش بررسی آرا و نظرات سید رضی دی دیوان اشعار و زندگی و سرگذشت ایشان

بررسی آرا و نظرات سید رضی دی دیوان اشعار و زندگی و سرگذشت ایشان

مقدمه

موضوع: برای شناخت و شناساندن شخصیتهای برجسته علمی، یکی از بهترین روشها بررسی آثار مکتوب آنان است که بازتاب آرا و اندیشه ها و تجلیگاه علم و دانش آنهاست از آنجائیکه شناخت دقیق افکار و اندیشه های هر یک از بزرگان می تواند چراغ روشنگری فراروی نسل جوان باشد ما را بر آن داشت تا برای تحقق این آرمان مقدس، دست به دامن آسمان پرستاره ی علم ادب ببریم تا چراغی برگیریم.

لذا در این کهکشان، ستاره ای را رصد کردیم که هرچند غبار غرض ورزی وجهل آمیخته با گذشت زمان، چهره ی عالمتاب او را تا حدودی پوشانده است و آنگونه که شایسته شخصیت او بوده برای جهان علم و ادب شناخته نشده است.

وی شخصیت بی نظیری است که با داشتن مناصب فقاهت و زعامت و نقابت علویان و مناصب مختلف سیاسی، هیچگاه شیفته مظاهر و زخارف دنیوی نشد و لذا بواسطه ی اتصال به حقیقت هستی، اهل دل بود. عاطفه ی سرشار، روحیه ی حساس، وقریحه ی وقاد او باعث گردید که برای بیان حقایق و ثبت وقایع سلاح قدرتمند خود را بکار گیرد و در جهت تحقق اهداف و آرمانهایش گوش به ندای دل دهد که نتیجه آن اشعار نغز و دلنشین و سخنان زیبای اوست که دیوان شعری با چنین گلهایی فراهم آورد. با توجه به اینکه دیوان اشعار این نادره ی دوران بازتاب اندیشه های عمیق و آئینه ی تمام نمای سلوک عرفانی اوست ایجاب می کند که برای شناسایی اندیشمند فرزانه و شاعر گرانمایه، دیوان اشعار او را درکنار آثار گرانبها و ارزشمند فقهی و کلامی اش کاملاً مورد نقد و بررسی علمی و ادبی قرار گیرد.

اهداف: لذا در این کار تحقیقی هدف ما بر آن بوده است که آرا و اندیشه های یگانه ی دوران را از میان اثر ارزنده ی ادبی اش( دیوان اشعار) مورد ارزیابی و نقد بررسی قرار داد تا از میان اشعار به بازخوانی نظریات و افکار عالمانه ی « شاعر فقیه» بپردازیم. بنابراین در شناخت ابعاد شخصیتی این ادیب گرانقدر نیازمند آن هستیم که پاسخ های قانع کننده ای در قبال پرسش های زیر داشته باشیم:

1- نحوه ی تجلی افکا رو اندیشه های رضی در دیوان چگونه بوده است؟

2- تأثیر شریف رضی بر ادبای پس از خود و ادبیات عرب به چه میزان بوده است؟

3- جلوه های انتساب به دودمان علوی و میزان تأثیر آن بر شخصیت وی چقدر می باشد؟

4- گردآورنده نهج البلاغه واقعاً کیست؟ و تأثیر آن بر ادبیات عرب چگونه و تا چه اندازه ای بوده است؟

فرضیه ها:

با توجه به اینک رضی یک فقیه برجسته و آشنا به ظرایف علوم اسلامی است ولی اشعار خود را مرکب اندیشه های علمی و ادبی و مباحث فلسفی قرارداده و برای بیان مقاصد وتشریح مسائل علمی و عملی بهره های فراوان از آن برده است و در هر جائی که نیاز بوده به طرح مباحث اخلاقی و مبانی فلسفی انسان شناسی و معادشناسی پرداخته است. سبک منحصربه فرد او در هجویات نمونه ی بازر اخلاق اسلامی است. و یا غزلهای عاری از وصف« می» و توصیف نوازندگان و خوانندگان زیباروی، حاکی از محتوای مکتب و تعالیم عرفانی وی است.

وی با تأسیس اولین دانشگاه مدرن علوم اسلامی و تربیت شاگردان فاضل و فقهای نامداری چون شیخ طوسی(ره) و نگارش و گردآوری کتاب گوهربار

« نهج البلاغه» تأثیر انکارناپذیری بر ادبیات جهان اسلام و عرب و ادبای پس از خود برجای گذاشت. لذا او با این اقدام خدمت ارزنده ای به جهان ادبیات و علم و اندیشه ی بشری نمود. ولی کار پرثمر او دچار تردید واقع شده و در برخی از محافل سخن از گردآورنده و یا نگارنده نهج البلاغه به میان می آید که او واقعاً کیست؟

ما نیز د راین مجموعه با توجه به اسلوب نگارش نهج البلاغه و تطبیق آن با سبک نوشتاری رضی در کتابهای ماندگارش و با بیان دلایل وشواهد و قرائن ثابت نمودیم که افتخار گردآوری نهج البلاغه همچنان برای رضی بوده و خواهد بود.

انتساب رضی به خاندان علوی وشرافت ذاتی این خاندان باعث گردید که نیروی عجیبی در رضی بوجود آید و چنان مقتدرانه پا به عرصه گذاشت ک در مطالبه ی علنی حقوق خانوادگی خویش در امر خلافت از هیچ مقامی و منصبی هراس به دل نداشت و لذا جسورانه خلیفه ی عباسی را مورد خطاب قرار می دهد و گاهی هم خواسته های قلبی خود را در قالب ستایش پدر به منصه ی ظهور می رساند.حتی برای ابراز انزجار از خلافت عباسی به خلیفه ی فاطمی که در جد و مرام تا اندازه ای با او مشترک بوده اظهار علاقه و محبت می کند.

