بررسی مدل سنجش سلامت و فساد اداری در شهرداری تهران
چکیده:
بروز فساد که به معنی سوءاستفاده از قدرت قانونی به منظور تأمین نفع شخصی است؛ در تمامی کشورهای دنیا از جمله مهمترین مسائل مدیریت امور کشورها و شهرها در سطوح خرد، میانی و کلان محسوب میشود. به نحوی که با خود اثرات و تبعات منفی بسیاری از جمله عدم رضایت شهروندان از سازمانها، گسترش فقر در جامعه، ممانعت از توسعهی اقتصادی – اجتماعی و ... را به همراه میآورد. از این رو مبارزه با این پدیده و تأمین سلامت اداری از جمله مهمترین موضوعات علم مدیریت و علوم اجتماعی را تشکیل میدهد. با توجه به اهمیت و اثر این پدیدهی شوم اجتماعی و توجه به مطالعات صورت گرفته، در این تحقیق، محقق به دنبال یافتن شیوهای برای سنجش میزان ابتلا به فساد اداری و درجهی سالم بودن یک سازمان مهم در ادارهی امور شهری، یعنی شهرداری تهران است. بدین منظور ابتدا ادبیات موضوع در دو بعد سلامت و فساد اداری مورد بررسی قرار گرفته و ضمن بررسی مفاهیم پژوهش و مطالعات انجام شده در این زمینه و مدلها و روشهای سنجش سلامت و فساد اداری، نقاط ضعف و قوت آنها و نیاز به سنجش دقیق، محقق با بهرهگیری از مدل سلامت جامع در شهرداری تهران و روش سنجش ویژهی آن با انتخاب معاونت شهرسازی و معماری شهرداری منطقهی 7 تهران به ارزیابی این مدل پرداخت.
گروههایی که در پیمایش متغیرهای تحقیق، مورد سؤال قرار گرفتند، عبارتند از کارکنان شهرداری، خبرگان آشنا به شهرداری، اربابرجوع و شهروندان تهرانی که ترکیبی از ادراک و تجربهی ایشان در مورد سلامت و فساد اداری – با استفاده از مؤلفههای تعریف شده برای هر یک از ابعاد سلامت و فساد-. مورد سؤال قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نمرهی سلامت جامع شهرداری تهران حدود 0.5 از مجموع 1 است که با توجه به نمرهی ابعاد سلامت و فساد، این سازمان به لحاظ فساد اداری با نمرهای حدود 0.7 از 1 با مشکل جدی روبرو است. اثرگذارترین مؤلفه در نمرهی فساد اداری مربوط به فساد در تصمیمگیری میباشد، به عبارتی میتوان چنین نتیجه گرفت که شهرداری تهران در این معاونت خاص با مسألهی فساد، به طور جدی روبرو است و نیازمند اقدامهایی در جهت کاهش و از بین بردن این مسأله میباشد. در این تحقیق با توجه به اطلاعات به دست آمده نیز پیشنهادهایی برای سازمان ارائه شده است.
فهرست:
چکیده: د
فصل اول: 1
1-1-مقدمه: 2
1-2-مسألهی اصلی تحقیق: 3
1-3-بیان مسأله: 3
1-4-ضرورت تحقیق: 4
1-5-اهداف تحقیق: 12
1-5-1- هدف اصلی: 12
1-5-2- اهداف فرعی: 12
1-6-روش انجام تحقیق: 12
پیاز فرایند پژوهش: 13
1-7-فرضیههای تحقیق: 14
1-8-جامعهی آماری: 14
1-9-تعریف واژهها و اصطلاحات تخصصی طرح: 15
فصل دوم 19
2-1- مقدمه: 20
2-2- مفاهیم و تعاریف: 21
2-2-1- مفاهیم و تعاریف فساد: 21
2-2-2-1- انواع فساد: 24
2-2-2-2- فصل مشترک مباحث مربوط به فساد 27
2-2-2- مفاهیم و تعاریف سلامت: 28
2-2-2- 1- سطوح و دستهبندی تعاریف سلامت: 30
2-2-2-2- تعاریف سلبی سلامت: 30
2-2- 2-3- تعاریف ایجابی سلامت: 31
2-3-جمعبندی تعاریف: 35
2-4- گزارههای سلامت و فساد: 36
2-4-1- نظریههای موجود در فساد: 36
2-4-1-1- نظریهی سیب بد: 37
2-4-1-2- نظریهی رهایی اخلاقی: 38
2-4-1-3- نظریهی کنش بوردیو: تحلیل رغبت 39
2-4-1-4- نظریهی موازنهی هزینهها و پاداشهای مورد انتظار فساد(رویکرد انتخاب عمومی): 39
2-4-1-5- نظریهی فرهنگیهافستند: 41
2-4-1-6- نظریهی فرهنگ سازمانی: 42
2-4-1-7- نظریهی سلامت سلزنیک: 42
2-4-1-8- نظریه سلامت ماروین بروان: 43
2-4-2- روشهای سنجش سلامت و فساد: 44
2-4-2-1- روشهای سنجش فساد 45
2-4-2-2- روشهای سنجش سلامت: 49
2-5- جمعبندی پژوهشهای داخلی و خارجی: 56
2-5-1- تجزیه و تحلیل پژوهشهای داخلی: 79
2-5-2- تجزیه و تحلیل پژوهشهای خارجی: 80
2-6- مدل مفهومی برآمده از پژوهشهای پیشین و نتیجهگیری: 84
فصل سوم 87
3-1- مقدمه: 88
3-2- روش تحقیق: 88
3-3- جامعهی مورد مطالعه: 88
3-4- نمونهی آماری و روش نمونهگیری: 89
3-5- روشهای گردآوری اطلاعات: 90
3-5-1- مطالعات کتابخانهای: 90
3-5-2- مطالعات میدانی: 91
3-5-3- طیف لیکرت: 99
3-5-4- دو گزینهای: 99
3-6- پایایی و روایی ابزار 99
3-6-1- پایایی 99
بررسی پایایی متغیرهای فساد: 100
3-6-2- روایی: 102
3-6-2-1- روایی سازه: 102
3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: 103
تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن آزمون جنبی: 108
آزمون Uمان- ویتنی: 109
آزمون کروسکال- والیس: 109
3-8- جمعبندی و نتیجهگیری: 109
فصل چهارم 110
4-1- مقدمه: 111
4-2- بررسی آمار توصیفی: 111
4-3- بررسی آمار استنباطی: 133
4-3-1- تجزیه و تحلیل ابعاد سلامت و فساد: 133
4-3-1-1- محاسبهی نمرهی مؤلفههای ابعاد فساد و سلامت: 133
4-3-1-2- تجزیه و تحلیل مؤلفههای بعدهای سلامت و فساد اداری: 141
4-3-2- تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن: 141
4-3-2-1- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای فساد در گروه کارکنان 142
4-3-2-2- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای فساد در گروه خبرگان 143
4-3-2-3- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای فساد در گروه اربابرجوع 144
4-3-2-4- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای فساد در گروه شهروندان 145
4-3-2-5- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای سلامت در گروه کارکنان 146
4-3-2-6- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای سلامت در گروه خبرگان 147
