بررسی تاثیر ریسک عدم پرداخت بر ضریب واکنش سود
چکیده:
اطلاعات حسابداری برای سرمایه گذاران جهت برآورد ارزش مورد انتظار و ریسک بازده اوراق مفید و سودمند است. اطلاعات در حد خودشان مفیدند اگر باعث تغییر عقاید و رفتارهای سرمایه گذاران شوند ، بعلاوه میزان و درجه مفید بودن می تواند به وسیله وسعت و اندازه تغییرات حجم و قیمت به دنبال انتشار اطلاعات اندازه گیری شوند. یکی از اطلاعاتی که سرمایه گذاران ، تحلیلگران و اعتبار دهندگان به آن اهمیت زیادی می دهند اطلاعاتی است که نشان دهنده توان مالی واحد تجاری و اطمینان نسبی جهت تداوم فعالیت شرکت می باشد. یکی از عواملی که این اطمینان نسبی را با ابهام مواجه می سازد ریسک عدم پرداخت و احتمال ورشکستگی واحد تجاری می باشد. در این پژوهش مفهومی به نام ضریب واکنش سود به عنوان نسبت تاپیر گذاری سود غیر منتظره بر بازده غیر عادی شرکتها به عنوان معیاری برای تصمیمات منطقی سرمایه گذاران و سایر استفاده کنند گان مالی مورد بررسی قرار گرفت و تاثیر ریسک عدم پرداخت به عنوان معیاری از توان مالی شرکتها بر این ضریب واکنش سود مورد مورد بررسی قرار گرفت. دوره زمانی تحقیق 4 سال و از سال 1384 تا 1387 انتخاب و آزمون فرضیه ها با نرم افزارSPSS و به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از تاثیر منفی ریسک عدم پرداخت بر ضریب واکنش سود می باشد.
مقدمه:
در دنیای سرمایه گذاری امروز تصمیم گیری شاید مهمترین بخش از فرایند سرمایه گذاری باشد که طی آن سرمایه گذاران در جهت حداکثر کردن منافع و ثروت خویش نیازمند اتخاذ بهینه ترین تصمیمات می باشند. در این ارتباط مهمترین عامل فرایند تصمیم گیری اطلاعات است. اطلاعات می تواند بر فرایند تصمیم گیری تاثیر بسزایی داشته باشد. زیرا موجب اخذ تصمیمات متفاوت در افراد متفاوت می شود. در بورس اوراق بهادار نیز تصمیمات سرمایه گذاری متاثر از اطلاعات است. نظریه پردازان بازارهای اوراق بهادار ،گزارشگری مالی را مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران می دانند. به همین دلیل یکی از اهداف حسابداری و تهیه صورتهای مالی فراهم کردن اطلاعات به منظور تسهیل تصمیم گیری است.
اگرچه افراد و گروه های مختلف ، انگیزه های متفاوتی برای تهیه و ارائه اطلاعات دارند، با این حال، چنانچه اطلاعات خبرهای بد باشد ، توجیه لازم برای پنهان کردن و عدم افشای آن وجود خواهد داشت، البته پنهان نگاه داشتن خبرهای بدی که آگاهی نسبی قبلی در مورد آن وجود دارد ، تا حد زیادی بعید به نظر می رسد. پنهان کردن و اختفای اطلاعات سبب می شود تا ارزش خاص اطلاعات افزایش یابد. با تاکید بر ادعای وجود بازندگان بسیار و برندگان اندک در بازار ، می توان علت اصلی اقدامات بازیگران عرصه بازار برای کاهش پنهان کاری و اختفای اطلاعات را درک کرد، اقداماتی که از طریق ایجاد تقاضا برای انتشار عمومی اطلاعات ، معنی دار می شود و ابزاری موثر برای کاهش توزیع مخاطرات سرمایه گذاران در بازار است. ازجمله اخبار خوب و بد در بازار می توان به اخبار مربوط به وضعیت مالی ، نقدینگی، ریسک و پیش بینی های سود اشاره کرد. از این رو برای شناخت و توضیح علل واکنش های مختلف بازار به اطلاعات سود، مفهومی تحت عنوان ضریب واکنش سود مطرح گردید .
