تأثیر شوری و سدیمی آب بر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک
هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks) یکی از مشخصه های مهم فیزیکی خاک است که اندازه گیری آن در مطالعات آب و خاک اهمیت زیادی دارد. روشهای متعددی برای اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع خاک وجود دارد که روش بار افتان یکی از روشهای سریع اندازه گیری این پارامتر می باشد. در این تحقیق اثر شوری و سدیمی آب بر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک مورد مطالعه قرار گرفت. تأثیر آن در سه خاک با بافت های لومی شنی، لومی و لومی رسی بررسی و نتایج با هم مقایسه گردید. تیمارهای ترکیبی آب کابردی شامل 8 تیمار I1(EC=1 , SAR=6)، I2(EC=1 , SAR=9 )، I3(EC=1 , SAR=12)، I4(EC=3 , SAR=6)، I5(EC=3 , SAR=9)،I6 (EC=3 , SAR=12) ، I7(EC=5 , SAR=9)، I8(EC=5 , SAR=12 ) بود. نتایج نشان داد در هر سه نمونه خاک با بافت های مذکور، بین میانگین مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک اختلاف معنی دار در سطح 1 درصد وجود دارد همچنین با افزایش نسبت جذبی سدیم از 6 به 12(ریشه میلی اکی والان در لیتر) هدایت هیدرولیکی اشباع خاک در خاک لومی شنی 6/1 تا 3/7 درصد، در خاک لومی 49/0 تا 36/8 درصد و در خاک لومی رسی 61/5 تا 14/29 درصد کاهش و با افزایش شوری از1به 5 (دسی زیمنس برمتر) هدایت هیدرولیکی اشباع خاک در خاک لومی شنی3/8 تا 67/17 درصد، در خاک لومی44/5 تا 47/20 درصد و در خاک لومی رسی 5/55 تا 124 درصد افزایش یافته است. طبق نتایج حاصل با سنگین تر شدن بافت خاک کاهش هدایت هیدرولیکی اشباع بیشتر شده است.
کلمات کلیدی: بار افتان، شوری، نسبت جذبی سدیم،
فهرست
مقدمه......................................................2
فصل اول: کلیات و بررسی منابع
1-1-کلیاتی در مورد هدایت هیدرولیکی.......................................................5
1-1-1-هدایت هیدرولیکی اشباع...................................................................5
1-1-1-1- هدایت هیدرولیکی افقی................................................6
1-1-1-2- هدایت هیدرولیکی قائم..................................................6
1-1-2- اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع بروش آزمایشگاهی بار افتان .......................7
1-1-3- عوامل مؤثر در هدایت هیدرولیکی............................................................8
1-1-3-1- اندازه و شکل ذرات......................................................................9
1-1-3-2- فعالیت میکروارگانیسم ها و هوای محبوس شده..............................................9
1-1-3-3 – مواد آلی.......................................................................10
1-1-3-4- اکسیدهای آهن...................................................................10
1-1-3- 5- ترکیبات کلسیم...........................................................10
1-1-3-6- نوع و مقدار رس..............................................................10
1-1-3-7- سدیم تبادلی.................................................................11
1-1-3-8- تراکم خاک...........................................................11
1-2- شوری..............................................11
1-3- نسبت جذبی سدیم...............................................12
1-4- پیشینه تحقیق.............................................12
1-5- اهداف طرح.........................................23
فصل دوم: مواد و روشها
2-1-1- مشخصات محل تهیه نمونه های خاک................................................25
2-2- اندازه گیری ویزگی های فزیکو شیمیایی خاک.............................25
2-2- 1- تعیین با فت خاک..................................................26
2-2-2- تعیین وزن مخصوص ظاهری.................................28
2- 2-3- تهیه گل و عصاره اشباع...................................................28
2- 2- 4- اندازه گیری هدایت الکتریکی .............................................29
2-2- 5- اندازه گیری pH.........................................................29
2-2 -6- اندازه گیری گچ.............................................30
2-2-7- اندازه گیری کربنات کلسیم............................................31
2-2-8- اندازه گیری کربن آلی................................................32
2-2-9- اندازه گیری CEC.................................................33
2-2-10- نتایج آزمایش های خاک.........................................35
2-3- تهیه محلول ها......................................................35
2-4- آماده کردن استوانه ها................................................................38
2- 5- اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع.....................................................39
2-6- روش تجزیه و تحلیل آماری.....................................................................40
2-6-1- جذر میانگین مربعات خطا...............................................................40