4-3-2-7- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای سلامت در گروه اربابرجوع 148
4-3-2-8- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن مؤلفههای سلامت در گروه شهروندان 149
4-3-2- 9- نمرههای تحلیل واریانس فریدمن بعد سلامت و فساد اداری در گروههای 4 گانه: 150
4-3-3- آزمون کروسکال والیس: 151
4-3-3-1- مقایسهی میانگین 4 گروه در مورد فساد و سلامت: 151
4-4- جمعبندی و نتیجهگیری: 152
فصل پنجم 153
5-1- مقدمه 154
5-2-1- بررسی نمرهی سلامت و فساد اداری در مدل سلامت جامع اداری 155
5-2-2- بررسی رتبهی مؤلفههای ابعاد سلامت و فساد اداری در مدل سلامت جامع اداری 160
5-2-3- بررسی تفاوت نمرات ادراک و تجربه در سلامت و فساد اداری 162
5-3- بحث دربارهی نتایج 166
5-4- پیشنهادها بر مبنای یافتههای تحقیق 166
5-5- پیشنهادها برای پژوهشهای آتی 173
5-6- محدودیتهای این تحقیق 174
فهرست منابع و مآخذ: 176
پیوستها: 185
پیوست شمارهی 1: پرسشنامهی کارمندان (تجربه) 185
پیوست شمارهی 2: پرسشنامه کارکنان ادراک 189
پیوست شمارهی 3: پرسشنامهی خبرگان 192
پیوست شمارهی 4: پرسشنامهی اربابرجوع 196
پیوست شمارهی 5: پرسشنامهی شهروندان 199
فهرست جداول:
جدول ۱: قوانین مربوط به سلامت و فساد اداری 4
جدول ۲: ارزیابی پاسخگویان از میزان فساد در برخی از سازمانها (584=N) 9
جدول ۳: شاخصها و متغیرهای مربوط به مفهوم فساد 16
جدول 4: شاخصها و متغیرهای مفهوم سلامت 17
جدول ۵: مروری اجمالی بر تحقیقهای داخلی 56
جدول ۶: مروری اجمالی بر تحقیقهای خارجی 73
جدول ۷: متغیرها و سؤالات آنها(بخش ادراک) 91
جدول ۸: متغیرها و سؤالات آنها(بخش تجربه) 95
جدول ۹: نمره آلفای کرونباخ سؤالات مربوط به ادراک و تجربه فساد و سلامت 100
جدول ۱۰: نمره آلفای کرونباخ متغیرهای فساد 100
جدول ۱۱: نمره آلفای کرونباخ متغیرهای سلامت 101
جدول ۱۲: مثالی از سنجش چندمعیاره فساد بر اساس ادراک و تجربهی فساد شهروندان 107
جدول ۱۳: نوع شاخصهایی پرسیده شده از هر گروه 108
جدول ۱۴: بررسی فراوانی مؤلفه جنسیت در میان گروههای پرسششونده 111
جدول ۱۵: بررسی توصیفی تحصیلات در گروههای مورد پرسش 112
جدول ۱۶: فراوانی پاسخها به میزان سلامت و فساد معاونت هماهنگی و امور مناطق 118
جدول ۱۷: فراوانی پاسخها میزان سلامت و فساد معاونت مالی و اقتصاد شهری 118
جدول ۱۸: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت فنی و عمرانی 119
جدول ۱۹: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت خدمات شهری 119
جدول ۲۰: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت حمل و نقل و ترافیک 120
جدول ۲۱: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت شهرسازی و معماری 120
جدول ۲۲: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت برنامهریزی و توسعه و امور شوراها 121
جدول ۲۳: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت امور اجتماعی و فرهنگی 121
جدول ۲۴: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد معاونت منابع انسانی 122
جدول ۲۵: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد سامانه مدیریت شهری 137 122
جدول ۲۶: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد مرکز نظارت همگانی 1888 123
جدول ۲۷: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد شورایاریهای شهر تهران 123
جدول ۲۸: فراوانی پاسخها در مورد میزان سلامت و فساد حراست کل شهرداری تهران 124
جدول ۲۹: فراوانی پاسخهای از نظر خبرگان در مورد اولویت دار بودن مسألهی فساد(25=n) 125
جدول ۳۰: فراوانی پاسخها از نظر اربابرجوع در مورد عدم رواج فساد در شهرداری تهران(150=n) 126
جدول ۳۱: فراوانی پاسخها از نظر شهروندان در مورد رواج مصادیق فساد در شهرداری تهران(390=n) 127
جدول ۳۲: فراوانی پاسخها از نظر کارمندان در مورد رواج مصادیق فساد در شهرداری تهران(200=n) 128
جدول ۳۳: فراوانی پاسخهای شهروندان در مورد درخواست و پرداخت رشوه در شهرداری تهران(390=n) 132
جدول ۳۴: فراوانی پاسخهای شهروندان در مورد شناخت فرد رشوهدهنده به شهرداری تهران(390=n) 132
جدول ۳۵: نمره سلامت و فساد اداری و نمرهی سلامت جامع 135
جدول ۳۶: جدول اطلاعات آماری برای مقایسهی ادراک و تجربهی فساد در گروه کارکنان 136
جدول ۳۷: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسهی ادراک و تجربهی فساد در گروه کارکنان 136
جدول ۳۸: جدول اطلاعات آماری برای مقایسهی ادراک و تجربهی سلامت در گروه کارکنان 136
جدول ۳۹: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسهی ادراک و تجربهی سلامت در گروه کارکنان 137
جدول ۴۰: جدول اطلاعات آماری برای مقایسهی ادراک و تجربهی فساد در گروه اربابرجوع 137
جدول ۴۱: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسهی ادراک و تجربهی فساد در گروه اربابرجوع 137
جدول 42: جدول اطلاعات آماری برای مقایسهی ادراک و تجربهی سلامت در گروه اربابرجوع 138
جدول ۴۳: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسهی ادراک و تجربهی سلامت در گروه اربابرجوع 138
جدول ۴۴: جدول اطلاعات آماری برای مقایسهی ادراک و تجربهی فساد در گروه شهروندان 138
جدول ۴۵: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسهی ادراک و تجربهی فساد در گروه شهروندان 138
جدول ۴۶: جدول اطلاعات آماری برای مقایسهی ادراک و تجربهی سلامت در گروه شهروندان 139
جدول ۴۷: نتایج آزمون مان- ویتنی (U) برای مقایسهی ادراک و تجربهی سلامت در گروه شهروندان 139
جدول ۴۸: نمرههای مؤلفههای بعدهای سلامت و فساد اداری 141