طی تحقیقات مختلف رابطه بین ضریب واکنش سود و متغیرهای مالی شرکتها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.در این تحقیق نیز در پی یافتن پاسخ این سوال هستیم که آیا ریسک عدم پرداختکه یکی از مهمترین ریسک هایی است که در مورد شرکت ها وجود دارد تاثیری بر ضریب واکنش سود دارد یا خیر؟ بنابر این رویکرد اصلی در این پژوهش آزمون تجربی سودمندی محتوای اطلاعاتی سود از طریق آزمون تاثیر گذاری سود غیر منتظره بر بازده غیر غیر منتظره با تاثیر پذیری از ریسک عدم پرداخت می باشد.
فهرست مطالب:
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 4
2-1 بیان مسئله 6
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق 8
4-1 اهداف تحقیق 9
5-1 چارچوب نظری تحقیق 9
6-1 فرضیه های تحقیق 12
7-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات 13
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه 15
2-2 مبانی نظری تحقیق- بخش اول: 16
1-2-2 سودمندی محتوای اطلاعاتی سود و واکنش بازار سرمایه: 16
2-2-2 آگاه شدن از واکنش بازار 18
3-2-2-پژوهش بال و براون 19
4-2-2 نتیجه تحقیق بال و براون 20
5-2-2 ضریب واکنش سود 22
3-2 بخش دوم- مفاهیم سود و سود غیرمنتظره: 25
1-3-2 مفاهیم سود در حسابداری: 25
2-3-2 روش های پیش بینی سود: 27
3-3-2 مدل باکس- جنکینز: 28
4-3-2 مراحل عملی روش باکس- جنکینز: 28
5-3-2 مدل گام زدن تصادفی: 29
4-2 بخش سوم بازده و بازده غیر منتظره 30
1-4-2 بازده 30
2-4-2 روش های محاسبه بازده سهامداران 30
3-4-2 بازده مورد انتظار 34
4-4-2 بازده مورد انتظار پرتفولیو 34
5-4-2 بازده غیرعادی سهام 36
5-4-2 تئوری بازار کارآ 40
6-4-2 تأثیر کارایی: عدم قابلیت پیش بینی 40
7-4-2 نقاط ضعف نظریه بازار کارآ 41
8-4-2 پاسخ نظریه بازار کارآ 41
9-4-2 بازار چطور کارآ می شود؟ 42
10-4-2 درجات کارایی 42
5-2-بخش چهارم ریسک عدم پرداخت: 43
1-5-2 ماهیت ریسک: 43
2-5-2 ریسک چیست؟ 43
3-5-2 انواع ریسک 44
4-5-2 ریسک عدم پرداخت( نکول) 45
5-5-2 روشهای اندازه گیری ریسک عدم پرداخت: 45
6-2بخش پنجم پیشینه تحقیق 50
1-6-2 تحقیقات خارجی 50
2-6-2 تحقیقات داخلی 60
7-2 خلاصه فصل 62
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه 65
2-3 روش تحقیق 65
3-3 جامعه مطالعاتی و نمونه آماری 66
4-3 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر های تحقیق: 67
5-3 متغیرهای مدل 68
6-3 قلمرو تحقیق 72
7-3 روش های جمع اوری اطلاعات 73
8-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 73
1-8-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی 73
9-3 اعتبار درونی و برونی پژوهش 78
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
1-4 مقدمه 81
2-4 شاخص های توصیفی متغیرها 81
3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق 84
4-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 84
5- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود 85
1-5-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول: 85
2-5-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم 90
3-5-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی سوم 97
4-5-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی چهارم 99
5-5-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی پنجم 101
6-5-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی ششم 102
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه 108
2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها 109
1-2-5 نتایج فرضیه اصلی اول 109
2-2-5 نتایج فرضیه اصلی دوم 109
3-2-5 نتایج فرضیه اصلی سوم 110
4-2-5 نتایج فرضیه اصلی چهارم 111
5-2-5 نتایج فرضیه اصلی پنجم 111
6-2-5 نتایج فرضیه اصلی ششم 112
3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق 112
4-5 پیشنهادها 113