فهرست

مقدمه 7-1

باب اول

اوضاع سیاسی، اجتماعی فرهنگی و ادبی دوران سید رضی

فصل اول: اوضاع سیاسی، اجتماعی و ادبی 29-9

بخش اول: اوضاع سیاسی 9

بخش دوم: اوضاع اجتماعی 15

بخش سوم: اوضاع فرهنگی و ادبی 19

الف: نقش آل بویه در نهضت فکری و ادبی قرن چهارم 21

ب: مظاهر فرهنگی و ادبی قرن چهارم 22

1- شعر 23

2- نثر 27

3- نقد 28

4- علم لغت 28

فصل دوم: سید رضی شاعری از تبار علی(ع) 77-30

بخش اول: زندگینامه ی سید رضی

الف: ستاره ای از افق بغداد 30

ب: شجره نامه 31

1- پدر( ابواحمد) 32

2- مادر( شیرزنی از تبار ناصرللحق) 37

3- ناصر کبیر یا فاتح مازندران 38

ج: روزگار وصل و غنچه های پیوند 39

د: غروبی نابهنگام 41

هـ: ویژگیها و خصوصیات بارز اخلاقی رضی 44

بخش دوم: زندگی علمی، ادبی و اجتماعی سیدرضی

الف: اساتید و مشایخ رضی 49

ب: دانش آموختگان و تربیت یافتگان و روایت کنندگان مکتب رضی 56

ج: مجتمع علمی« دارالعلم» یا اولین دانشگاه علوم اسلامی 58

د: مناصب (نقابت، قضاوت، ریاست « امیرالحاج» 61

هـ: تألیفات 63

1- شعر( دیوان اشعار) 64

2- سیره نویسی 65

3- رسائل( مجموعه ی مکاتبات) 65

4- فقه 65

5- نحو 65

6- تفسیر 66

الف: حقائق التأویل فی متشابه التنریل 66

ب: معانی القرآن 66

7- بلاغت 67

الف: تلخیص البیان فی مجازات القرآن 67

ب: نهج البلاغه 67

ب1: گردآورنده ی نهج البلاغه واقعاً کیست؟ 68

ب2: ادبیات نهج البلاغه 74

ب3: پژوهش های دانشمندان در اقیانوس نهج البلاغه 75

باب دوم:

نقد و بررسی دیوان سیدرضی 256-78

فصل اول: دیوان رضی 79

الف: نسخه های دیوان در کتابخانه های ایران و جهان 85

ب: شروح یا نگاره هایی بر دیوان 89

ج: اغراض و موضوعات موجود در دیوان 90

فصل دوم: مدایح 92

الف: ممدوحان رضی 94

ب: ساختار قصیده های مدح 109

ج: مضامین و مفاهیم مدیحه های رضی 114

ج1: شجاعت 114

ج2: بخشش و بخشندگی 116

ج3: خردورزی و نیک اندیشی( عصاره ی چهار خلیفه) 119

ج4: مقام ومنزلت اجتماعی 121

ج5: تبریک اعیاد و مناسبتها 124

ج6: بلیغان در نگاه بلیغ 125

مدیحه های رضی در یک نگاه 126

فصل سوم: رثاء« سوگنامه» 130

الف: افرادی که شاعر در سوگ آنها مرثیه سرایی کرده است 133

ب: فرهنگ عاشورا در سوگنامه های حسینی (5 مرثیه با بررسی محتوایی آنها) 138

ج: غمنامه ی مادر و تجلیل از مقام و منزلت زن مسلمان 153

د: بررسی ساختار سوگنامه های رضی 158

هـ : مضامین و موضوعات سوگنامه ها 162

هـ 1: سرانجام و سرنوشت انسان 164

هـ 2: پدیده ی مرگ و تأثیر آن بر مرثیه های رضی 165

هـ 3:بزرگداشت و بیان فضائل متوفی 167

هـ 4: تسلیت و همدردی با بازماندگان متوفی 171

هـ 5: اعلان جنگ با مرگ 172

هـ 6: تجلی رثای دوران جاهلیت در سوگنامه های شاعر 173

نقد وبررسی سوگنامه های سید سوگوار 174

فصل چهارم: فخر و حماسه 178

الف: بررسی ساختار فخریات 181

ب: مضامین فخریه های رضی 182

ب1:افتخار به اصل ونسب( شجره ی طیبه) 183

ب2: شاعری الگو در میدان اخلاق و عمل 189

ب3: قله ی عظمت در کوهسار ادب 195

ج: ابعاد و ویژگی های فخریات رضی 197

د: مقایسه ای میان فخریه های رضی و متنبّی 200

فصل پنجم: غزلیات و حجازیات 204

ترانه های سرزمین یار( حجازیات) 206

الف: بررسی ساختارغزلیات 210

ب: مضامین وموضوعات غزلهای رضی 213

ج: ابعاد و ویژگی های غزلهای رضی 215

حجازیات یا ترانه های سرزمین یار: 218

الف: ساختار ترانه های سرزمین یار( غزلهای حجازی) 218

متن و ترجمه غزل« لیلة السفح» 219

نقد وبررسی غزل« لیلة السفح» 224

برگزیده غزل« یا ظبیة البان...» 229

ب: بررسی مکانهای سرزمین حجاز در حجازیات 232

ج: مضامین و موضوعات غزلهای حجازی 233

د: جایگاه حجازیات و تأثیرآن بر ادبیات عرب 234

فصل ششم: هجویات 237

الف: موضوعات و مضامین هجوهای رضی 238

1) هجو اخلاقی 238

2) هجو سیاسی 240

ب: نمونه هایی از هجویات رضی 241

فصل هفتم: پند و اندرز و حکمتها

الف: نمای کلی حکمتهای رضی 243

ب: نمونه هایی از سخنان حکیمانه ی رضی 244

زبدة البحث (چکیده پایان نامه به زبان عربی) 249

منابع 265

چکیده انگلیسی 269

خرید فایل

غزل روایی و سایر انواع آن در اشعار قیصر امین پور و سید حسن حسینی

غزل روایی و سایر انواع آن در اشعار قیصر امین پور و سید حسن حسینی

این محصول در قالب فایل word و در 166 صفحه تهیه و تنظیم شده است

توجه :

شما می توانید با خرید این محصول فایل " قلق های پایان نامه نویسی (از عنوان تا دفاع)" را به عنوان هدیه دریافت نمایید.

چکیده

غزل شکل نهایی و تکامل یافته ی شعر ماست و شاید بتوان گفت قدیمی ترین قالبی است که در شعر فارسی توانسته است حیات خود را به هزاره ی جدید بکشاند و این کار کوچکی نیست . یکی از شاعران برجسته ی معاصر ایران که خلاقیّت و آفرینندگی را با پژوهش و تتبّع جمع آوری کرده است و هم محافل ادبی و هم جامعه ی دانشگاهی او را در زمان حیاتش جدّی گرفت ، مرحوم قیصر امین پور و سید حسن حسینی است . قالب غزل در همه پنج مجموعه ی شعری قیصر امین پور دیده می شود. سید حسن حسینی نیز در قالب غزل اشعار قابل توجهی دارد .موضوع این پژوهش بررسی غزل های روایی و سایر انواع آن در غزل های سید حسن حسینی و قیصر امین پور می باشد . غزل روایی غزلی است که در محور عمودی خود ، به نقل رویدادی بپردازد ، رویدادی که شرح آن ، درون غزل باشد و کل ساختار غزل را در برگیرد . هر غزل روایی ، از سه بخش مقدمه ، تنه و پایان تشکیل شده است.عناصر داستانی در غزل روایی وجوددارند که عبارتند از : شخصیت ، صحنه ، پیرنگ ، زاویه دید ، عمل داستانی ، حادثه ، گفتگو ، مضمون ، اوج ، گره گشایی و نتیجه گیری.