جدول ۴۹: میانگین رتبههای مؤلفههای فساد اداری از نظر گروه کارکنان در آزمون فریدمن 142
جدول ۵۰: معنی داری آزمون فریدمن 143
جدول ۵۱: میانگین رتبههای مؤلفههای فساد اداری از نظر گروه خبرگان در آزمون فریدمن 143
جدول ۵۲: معنیداری آزمون فریدمن 144
جدول ۵۳: میانگین رتبههای مؤلفههای فساد اداری از نظر گروه اربابرجوع در آزمون فریدمن 144
جدول ۵۴: معنیداری آزمون فریدمن 144
جدول ۵۵: میانگین رتبههای مؤلفههای فساد اداری از نظر گروه شهروندان در آزمون فریدمن 146
جدول ۵۶: معنیداری آزمون فریدمن 146
جدول ۵۷: میانگین رتبههای مؤلفههای سلامت اداری از نظر گروه کارکنان در آزمون فریدمن 147
جدول ۵۸: معنیداری آزمون فریدمن 147
جدول ۵۹: میانگین رتبههای مؤلفههای سلامت اداری از نظر گروه خبرگان در آزمون فریدمن 148
جدول ۶۰: عدم معنیداری آزمون فریدمن 148
جدول ۶۱: میانگین رتبههای مؤلفههای سلامت اداری از نظر گروه اربابرجوع در آزمون فریدمن 148
جدول ۶۲: معنیداری آزمون فریدمن 149
جدول ۶۳: میانگین رتبههای مؤلفههای سلامت اداری از نظر گروه شهروندان در آزمون فریدمن 149
جدول ۶۴: معنیداری آزمون فریدمن 149
جدول 65: جدول رتبهها 151
جدول 66: نتایج آزمون کروسکال والیس 151
جدول ۶۷: بررسی فرضیههای تحقیق 155
جدول ۶۸: میزان فساد در برخی از سازمانها(584=N) 159
جدول ۶۹: نمرهی مؤلفههای سلامت و فساد اداری به تفکیک 161
جدول ۷۰: نمرهی سلامت و فساد اداری به تفکیک ادراک و تجربهی گروههای پرسششونده 163
جدول ۷۱: مقایسه نمرهی دو شاخص CPI و BPI در سال 2011 165
فهرست نمودارها و اشکال:
نمودار 1: روند نمره و رتبه ایران در (CPI) شاخص سازمان شفافیت بینالمل 7
نمودار2: نمرهی فساد بر اساس آمار بانک جهانی 8
نمودار 3: شکل رهایی اخلاقی و فرایند منتهی به فساد 38
نمودار4: وضعیت فساد به صورت نموداری 40
نمودار 5: معبد سلامت TI 50
نمودار 6: مدل سنجش سلامت/فساد دکتر بازرگانی و همکاران 54
نمودار 7: مدل سنجش سلامت اداری شورای دستگاههای نظارتی 55
نمودار 8: پراکندگی سطوح مطالعات و پژوهشها 79
نمودار 9: متغیر وابسته در پژوهشهای ذکر شده در ادبیات داخلی 79
نمودار 10: نمودار فراوانی ابعاد پژوهشی در رابطه با موضوع سلامت و فساد 80
نمودار 11: فراوانی سطوح تحلیل در ادبیات خارجی 81
نمودار 12: فراوانی موضوعات اصلی پژوهش در ادبیات خارجی 81
نمودار13: مدل مفهومی تحقیق 85
نمودار 14: جنسیت در میان گروههای مورد سؤال 112
نمودار 15: تحصیلات در گروههای مورد سؤال 114
نمودار16: نمودار میلهای توزیع سنی پاسخدهندگان گروه کارمندان 115
نمودار17: نمودار میلهای توزیع سنی پاسخدهندگان در گروه خبرگان 115
نمودار 18: نمودار میلهای توزیع سنی پاسخدهندگان در گروه اربابرجوع 116
نمودار19: نمودار میلهای توزیع سنی پاسخدهندگان در گروه شهروندان 117
نمودار 20: نمودار میلهای فراوانی نظر خبرگان در اولویت مسألهی فساد در شهرداری تهران 125
نمودار 21: نمودار میلهای فراوانی نظر اربابرجوع در عدم رواج فساد در شهرداری تهران 126
نمودار 22: نمودار میلهای فراوانی نظر شهروندان در مورد رواج مصادیق فساد در شهرداری تهران 127
نمودار 23: نمودار میلهای فراوانی نظر کارمندان در مورد ادراک شهروندان از رواج فساد در شهرداری تهران 129
نمودار24: تعداد دفعات پرداخت رشوه از سوی اربابرجوع (150=n) 130
نمودار25: نمودار مجموع رشوههای پرداخت شده از سوی اربابرجوع 131
نمودار 26: نمودار درصد شناخت شهروندان از رشوهدهنده به شهرداری تهران 132
نمودار27: فضای سلامت و فساد 157
نمودار 28: فضای سلامت/ فساد در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری منطقهی 7 شهرداری تهران 157
نمودار 29: نمرهی ایران در شاخص CPI منتشر شده توسط سازمان شفافیت بینالملل (نمرات از 10-0) 158
شکل 1: مدل سلامت ماروین بروان 44
شکل 2: تصویر صفحهی ورود اطلاعات پرسشنامه به نرمافزار ویژهی سنجش سلامت و فساد اداری 134
شکل 3: تصویر صفحهی محاسبات خودکار Tij در نرمافزار ویژهی سنجش سلامت و فساد اداری 134
شکل 4: تصویر صفحهی خروجی در نرمافزار ویژهی سنجش سلامت و فساد اداری 135
عنوان :بررسی مدل سنجش سلامت و فساد اداری در شهرداری تهران
فرمت : DOC
تعداد صفحات :219
ریشه های فقر و فساد
برای مبارزه با فقر و فساد، یعنی دو آفت بزرگ زندگی اجتماعی و اقتصادی، باید ابتدا به علل آنها توجه کرد. تا وقتی که این علتها از میان نرود، فقر و فساد ناگزیر به اشکال مختلف باز تولید خواهد شد. فقر از لحاظ اقتصادی عمدتا دو چهره دارد: بیکاری و درآمد ناکافی. فساد الزاما وابسته به فقر نیست، اما فقر ممکن است زمینه ساز گرایش به فساد باشد. فساد اقتصادی اساسا عبارت است از: سوء استفاده از قدرت و امتیازات ویژه و کم و بیش انحصاری در جهت کسب درآمدهای خارج از چارچوب قانون یا عرف اقتصادی جامعه، حال باید دید چه عواملی این پدیده را در جامعه رشد میدهند.
بیکاری یک پدیده اقتصادی است که علت آن مازاد عرضه نیروی کار نسبت به تقاضا برای نیروی کار است. این پدیده نشانه وضعیت رکود یا عدم رونق اقتصادی است. به عبارت دیگر، عدم تمایل بنگاههای بالفعل و بالقوه اقتصادی برای تولید بیشتر و استخدام نیروی کار، عامل اصلی گسترش بیکاری است. بنگاهها زمانی تولید را افزایش میدهند که تولید سودآور باشد و زمانی به استخدام نیروی کار دست مییازند که بازدهی اقتصادی نیروی کار بیش از دستمزد پرداختی باشد.
چرا افزایش تولید برای بنگاهها سودآور نیست؟ از یک طرف هزینههای نامرئی تولید (هزینههای معاملاتی) بسیار بالا و از طرف دیگر نظام مالیاتی و برداشتهای گوناگون از درآمد و سود بنگاهها به صورت عوامل مهم بازدارنده عمل میکنند.