1-4-5 پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش 113
2-4-5 پیشنهادهاییبرای پژوهش های آتی 113
5-5 محدودیت های تحقیق 114
پیوست ها
جدول مربوط به صنایع و نام شرکت های نمونه آماری 116
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 121
منابع لاتین: 122
منابع اینترنتی: 125
چکیده انگلیسی: 126
فهرست جداول:
جدول (1-1) نتایج تحقیقات انجام شده در مورد ضریب واکنش سود 11
جدول( 1-2 )عوامل موثر بر ضریب واکنش سود 25
جدول( 2-2) ضرایب شاخص Z آلتمن 49
جدول( 3-2 )طبقه بندی شرکتها توسط کریستین و رای 56
جدول (1-4) شاخص های توصیف کننده متغیرهای تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (آماری) 82
جدول (2-4) آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) برای متغیر وابسته (بازده غیر عادی انباشته) تحقیق 85
جدول (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو سود غیر منتظره استاندارد شده(UE) و بازده غیر عادی(CAR) 86
جدول(4-4) تحلیل واریانس رگرسیون برای متغیرهای بازده غیر عادی انباشته و سود غیر منتظره 87
جدول (5-4) ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای بازده غیر عادی انباشته و سود غیر منتظره 88
جدول (6-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین سه متغیرریسک عدم پرداخت، سود غیر منتظره استاندارد شده و بازده غیر عادی 91
جدول (7-4) : تحلیل واریانس رگرسیون برای سه متغیرریسک عدم پرداخت، سود غیر منتظره استاندارد شده و بازده غیر عادی 92
جدول (8-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای سه متغیرریسک عدم پرداخت، سود غیر منتظره استاندارد شده و بازده غیر عادی 93
جدول( 9-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر ریسک عدم پرداخت بر ضرایب آماری فرضیه یک 95
جدول (10-4) خلاصه نتایج حاصل از فرضیه شماره 2 96
جدول (11-4) : خلاصه نتایج حاصل از بررسی فرضیه شماره 3 98
جدول (12-4) : خلاصه نتایج حاصل از بررسی فرضیه شماره 4 100
جدول (13-4) : خلاصه نتایج حاصل از بررسی فرضیه شماره 5 101
جدول (14-4) : خلاصه نتایج حاصل از بررسی فرضیه شماره 5 103
جدول (15-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین همه متغیر های مدل 104
جدول(16-4) خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه به روش Enter 105
فهرست نمودارها:
نمودار (1-2 ) همبستگی کاملاً منفی 35
نمودار (2-2) همبستگی کاملاً مثبت 35
نمودار (3-2 ) همبستگی صفر و عدم همبستگی 36
نمودار (4-2 ) انواع ریسک 44
نمودار (1-3) مدل تحلیلی تحقیق 67
نمودار (1-4) آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون بین برای متغیرهای بازده غیر عادی انباشته و سود غیر منتظره 89
نمودار (2-4) خط و معادله رگرسیون 90
نمودار (3-4) آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 94
عنوان: بررسی تاثیر ریسک عدم پرداخت بر ضریب واکنش سود
فرمت: word
تعداد صفحات: 140
شرح مختصر: در این تحقیق ، مالکیت خانوادگی، غیرخانوادگی شرکت ها و مدیریت سود مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق ابتدا تعریف و سپس شناسایی شرکت های خانوادگی و سپس بررسی و مقایسه مدیریت سود بین این شرکت ها و شرکت های غیرخانوادگی است. پس از بررسی کلیه شرکت های بورسی، تعداد 31 شرکت با توجه به شاخص تعریف شده به عنوان خانوادگی مشخص شد و پس از تفکیک آن ها به صنایع مربوطه ، به همین تعداد و از همان صنایع، به روش نمونهگیری تصادفی شرکت هایی دیگری انتخاب و در گروه غیرخانوادگی قرار گرفت. برای انجام آزمون فرضیه، از مدل جونز تعدیل شده (دچاو و دیگران، 1995) به منظور اندازهگیری مدیریت سود و همچنین رگرسیون چندمتغیره و آزمون T استیودنت برای انجام مقایسه میانگینها بین دو گروه مستقل استفاده گردید. نتیجه تحقیق نشان داد که بین ساختار مالکیت شرکتها و مدیریت سود رابطه معنیداری وجود دارد و به طور میانگین شرکتهای غیرخانوادگی بیشتر مدیریت سود انجام میدهند.