2-6-2- خطای میانگین مطلق ................................................................40
2-6-3- خطای نسبی ........................................................41
فصل سوم : نتایج و بحث
3-1- تأثیر هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک لومی شنی....................................43
3-2- تأثیر هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک لومی...........................................49
3-3- تأثیر هدایت الکتریکی و نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک رسی.............................55
3-4- نتیجه گیری کلی .......................................................................63
3-5- پیشنهادات......................................................................................63
منابع...................................................................................66
فهرست جدولها
2-1- جدول ضریب تصحیح حرارتی.................................................................................................................................27
2-2- جدول منحنی استاندارد تعیین هدایت الکتریکی.........................................................................................................31
2-3- جدول خصوصییات فیزیکو شیمیایی خاک................................................................................................................35
2-4- جدول خصوصییات شیمیایی آب..............................................................................................................................36
2- 5- مقدار کلرید سدیم و سولفات کلسیم لازم برحسب گرم برای تهیه محلولها با EC و SAR معین.............................37
3-1- جدول تجزیه ی واریانس اثر شوری و نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک لومی شنی................43
3-2- مقایسه ی میانگین های هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر نسبت جذبی سدیم در خاک لومی شنی..........................44
3-3- مقایسه ی میانگین های هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر شوری در خاک لومی شنی............................................47
3-4- جدول تجزیه ی واریانس اثر شوری و نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک لومی.......................49
3-5- مقایسه ی میانگین های هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر نسبت جذبی سدیم در خاک لومی ................................50
3-6- مقایسه ی میانگین های هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر شوری در خاک لومی ............................50
3-7- جدول تجزیه ی واریانس اثر شوری و نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک لومی رسی ......55
3-8- مقایسه ی میانگین های هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر نسبت جذبی سدیم در خاک لومی رسی..............56
3-9- مقایسه ی میانگین های هدایت هیدرولیکی اشباع تحت تأثیر شوری در خاک لومی رسی ...................56
فهرست شکلها
1-1- شکل شماتیک بارافتان..................................................7
2-1- شکل سیستم بار افتان برای اندازه گیری هدایت هیدرولیکی اشباع ................................38
3-1- شکل تأثیر نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک با بافت لومی شنی ................ 45
3-2- شکل تأثیر نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک با بافت لومی.....................51
3-3- شکل تأثیر نسبت جذبی سدیم بر هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک با بافت لومی رسی.............57
تشخیص خطای حلقه به حلقه سیم پیچی استاتور موتورهای القایی سه فاز قفس سنجابی با در نظر گرفتن اثر اشباع مغناطیسی
پایش وضعیت موتورهای القائی، یک فناوری کاملاً ضروری و مهم برای تشخیص به هنگام عیوب مختلف در مرحله ابتدائی است. که میتواند از شیوع عیبهای غیرمنتظره در همان مراحل ابتدائی جلوگیری کند. تقریباً 30 تا40% عیوب موتورهای القائی مربوط به عیبهای استاتور هستند. در این پایاننامه بررسی جامعی از عیوب مختلف موتور القائی، دلایل بوجود آورنده و روشهای مختلف مدلسازی این عیوب صورت گرفته است. در ادامه شاخصهای مختلف تشخیص عیب اتصال حلقه به حلقه سیمپیچی استاتور معرفی گردیده و از جنبههای مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتهاند.
ایده اصلی این پایاننامه شبیهسازی موتور القائی معیوب با عیب اتصال حلقه به حلقه سیمپیچی استاتور با در نظرگرفتن اثر اشباع مغناطیسی است و شبیهسازی موتور القائی سه فاز معیوب با عیب اتصال حلقه به حلقه سیم پیچی استاتور، با و بدون در نظرگرفتن اثر اشباع مغناطیسی انجام گرفته است. سپس شاخصهای مختلف این نوع عیب استخراج شده و در هر دو شرایط خطی و اشباع با نتایج عملی مقایسه شدهاند. همچنین در این پایاننامه شاخص جدیدی با ویژگیهای مطلوبتری جهت شناسایی عیب حلقه به حلقه سیم پیچی استاتور معرفی گردیده است و در نهایت مطلوبترین شاخص از بین شاخصهای موجود معرفی شده است.