منظور از هزینههای نامرئی یا معاملاتی عبارت است از: صرف وقت و انرژی زیاد، و بعضا صرف منابع مالی به صورت پول چای یا رشوه برای اخذ مجوزهای گوناگون از مراجع مختلف اداری برای راهاندازی و ادامه فعالیت اقتصادی.
تعریف نشدن حقوق مالکیت فردی، هزینههای نامرئی مشابهی را برای به اجرا گذاشتن قرادادها و استیفای حق مالکیت به بنگاه تحمیل میکند مانند مشکل ناشی از امتناع برخی از مسوولان بخشهای عمومی از اجرای قراردادها یا بر فرض مشکل عمومی چک های بلامحل در جامعه. به طور خلاصه میتوان گفت که بنگاه اقتصادی در وضعیتی قرار دارد که منافع آن عمومی شده یعنی همه در آن شریک هستند یا ادعای سهم دارند اما هزینههای آن خصوصی و به عهده خود بنگاه است.
بررسی عوامل سازمانی موثر بر فساد اداری در نظام بانکی
تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی عوامل سازمانی موثر بر فساد اداری در نظام بانکی در شعب منتخب بانک های استان قم انجام گرفته است . هدف از انجام آن، شناسایی عوامل سازمانی موثر بر فساد اداری و مشخص کردن رابطه عوامل سازمانی موثر بر فساد اداری با فساد اداری در شعب مربوطه می باشد. به منظور سنجش فساد اداری و عوامل سازمانی موثر بر آن از پرسشنامه مورد استفاده عباسپور (1385) بهره گرفته شده است.
روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی و از شاخه همبستگی است و به روش پیمایشی انجام شده است. از ابزار پرسشنامه دارای روایی و پایایی مناسب، برای گردآوری داده های مربوط به متغیرهای تحقیق استفاده شد. از روش نمونه گیری خوشه ای برای دسترسی به اعضای نمونه استفاده بعمل آمد.
بر اساس نتایج آزمون رگرسیون مؤلفه های «شفافیت فرایندها و رویههای کاری وانحصار وظیفه در سازمان» و «حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان در سازمان» بر «فساد اداری» تاثیر دارند و از آنجایی که مقدار0β < میباشد="" ،نوع="" تاثیر="" منفی="">.
از آزمون همبستگی برای آزمون فرضیه های تحقیق بهره برداری شد، نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از وجود همبستگی منفی بین عوامل سازمانی موثر بر فساد اداری با فساد اداری بود. در سطح اطمینان 95 درصد، فرضیه اصلی و هر 3 فرضیه ، تأیید شدند و بین همه مولفه ها همبستگی منفی وجود دارد.
واژگان کلیدی :
فساد اداری ، سیستم های کنترل و نظارت ،نظام حقوق و دستمزد ،فرایندها و شیوهای انجام کار ، شعب منتخب بانک های استان قم
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول : کلیات طرح تحقیق
مقدمه .......................................................................................................................................................... 3
1-1- بیان مسأله .......................................................................................................................................... 4
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق ................................................................................................................ 5
1-3- سئوال های تحقیق...............................................................................................................................7
1-4- اهداف تحقیق.................................................................................................................................... 7
1-5- فرضیه های تحقیق.............................................................................................................................. 8
1-6- متغیرهای تحقیق..................................................................................................................................8
1-7- مدل مفهومی تحقیق.....................................................................................................................9
1-8- قلمرو تحقیق....................................................................................................................................... 9
1-8-1-قلمروموضوعی.................................................................................................................................9
1-8-2 - قلمرو مکانی...............................................................................................................................10
1-8-3 - قلمرو زمانی.................................................................................................................................10
1-9- تعریف واژگان کلیدی تحقیق ..........................................................................................................10
فصل دوم : ادبیات نظری
مقدمه ..................................................................................................................................................... 14
2-1- سازمان و عوامل سازمانی............................................................................................................... 14
2-1- 1- تعریف سازمان..............................................................................................................................14
2-1- 2- سیستمهای کنترل و نظارت......................................................................................................... .16
2-1- 3- اهمیت کنترل...............................................................................................................................16
2-1- 4- ماهیت کنترل.................................................................................................................... ..........17
2-1- 5- دیدگاهها درباره انواع کنترل......................................................................................17
2-1- 6- ارکان کنترل...............................................................................................................................19
2-1- 7- نظام حقوق و دستمزد .................................................................................................................20
2-1- 8- هدف مدیریت جبران خدمت..................................................................................................... 22
2-2- فساد اداری........................................................................................................................................23
2-2- 1- تعریف فساد.................................................................................................................................27
2-2- 2- سطوح فساد.................................................................................................................................29
2-2-3- انواع فساد.....................................................................................................................................29
2-2-4- 1- فساد سیاسی............................................................................................................................31
2-2-4- 2- فساد اداری.............................................................................................................................31
2-2-4- 3- فساد مالی (اقتصادی)..............................................................................................................32
2-2-5 - مفهوم و تعریف فساد اداری........................................................................................................32
2-2-6- تاریخچه فساد اداری....................................................................................................................34
2-2-7 - مبارزه با فساد در ایران................................................................................................................35
2-2-8 - وضعیت فساد پس از پیروزی انقلاب اسلامی..............................................................................36
2-2-9 - انواع فساد اداری..........................................................................................................................39
2-2-10 - تبیین علل موجبه فساد.................................................................................................................43
2-2-11 - رهیافتهای تبیین فساد.............................................................................................................. 47
2-2-12 - تبیین علل فساد اداری................................................................................................................ 49
2-2-13 - قصد و فرصت، لازمه وقوع فساد................................................................................................52
2-2-14 - متغیرهای تسهیل و تشویقکننده یا بازدارنده از فساد....................................................................53
2-3- فساد اداری و رابطه آن با عوامل سازمانی...........................................................................................56
2-3- 1- فساد و نظام حقوق و دستمزد.......................................................................................................56
2-3- 2- کنترل و نظارت و رابطه آن با فساد...............................................................................................60
2-3- 3- فرایندهای کاری و رابطه آن با فساد..............................................................................................61
2-4- فساد اداری و رابطه آن با سایر عوامل اجتماعی..................................................................................62
2-4- 1- حکومت کارآمد و نقش آن در کنترل فساد..................................................................................62
2-4- 2- رابطه فساد و خدمات عمومی دولتی..............................................................................................64
2-4- 3- بزرگی دولت و فساد.....................................................................................................................64
2-4- 4- خصوصیسازی و رابطه آن با فساد...............................................................................................65
2-4- 5- فساد و فقر....................................................................................................................................66
2-4- 6- فساد و قوانین و مقررات...............................................................................................................67
2-4- 7- فساد و دستگاه قضایی..................................................................................................................67
2-4- 8- توسعه سیاسی، دمکراسی و فساد...................................................................................................68
2-4- 9- فرهنگ و فساد.............................................................................................................................68
2-4- 10- فساد و جنسیت...........................................................................................................................68
2-4- 11- فساد و برنامههای توسعه.............................................................................................................69
2-4- 12- سیاستهای اقتصادی و فساد......................................................................................................69
2-4- 13- فساد و سرمایهگذاری.................................................................................................................70
2-4- 14- تسخیر دولت و فساد ناشی از آن در اقتصادهای در حال گذار......................................................70
2-4- 15- تحلیل فساد در کشورهای جهان سوم..........................................................................................72
2-4- 16- آثار و علل فساد در جهان سوم....................................................................................................73
2-4- 17- شیوه ارزیابی و گزینش استراتژی مبارزه با فساد...........................................................................74
2-4- 18- سیاستهای کلیدی در مبارزه با فساد...........................................................................................76
2-4- 19-استراتژی مبارزه با فساد، جایگاه و نوع کاربرد آ نها......................................................................77
2-5- پیشینه تحقیق.....................................................................................................................................77
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
مقدمه ............................................................................................................................................ ...........87
3-1- روش تحقیق .............................................................................................................. ....................87
3-2 - چهارچوب مفهومی..........................................................................................................................88
3-3 - جامعه آماری....................................................................................................................................90
3-4- نمونه آماری.......................................................................................................................................92