در سایر انواع غزل نیز با داستان مواجه هستیم اما داستان ها و روایاتی که در بیرون از غزل رخ داده است و فهم آن به درک و اطلاعات مخاطب یا خواننده بستگی دارد. سایر انواع آن شامل غزل های ارجاعی، غزل هایی که حکایت دارند ، غزل های دارای مقدمه برای گفتگو ، غزل هایی که تلمیح دارند، می باشد.

فهرست:

فصل اول مقدمه و روش تحقیق.. 1

1-1-کلیات... 2

1-2- فرضیه ها 2

1-3- روش کار. 2

1-4- سابقه و ضرورت انجام تحقیق.. 3

1-5-روش و ابزار گردآوری اطلاعات... 3

1-6-جامعه ی آماری.. 3

1-7-شعر و آفرینش... 3

1-8-شعر و فرهنگ شاعر. 5

1-2-ساختار ( structure ) یا ساخت ..................................................................................................6

1-3-زمینه ی تاریخی ساختارگرایی..........................................................................................................7

1-4-اصول ساختار گرایی.........................................................................................................................8

1-4-1-دید همزمانی و درزمانی...............................................................................................................7

1-4-2-زبان وگفتار..................................................................................................................................7

1-4-3-دال و مدلول.................................................................................................................................8

1-4-4-روابط هم نشینی و جانشینی........................................................................................................8

1-5-اهداف ساختارگرایی.........................................................................................................................8

1-5-1-ساختار شعر کلاسیک فارسی .....................................................................................................9

1-5-2-ساختار شعر نو فارسی ................................................................................................................9

1-6-شعر روایتی ...................................................................................................................................10

1-6-1-شعر روایی در ادبیات فارسی.....................................................................................................10

1-6-2-انواع اشعار روایی......................................................................................................................10

1-6-2-1-اشعار غنایی ( lyric poetry )...........................................................................................12

1-6-2-2-اشعار عرفانی – تعلیمی (mystic- didactic poetry ).................................................13

1-6-3-شعر روایی در ادبیات معاصر فارسی.........................................................................................14

1-6-4-شعر روایی در ادبیات غربی.......................................................................................................14

فصل دوم.................................................................................................................................................18

2-1-قیصر امین پور................................................................................................................................19

2-2-حوزه های هنری شاعر...................................................................................................................20

2-3-کاربرد واژگان امروزی...................................................................................................................24

2-4-آثار پور قیصر امین........................................................................................................................24

2-5-قالب های شعری...........................................................................................................................25

2-6-سید حسن حسینی.........................................................................................................................27

2-7-معرفی شعر سید حسن حسینی......................................................................................................28

2-8-اسطوره در شعر حسینی.................................................................................................................29

2-9-آثار سید حسن حسینی...................................................................................................................30

فصل سوم................................................................................................................................................31

3-1-غزل در پویه ی تاریخ....................................................................................................................32

3-1-1-معنای لغوی واصطلاحی غزل....................................................................................................33

3-1-2-مضامین و زبان مشخص و محدود غزل....................................................................................34

3-1-3-غزل در عربی.............................................................................................................................35

3-1-4-غزل در غرب.............................................................................................................................35

3-2-سیر تحول تاریخی غزل.................................................................................................................35

3- 2-1-اشعار غنایی در ایران پیش از اسلام..........................................................................................35

3-2-2-غزل در ایران پس از اسلام........................................................................................................36

3-2-3-تغزل چیست ؟..........................................................................................................................36

3-2-4-فرق غزل و تغزل.......................................................................................................................38

3-2-5-دوره رواج غزل ( آغاز قرن ششم تا پایان قرن نهم ).................................................................40

3-2-6-شاعران موثر در تحول غزل.......................................................................................................42

3-2-7-غزل عارفانه یا سیر تحول غزل از نظر معنی.............................................................................43

3-2-8-غزل در نیمه اول قرن نهم تا اواسط قرن دوازدهم.....................................................................45

3-2-9-غزل در دوره ی بازگشت ( از اواسط قرن دوازدهم تا دوران مشروطیت )...............................46

3-2-10-غزل دوران معاصر ( از دوران مشروطیت تا عهد حاضر )......................................................46

3-3-انواع ساختار غزل .........................................................................................................................47

3-3-1-انواع ساختارهای اصلی یا پایه...................................................................................................47

3-3-1-1-ساختار خطاب .....................................................................................................................49

3-3-1-1-1-انواع مخاطب ..................................................................................................................51

3-3-1-2-ساختار غیبت .......................................................................................................................53

3-3-1-3-ساختار حدیث نفس ............................................................................................................55

3-3-1-3-1-تک گویی درونی ...........................................................................................................55

3-3-1-3-2-تک گویی نمایشی .........................................................................................................55

3-3-1-3-3-حدیث نفس یا خود گویی ..............................................................................................56

3-3-1-3-ساختار گفتگو ......................................................................................................................57

فصل چهارم.................................................................................................................................58

4-1-یک داستان کوتاه ...........................................................................................................................59

4-2-غزل هایی که حاوی داستانند؛ اما دارای ساختار روایی نیستند .....................................................60

4-2-1-غزل هایی که دارای تلمیح هستند....................................................................................60

4-2-2-غزل هایی که حاوی یک حکایت هستند..................................................................................60

4-2-3-غزل های دارای مقدمه برای گفتگو .........................................................................................61

4-2-4-غزل های ارجاعی.....................................................................................................................62

4-2-4-1-رخدادهای شخصی...............................................................................................................62

4-2-4-2 رخدادهای تاریخی.................................................................................................................63

4-2-4-3-رخدادهای مذهبی – اساطیری..............................................................................................64

4-3- تعریف غزل روایی........................................................................................................................64

4-4- بخش های اصلی یک غزل روایی ...............................................................................................65

4-4-1- مقدمه ......................................................................................................................................65

4-4-2- تنه ...........................................................................................................................................66

4-4-3 –پایان.........................................................................................................................................66

4-5- داستان و عناصر آن.......................................................................................................................68

4-5-1- داستان......................................................................................................................................68

4-5-2-قصه ........................................................................................................................................69

4-6- کیفیت عناصر داستانی در غزل روایی..........................................................................................70

4-6-1- شخصیت (character) ..............................................................................................70

4-6-1-1- شخصیت ها بر اساس میزان نقش آنها در داستان................................................................70

4-6-1-1-1- شخصیت مخالف..................................................................................................70

4-6-1-1-2-شخصیت مقابل................................................................................................................70

4-6-1-1-3-شخصیت همراز................................................................................................................70

4-6-1-2-انواع شخصیت ها براساس تمایزات فردی............................................................................71

4-6-1-3- انواع شخصیت ها بر اساس تحول آنها در داستان ..............................................................71

4-6-1-4- شخصیت ها در غزل روایی ................................................................................................71