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
بیان مسأله
پیشینه پژوهش
فرضیه پژوهش
نوع و روش پژوهش
مستقل: خانوادگی یا غیرخانوادگی بودن مالکیت شرکت
متغیر وابسته: مدیریت سود
جامعه و نمونه آماری پژوهش
ارایه و تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
بررسی توزیع اقلام تعهدی اختیاری
نتیجه گیری
منابع
بررسی ارتباط بین توانایی مدیریت و کیفیت سود
هدف از انجام این پژوهش بررسی ارتباط بین توانایی مدیریت و کیفیت سود می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل میدهد. نمونه نهایی متشکل از 99 شرکت طی دوره زمانی 1386-1390 می باشد که به روش حذف سیستماتیک انتخاب گردیده است.جهت گیری تحقیق حاضر از نظر نوع «کاربردی» و از نظر اجرایی «توصیفی» است. با استفاده از روش کتابخانه ای اطلاعات مورد نیاز استخراج گردیده اند. برای آزمون فرضیه پژوهش نیز از رگرسیون خطی چند متغیره و نرم افزارهای Excel و 20SPSS استفاده شده است. برای ارزیابی توانایی مدیریت از مدل دمرجین و همکاران (2012)و برای ارزیابی کیفیت سود از مدل تعدیل شده جونز(2012) استفاده گردیده است.یافته های پژوهش چنین نشان می دهد که بین توانایی مدیریت وکیفیت سود رابطه مستقیم معناداری وجود دارد. یعنی هرچه توانایی مدیریت در استفاده بهینه از منابع شرکت بیشتر باشد ، بخش نقدی سود بیشتر خواهد بود و بالعکس.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده.......................................................................................................................... 1
فصل اول: کلیات تحقیق....................................................................................................
1-1-مقدمه................................................................................................................... 3
1-2-بیان مساله............................................................................................................. 3
1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق...................................................................................... 4
1-4-اهداف تحقیق........................................................................................................ 4
1-4-1-هدف اصلی...................................................................................................... 4
1-4-2-هدف کاربردی................................................................................................... 4
1-5-مروری بر ادبیات و مبانی نظری تحقیق................................................................... 4
1-6 -سوال تحقیق........................................................................................................................8
1-7- متغیرهای تحقیق..................................................................................................................8
1-8 -فرضیه تحقیق .....................................................................................................................9
1-9- روش تحقیق ......................................................................................................................9
1-10 –جامعه آماری ...................................................................................................................9
1-11- روش گردآوری و تجزیه تحلیل اطلاعات .....................................................................10
1-12-استفاده کنندگان از نتایج تحقیق............................................................................. 10
1-13-تعریف عملیاتی مفاهیم و واژه های کلیدی تحقیق.................................................. 11
1-13-1-توانایی مدیریت............................................................................................... 11
1-13-2-کیفیت سود..................................................................................................... 11
1-13-3-اقلام تعهدی (اختیاری و غیر اختیاری).............................................................. 11
1-14-ساختار تحقیق..................................................................................................... 12
فصل دوم: ادبیات، مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1-مقدمه................................................................................................................... 13
بخش اول: ادبیات و مبانی نظری تحقیق.....................................................................................15
2-2-توانایی مدیریت..................................................................................................... 16
2-3-جایگاه و اهمیت سود در مفاهیم نظری گزارشگری مالی............................................ 16
2-4-کیفیت سود........................................................................................................... 17
2-4-1-مفهوم و تعریف کیفیت سود............................................................................... 17
2-4-2-طبقه بندی کیفیت سود....................................................................................... 21
2-4-3-ساختارهای کیفیت سود...................................................................................... 22
2-4-3-1-ساختار کیفیت سود ناشی از خواص سری زمانی.............................................. 22
2-4-3-1-1-پایداری و ثبات......................................................................................... 22
2-4-3-1-2-توانایی پیش بینی....................................................................................... 22
2-4-3-1-3-تغییرپذیری............................................................................................... 23
2-4-3-2-ساختارهایکیفیتسودناشیازرابطه سود،اقلام تعهدیووجهنقد............................ 23
2-4-3-2-1-نسبت وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی به سود................................. 23
2-4-3-2-2-تغییرات در کل اقلام تعهدی....................................................................... 23
2-4-3-2-3-پیش بینی روابط بین اقلام تعهدی و جریان های نقدی................................. 25
2-4-4-ارزیابی کیفیت سود و عوامل موثر بر آن.............................................................. 27
2-4-5-عناصر کیفیت سود............................................................................................. 27
2-4-5-1-روش های مورد استفاده در حسابداری............................................................ 27
2-4-5-2-مدیریت سود................................................................................................ 28
2-4-5-3-روش های حسابداری محافظه کارانه............................................................... 28
2-4-5-4-عدم ثبات رویه در استفاده از روش های حسابداری......................................... 28
2-4-5-5-ریسک تغییرپذیری........................................................................................ 28
2-4-5-6-اقتصاد، صنعت و شرکت................................................................................ 29
2-4-5-6-1-ثبات و پایداری سود.................................................................................. 29