3-5 - متغیرهای تحقیق................................................................................................................................92
3-6- ابزار سنجش تحقیق............................................................................................................................93
3-7 - نحوه امتیاز بندی پرسشنامه................................................................................................................93
3- 8- روایی پرسشنامه...............................................................................................................................94
3-9- پایایی پرسشنامه.................................................................................................................................94
3-10- روش تجزیه و تحلیل داده ها..........................................................................................................95
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه .....................................................................................................................................................98
4-1- آمار توصیفی ................................................................................................................................99
4-1-1- جنسیت ....................................................................................................................................99
4-1-2- تحصیلات ................................................................................................................................100
4-1-3- سابقه کار...................................................................................................................................101
4-1-4- وضعیت تأهل و تجرد.................................................................................................................102
4-1-5- نوع استخدام..............................................................................................................................103
4-2- نتایج حاصل از تحلیل استنباطی دادهها............................................................................................104
4-2-1- آزمون کالموگروف-اسمیرنوف................................................................................................104
4-2-2-آزمون رگرسیون........................................................................................................................105
4-2-3- آزمون فرضیه های تحقیق..........................................................................................................108
4-2-3-1- فرضیه فرعی اول....................................................................................................................108
4-2-3-2- فرضیه فرعی دوم...................................................................................................................110
4-2-3-3- فرضیه فرعی سوم..................................................................................................................111
4-2-3-4- فرضیه اصلی..........................................................................................................................112
4-2-4- آزمون فریدمن...........................................................................................................................114
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه .....................................................................................................................................................117
5-1- نتایج حاصل از یافته های تحقیق......................................................................................................117
5-1-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی...................................................................................... 117
5-1-2- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون کالموگروف-اسمیرنوف....................................................118
5-1-3- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق ............................................................. 118
5-1-3-1- نتایج حاصل از فرضیه اول...................................................................................................... 118
5-1-3-2- نتایج حاصل از فرضیه دوم..................................................................................................... 119
5-1-3-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم.................................................................................................... 120
5-1-3-4- نتایج حاصل از فرضیه اصلی....................................................................................................121
5-1-3-5- نتایج کلی تحقیق.................................................................................................. .................122
5-1-4- نتایج آزمون رگرسیون................................................................................................................123
5-1-4- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون فریدمن.............................................................................123
5-2- پیشنهادات...................................................................................................................................... 123
5-2-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج به دست آمده از تحقیق........................................................ 123
5-2-2 - ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.........................................................................................125
5-3- محدودیت های تحقیق................................................................................................................ ....126
منابع......................................................................................................................................................... 129
پیوست :پرسشنامه ها................................................................................................................................ 136
جدول 1-1: متغیرهای تحقیق...................................................................................................................8
جدول 2- 1: استراتژیهای کنترل..............................................................................................................19
جدول 3-1 : تعداد شعب در هر بانک...................................................................................................90
جدول 3-2 : انواع بانک ها...................................................................................................................91
جدول 3-3 : متغیرهای پرسشنامه همراه با شماره سئوالات......................................................................93
جدول 3- 4 : نحوه نمره دهی به سوالات مربوط به متغیرهای تحقیق.......................................................94
جدول4-1: توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب جنسیت............................................................99
جدول4-2 : توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تحصیلات......................................................100
جدول4-3 : توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سابقه کار ................................................... ..101
جدول4-4 : توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تأهل...............................................................102
جدول4-5 : توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب نوع استخدام................................................. 103
جدول4-6: نتایج مربوط به آزمون نرمال بودن متغیرهای تحقیق..............................................................104
جدول4-7: نتایج آزمون ANOVA.................................................................................................. ...105
جدول4-8 : آزمون دوربین – واتسون................................................................................................ ..106
جدول4-9: نتایج آزمون رگرسیون.......................................................................................................106
جدول4-10 : نتایج آزمون رگرسیون ................................................................................................ ..107
جدول4-11 : نتایج آزمون رگرسیون ...................................................................................................108
جدول4-12 : مقادیر ضریب همبستگی.................................................................................................109
جدول4-13 : مقادیر ضریب همبستگی ............................................................................................. 110
جدول4-14: مقادیر ضریب همبستگی .............................................................................................. 111
جدول4-15 : مقادیر ضریب همبستگی ............................................................................................. 113
جدول4-16 : نتایج اجمالی آزمون فرضیهها........................................................................................ 113
جدول شماره 4-17 : نتایج آزمون فریدمن.................................................................................. ......114
جدول شماره 4-18: نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن..........................................................................115
جدول 5-1 : نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی......................................................118
جدول 5-2 : نتایج آزمون فرعی اول............................................................................................................119
جدول 5-3 : نتایج آزمون فرعی دوم............................................................................................................119
جدول 5-4 : نتایج آزمون سوم............................................................................................................120
جدول 5-5 : نتیجه فرضیه اصلی..........................................................................................................121
جدول5-6 : نتایج آزمون رگرسیون ......................................................................................................123
جدول 5-6 : خلاصه نتایج آزمون فریدمن..........................................................................................124
شکل 1-1: مدل مفهومی تحقیق.....................................................................................................................9
شکل 2-1: کل برنامه جبران خدمات که کارفرما برای یک شخص در قبال کار فراهم میکند.....................22
شکل 2- 2 : اهداف نظام جبران خدمات......................................................................................................23
شکل 2-3: عوامل محیطی موجبه فساد.........................................................................................................52
شکل 2- 4: استراتژیهای چند بعدی برای بهبود کارائی حکومت و مبارزه با فساد.......................................63
شکل 2- 5 : مدل مفهومی تحقیق...............................................................................................................85
شکل 5-1: مدل نهایی تحقیق ................................................................................................................ 122
نمودار4-1: نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب جنسیت ....................................................... 99
نمودار4-2: نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تحصیلات....................................................100
نمودار4-3: نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سابقه کار.....................................................101
نمودار4-4 : نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تأهل و تجرد...............................................102
نمودار4-5: نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب نوع استخدام.................................................103
فساد اداری و شیوه های کنترل آن
در این تحقیق، فساد اداری در مفهوم کلان خود به مجموعة رفتارهای آن دسته از کارکنان بخش عمومی اطلاق میشود که در جهت تامین خواستههای فردی خود، عرف و قوانین پذیرفته شده را نادیده میگیرند. بنابراین فساد اداری طیف گستردهای از رفتارها را شامل میشود. بدنة اصلی این تحقیق حاصل بررسی گستردة منابع موجود در این زمینه بوده و نیز نتایج تحقیقات میدانی نگارنده که در سال جاری انجام پذیرفته در زمینة مهمترین علل و مؤثرترین روشهای کنترل فساد اداری ارائه شده است. در پایان نیز براساس مدل عرضه و تقاضای فساد، روشهایی به منظور کنترل این پدیده ارائه شده است.