4-6-1-4-1 -شخصیت های اصلی.......................................................................................................71

4-6-1-4-2- شخصیت های فرعی که خود به سه دسته تقسیم می شوند............................................71

4-6-2- صحنه .....................................................................................................................................72

4-6-2-1-صحنه ی فراخ منظر و صحنه نمایشی.................................................................................73

4-6-2-2- صحنه فراخ منظر و نمایشی در غزل روایی ........................................................................73

4-6-2-1- صحنه در غزل روایی ..........................................................................................................74

4-6-2-1-1-زمان..................................................................................................................................74

4-6-2-1-2 مکان .................................................................................................................................74

4-6-3- پیرنگ.......................................................................................................................................75

4-6-3-1-تفاوت داستان با پیرنگ ........................................................................................................75

4-6-3-2- انواع پیرنگ ........................................................................................................................75

4-6-3-3 پیرنگ در غزل روایی.............................................................................................................76

4-6-3-3-1- انواع غزل روایی از نظر وجود پیرنگ ............................................................................76

4-6-3-3-2- انواع غزل روایی از نظر نوع پیرنگ ...............................................................................78

4-6-4- زاویه ی دید ...........................................................................................................................79

4-6-4-1 -زاویه ی دید درونی ...........................................................................................................79

4-6-4-1-1- راوی – قهرمان ..............................................................................................................80

4-6-4-1-2- راوی – ناظر ..................................................................................................................80

4-6-4-2- زاویه ی دید بیرونی ...........................................................................................................80

4-6-4-4- زاویه ی دید در غزل روایی ...............................................................................................80

4-6-5- عمل داستانی ...........................................................................................................................81

4-6-6 حادثه ........................................................................................................................................82

4-6-6-1- حادثه ی استقلال یافته .......................................................................................................82

4-6-6-2 -حوادث اصلی و فرعی .......................................................................................................82

4-6-6-3- حادثه در غزل روایی ..........................................................................................................83

4-6-7-گفتگو.......................................................................................................................................83

4-6-7 -1-گفتگو در غزل روایی .........................................................................................................84

4-6-8- مضمون یا درون مایه...............................................................................................................84

4-6-8-1- انواع درون مایه ..................................................................................................................84

4-6-8-2- درون مایه در غزل روایی ...................................................................................................85

4-6-9- کشمکش..................................................................................................................................85

4-6-9-1- انواع کشمکش....................................................................................................................86

4-6-9-1-1- کشمکش جسمانی..........................................................................................................86

4-6-9-1-2- کشمکش ذهنی ..............................................................................................................86

4-6-9-1-3- کشمکش اخلاقی............................................................................................................86

4-6-9-2- کشمکش در غزل روایی .....................................................................................................86

4-6-10- اوج........................................................................................................................................86

4-6-10-1- اوج در غزل روایی ...........................................................................................................87

4-6-11- گره گشایی و نتیجه گیری ....................................................................................................87

4-6-11-1- گره گشایی و نتیجه گیری در غزل روایی .......................................................................87

فصل پنجم .............................................................................................................................................89

5-1-درآمدی بر شعر و شعرای مورد بحث...........................................................................................90

5-2- غزل­های روایی............................................................................................................................91

5-2-1- بررسی داستان های روایی و عناصر آن ..................................................................................92

5-3- غزل­های غیر روایی عبارتند از...................................................................................................98

5-3-1- غزل­های ارجاعی....................................................................................................................98

5-3-1-1- رخدادهای تاریخی – مذهبی ...........................................................................................99

5-3-1-2-رخدادهای شخصی ..........................................................................................................114

5-3-1-3- رخداد مذهبی اساطیری...........................................................................................124

5-3-2-غزل هایی که دارای تلمیح هستند...........................................................................................132

5-3-3-غزل های دارای مقدمه برای گفتگو ..............................................................................146

نتیجه گیری...........................................................................................................................................148

فهرست منابع و مآخذ...........................................................................................................................150

خرید فایل

دفتر سبز بهاران نگرشی بر ساختار و محتوای اشعار و آثار سیمین بهبهانی شاعر معاصر

دفتر سبز بهاران نگرشی بر ساختار و محتوای اشعار و آثار سیمین بهبهانی شاعر معاصر

این محصول در قالب فایل word و در 31 صفحه تهیه و تنظیم شده است

توجه :

شما می توانید با خرید این محصول فایل " قلق های پایان نامه نویسی (از عنوان تا دفاع)" را به عنوان هدیه دریافت نمایید.

چکیده

شعر ایرانی، در عصر حاضر، توانسته است چهره های برجسته ایی را به قلمرو فرهنگ این سرزمین عرضه دارد، از جملة این افراد، سیمین بهبهانی، شاعر و نویسندة معاصر است.

یکی از مواردی که باعث شهرت سیمین و شعر او گردیده است، تحولی است که وی در قالب غزل بوجود آورده است، به این صورت که با ایجاد مضامین و موضوعات نو و ریختن آن در همان قالب غزل قدیم و سخن گفتن از دردها و مشکلات مردم، مجموعه شعرهایی را به عالم شعر و ادب تقدیم نمود که نشان می دهد که شعر وی زبان همدلی با مردم زمانش است و بنابراین باید سیمین را یک شاعر اجتماعی و مردمی دانست. قابل ذکر است که وی در غزل قدیم هم شعر سروده اما به گفتة خود این کار وی را قانع ننموده است و پیوسته به این هدف می اندیشیده که سخن از دل بگوید و یک شاعر تأثیر گذار باشد و دیگر سخن از مکررات و مضامین تکراری به میان نیاورد.

در این گفتار سعی شده است که با نگرش و درنگی هرچند کوتاه به شعر و قصه و خاطرات سیمین، برخی از ویژگیها و مضامین و عوامل مؤثر در ایجاد کلام وی مورد ارزیابی قرار گیرد.

فهرست مطالب:

-مقدمه و پیشگفتار

-ویژگیهایی از شعر سیمین

-پاره ای از مضامین شعر سیمین

- عشق

- زن

- نگرشی بر قصه ها و خاطرات سیمین

- معرفی آثار سیمین بهبهانی

- عوامل موثر در ایجاد شعر از دیدگاه سیمین

- نتیجه گیری

فهرست منابع و مآخذ

خرید فایل

سیمای جامعه ایران در اشعار محتشم کاشانی

عصر صفوی از دوران های پر تغییر و تحوّل تاریخ ادبی ایران محسوب می شود که در این روزگار با رسمی شدن مذهب تشیع، بسیاری از قوانین و ضوابط اجتماعی و فرهنگی، مسیری متفاوت از گذشته را دنبال کرد و عملکرد شاهان و سلاطین دیگر چون گذشته نبود و افکار و اندیشه های آنان در مسیر ترویج و گسترش مذهب رقم می خورد و اداره جامعه را نیز بر آن مبنا قرار می دادند. این دگرگونی ها را می توان در آثار برآمده از این عصر که بازتابی از سیمای جامعه در آنها به خوبی مشخص است، شناخت تا بدین وسیله بتوان نگاه و دریچه ای به جامعه آن روزگار و مردمش داشت.