کلمات کلیدی : عیب حلقه به حلقه سیمپیچی استاتور، موتور القایی، اشباع مغناطیسی، الگوریتم ژنتیک، پدیده نوسان پاندولی، اندوکتانس استاتور
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول
مقدمهای بر عیوب مختلف موتورهای القایی سه فاز و معرفی شاخصهای عیب حلقه به حلقه سیمپیچی استاتور
1-1- مقدمه
شکل1-1- انواع خطاها در سیم پیچ استاتور
1-1- عوامل پدید آورنده خطاهای سیمپیچ
1-2-1- تنشهای حرارتی
1-2-2- تنشهای الکتریکی
1-2-3- تنشهای مکانیکی
1-2-4- تنشهای محیطی
1-1- روشهای تشخیص خطا در سیمپیچ استاتور
1-3-1- روشهای تهاجمی
1-3-1-1- نویز صوتی
1-3-1-2- لرزش
1-3-1-3- دما
1-3-1-4- تخلیه جزیی
1-3-1-5- آنالیز گاز
1-3-1-6- ضربه
1-3-1-7- سرعت زاویهای لحظهای
1-3-1-8- گشتاور فاصله هوایی
1-3-1-9- شار مغناطیسی
1-3-2- روشهای غیرتهاجمی
1-3-2-1- جریان خط استاتور
1-3-2-2- توان
1-3-2-3- ماتریس امپدانس توالی
1-3-2-4- ولتاژ موتور
1-3-2-5- پدیده نوسان پاندولی
1-3-3- روشهای مبتنی بر هوش مصنوعی
1-3-3-1- روشهای مبتنی بر سیستمهای خبره
1-3-3-2- روشهای مبتنی بر منطق فازی
1-3-3-3- روشهای مبتنی بر شبکههای عصبی مصنوعی
1-3-3-3-1- شبکههای عصبی تحت نظارت
1-3-3-3-2- شبکههای عصبی نظارت نشده
1-3-3-4- روشهای مبتنی بر شبکههای فازی- عصبی
1-3-3-5- روشهای مبتنی بر تخمین پارامتر
فصل دوم
بستر آزمایشگاهی
2-1- مقدمه
2-1- موتور، تغذیه و بار گذاری
2-2-1- موتور
جدول 2-1- اتصالات سر سیمهای کلاف معیوب برای ایجاد خطای مصنوعی
شکل2-1- نحوهی سیمپیچی کلاف معیوب
شکل2-2- دیاگرام سیمپیچی موتور مورد استفاده
2-2-1- تغذیه موتور
2-2-1- بارگذاری موتور
2-2- جمع آوری داده های تجربی
2-2-1- حسگرهای بکار رفته و مدارات واسط آنها
شکل2-3- مجموعه ست آزمایشگاهی مورد مطالعه
فصل سوم
مدلسازی و شبیهسازی رفتار موتور القایی سهفاز قفس سنجابی تحت عیب سیمپیچی استاتور
3-1- مقدمه
3-2- مدل مدارهای مزدوج چندگانه موتور القایی در شرایط سالم
3-3- محاسبه عناصر ماتریسهای اندوکتانس و مشتق آنها
3-4- اثر اشباع مغناطیسی در رفتار ماشین سالم
3-4-1- تابع معکوس فاصله هوایی در ماشین القایی اشباع پذیر
شکل3-1- منحنی عمومی تغییرات چگالی شار مغناطیسی حول فاصله هوایی (بالا) و منحنی طول معادل فاصله هوایی (پایین) در یک موتور القایی دو قطب اشباع شده، دامنه هارمونیک اصلی فضایی چگالی شار فاصله هوایی است.