مقدمه:
فساد مسألهای است که در تمام ادوار گریبانگر دستگاهها و سازمانها بوده و هستة ندیشه بسیاری از دانشمندان و متفکران سیاسی را تشکیل میداده است. فساد اداری نیز به عنوان یکی از عمومیترین اشکال فساد پدیدهای است که مرزهای زمان و مکان را در نوردیده و با این ویژگی نه به زمان خاصی تعلق دارد و نه مربوط به جامعة خاصی میشود.
در واقع میتوان گفت فساد اداری پدیدهای همزاد حکومتا ست. یعنی از زمانی که فعالیتهای بشر شکل سازمان یافته ومنسجمی به خود گرفت از همان زمان فساد اداری نیز همچون جزء لاینفکی از متن سازمان ظهور کرده است.بنابراین میتوان فساد را فرزند ناخواستة سازمان تلقی کرد که درنتیجه تعاملات گوناگون در درون سازمان و نیز به مناسب تعامل میان سازمان و محیط آن به وجود آمده است.
فساد اداری بخش از مجموعه مسایلی است که سازمانها در دورة عمر خود به ناگزیر آن را تجربه میکنند. این مجموعه مسایل به معظلاتی اشاره دار دکه به طور عمده ریشههای آن در خارج از سازمان قرار داشته ولی آثار آن سازمانها را متأثر میسازد. این معضلات به عنوان چالشهایی که همواره پیش روی مدیران هستند تلقی میشوند که به دلیل عدم کنترل سازمان بر علل پیدایی آنها، طبیعتاً کنترل آنها نیز بسیار دشوار است؛ به عنوان مثال فساد اداری تا حد زیادی از نظامهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تأثیر میپذیرد؛برای مثال بالا بودن نرخ بیکاری، میزان سلطة روابط غیر رسمی و سنتی بر ارتباطات میان افراد، میزان بلوغ نظام سیاسی و... برحجم فساد اداری یک جامعه تاثیر مستقیم میگذارد از طرفی فساد اداری به طور مستقیم بر کارایی نظام اداری، مشروعیت نظام سیاسی و مطلوبیت نظام فرهنگی واجتماعی اثرات نابهنجاری خواهد گذارد که این تعامل باعث ایجاد دوری باطل ومارپیچی نزولی میشود که در نهایت جامعه رابه افول خواهد کشاند؛ از این رو باید با پدیدههایی از جنس فساد اداری که ریشه در زمینههای گوناگونی دارند، بان گرشی سیستمی روبهرو شد و به تدوین راهحلهای جامع اندیشید. در این تحقیق نیز سعی شده است با چنین نگرشی به موضوع نگریسته شود و این رویکرد در تمامی مراحل تحقیق رعایت شده است.
آناتومی فساد:
فساد تا جایی که به سازمان و فرآیندهای سازمانی مربوط میشود، به اجزای سهگانة سیاسی، قانونی و اداری قابل تقسیم است.
1 ـ فساد سیاسی: بنا به تعریفی کلی، فساد سیاسی عبارتست از سوء استفاده از قدرت سیاسی در جهتا هداف شخصی و نامشروع (آقا بخشی، 1496، ص 199.) اصولاً فساد سیاسی و قدرت همزاد یکدیگرند، یعنی تا زمانی که قدرت وجود نداشته باشد از فساد سیاسی هم اثری نخواهد بود. همانگونه که روسو اعلام میدارد: فساد سیاسی نتیجة حتمی کشمکش و تلاش بر سر کسب قدرت است.( زاهدی، دورة اول، شمارة دوم، ص 237)
2 ـ فساد قانونی: منظور از فساد قانونی، وضع قوانین تبعیضآمیز به نفع سیاستمداران قدرتمند و طبقات مورد لطف حکومتا ست. این نوع رفتار که دراصطلاح به آن فساد قانونی اطلاق میشود این باور عمومی را که فساد فقط شامل اعمالی میشود که مغیر با قانون باش درا رد میکند. برای مثال قوانینی که بدون هیچگونه توجیه اقتصادی و یا اجتماعی انحصار خرید، فروش یا تولید یک محصول را به یک فرد یا گروه از افراد اختصاص میدهند، نمونههایی از این نوع فساد است. (حبیبی، 1375، ص 14)
3 ـ فساد اداری: صاحبنظران به مقتضای زاویهای که برای نگریستن به این پدیده انتخاب کردهاند تعریف مختلف و بعضاً مشابهی از فساد اداری ارائه نمودهاند؛ به عنوان نمونه جیمز اسکات معتقد است فساد اداری به رفتاری اطلاق میشود که ضمن آن فرد به دلیل تحقق منافع خصوصی خود و دستیابی به رفاه بیشتر و یا موقعیت بهتر خارج از چارچوب رسمی وظایف یک نقش دولتی عمل میکند. (P.4,1972,C.ssott) تعریفی که نسبت به سایرتعاریف ترجیح داده میشود تعریفی استکه از سوی ساموئل هانتینگتن ارائه شده است که در اینجا با اندکی اصلاح و بهبود آورده میشود وی معتقد است: فساد اداری به مجموعهی رفتارهای آن دسته از کارکنان بخش عمومی اطلاق میشود که در جهت منافع غیر سازمانی، ضوابط و عرف پذیرفته شده رانادیده میگیرند (هانتینگتون، 1370، ص ص 91 ـ 90) (کلیتگارد، 1375، ص 35). به عبارت دیگر فساد ابزاری نامشروع برای برآوردن تقاضاهای نامشروع از نظام اداری است. چنانچه بخواهیم فساد را در قالب یک معادله ارائه دهیم این معادله بدین صورت خواهد بود:
فساد= انحصار+ قدرت پنهانکار ـ پاسخگویی و شفافیت.
منابع و مأخد
الف ـ منابع فارسی:
1 ـ آئوخینور. ائول سافارونی، ویروس قدرت، پیام یونسکو، شماره 313، آذر1375.
2 ـ آقابخشی. علی، فرهنگ علوم سیاسی، انتشارات پگاه، چاپ دوم،1366.
3 ـ ادیب. محمدحسین، جامعهشناسی ایران، انتشارات هشت بهشت، 1374.