2-4-5-6-2-ساختار هزینه............................................................................................ 29
2-4-5-6-3-نگهداشت سرمایه...................................................................................... 30
2-4-5-6-4-ویژگی مدیریت......................................................................................... 30
2-4-5-7-عوامل سیاسی اقتصادی ............................................................................................30
2-5-اقلام تعهدی......................................................................................................... 31
بخش دوم: پیشینه تحقیق.............................................................................................................33
2-6-تحقیقات داخلی.................................................................................................... 34
2-7-تحقیقات خارجی.................................................................................................. 34
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1-مقدمه................................................................................................................... 41
3-2-روش تحقیق......................................................................................................... 41
3-3-جامعه آماری، نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری............................................... 41
3-4-قلمرو تحقیق........................................................................................................ 42
3-4-1-قلمرو زمانی .................................................................................................... 42
3-4-2-قلمرو مکانی..................................................................................................... 42
3-4-3-قلمرو موضوعی................................................................................................ 42
3-5-منابع و روش گردآوری اطلاعات........................................................................... 42
3-6-فرضیه تحقیق........................................................................................................ 43
3-7-متغیرهای تحقیق.................................................................................................... 43
3-7-1-متغیرهای مستقل................................................................................................ 43
3-7-2-متغیرهای وابسته................................................................................................ 44
3-7-3-متغیرهای کنترل................................................................................................. 44
3-8-روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات................................................................ 44
3-8-1-مدل ارزیابی توانایی مدیریت(متغیر مستقل).......................................................... 44
3-8-2-مدل ارزیابی کیفیت سود(متغیر وابسته)................................................................ 46
3-9-خلاصه فصل سوم................................................................................................. 48
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1-مقدمه................................................................................................................... 50
4-2-یافته های توصیفی................................................................................................. 50
4-3-آزمون نرمال بودن داده ها....................................................................................... 52
4-4-همبستگی............................................................................................................. 53
4-4-1-مفهوم معنی داری در همبستگی.......................................................................... 54
4-4-2-رگرسیون.......................................................................................................... 54
4-4-3-آزمون دوربین- واتسون..................................................................................... 55
4-5-آزمون فرضیه........................................................................................................ 55
4-5-1-آزمون نرمال بودن خطاها.................................................................................... 55
4-6-خلاصه فصل چهارم.............................................................................................. 59
فصل پنجم: خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
5-1-مقدمه................................................................................................................... 62
5-2-خلاصه موضوع تحقیق........................................................................................... 62
5-3-نتیجه ،بحث و مقایسه............................................................................................ 62
5-4-محدودیت های تحقیق........................................................................................... 63
5-5-پیشنهادهای تحقیق................................................................................................ 63
5-5-1-پیشنهادهای بتنی بر نتایج تحقیق......................................................................... 63
5-5-2-پیشنهادها برای تحقیقات آتی............................................................................. 64
منابع و مأخذ................................................................................................................. 66
الف)منابع فارسی.......................................................................................................... 67
ب)منابع لاتین............................................................................................................... 68
پیوست......................................................................................................................... 70
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1-چارچوب ارائه شده جهت ارزیابی کیفیت سود............................................... 25
جدول 4-1-علامت اختصاری متغیرهای پژوهش......................................................................................................................... 51
جدول 4-2-آمار توصیفی متغیرهای تحقیق. 51
جدول 4-3 -نتیجه آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای نرمال بودن متغیر وابسته................ 52
جدول 4-4- ضریب همبستگی پیرسون 56
جدول 4-5-خلاصه مدل رگرسیون 58
جدول 4-6 - نتایج تحلیل واریانس یکطرفه 58
جدول 4-7-نتایج ضریب رگرسیون چند متغیره 59
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 4-1 - نرمال بودن متغیر کیفیت سود .................................................................... 53
نمودار 4-2 -توزیع خطاهای مدل رگرسیون فرضیه تحقیق......................................................................................................................... 57