3-4-2- تعیین موقعیت چگالی شار مغناطیسی در فاصله هوایی
شکل 3-2- تغییرات در حین شبیه سازی از موتور
3-4-3- استخراج روابط تحلیلی جهت محاسبه اندوکتانسها و مشتق آنها
شکل 3-3- تغییرات اندوکتانس خودی فاز a استاتور بر حسب تغییرات ضریب اشباع و موقعیت چگالی شار فاصله هوایی
شکل 3-4- تغییرات اندوکتانس خودی مش 1 روتور (بالا) و مشتق آن نسبت به موقعیت روتور (پایین) بر حسب تغییرات ضریب اشباع و موقعیت روتور به ازای
شکل 3-5- تغییرات اندوکتانس متقابل فاز a استاتور و مش 1 روتور (La-1) و مشتق آن نسبت به موقعیت روتور (dLa-1) بر حسب تغییرات ضریب اشباع و موقعیت روتور به ازای
3-5- مدلسازی و شبیهسازی موتور القایی با عیب اتصال حلقه به حلقه در سیمپیچی استاتور
3-5-1- مدلسازی دورهای اتصال کوتاه شده
شکل 3-6- وقوع عیب اتصال حلقه به حلقه در یک فاز
3-5-2- معادلات موتور با عیب حلقه به حلقه
شکل 3-7- تغییرات تابع دور
شکل 3-8- تغییرات اندوکتانس خودی فاز d استاتور بر حسب تغییرات ضریب اشباع و موقعیت چگالی شار فاصله هوایی
شکل 3-9- تغییرات اندوکتانس متقابل فاز d استاتور و مش 1 روتور (Ld-1) و مشتق آن نسبت به موقعیت روتور (dLd-1) بر حسب تغییرات ضریب اشباع و موقعیت روتور به ازای برای فاز با 14 حلقه اتصال کوتاه شده
3-6- تعیین مقادیر
3-6-1- الگوریتم ژنتیک
شکل 3-10- روند کار الگوریتم ژنتیک
شکل 3-11- نمودار ولتاژ برحسب جریان بی باری حاصل از تخمین پارامتر و تست آزمایشگاهی
شکل 3-12- سرعت همگرایی الگوریتم ژنتیک
3-7- شبیهسازی و بررسی نتایج
شکل 3-13- طیف نرمالیزه جریان خط استاتور برای موتور با 14 حلقه اتصال کوتاه حاصل از نتایج عملی (a و b)، شبیه سازی با اشباع (c و d) و شبیه سازی بدون اشباع (e و f) در بی باری (a و c و e) و زیر بار کامل (b و d و f)
شکل 3-14- طیف نرمالیزه جریان خط استاتور برای موتور با 21 حلقه اتصال کوتاه حاصل از نتایج عملی (a و b)، شبیه سازی با اشباع (c و d) و شبیه سازی بدون اشباع (e و f) در بی باری (a و c و e) و زیر بار کامل (b و d و f)
جدول 3-1- نتایج عملی و شبیهسازی با اثر اشباع و همچنین بدون آن برای دامنه هارمونیک سوم جریان استاتور
شکل 3-15- نمودار جریان توالی منفی استاتور موتور القایی با 21 حلقه اتصال کوتاه شده زیر بار کامل حاصل از نتایج a) آزمایشگاهی، b) شبیه سازی با در نظر گرفتن اثر اشباع و c) شبیه سازی بدون در نظر گرفتن اثر اشباع
جدول 3-2- نتایج عملی و شبیهسازی با اثر اشباع و همچنین بدون آن برای دامنه جریان توالی منفی استاتور
شکل 3-16- شاخص CCP حاصل از شبیه سازی با و بدون اشباع مغناطیسی و عملی a) با 9 حلقه و b) 13 حلقه اتصال کوتاه شده
شکل 3-17- نوسان پاندولی حاصل از نتایج عملی
فصل چهارم
بررسی نتایج حاصل از شبیه سازی
جدول 4-1- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور بیبار با 2% نامتعادلی تغذیه- MCCM
جدول 4-2- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر نصف بار کامل با2% نامتعادلی تغذیه- MCCM
جدول 4-3- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر بار کامل با 2% نامتعادلی تغذیه- MCCM
جدول 4-4- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور بیبار با 5% نامتعادلی تغذیه- MCCM