4 ـ بانک جهانی، نقش دولت در جهان در حال تحول، گروه مترجمین مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، 1378.
5 ـ حبیبی. نادر، فساد اداری، انتشارات وثقی، چاپ اول، 1375.
6 ـ دفتر بررسیهای اقتصادی، بازشناسی مؤلفههای مؤثر براختلاس، مجلس و پژوهش شماره 25.
7 ـ رشل آندریا مبلومیادانا، فساد و آشنابازی، پیام یونسکو، شماره 313، آذر 1375.
8 ـ رفیعپور. فرامرز، توسعه وتضاد، شرکت سهامی انتشار، 1377.
9 ـ زاهدی. شمس السادات، نگرشی بر فساد و آثار آن، دانش مدیریت، دوره اول، شماره دوم.
10 ـ شکرالهی. مسعود، ظرفیت سازی برای سلامت نظاماداری، همایش نظام اداری و توسعه، سازمان امور استخدامی، تهران. 18 ـ 17 مردادماه 1378.
11 ـ کلیتگارد. رابرت، چه میتوان کرد، پیام یونسکو، شماره 313، آذر 1375.
12 ـ مستندات برنامة سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1383 ـ 1379) جلد سوم، سازمان برنامه و بودجه.
13 ـ نجاری.رضا، علل تخلفات اداری و چگونگی پیشگیری از آنها، همایش نظام اداری و توسعه سازمان امور اداری و استخدامی، تهران 17 و 18 مردادماه 1378.
14 ـ هانتینگتون. سامویل، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، محسن ثلاثی، انتشارات علم، 1370.
15 ـ ویتوتانزی، مسأله فساد، فعالیتهای دولتی و بازار آزاد، بهمن آقایی، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شمارة 150 ـ 149.
به اعتقاد اکثر متفکران، فساد یک بیماری انکار ناپذیر در همهی حکومت هاست و مختص یک قاره، منطقه یا گروه قومی خاص نمیباشد. فساد در رژیم های سیاسی دموکراتیک و دیکتاتوری، اقتصادهای سوسیالیستی، سرمایه داری و فئودال یافت میشود و آغاز اقدامات فساد آمیز مربوط به زمان حال نیست بلکه تاریخ آن به قدمت پیدایش مفهوم دولت است.
در این راستا کارکرد قانون های اجتماعی به ویژه قوانین اساسی همواره در این جهت بوده است که به سهیم شدن در قدرت سازمان دهد تا بر نحوهی اجرای آن نظارت داشته باشد، بنابراین بنا به قولی: «دنیای کهن سیاست، جهان پر ازدحامی است انباشته از ارباب رجوع، حامیان، حکومتیان، توطئه گران و مفتخورها.»
امروزه کشورها را از این حیث میتوان به بیمار، بیمار مزمن و بیمار وخیم دسته بندی نمود. این وضعیت در کشورهای جهان سوم چونکشور ما به حدی وخیم و مزمن گشته است که بیمار را تا حد احتضار پیش برده امید اندکی برای بهبود و نقاهت آن باقی گذارده است.
فهرست مطالب:
مقدمه.......................................................................................... 1
o تعاریف و مفاهیم........................................................................ 4
o تجربهی کشورهای جهان................................................................. 20
o تمهیدات جلوگیری از پول شوئی و فساد مالی در سایر کشورها.............................. 29
o لایحه مبارزه با پول شوئی در ایران............................................................... 51
o بررسی و نقد لایحه مبارزه و پول شوئی در ایران............................................... 56
o الزامات بین المللی ایران برای وضع قانون مبارزه با پول شوئی................ 64
o جدول رتبه بندی فساد مالی درکشورهای جهان ............................. پیوست (1)
o منابع پیوست (2)
هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین تاثیرات بد حجابی در ایجاد فساد اجتماعی و اخلاقی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی است.
جامعه آماری این پژوهش 10000 نفر از بانوان 15 تا 44 ساله است. که از این میان آنها 240 نفر را به تصادف انتخاب نمودیم. و تعداد 250 پرسشنامه را بین آنها توزیع نمودیم که از این تعداد پرسشنامه، 240 پرسشنامه به طور کامل به دست ما رسید. پس نمونه آماری را 240 نفر از بانوان انتخاب نمودیم. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش استفاده از آزمون تحلیل همبستگی اسپیرمن، تحلیل همبستگی بخشی بود. یافته های پژوهش رابطه بین تاثیرات بد حجابی در ایجاد فساد اجتماعی و اخلاقی را مثبت و معنی دار نشان دادند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش... 1
1-1- مقدمه :2
1-2- طرح و بیان مسئله :3
1-3- اهمیت و ضرورت :5
1-4- فرضیات پژوهش7
1-4-1- فرضیه ی اصلی پژوهش:7
1-4-2- فرضیات فرعی پژوهش7
1-5- اهداف پژوهش8
1-5-1- هدف اصلی پژوهش8
1-5-2- اهدف فرعی پژوهش8
1-6- قلمرو وحیطه های پژوهش8
1-7- روش تحقیق :10
1-8- کاربرد نتایج :10
1-9- موانع و محدودیت ها :10
تعریف واژه ها :11
فصل دوم: ادبیات پژوهش... 16
2-1- مقدمه17
2-2- مبانی نظری پژوهش18
2-3- بخش اول:ادبیات تحقیق23
2-3-1- حجاب از دیدگاه اسلام28
2-3-2- حجاب از دیدگاه قرآن39
2-3-3- فلسفه و چرایی حجاب41
2-4- بخش دوم: بررسی نظریات46
2-4-1- مازلو :46
2-4-2- نظریه افلاطون:49
2-4-3- نظریه آنومی یا بی هنجاری دورکیم:51
2-4-4- نظریه فمنیستی:54
2-4-5- نظریه کارکرد گرائی ساختاری تالکت پارسونز56
2-4-6- نظریه نمایشی اروین گافمن:63
2-4-7- نظریه نمایشی65
2-4-8- مبانی فکری و زمینه های شکل گیری نظریه گافمن68
2-5- مروری بر تحقیقات انجام شده69
2-5-1- تحقیقات داخلی:69
2-5-2- تحقیقات خارجی :73
فصل سوم: روش پژوهش... 79
3-1- مقدمه80
3-2- روش پژوهش80
3-3- جامعه آماری81
3-4- نمونه آماری81
3-5- روش گردآوری اطلاعات81
3-6- ابزار پژوهش82
3-7- تجزیه و تحلیل داده ها82
3-8- روش تعیین روایی ابزار84
3-9- پایایی پرسشنامه84
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها86
4-1- مقدمه87
4-2- تحصیلات:88
4-3- سن:89
4-4- نوع پوشش:90
4-5- امتیاز پرسشنامه:91
4-6- جدول توافقی فساد اخلاقی و اجتماعی با بدحجابی:92