بنابراین در این مقاله سعی شده با بررسی اشعار محتشم کاشانی این مقوله ادبی، مورد تحلیل و بررسی قرار بگیـرد تا دگرگونی های جامعه در زمینه های فرهنگی و اجتماعی آن روزگار به تصویر کشیده شود.

فهرست مطالب

چکیده. 5

کلید واژگان:6

1-1ـ اهداف تحقیق.. 6

2-1ـ پیشینه تحقیق.. 7

3-1ـ روش تحقیق.. 7

1-2- عصر صفوی.. 7

1-3-زندگی نامه محتشم کاشانی.. 15

2-3-آثار محتشم کاشانی.. 16

3-2ـ هفت دیوان محتشم شامل:16

4-3ـ خویشاوندان محتشم.. 17

5-3ـ مسافرت های محتشم.. 18

6-3- زمین گیر شدن محتشم کاشانی.. 19

7-3- فقر وتنگدستی محتشم کاشانی.. 19

8-3- آوازه شهرت محتشم کاشانی در ایران و هند. 20

9-3-علت سروده شدن مرثیه عاشورایی محتشم.. 20

10-3ـ ابیات محتشم به عنوان امثال فارسی.. 21

11-3- سبک شناسی اشعار محتشم کاشانی.. 22

1-11-3ـ واژه گان برگرفته از مذهب.. 25

ـ طفل صغیر. 26

ـ محرم و نامحرم. 26

ـ حجاب.. 26

ـ کفاره. 26

ـ سبحه. 26

ـ فاتحه خوانی.. 26

ـ شهید. 26

2-11-3ـ واژگان کوچه بازاری.. 27

3-11-3ـ واژه گان برگرفته از گذر زمان.. 27

12-3ـ نقد اجتماعی در اشعار محتشم کاشانی.. 29

1ـ4ـ آداب و رسوم و زیبایی های مرتبط با معشوق.. 29

2ـ4ـ توصیف زیبایی های معشوق.. 32

3ـ3ـ مراسم عزاداری و تدفین.. 37

4ـ3ـ آداب و رسوم جشن ها و اعیاد. 39

5ـ3ـ دیگرآداب و رسوم مردمی.. 40

6ـ3ـ آداب و رسوم مرتبط با بر تخت نشستن شاه. 47

1ـ4ـ باورها و اعتقادات مذهبی و دینی.. 49

نتیجه. 52

2ـ4ـ باورها و اعتقادات اسطوره ای.. 53

3ـ4ـ باورها و اعتقادات متفرقه. 56

- می بر روی خاک ریختن.. 56

- مستی و راستی.. 56

- به گرد کسی گردیدن.. 57

- دیو در شیشه کردن.. 57

- پری.. 57

- شَبه. 58

1ـ5ـ مشاغل دوره ی صفویه. 58

2ـ5ـ مشاغل سخت.. 60

3ـ5ـ القاب دولتی و درباری.. 61

4ـ5ـ مشاغل رسمی و اداری.. 66

6ـ5ـ مشاغل خدماتی.. 69

7ـ5ـ سایر مشاغل.. 70

ـ نتیجه. 77

1ـ6ـ انواع میوه. 78

2ـ6ـ انواع نوشیدنی.. 79

3ـ6ـ انواع ادویه ها و چاشنی ها80

4ـ6ـ انواع شیرینی.. 81

5ـ6ـ سبزیجات.. 82

6ـ6ـ غذا82

1ـ7ـ انواع تن پوش ها83

2ـ7ـ تن پوش های جنگی.. 86

3ـ7ـ لباس زنان.. 86

4ـ7ـ انواع کلاه و سرپوش... 87

5ـ7ـ انواع پای افزار. 90

1ـ8ـ فرش و گستردنی.. 91

2ـ8ـ ابزار و وسایل شراب نوشی.. 92

3ـ8ـ ابزار و وسایل نوشتن.. 94

4ـ8ـ ابزار و وسایل زندگی.. 96

5ـ8ـ ابزار و وسایل آشپزخانه. 105

6ـ8ـ ابزار و وسایل کشاورزی.. 108

7ـ8ـ ابزار و وسایل نجّاری.. 108

8ـ8 ـ ابزار و وسایل بنّایی.. 109

9ـ8ـ ابزار و وسایل خیاطی.. 110

10ـ8ـ ابزار و وسایل دعا110

11ـ8ـ ابزار و وسایل صید. 111

12ـ8ـ ابزار و وسایل بازی.. 111

13ـ8ـ ابزار و وسایل شاهی.. 111

14-8 ـ ابزار و وسایل سفر. 117

15ـ8ـ ابزار و وسایل روشنی.. 120

16ـ8ـ ابزار و وسایل صوتی.. 123

17ـ8ـ ابزار و وسایل جنگی.. 126

18ـ 8ـ ابزار و وسایل حیوانات.. 133

1ـ9ـ انواع زیور آلات.. 137

1ـ10ـ تفریحات و سرگرمی.. 139

1ـ11ـ بیماری ها140

1ـ 12ـ بافت شهری.. 141

2ـ12ـ مکان های قضایی.. 142

3ـ12ـ انواع مکان ها عمومی.. 143

4ـ12ـ اماکن خصوصی.. 144

5ـ12ـ انواع مکان های ویژه در خانه. 146

6ـ12ـ مکان های علم آموزی.. 149

7ـ12ـ مکان های مذهبی و دینی.. 149

8ـ12ـ معادن.. 151

1ـ13ـ شکنجه ها151

1ـ14ـ معضلات اجتماعی.. 152

1ـ15ـ انواع پرندگان.. 153

2ـ15ـ حیوانات علف خوار. 161

3ـ15ـ حیوانات گوشت خوار. 166

4ـ15ـ انواع حشرات.. 169

5ـ15ـ انواع خزنده گان.. 172

6ـ15ـ حیوانات دریایی.. 174

7ـ15ـ انواع جوندگان.. 175

1ـ16ـ انواع گل ها175

2ـ16ـ انواع درختان.. 180

1ـ17ـ پول ها183

1ـ18ـ انواع سنگ ها185

2ـ18ـ انواع فلزات.. 186

3ـ18ـ سنگ های زینتی.. 188

1ـ19ـ آفات و حوادث.. 190

1ـ20ـ شهرها و کشورها191

1ـ21ـ دین و مذهب.. 194

1ـ22ـ نژادها195

1ـ23ـ القاب و عناوین.. 196

1ـ24ـ انواع گنج ها197

1ـ25ـ انواع نامه. 198

2ـ25ـ وسایلارسال نامه. 199

1ـ26ـ نتیجه. 200

فهرست منابع.. 202

ـ مقالات.. 204

ـسایت 204

خرید فایل

مطالعه و بررسی دمیه القصر و عصره اهل العصر اثر باخزری شاعر ایرانی اشعار عربی

شرح مختصر:

مقدمه

بیان مسئله

این پایان نامه پژوهشی پیرامون یکی از آثار ادبی ارزشمند به نام « دمیه القصر و عصره اهل العصر » تألیف نام آور ایرانی در قرن پنجم هجری ابوالحسن باخرزی می باشد که در این پژوهش به ترجمه و شرح اشعار ده تن از شاعران ایرانی تازی گوی مندرج در آن پرداخته شد .