جدول 4-5- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر نصف بار کامل با 5% نامتعادلی تغذیه- MCCM
جدول 4-6- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر بار کامل با 5% نامتعادلی تغذیه- MCCM
جدول 4-7- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور بیبار با 2% نامتعادلی تغذیه- SMCCM
جدول 4-8- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر نصف بار کامل با 2% نامتعادلی تغذیه- SMCCM
جدول 4-9- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر بار کامل با 2% نامتعادلی تغذیه- SMCCM
جدول 4-10- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور بی بار با 5% نامتعادلی تغذیه- SMCCM
جدول 4-11- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر نصف بار کامل با 5% نامتعادلی تغذیه-SMCCM
جدول 4-12- شاخصهای عیب اتصال حلقه در موتور زیر بار کامل با 5% نامتعادلی تغذیه- SMCCM
جدول 4-13- بررسی حساسیت جریان توالی منفی استاتور به عوامل جنبی مختلف
شکل4-1- نمودار میلهای حساسیت جریان توالی منفی استاتور در برابر عوامل جانبی
جدول 4-14- بررسی حساسیت امپدانس ظاهری توالی منفی استاتور به عوامل جنبی مختلف
شکل4-2- نمودار میله ای حساسیت امپدانس ظاهری توالی منفی استاتور در برابر عوامل جانبی
جدول 4-15- بررسی حساسیت دامنه هارمونیک اصلی جریان فاز a استاتور به عوامل جنبی مختلف
جدول 4-16- بررسی حساسیت اختلاف فاز بین جریان فاز a و b استاتور به عوامل جنبی مختلف
شکل4-3- نمودار میله ای حساسیت دامنه هارمونیک اصلی جریان فاز a استاتور در برابر عوامل جانبی
شکل4-4- نمودار میلهای حساسیت اختلاف فاز بین جریان فاز a و b استاتور در برابر عوامل جانبی
جدول 4-17- بررسی حساسیت دامنه هارمونیک سوم جریان فاز a استاتور به عوامل جنبی مختلف
شکل4-5- شاخص CCP برای موتور
شکل4-6- نوسان پاندولی
شکل4-7- نوسان پاندولی
فصل پنجم
شاخص پیشنهادی برای شناسایی عیب سیمپیچی استاتور
5-1- مقدمه
5-2- روش تخمین حالت اندوکتانس معادل استاتور
5-3- چگونگی تاثیر تعداد حلقههای اتصال کوتاه شده بر دامنه هارمونیکهای اندوکتانس استاتور
شکل5-1- تخمین اندوکتانس معادل فاز استاتور موتور سالم در طول زمان در بیباری از روی نمونههای ولتاژ و جریان حاصل
شکل5-2- طیف فرکانس نرمالیزه اندوکتانس معادل محاسبه شده از سیگنالهای ولتاژ و جریان ثبت شده در آزمایشگاه برای موتور
شکل5-3- طیف فرکانس نرمالیزه اندوکتانس معادل محاسبه شده از سیگنالهای ولتاژ و جریان حاصل از شبیه سازی موتور با 5 حلقه اتصال کوتاه شده
جدول5-1- دامنه هارمونیکهای مختلف اندوکتانس استاتور در برابر تعداد حلقههای اتصال کوتاه شده در سیم پیچی استاتور
5-4- تاثیر میزان بار، نامتعادلی تغذیه و اشباع مغناطیسی بر دامنه هارمونیکهای اندوکتانس استاتور
شکل5-4- منحنی تغییرات دامنه نرمالیزه هارمونیکهای
شکل5-5- منحنی تغییرات دامنه نرمالیزه هارمونیکهای
جدول5-2- دامنه هارمونیکهای مختلف اندوکتانس استاتور در برابر تغذیه متعادل و تغذیه با 2% نامتعادلی
شکل 5-6- نمودار میلهای حساسیت هارمونیک دوم اندوکتانس استاتور در برابر عوامل جانبی
فصل ششم
نتیجه گیری و پیشنهادات
6-1- نتیجهگیری
6-2- نوآوریهای پایاننامه
6-3- پیشنهادات
مراجع