4-7- رابطه فساد اخلاقی و اجتماعی با بدحجابی:92
4-8- جدول توافقی فضای فیزیکی با بدحجابی:93
4-9- رابطه فضای فیزیکی با بدحجابی:94
4-10- جدول توافقی طلاق روانی با بدحجابی:94
4-11- رابطه طلاق روانی با بدحجابی:95
4-12- جدول توافقی وضعیت اقتصادی با بدحجابی:95
4-13- رابطه وضعیت اقتصادی خانواده با بدحجابی:96
4-14- جدول توافقی مدگرایی با بدحجابی:96
4-15- رابطه مدگرایی با بدحجابی:97
4-16- جدول توافقی سطح تحصیلات با بدحجابی:97
4-17- رابطه تحصیلات با بدحجابی:98
4-18- جدول توافقی سن با بدحجابی:98
4-19- رابطه سن با بدحجابی:99
4-20- مقایسه امتیاز پرسشنامه بر اساس سطح تحصیلات:99
4-21- مقایسه امتیاز پرسشنامه بر اساس گروه سنی:99
4-22- مقایسه امتیاز پرسشنامه بر اساس نوع پوشش:100
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 101
5-1- مقدمه102
5-2- نتیجه گیری از فرضیات پژوهش102
5-3- بحث و نتیجه گیری104
5-4- نتایج بدست آمده104
5-5- سخن آخر105
5-6- محدودیت های پژوهش106
5-6-1- محدودیت در دسترس پژوهشگر106
5-6-2- محدودیت غیر دسترس پژوهشگر107
5-7- پیشنهادات پژوهش108
5-7-1- پیشنهادات108
5-7-2- پیشنهادات به محققین آینده110
5-7-3- پیشنهادات کاربردی111
منابع و مآخذ. 112
الف)منابع فارسی.. 112
ب) منابع لاتین.. 114
ضمائم:115
پرسشنامه115
فساد اداری
چکیده:
امروزه فساد اداری و مالی به یک معضل فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است و به ویژه در کشورهای درحال توسعه، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در سر راه پیشرفت جامعه، مطرح شده است که صدمات جبران ناپذیری را بر روی سرعت حرکت چرخ توسعه جوامع وارد نموده است. با توجه به اهمیت مشکلات و خطرات فساد اداری و مالی برای ثبات و امنیت جامعه و نهادها و ارزش های دموکراتیک و مهم تر از همه حاکمیت قانون، مبازره با فساد از اهمیت زیادی برخوردار است. آن چه در تمامی تعاریف از فساد اداری مشترک می باشد، نوعی هنجار شکنی و تخطی از هنجارهای اخلاقی و قانونی در عملکرد اداری و سازمانی است و از این رو فساد اداری و تعریف آن تابعی از هنجارهای مورد قبول در هر جامعه و فرهنگ می باشد. در این مقاله سعی شده است با بازشناسی مفهوم فساد اداری، علل و انگیزه های بروز این پدیده و پیامدها و شیوه های کنترل آن مورد بحث قرار گیرد.
واژگان کلیدی: فساد، فساد اداری، فرهنگ سازمانی، نظام اداری.
مقدمه
فساد اداری که بستر آن، نظام اداری کشور و اداره امور دولتی است، به عنوان چالش اساسی بسیاری از جوامع توسعه یافته و در حال توسعه میباشد و با حرکت رو به جلو جوامع، نمود بیشتری مییابد و منجر به اخلال در فرایندهای توسعه میشود. بنابراین می توان گفت فساد یکی از مظاهر رفتارهای ضد اجتماعی است. نظام اداری عاری از فساد، زمینه دستیابی دولتها به توسعه و بهره مند شدن از تأثیرات مثبت آن را با کاستن از هزینههای سربار و اضافی به جامعه، ممکن میسازد. درحالی که نظام اداری فاسد، با مصروف داشتن منابع مالی مختص به توسعه جامعه، بهمثابه باتلاقی عمل میکند که منابع را در خودش فرو میبرد(فرجوند،1382،ص56). فساد اداری با آسیب زدن به توسعه، مانع رشد رقابت سالم و عدالت اجتماعی میشود. گزارشهای مطبوعاتی و رسانهای در کشورهای مختلف به خوبی نشان میدهد که فساد اداری مختص کشورهای درحالتوسعه نبوده و در کشورهای توسعه یافته و هم چنین کشورهای سوسیالیستی سابق نیز سابقه دارد(ربیعی،1383،ص12). در این نوشتار سعی میشود که به بررسی مفهوم فساد اداری، انواع فساد اداری، علل ایجاد و آثار فساد اداری بپردازیم.
مفهوم فساد اداری
کلمه فساد از ریشه فرانسوی(Corrmption) و ریشه لاتینی(Rumpere) به معنای «شکستن» یا «نقض کردن» گرفته شده است. آن چه که شکسته یا نقض می شوئ می تواند یک «شیوه رفتار اخلاقی یا اجتماعی و یا مقررات اداری» باشد. در زبان فارسی برای فساد معانی مختلفی مانند: «تباهی»، «ستم»، «مال کسی را گرفتن»، «گزند»، «زیان»، «ظلم و ستم»، «شرارت» و «بدکاری» ذکر شده است (افضلی، 1390). فساد به سوء استفاده از قدرت برای کسب منفعت شخصی یا منافع گروهی اشاره دارد. فساد تجلی نوعی از رفتار مقامات دولتی(خواه سیاستمداران و خواه مستخدمان کشور) است که درآن به طور نادرست و غیر قانونی با سوء استفاده از قدرت عمومی محول شده به آن ها، خود و نزدیکانشان را غنی می سازند(دانایی فرد،1387). بسیاری از دانشمندان و متفکران سیاسی مانند ویتوتانزی، ماکیاولی، منتسکیو، روسو، بنتام، و گورنال میردال، به تعریف و اظهار نظر در مورد فساد پرداخته اند. به عقیده ماکیاولی، فساد جریانی است که طی آن موازین اخلاقی افراد سست و قضیلت و تقوای آن ها به نابودی کشیده می شود. از آن جایی که بسیاری از افراد از نظر درجه تقوا و پرهیزگاری ضعیف هستند، زمینه فساد در آن ها همواره وجود دارد.، مگر آن زمانی که تحت هدایت و نفوذ یک رهبر بزرگ قرار گیرند (زاهدی، 1375). در فساد چیزی مثل رفتار اخلاقی، شیوه قانونی و مقررات اداری نقض میشود که این انحراف میتواند به همراه پاداش نامشروعی که برای وادار کردن فرد به تخلف از وظیفه تخصیص مییابد، باشد. فساد، مجموعه رفتارهایی است که فرد از وظایف رسمی به خاطر کسب منافع شخصی یا کسب موقعیت خاص، دچار تخطی و انحراف میگردد تا تلاشی برای کسب ثروت و قدرت از طریق غیرقانونی، تحصیل منافع خصوصی به بهای از دست رفتن منافع عمومی یا استفاده از قدرت دولتی برای منافع شخصی باشد(Hassan,2004, p:25).
بنابراین میتوان فساد اداری را یک عمل یا اقدام منفی دربردارنده انگیزههای فردی یا گروهی دانست که منشأ آن منافع مادی یا غیرمادی است(محمدنبی،1380،ص32).
فساد عمدتاً در دو سطح قابل اشاره است؛