اهمیت تحقیق

این پایان نامه سعی دارد زوایای بیشتری ازخدمات ادبی باخزری را به نمایش بگذارد و جنبه های زیبایی ـ شناختی و محتوایی آن را با اشعار دیگر شاعران ایرانی و تازی گوی عرب مورد مقایسه قرار دهد و همچنین استعداد و مهارت ایرانیان در آفرینش آثار ارزشمند و برجسته ادبی به زبان عربی را به نمایش بگذارد .

فرضیه

استعداد ایرانیان و مهارت آنها در آفرینش آثار ادبی به زبان عربی.

محدودیت

به دلیل اینکه تا کنون به شرح و ترجمه اشعار کتاب دمیه القصر پرداخته نشده و تنها به وسیله محققی به نام تونجی گردآوری شده بود از جهت دستیابی به منابع و مآخذ در شرح و ترجمه اشعار محدودیت های فراوانی وجود داشت .

پیشینه تحقیق

تا آنجایی که قبل از نگارش پایان نامه مطالعه نموده ام تا کنون کسی چه به عنوان کتاب و چه به عنوان پایان نامه به ترجمه و شرح اشعار آن نپرداخته است.

فصل اول: زندگی نامهٌ مولف علی بن الحسن الباخرزی

1-1 باخرز

پیش از پرداختن به زندگی نامة باخرزی بهتر است که گزارش کوتاهی دربارة باخرز آورده شود. باخرز یکی از توابع نیشابور در خراسان بوده است. این منطقه پس از استیلای مغولان بر خراسان، آسیب چندانی ندیده است و در سدة هشتم قمری باخرز ولایتی معتبر و آباد بوده و محصولات کشاورزی آن به دیگر نقاط صادر می شد.

1-2 نام، کنیه و لقب او

او نورالدین ابوالحسن علی بن الحسن بن ابوطیب باخرزی است و منسوب به شهر خود «باخرز» می باشد که در آن متولد گردیده، رشد پیدا کرده و بخشی از علوم را در آن فرا گرفته است.

1-3 پدر او و مقام و منزلت وی

باخرزی در خانواده ای مرفه متولد شد کتابهایی که دربارة باخرزی سخن گفته اند همگی به اتفاق می گویند که پدرش شیخ ابوعلی حسن بن ابوطیب می باشد تنها یکی از شاعران به نام ابو علی الحسن عبد الله العثمانی، او را در یکی از اشعار خود، با کنیة ابواحمد خوانده است.

1-4 دانش و اخبار او

1-5 مقام و ادبیات او

1-6 چگونگی قتل او

1-7 رشد علمی و استادان او

1-8 گشت و گذار علمی او

1-9 نشانه های فرهنگی او

1-10 منابع باخرزی

1-11 کشورها در کتاب دمیه

1-12 نظام الملک و دمیه

1-13 آثار باخرزی

1-14 تحلیلی بر اثر باخرزی

فصل دوم: الوزیرُ الصفیُّ أبوالعلاءِ محمدُ بنُ علیِّ بنِ حسولِ (؟-450هـ ) و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمۀ متن و شرح آن

فصل سوم: ابوعلی حمدُ بنُ محمد بنِ فُورَّجه البروجردیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمۀ متن و شرح آن

فصل چهارم: ابوالمحاسن اسماعیلُ بنُ حَیدرالعَلَویّ(؟- 434 هـ)و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن وشرح آن

فصل پنجم: ابــــوالفــــوائــــد و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن و شرح آن

فصل ششم: محمدُبنُ الحسنِ بنِ مزروقٍ الأصبهانی (؟-421هـ) واشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن وشرح آن

فصل هفتم: طاهرُبنُ محمدبنِ أحمدَ بنِ مرزوقٍ الأصفهانیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه و متن و شرح آن

فصل هشتم: ابوالقاسم ابنَ أبی العلاءِالأَصفَهانیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمۀ متن وشرح آن

فصل نهم: ابن البدیع الأصفهانِیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه و شرح متن

فصل دهم: ابوالمُطّهر الأصفهانیُّ واشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن و شرح آن

فصل یازدهم: (الاُستادُ الرئیسُ) ابونصرِ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن و شرح آن

منابع

خرید فایل

سیمای جامعه ایران در اشعار محتشم کاشانی

عنوان مقاله: سیمای جامعه ایران در اشعار محتشم کاشانی

شرح مختصر:

ایران در عصر صفوی نسبت به دیگر قرون گذشته دچار تغییر و تحولات بسیاری شد که آن را می توان ناشی از عملکرد شاهان این عصر در رسمی کردن مذهب تشیع دانست. به واقع با اعلام و اجرای این حکم تمامی مسائل ایران تحت تأثیر قرار گرفت و به واسطه آن چهره ای تازه به خود گرفت. به عنوان مثال در زمینه فرهنگی دیگر خبری از اشعار مدحی و عاشقانه نبود چرا که شاهان، سرودن چنین اشعاری را منع کرده بودند و آنان را به سمت اشعار مدحـی در وصف ائمه اطهار سوق و گـرایش می دادند و برای چنین اشعاری صله پرداخت می کردند. بر اثر تغییر حکومت و تحوّل در مذهب، بافت اجتماعی نیز از تغییر مصون نماند و «شعر نیز که دماسنج روح ایرانی بود، مسیر دیگری در پیش گرفت. البتّه عامل تنوّع را نیز نباید از نظر دور داشت. شعر از فضای باز خراسانی و باغ های سروستان شیراز بیرون آمد و وارد کوچه های تنگ و باریک اصفهان گردید».(اسلامی ندوشن، 1383: 255) به واقع شعر دیگر آن حال و هوای گذشته را نداشت و وارد مرحله تازه ای از زمان قرار گرفته بود که تفکرات سیاسی تنها وسیله و ابزاری بود که افکار فرهنگی و شعری را از مسیر خود خارج و به سوی انزوا کشاند چرا که حاکمان سیاسی در این دوره نگاه و تفکرشان نسبت به فرهنگ و ادبیات دیگر چون شاهان و حاکمان عصر سامانی نبود.

شکل گیری این روند جدید در جامعه ایرانی سبب شد تا شاعران به دو گروه تقسیم شوند؛ گروهی که دربار گورکانی هند را برگزیدند، چرا که پادشاهان هندی استقبال چشمگیری از شاعران ایرانی می کردند،«در داخل هند هم موجباتی فراهم آمد تا مستعدان اهل آن مرزبوم هم به شعر و ادب فارسی بگرایند و تعدادی از مشهورترین شاعران این دوره از بین مسلمانان هند واحیاناً حتی از بین هندوان برخیزند و بعضی از آن ها در تدوین لغت و تاریخ و تذکره شعرا ،یا در نقل و ترجمه آثار قدیم هند اهتمام نمایند». (زرین کوب، 1383: 413)در حقیقت دهلی دربار بزرگتری شد که باید آن را دربار ثانی ایران نامید. بنابراین شاعران به سفر به هند و دوری گزیدن از دربار شاهان ایرانی روی آوردند. گروه دوم کسانی که در مقابل امر شاهان صفوی سر تسلیم فرود آوردند و به سرودن اشعار مدحی برای ائمه پرداختند، اما از آنچه انجام می دادند رضایت کامل نداشتند چرا که شاهان صفوی علیرغم اینکه به رشد اقتصادی و ایجاد بناهای مختلف و گسترش اماکن علمی و به ترویج مذهب تشیع اهمیت می دادند، برای اشعار شاعران و ذوق هنری آن ها و مدح و ستایششان نه تنها علاقه ای نشان نمی دادد بلکه صله ای نیز در نظر نمی گرفتند. اگرچه برخی شاهان این دوره تلاش وافری برای برگرداندن شاعـران و حفظ آنان در دربار کردند، اما دیگر نتیجه ای نداد و در این روزگار بسیاری از شاعران ایران زمین را در سرزمین هند می بینیم. این تحـول ادبـی نه تنها سیـر صعودی نداشت بلکه روبه تنـزّل نهاد. چرا که صفویان به شعر و فـرهنگ اهمیّت نمی دادند و «شعر هم که در فرهنگ گذشته ایران در مذهب سنّی ریشه داشت مثل سایر شاخه های فرهنگ گذشته ،اهمیت و اعتبار خود را از دست داد وآنچه در دربارهای قدیم اهل سنت از غزنویان تا خوارزمشاهیان و مغول ،شعر و مخصوصاً قصیده و مدیحه را از لوازم فرمانروایی که خود را «غلام شاه ولایت» و «کلب آستان علی»می خواندند با چشم اهمیت تلقی نمی شد ». (خاتمی، 1373: 187)

تمام این مسائل سبب شد تا در دوره صفوی، دیگر دربار شاهان آن رنگ و بوی ادبی گذشته را نداشته باشد. در نتیجه در این دوره در اشعار شاعران با جامعه شعری و فرهنگی متفاوتی روبه رو می شویم که بازتاب آن را می توان در آثار به جا مانده از این عصر مشاهده کرد که در مقاله حاضر سعی بر بررسی سیمای جامعه در دیوان محتشم قرار گرفته است.

فهرست مطالب

پیش درآمد

زندگی نامه محتشم کاشانی

هفت دیوان محتشم

آداب و رسوم

آداب و رسوم مرتبط با معشوق

مراسم عزاداری و تدفین

آداب و رسوم جشن ها و اعیاد

دیگرآداب و رسوم مردمی

باورها و اعتقادات

باورها و اعتقادات مذهبی و دینی

باورها و اعتقادات اسطوره ای

باورها و اعتقادات متفرقه

مناسبات حکومتی و اقتصادی

انواع ادویه ها و چاشنی ها

انواع تن پوش ها

ابزار و وسایل زندگی

ابزار و وسایل شراب نوشی

ابزار و وسایل نوشتن

ابزار و وسایل زندگی

ابزار و وسایل کشاورزی

ابزار و وسایل دعا

ابزار و وسایل بازی

ابزار و وسایل شاهی

ابزار و وسایل سفر

ابزار و وسایل روشنی

ابزار و وسایل صوتی

ابزار و وسایل جنگی

ابزار و وسایل حیوانات

لوازم زینتی

تفریحات و سرگرمی

طب

بافت شهری

مکان های قضایی

انواع مکان ها عمومی

اماکن خصوصی

انواع مکان های ویژه در خانه

مکان های علم آموزی

مکان های مذهبی و دینی

زندان و شکنجه ها

تلمیحات

کنایات

نتیجه

فهرست منابع

خرید فایل

تأملی در افکار و ایده ها و اشعار سه شاعر (نسیم شمال ،لاهوتی و میرزادة عشقی )

تأملی در افکار و ایده ها و اشعار سه شاعر (نسیم شمال ،لاهوتی و میرزادة عشقی )

قسمتی از متن:

اوضاع سیاسی، اجتماعی ایران قبل از مشروطه

از سال 1157 که کریمخان زند در گذشت تا سال 1212که فتحعلیشاه بدرود زندگی گفت پنجاه واند سال بود، در این زمان کم در اروپا تکانهای سختی پیدا شده،و داستانهای تاریخی بیمانندی از شورش فرانسه ،پیدایش ناپلئون و جنگهای پیاپی آن،و جنبش توده ها و پیشرفت فن جنگ، پدید آمدن افزارهای نوین و مانند اینها روی داده ،و در نتیجه آنها دولتهای بزرگ و نیرومندی پیدا شده بود. کشور ایران از آن تکانها ودگرگونیها بی بهره مانده و نا آگاهانه با شیوه کهن خود بسر میبرد.

پادشاهان قاجار علاوه بر انکه خود کاری نمی کردند به دیگران نیز فرصت خدمت نمی دانند، در زمان محمد شاه ،میرزا ابوالقاسم قائم مقام ،وزیر کاردانی بود ولی محمد شاه او را کشت و جایش را به میرزا آقاسی داد. در زمان ناصر الدین شاه[2] ،میرزا تقی خان امیر کبیر به اداره وزیر کاردانی بود که در اداره امور شایستگیهای زیادی از خود نشان داد.ناصر الدین شاه او را کشت وبه جایش میرزا آقا خان نوری را نشاند. توده مردم نیز در ان عصر منشا هیچ اثری نبوده ،وجودشان کالعدم بود لکن چند اتفاق به ظاهر ساده برای اولین بار در پیشینه سیاسی ایران،پای مردم را نیز به میان کشید و آحاد مردم را وارد حیاط سیاسی تازه ای ساخت مردمی که از جور وظلم حکام داخلی و تعدی قدرتهای خارجی به تنگ آمده بودند،به یکباره در واقعه تحریم تنباکو وارد میدان سیاست شده ،با نظام حاکم در افتادند. و سرانجام با مبازرات پی در پی قادر به لغو آن شدند.

در سالهای پایانی حکومت ناصرالدین شاه امتیازات زیادی به بیگانگان داده شد که باعث ناخشنودی ملت از حکومت قاجاریان و آغاز مبارزاتی گردید که در نهایت منجر به صدور فرمان مشروطیت و تشکیل مجلس شورای ملی گردید.

پس از ناصرالدین شاه در سال 1275 نوبت شاهی به پسرش مظفرالدین[3] رسید.با وجود اینکه این شاه جربزه پدر ش را نداشت و امیدی به نیکی حال ایران به دست وی نمی رفت.اما نسبت به نابسمانی اوضاع اظهار همدردی و نیکخواهی می نمود، و از ناتوانی کشور و آشفتگی کارها سخن رانده نویدها می دادو مردم نیز که پس از واقعة تنباکو از نزدیک در جریان امور قرار گرفته بودند، از این سخنان خوشدل می گردیدند .پس از رسیدن به حکومت نیز با عزل میرزا علی اصغر خان اتابک (امین السلطان)از صدارت و تأسیس چند مدرسه مدرن به همکاری امین الدوله و برخی اقدامات دیگر ، پادشاهی اصلاح طلب نشان میداد.در بهار سال 1278 امین الدوله از کار برخاست و مجدداٌ امین السلطان صدر اعظم شد و در این زمان بود که اولین وام با سود پنج درصد از روسها گرفته شدو همچنین داستان گمرک وبکار گماردن بلژیکیان مطرح شد.مردم مظفرالدین شاه را ساده دل و ناتوان شناخته و همه بدیها را از میرزا علی اصغر خان اتابک می دانستند.این مرد افزار کارش خوشرویی با مردم و دلجوئی از هواداران خود و پول دادن به ملایان و دیگران بودو بدین ترتیب کار خود را پیش می برد،ولی سرانجام آن افزار کار کند گشت و کسانی به دشمنی برخاستند که پول نمی گرفتند و فریب نمی خوردند. بالاخره در اواخر شهریور 1282 بود که در اثر نارضایتی مردم اتابک از کار افتاد و عین الدوله بجای وی نشست.

عین الدوله بکار آغاز کرد،و چون در زمان اتابک یکی از نکوهندگان کارهای او بود مردم به او گمان نیک داشتند،اما کم کم بد رفتاری او نسبت به طلبه ها خبث نهادش را آشکار کرد و مردم به چگونگی رفتار عین الدوله و اندازه خود کامگی او پی بردند.

مهاجرت صغری

در زمان عین الدوله تصویری از نوز و دیگر بلژیکیان بدست افتاد که درآن زنان و مردان بزمی ساخته اند و هر یکی از مردان رختی از رختهای ایرانیان را برتن کرده،وخود نوز نیز به شیوة ملایان عبا به دوش انداخته.دو سال بعد که این عکس بدست علما افتاد ،بهبهاتی و پیروان او فرصت را غنیمت یافته ،به بدگویی برخاستند و چندین نسخه از روی آن چاپ کرده میان مردم پراکنده گردانیدند. در ظاهر افتادن نوز خواسته می شد اما هدف اصلی عزل عین الدوله بود.

در فارس نیز حکومت شاهزاده شعاع السلطنه بر دوش مردم سنگینی می کرد. در مشهد نیز حکومت آصف الدوله به همان میزان ستمگرانه بود، به دستور او عده ای از سربازانش به سمت زائران امام رضا (ع) آتش گشودند[4] و در تهران نیز هفت،هشت تن از تجار ، توسط علاءالدوله ، حاکم این شهر ، به اتهام افزایش قیمت شکر به چوب و فلک بسته شدند. در نتیجه تمامی این مظالم ، خاصه این اقدام آخر شمار عظیمی از تجار در مسجد شاه متحصن شدند و به فاصله کوتاهی ، تعداد زیادی از روحانیون به آنها پیوستند. پس از چند روز تحصن و سخنرانیهای کوبنده سید جمال الدین واعظ اصفهانی و صلاحدید آقایان طباطبائی و بهبهانی قرار بر این شد که همگی در زاویه مقدسه حضرت عبدالعظیم (ع)مجاور شوند. بدین ترتیب روز چهارشنبه شانزدهم شوال 1323 علما تهران به آنجا مهاجرت نمودند، که بعدها به مهاجرت صغری معروف شد. عین الدوله وقتی دید رشته امور از هم گسیخته شده و روز بروز بر تعداد مهاجرین افزوده می شود،بناچار برای آقایان پیغام فرستاد که یکنفر امین از طرف خودتان بفرستید که شفاهاً با شاه مذاکره نماید،مردم ابتدا برادر آقای طباطبایی را انتخاب کردند ولی وقتی متوجه رابطه نهانی او با عین الدوله شدند،برای سخنان او ارجی قائل نشدند و سرانجام سفیر عثمانی را برای این کار برگزیدند.و درخواستهای خود را چنین نوشتند :

1 :نبودن عسگر گاریچی در راه قم

2 :بنای عدالتخانه ای در ایران

3: اجرای قانون اسلام درباره آحاد و افراد بدون ملاحظه از احدی

4:عزل مسیو نوز از ریاست گمرک ومالیه دولت

5:عزل علاءالدوله از حکومت تهران[5]

کسروی در این باره میگوید:((آگاهی از این پیشامد بروزنامه های اروپا هم رسید و آن را با ستایشی از علماء یاد کردند،ولی آنها عدالتخانه را پارلمان یا مجلس شوری معنی کردند.[6] ))

سرانجام کوچندگان صلاح را در بازگشت دیدند،اما خواهیم دید که به عدالتخانه تنها خرسندی ندادند و آخرین خواست خود را که مجلس میبود آشکار گردانیدند و روز جمعه بیست ودوم دی ماه با شکوه بسیار به شهر بازگشتند.

خرید فایل

دانلود پایان نامه نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی

            فایل :Word ( قابل ویرایش و آماده پرینت )    دانلود پایان نامه نیایش و ستایش معبود در اشعار شاعران برجسته سبک عراقی چکیده      نیایش یکی از روحانی ترین لحظات زندگی هر مؤمن است. در همه ادیان آسمانی متناسب با تلقی و درک مؤمنان از دین شیوه ها و شکل هایی برای راز و نیاز با معبود فراهم شده است. شاعران هم به عنوان دارندگان روحهای لطیف و حساس در لابلای اشعار خود مناجات هایی نغز و دلنشین گنجانده اند که از لطیف ترین فرازهای آثارشان است. در این پایان نامه مناجات در شعرهای پنج تن از شاعران برتر سبک عراقی مورد بررسی قرار گرفته است. علت انتخاب سبک عراقی به دلیل لطافت و جنبه های غنایی بالای شعر این دوره است. در بین شاعران متعدد سبک عراقی نظامی، عطار، مولوی، سعدی و حافظ به اذعان غالب منتقدان مقامی والاتر و بالاتر از دیگران دارند. این ...